Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/77 Esas
KARAR NO : 2021/174

DAVA : Faydalı Modele Tecavüzün Tespiti, Önlenmesi, Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 17/09/2020
KARAR TARİHİ : 06/10/2021

Davacı vekili tarafından 17/09/2020 tarihinde davalı aleyhine açılan dava, mahkememizin esas defterine kaydedilmiş olup, yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Dava konusu uyuşmazlıkla ilgili arabuluculuk görüşmelerinin olumsuz sonuçlandığını, müvekkili şirketin yetkilisi …’ in davalının fabrikasında 22.11.2002-14.09 2018 tarihleri arasında … bakım görevlisi olarak çalıştığını, çalıştığı dönemde otomobil sacının şekillendirilmesi sırasında üretim hattında sürekli olarak incelme ve kırılma probleminin gözlemlemesi üzerine problem için bulmuş olduğu bu çözümü detaylı olarak 05.11.2014 tarihinde Kaiten öneri Formu ile davalı şirkette bildirildiğini, formun dilekçe ekinde sunulduğunu, formu 26.12.2014 tarihinde grup liderine teslim edildiğini, … sicil numaralı personel tarafından 49,5 puanla El kategorisinde ve … sicil numaralı personel tarafından 47,5 puanla El kategorisinde değerlendirildiğini, ne var ki o tarihte yürürlükte bulunan Pat KHK m.18′ e göre yapılan bu bildirim, kategori belirleme çizelgesine göre oldukça başarılı puan almasına rağmen davalı tarafça 19. maddeye uygun olarak bildirim tarihinden itibaren 4 aylık yasal sûre içinde yazılı olarak kısmi ya da tam hak talebinde bulunmadığını, bu şekilde 05.11.2014 tarihli Kaizen Önen Formu’ na konu hizmet buluşu Pat KHK’ nın 21. maddesine göre serbest buluş niteliği kazandığını, müvekkili şirket yetkilisi …’ in buluş sahibi olduğu “… ” buluş başlıklı faydalı modeli, TPE nezdinde tescil ettirdiğini, müvekkili şirketin faydalı model başvuru tarihinin 05.07.2017 olup, TPE’ nin …/… sayılı Resmi Patent Bülteni’ nde 23.07.2018 tarihinde yayınlandığını, bu kapsamda müvekkil şirketin faydalı modelden doğan hakları 05.07.2017 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile koruma altına alındığını, faydalı modele ilişkin düzenlenen 09.10.2018 düzenleme tarihli Faydalı Model Araştırma Raporu ile de müvekkil şirketin 1 ve 2 nolu istemleri yönünden yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik kriterlerine sahip olduğu tespit edildiğini, müvekkili şirket tarafından faydalı model konusu buluşun kullanımına ilişkin tarafına hiçbir izin verilmediği halde davalı; faydalı model belgesine konu buluşu istemlerde belirtilen unsurlann tamamını içerecek şekilde izinsiz olarak üretmek suretiyle taklit etmiş ve … Cad. No:… … …/Sakarya” adresindeki fabrikasına ve özellikle … ve … model araçların fabrikadaki pres bölümüne: …, bakım ve üretim alanına: … stok alanına, pres üretim alanına. 3A hattına, İA hattına söz konusu bu faydalı modeli kurmuş ve sac şekillendirme işlemi sırasında oluşan incelme ve çatlama problemlerini tespit etmek suretiyle henüz üretim sürecinin başındayken (yani 67115 … 2/4 prosesinde, 67145 ve 671456 … 2/4 prosesinde, 67147 ve 67148 … 2/4 prosesinde, 61633 ve 61634 … 3/4 prosesinde, 61112 … 2/4 prosesinde, S3721 ve 53722 … 2/4 prosesinde) maliyet oluşturan diğer üretim süreçlerini gerçekleştirmeden incelen, kırılan saclara gerekli müdahaleyi gerçekleştirerek otomobil üretim maliyetlerini ciddi şekilde düşürmüş olduğunu, davalının haksız ve hukuka aykırı şekilde müvekkil şirkete ait faydalı model konusu buluşu kurduğu …lardan … ve … model araçlara ait olanları Fransa’ya ihraç ettiğini, bu şekilde yurtdışına gönderdiği …larla da otomobil üretimine yurtdışında devam edildiği bilgisinin haricen öğrenildiğini, bu hususun İzmir Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin …/… D.lş sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda da tespit edildiğini, müvekkil şirketin faydalı model hakkına konu buluşun davalı tarafça tüm istemleri içerir şekilde üretilip, taklit edildiğinin ve işbu buluşun davalının fabrikasındaki üretim hattında kullanıldığının tespiti istemiyle anılan değişik iş dosyasında Sakarya … Asliye Hukuk Mahkemesi’ nin …/… Tal. sayılı dosyasına yazılan talimat üzerine davalı tarafın fabrikasında keşif ve bilirkişi incelemesi yapıldığını, ne var ki; Sakarya … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …/… Tal. sayılı dosyasından yapılan keşfe ilişkin 18.11.2019 tarihli keşif tutanağı incelendiğinde görüleceği üzere; “…kaitûiar içinde açık olan 61633 …. 537212 … ve 67115 … incelendi. DİĞER …LAR KAPALI VE MEKANİZMALARA I/LAS1M ZORLUĞU OLDUĞUNDAN İNCELENMEDİ.” şeklinde beyanda bulunmak suretiyle sayın bilirkişi açıkca 67145 w 671456 … 2/4 prosesinde 67147 ve 67143 … 274 Prosesinde. 61634 … 3/4 prosesinde. 61111 … 1/4 prosesinde. S3721 … 2/4 prosesinde keşif sırasında …ların kapalı olması ve mekanizmalara ulaşım zorluğu nedeniyle inceleme yapılmadığının belirtildiğini, eksik inceleme ürünü olan rapora kendileri tarafından süresinde itiraz edildiğini, davalının ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi gerektiğini, davalı şirketin, müvekkili şirketin faydalı model hakkının ihlaline yönelik eylemleri nedeniyle SMK’ nin 141. Maddesi kapsamında müvekkilin faydalı model hakkına tecavüz oluşturduğunu belirtmiş, ” … ” buluş başlıklı ve TR …/ … sayılı faydalı modelin, karşı tarafça tüm istemleri içerir şekilde üretilip taklit edildiğine, faydalı model konusu buluşun karşı tarafın fabrikasındaki üretim hattında kullanıldığına ve SMK’ nin 141. Maddesi uyarınca faydalı model hakkına tecavüz teşkil eden fiillerin bilirkişi marifetiyle keşif yapılarak HMK’ nin 400. gereğince tespitine, müvekkili şirketin uğramış olduğu zarar miktarının belirlenebilmesi için, karşı tarafın Kasım 2014 yılından itibaren özellikle gövde bölümünde tutulan üretim raporlarına ilişkin kayıtlar ve hurda kayıtları (serap tag) ile ticari defter ve kayıtlarının davalı tarafından mahkemenize sunulmasına, müvekkili şirketin faydalı model hakkına tecavüzün tespiti, önlenmesi ve durdurulmasına ve masrafları davalı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın ilanına, fazlaya ilişkin talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla; HMK’ nin 107. maddesi gereğince şimdilik 1.000,00-TL maddi tazminat ile 20.000,00-TL manevi tazminatın tecavüz tarihinden itibaren işletilecek ticari avans faizleriyle birlikte davalı şirketten tahsili İle müvekkil şirkete ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA: Mahkememizin 08/02/2021 tarihli ön inceleme tensip tutanağı ile davalı taraf cevap vermediğinden münkir sayılmasına karar verilmiştir.
BİLİRKİŞİ RAPORU:
14/01/2021 tarihli marka ve patent vekili, makine mühendisi bilirkişi heyetinden alınan raporda özetle; … Cad. No:… …./Sakarya adresinde yapılan keşif sırasında dava konusu kalıpların incelenmiş olduğunu, incelenmiş olup, Türk Patent tarafından … adına tescil edilen “…” isimli faydalı modelde belirtilen istemlerdeki parçaların sadece dayama parçasının kullanıldığının tespitinin yapıldığını, … firmasının ise söz konusu faydalı modeli 2010 yılından beri kullanılmış olduğunu, davacı tarafın faydalı model başvuru tarihinin … firmasının kullanımlarından sonraya dayandığının görülmekte olduğunu, bu nedenle söz konusu faydalı modelin hak ihlaline uğramadığını rapor etmişlerdir.
15.06.2021 Mali Müşavir bilirkişi ; ilgili kalıpların son 5 yıla ait hurda değerleri;
53721
4.253,71 TL
61112
369.907,95 TL
61633-4
11.444,65 TL
67115
82.029,98 TL
67145-6
6.865,72 TL
67147-8
4.820,41 TL
Şeklinde olduğunu rapor etmiştir.
TESPİT, DELİL DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE
Faydalı model dünya çapında yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine koruma sağlayan bir sınai mülkiye hakkıdır. Teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin teknik özelliği olan fikir ürününe buluş denir. Tasarım; bir ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinde kaynaklanan, yenilik ve ayırt edicilik özelliğini içeren görünümdür.
Faydalı modele tecavüz halini oluşturan eylemler SMK’nın 141/1. Maddesinde
a) Patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek.
b) Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
c) Patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
ç) Patent veya faydalı model hakkını gasp etmek.
d) Patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, şeklinde tanımlamıştır.
Dosya kapsamında toplanan deliller ve bilirkişi raporu dikkate alındığında davacıya ait …/… nolu faydalı modelin başvuru tarihinin 05-07-2017 olduğu, bilirkişi raporu dikkate alındığında faydalı modelin istemlerinden olan dayama parçasının 2016 ve 2017 yılında da kullanıldığı yani davacının başvuru tarihinden önce de kullanıldığı, kaldı ki davalının bu kullanımın 2010 yılına kadar dayandığı, davacının başvurusundan çok önce olduğu bu sebeple davalının bu kullanımlarının davacı faydalı modeline tecavüz oluşturmayacağı anlaşılmakla davacının davasının reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
Davacının davasının reddine,
Alınması gereken 59,30 TL karar harcının davacı tarafından peşin olarak yatırılan 413,02 TL harçtan mahsubu ile fazla harcın karar kesinleştiğinde istek halinde davacı tarafa iadesine,
Davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, maddi tazminat davası reddedilmekle, AAÜT’ne göre belirlenen miktar, faydalı modele tecavüz davası da dikkate alınarak arttırılmakla, 5.900 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak, davalı tarafa ödenmesine,
Davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, manevi tazminat davası reddedilmekle, AAÜT.’ne göre belirlenen 5.900 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak, davalı tarafa ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 2019/218 d.iş sayılı dosyada 1.116,60 TL ve esas dosyada 2.947 TL olmak üzere toplam 4.063 TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan 71,80 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Kalan ve kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde talep beklenmeksizin ilgili yanlara iadesine,
Gerekçeli hükmün, tebliğinden itibaren 2 hafta içinde, İstinaf Kanun yolunun İzmir Bölge Adliye Mahkemelerinin 11. Ve 20. Hukuk İstinaf Daireleri nezdinde açık olduğuna dair verilen karar, hazır bulunan tarafların huzurunda usulen okunup anlatıldı.06/10/2021

Katip …
(e-imzalıdır)

Hakim …
(e-imzalıdır)