Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/33 Esas
KARAR NO : 2021/194

DAVA : Faydalı Model ve Tasarıma Tecavüzün Tespiti, Önlenmesi, Maddi ve Manevi Tazminat
KARŞI DAVA : Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü, Sicilden Terkini
DAVA TARİHİ : 16/03/2021
KARAR TARİHİ : 13/10/2021

Davacı vekili tarafından 16/03/2021 tarihinde davalı aleyhine açılan dava, mahkememizin esas defterine kaydedilmiş olup, yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı/ karşı davalı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili firmanın Türk Patent Enstitüsü’ne 25/12/2014 tarihli başvurusu ile … sayılı faydalı model belgesi, Faydalı Model Sahibinin … LTD ŞTİ olduğunu, buluşu Yapanın … adına olduğunu “…” başlığını taşıdığını, buluşun asıl amacının, çekmece ve mutfak dolap kapaklarında kullanılmak üzere, kulp sisteminin yerine kullanılan oyukluğu oluşturan ve bu oyuk ve girintili yüzeylere kaplama yapan orta kayıt bir kertme makinası olduğnu, bu model, dolap kapaklarında kulp sistemi yerine geçecek oyukluk ve bu oyukluğun dış kaplaması ile ilgili olarak gelişmeleri kapsamakta olduğunu, Ege Bölgesi San. Odası tarafından bu faydalı modelin müvekkilinin kullandığına dair ekspertiz raporunun düzenlendiğini, davalı tarafın Torbalı ….Noterliği’nin 04.12.2020 tarihli ve … yevmiye No’lu E-Tespit tutanağından da anlaşılacağı üzere internet sitesi üzerinden satışa sunduğu ahşap kapak yapan 2. El makinaların da müvekkilinin adına tescilli ve koruma altında bulunan faydalı modelinin satışa sunduğu 2. el makinalara sonradan monte etmek suretiyle ekleyerek internet sitesi üzerinden satışa arz ettiğini müvekkil adına patentli olan faydalı model sayesinde … kapakları şeklinde tabir edilen ürünleri üretip, € tespit ile tespiti yapılan görselde teşhir ederek satışını yaparak haksız kazanç elde etmekte olduğunu, haksız kazanç sağlamakta olduğunu, maddi ve manevi olarak müvekkilinin zarara uğradığını belirterek faydalı Model ve tasarıma tecavüzün tespitini, önlenmesini, bilirkişi raporunun hukuka uygun şekilde kullanmış olsalardı ödemesi gereken lisans bedeli üzerinden hesaplanmasını; şimdilik 10.000 TI. maddi, 5.000 TL manevi tazminatın davalının, E-Tespit tutanağı ile tespit edildiği 04/12/2020 tarihinden beri itibaren işleyecek ticari temerrüd faiz ile birlikte alınmasını, ” Tecavüz oluşturan veya cezai gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz makina gibi araçlara tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde el konulmasını, davalıların uhdesindeki cihaz ve makina gibi araçların üzerine monte edilmiş müvekkiline ait faydalı buluşun makinadan çıkarılarak imhasını, hüküm özetinin ilanı istemiyle dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı/ karşı davacı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının dilekçesinde dava konusunun “tasarım” hakkına tecavüzün tespiti ile önlenmesine , “tasarım” hakkına tecavüz nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararının tazmini ile hüküm özetinin ilanına, yine sonuç ve istem kısmında “tasarım” hakkına tecavüz nedeniyle hükmün ilanına karar verilmesini talep etmiş olduğunu, davasına dayanak olarak gösterdiği sınai hak belgesinin “faydalı model”e ilişkin olduğunu, “tasarım” ve “faydalı model” ‘in birbirinden farklı sınai haklar olduğunu ve farklı hukuki düzenlemeye tabi olduklarını, davacının davasına dayanak yaptığı sınai hak belgesi “tasarım”a ilişkin olmadığını, dava konusunun ve talep sonucunun “tasarım”a ilişkin olduğunu, HMK md.26’da yer alan talep sonucuyla bağlılık ilkesi gereğince, davacının “tasarım”a ilişkin sınai hak belgesi olmadığını ve davanın usulden reddini, tecavüzün varlığına delil olarak gösterilen noter e-tespit tutanağında yer alan fotoğraftaki ürünün müvekkilinin internet sitesi üzerinden veyahut herhangi bir mecradan satışa sunduğu bir ürün olmadığını, sözü edilen ürünün müvekkiline ait olmadığını, ürünün üreticisisinin … menşeli … olduğunu, söz konusu ürünün dava dışı … Ltd. Şti.’e ait olduğunu, noter e-tespit tutanağında yer alan fotoğrafın da bu şirketin …Cad. No:… …-Kayseri adresindeki işletmesinde çekilmiş olduğunu, müvekkilinin ise bu fotoğrafı, makinenin sahibi olan önceden de tanıdığı … Ltd. Şti.’e hayırlı olsun amacıyla instagram hesabında hikaye olarak paylaşmış olduğunu, paylaşımda ürünün müvekkil tarafından satışa konu edildiğine dair en ufak bir açıklama/bilgi bulunmamakta olduğunu, ürünün müvekkilinin internet sitesinde veya işletmesinde satışa sunulduğuna dair dosyada tek bir delilin olmadığını, ürünün malikinden ve üreticisi firmanın Türkiye distribütöründen sorulması suretiyle de ispatlanacağını, müvekkilinin eyleminin SMK md.141’de tahdidi olarak sayılmış tecavüz hallerinden herhangi birisine girmediğini, fotoğraftaki makinenin üreticisi ve maliki dava dışı üçüncü şahıslar olduğunu, davacının kanunda yeri olmayan taleplerinin bulunduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Karşı dava dilekçesinde davalı / karşı davacı vekili; davaya dayanak olan davacı/ karşı davalı tarafın … sayılı FM belgesinin yenilik unsuru taşımadığını belirterek hükümsüzlüğü ile sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
BİLİRKİŞİ RAPORU
SMK ve sektör uzmanı bilirkişi heyetiden alınan raporda özetle; Davacı – karşı davalıya ait … no.lu faydalı modelin davacıya ait 25.12.2014 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile geçerliliğe sahip olduğunu, buluşun; Ahşap, MDF, kompozit malzeme, plaka formundaki ürünlerin üzerindeki oyuk ve kanallı yüzeylere şerit kaplama yapan orta kayıt kertme makinasının baskı ünitesi (30) ile ilgili olduğunu, söz konusu faydalı modelin 2 istemi olduğunu, bu istemlerden 1 no.lu istemin ana istem 2 no.lu istemin ise 1 nolu isteme bağlı yazılmış bağımlı istem olduğunu, asıl davada … no.lu faydalı modelin ihlali bir faydalı modelin ihlalinden söz edilebilmesi için iddia konusu ürünün faydalı model koruma kapsamında olması gerektiğini, o ürünle ilgili olarak mevzuatta belirtilen tecavüz teşkil eden fiillerin gerçekleşmiş olması ve yine ilgili mevzuatta belirtilen istisnai durumların bulunmaması gerekmekte olduğunu, somut olay bakımından iddia konusu ürünlerin ticari alana çıkartıldığı ve ihlal istinası olabilecek bir durumun mevcut olmadığının anlaşıldığını, bir üründe şerit yapıştırma istasyonu ve baskı uygulama istasyonu içeren oyuk ve kanallı yüzeylere şerit kaplama yapan orta kayıt kertme makinası baskı ünitesi bulunması halinde faydalı modelin koruma kapsamında kaldığını, bu değerlendirmenin davacı tarafından yaptırılan e-tespit tutanak ve eklerinden yapılacak olduğunu, sunulan tutanak ekinde yer alan görsellerin siyah beyaz olduğunu ve istem unsurunun denetimine elverişli olmadığının anlaşıldığını, bu nedenle e-tespit ile web sitesinde tanıtıldığı tutanak altına alınan makinenin faydalı model kapsamında kalıp kalmadığını belirlenmesinde mevcut delillerin yetersiz kaldığını, davalı bunun IMA ürünü olduğunu belirtmişse de hangi model olduğu bile belirsiz olduğundan haricen ürüne ilişkin araştırma yapıp değerlendirme yapma cihetine gidilmemiş olduğunu, karşı davada … no.lu faydalı modelin hükümsüzlük ve yenilik araştırmasıyla ilgili faydalı model başvuru tarihi olan 25.12.2014 tarihinden önce kamuya açıklanmış olması halinde değerlendirmede dikkate alınacağını, ileri sürülen modellerden biri olan … model makinenin https: /Mwww.youtube.com/watch?… adresindeki video incelendiğinde videonun yüklenerek kamuya sunum tarihinin 11.08.2010 olduğu görüldüğünden bu ürünün yenilik değerlendirmesinde kullanıldığını, 47 ila 1:06. Saniyelerden görülmekte olduğunu, bu nedenle 1 no.lu istemdeki tüm özelliklerin bu Makinede olduğunu, bu durumda 1 no.lu istem … model makine karşısında yeni olmadığını, ana istem yeni olmadığı için bağımlı istemin de yeniliğinde 2 no.lu istem makinenin şerit yapıştırma işlemine tabi tutulan ürünün ilerletilmesini sağlayan ilerletme bandı içermesi ile ilgili olduğunu, videonun incelendiğinde ilerleme bandı olduğunu bu istemin de yeni olmadığını, dava konusu faydalı model tüm istemleri itibariyle … model Makinenin karşısında yeniliğini yitirmekte olduğunu, tespit edilen https: //www.youtube.com/watoh?… adresindeki ürün videosu incelendiğinde videonun yüklenerek kamuya sunum tarihinin 18.01.2013 olduğunun görüldüğünü, bu video konusu ürün incelendiğinde söz konusu makine ile oyuk ve kanallı yüzeylere şerit kaplama yapılabildiği ve makinede şerit yapıştırma istasyonu bulunduğunu, makinede baskı uygulama istasyonu bulunduğunu 1:18 ila 1:29. Saniyelerden (ya da 1:35 saniye devamından) görülmekte olduğunu, bu nedenle 1 no.lu istemdeki tüm özelliklerinde bu makinede olduğunu, asıl dava bakımından davalıya ait iddia konusu makinenin dava konusu … nolu faydalı modelin koruma kapsamında olup olmadığının belirlenebilmesi için e-tespit tutanağında yer alan görseller üzerinden sağlıklı değerlendirme yapılmasının olanaklı olmadığını, karşı dava bakımından dava konusu … no.lu faydalı modelin tüm istemleri itibariyle yenilik kriterini taşımadığını rapor etmişlerdir.
TESPİT, DELİL DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE
Faydalı model dünya çapında yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine koruma sağlayan bir sınai mülkiye hakkıdır. Teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin teknik özelliği olan fikir ürününe buluş denir. Tasarım; bir ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinde kaynaklanan, yenilik ve ayırt edicilik özelliğini içeren görünümdür.
Faydalı modele tecavüz halini oluşturan eylemler SMK’nın 141/1. Maddesinde
a) Patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek.
b) Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
c) Patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
ç) Patent veya faydalı model hakkını gasp etmek.
d) Patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, şeklinde tanımlamıştır.

Faydalı Modele ve Tasarıma Tecavüz halinde hak sahipleri SMK’nın 149. Maddeki talepler ile 150 ve 151. Maddesinde düzenlenen maddi tazminat ve yoksun kalınan karı isteyebilecektir. Yine hak sahipleri 149/1-ç maddesi uyarınca manevi zararlarını talep edebilecektir.
Faydalı modelden doğan haklara tecavüz eyleminin gerçekleşebilmesi için faydalı modelin ana isteminde bahsedilen tüm unsurların tamamının, tecavüz ettiği iddiasında bulunulan üründe bulunması şarttır. Ana istemdeki unsurların tamamı, ihlal konusu üründe yoksa bağlı istemlere de tecavüz yoktur.
Faydalı modelin hükümsüzlük nedenleri SMK’nın 144. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre;
a) Faydalı model konusu, 142 nci maddede belirtilen şartları taşımıyorsa.
b) Buluş 92 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca yeterince açıklanmamışsa.
c) Faydalı model konusu, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa veya faydalı modelin, 91 inci maddeye göre yapılan bölünmüş bir başvuruya veya 110 uncu maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa.
ç) Faydalı model sahibinin, 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı ispatlanmışsa faydalı modelin hükümsüz sayılmasını yetkili mahkemeden talep edilir.
Faydalı model belgesine konu olan buluş başvuru tarihinden önce, Türkiye içinde veya dışında herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka yolla açıklanmış veya kullanılmış ise yeni değildir.
Dosya kapsamında toplanan deliller ve bilirkişi raporu dikkate alındığında; asıl dosya davacısı dava dilekçesinin sonuç kısmında tasarım olarak belirtmiş ise de davasının adına tescilli … nolu faydalı modele tecavüzün önlenmesi olduğu, 22/09/2021 tarihli bilirkişi raprunda da belirttiği üzere dosyaya sunulan 11/08/2010 ve 18/01/2013 tarihli Youtube içeriğindeki ürünler karşısında asıl dosya davacısına ait … nolu faydalı modelin yeni olmadığı, karşı dava yönünden … nolu faydalı modelin hükümsüzlük şartlarını barındırdığı, hükümsüzlüğün geçmişe etki edeceğinden asıl dosya kapsamında davacının tecavüz iddiaları yerinde görülmeyerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
Asıl dava bakımından davacılar karşı davalıların davasının reddine
Karşı dava bakımından davalı karşı davacının davasının kabulü ile,
… nolu faydalı modelin hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine
Asıl dava bakımından;
Alınması gereken 59,30 TL karar harcının davacılar/ karşı davalılar tarafından peşin olarak yatırılan 256,17 TL harçtan mahsubu ile fazla 196,87 karar harcının karar kesinleştiğinde istek halinde davacılar/ karşı davalılar tarafına iadesine,
Davalı/ karşı davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, manevi tazminat davası reddedilmekle AAÜT’ne göre belirlenen miktar, 5.000 TL vekâlet ücretinin davacılar/ karşı davalılardan alınarak, davalı/ karşı davacı tarafa ödenmesine,
Davalı/ karşı davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, maddi tazminat davası reddedildiğinden faydalı modele tecavüz davası da dikkate alınarak arttırılmakla AAÜT’ne göre belirlenen miktar, 5.900 TL vekâlet ücretinin davacılar/karşı davalılardan alınarak, davalı/ karşı davaca tarafa ödenmesine,
Karşı dava bakımından;
Alınması gereken 59,30 TL karar harcı davalı/ karşı davacı tarafından peşin olarak yatırılan 59,30 TL harçtan mahsup edilerek hazineye irat kaydına, davalı/ karşı davacı tarafından yatırılan 59,30 TL harcın davacılar/ karşı davalılar tarafından alınarak davalı/ karşı davacı tarafa ödenmesine,
Davalı/ karşı davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, AAÜT.’ne göre belirlenen 5.900 TL vekâlet ücretinin davacılar/ karşı davalılardan alınarak, davalı/ karşı davacı tarafa ödenmesine,
Davacılar/ karşı davalılar tarafından yapılan toplam 1.046 TL yargılama giderinin davacılar/ karşı davalılar üzerinde bırakılmasına,
Davalı/ karşı davacı tarafından yapılan 858,50 TL yargılama giderinin davacılar/ karşı davalılardan alınarak davalı/ karşı davacıya ödenmesine,
Kalan ve kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde talep beklenmeksizin ilgili yanlara iadesine,
Gerekçeli hükmün, tebliğinden itibaren 2 hafta içinde, İstinaf Kanun yolunun İzmir Bölge Adliye Mahkemelerinin 11. Ve 20. Hukuk İstinaf Daireleri nezdinde açık olduğuna dair verilen karar, hazır bulunan tarafların huzurunda usulen okunup anlatıldı.13/10/2021

Katip …
(e-imzalıdır)

Hakim …
(e-imzalıdır)