Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/94 Esas
KARAR NO : 2021/148

DAVA :Faydalı Modele Tecavüz Nedeniyle Tazminat
DAVA TARİHİ : 28/06/2019
KARAR TARİHİ : 22/09/2021

Davacı vekili tarafından 28/06/2019 tarihinde davalı aleyhine açılan dava, mahkememizin esas defterine kaydedilmiş olup, yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Müvekkilleri Prof. Dr…., Prof Dr. … ve Prof Dr. …’ın “…” çivi adı verilen bir buluş ortaya koyduklarını, buluşa ilişkin sınai mülkiyet hakkı (faydalı model) olmak üzere 06/06/2011 tarihinde Türk Patent Kurumunun …/… başvuru numarasında başvurucular adına faydalı model hakkkını tescil edildiğini, davalı tarafın, davacıların sınai mülkiyet hakkına tecavüz oluşturacak şekilde ürünü üretip satışa konu ettiğini, ticari olarak kullandıklarını, iç ve dış piyasaya verildiğini, Davacıların faydalı model başvuru tarihi olan 06.06.2011 den dava tarihine kadar sınai mülkiyet hakkına konu üründen davalının elde ettiği net karın bilirkişi marifetiyle tespit ve hesap edilmesi, davalının, bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış olsa idi davacılara ödemesi gereken lisans bedelinin hasaplanması ve tazminatın davalıdan alınarak, davacılara ortaklık payları oranınnda ödenmesi, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı taraf üzerinde bırakılması talebiyle dava açmıştır.
SAVUNMA: Davacı tarafın davasını yetkisiz mahkemede ikame ettiğini, zaman aşımı yönünden 10 yıllık süreyi geçtiğini, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davalıların lisans teklifi yapmadıklarını, paylı malda her pay sahibinin kendi başına hareket edebildiğini, müvekkilinin de yasal haklarını kullandığını, faydalı modelin tüm teorik bilgilerinin şirketin fabrikasında geliştirildiğini ve dolayısıyla şirketin de hak sahibi olduğunu, buna rağmen davacıların 06/06/2011’de faydalı modeli tescillediklerini, kötü niyetli dava açtıklarını ve belgenin de hükümsüz kaldığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
BİLİRKİŞİ RAPORU
Mali Müşavir bilirkişiden alınan raporda; Tarafların Türk Patent Enstitüsü Kurumu nezdinde …/… Y başvuru nolu Faydalı model üzerinde başvuru yaptıkları, faydalı model buluşunun sahiplerinin davacı taraf olduğu, F.Modelin 06.06.2011 tarihinde “… ” buluş başlığında tescil ettirildiği, Belirtilen faydalı modelin 2017 yılına ait yıllık ücreti ödenmediğinden hükümden düştüğü, bu hususun patent bülteninde 21.05.2018 tarihinde yayınlandığı, davacı tarafın SMK hükümleri bağlamında tazminat hesaplamasına ilişkin tercihi doğrultusunda Mali yönden sınırlı olarak yapılan incelemede, sayın mahkemenin takdirlerine bağlı şekilde seçimlik 2 şekilde süreye ilişkin inceleme yapılabileceği, sayın mahkeme tarafından ilk satışın yapıldığı tarih ile dava tarihinin yoksun kalınan kazanç hesabına dahil edilmesi durumunda 29.115,14 TL, Faydalı modele ilişkin ürünün üretim/satış tarihinden itibaren, Faydalı model hakkına ait Kuruma ödenmesi gereken ücretin ödenmemesi dolayısıyla bültende yayınlandığı 21.05.2018 tarihinin, hükümsüz kaldığı tarih olarak, öğrenme tarihi olarak esas alınması durumunda 24.361,72 TL Lisans değerine uygulanabilecek kazanç olarak hesaplandığı rapor edilmiştir.
TESPİT, DELİL DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE
Dosya kapsamında toplanan delille ve bilirkişi raporu dikkate alındığında dava konusu faydalı modelin davacılar ve davalıya ait olduğu , bu durumda faydalı model sahiplerinin haklarını nasıl kullanacağı SMK 112 ve TMK’nın 692 ve 693 . Maddelerinde belirtilmiştir. SMK.m.112 uyarınca davacılar ve davalı faydalı model üzerinde paylı mülkiyet sahibidir. Paylı mülkiyet sahiplerinin haklarını nasıl kullanacağı Türk Medeni Kanunu’nun 692. Ve 693. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddelere göre;
d. Olağanüstü yönetim işleri ve tasarruflar
Madde 692- Paylı malın özgülendiği amacın değiştirilmesi, korumanın veya olağan şekilde kullanmanın gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapı işlerine girişilmesi veya paylı malın tamamı üzerinde tasarruf işlemlerinin yapılması, oybirliğiyle aksi kararlaştırılmış olmadıkça, bütün paydaşların kabulüne bağlıdır. Paylar üzerinde taşınmaz rehni veya taşınmaz yükü kurulmuşsa, paydaşlar malın tamamını benzer haklarla kayıtlayamazlar.
3. Yararlanma, kullanma ve koruma
Madde 693- Paydaşlardan her biri, diğerlerinin hakları ile bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir. Uyuşmazlık hâlinde yararlanma ve kullanma şeklini hâkim belirler. Bu belirleme, paylı malın kullanılmasının zaman veya yer itibarıyla paydaşlar arasında bölünmesi biçiminde de olabilir. Paydaşlardan her biri, bölünemeyen ortak menfaatlerin korunmasını diğer paydaşları temsilen sağlayabilir.
Medeni kanunun 692 ve 693 kapsamında herkes eşit olarak yararlanma ve kullanma hakkına sahip ve paylı malın tamamı hakkında tasarrufta bulunmada oybirliği gerekmektedir. Davalı paylı malın tamamı üzerinde diğerlerinden izinsiz tasarrufta bulunarak satış işlemi gerçekleştirmiştir..
Dava konusu faydalı model 26/04/2018 tarihinde geçersiz hale gelmiştir. Davalının faydalı modeli birlikte kullanması gerekirken tek başına kullanması davacıların sınai mülkiyet hakkına tecavüz oluşturmaktadır. Bu durum da davacıların SMK’nın 149. Maddeki talepler ile 150 ve 151. Maddesinde düzenlenen maddi tazminat ve yoksun kalınan kazancı isteyebilme hakkını doğurmaktadır. Hükme esas alınan 02/04/2021 tarihli muhasip bilirkişi raporunda da belirttiği üzere davacıların tercih ettiği yönteme göre yoksun kalınan kazancın toplamda en az 17.616,74 TL, olabileceği, yoksun kalınan kazanç hesaplamasında şirketin tüm yıllar TL ortalamasında %25 oranında kâr beyan edilebildiği göz önüne alındığında ise tüm bedel üzerinden en fazla (17.616,74 TLx25%) 22.021,00 TL olası yoksun kalınan kazancın oluşabileceği, elde edilen kazanca etki eden faktörler, sınai mülkiyet haklarından ibaret değildir. Aynı zamanda işletmenin performansı, konumu, ürün veya hizmet kalitesi, tecrübe, pazarlama ağı gibi faktörler de bulunmaktadır. Bu bakımdan TBK’nın 51 ve 52. Maddesi kapsamında mahkemeye verdiği yetki çerçevesinde hakkaniyete uygun tazminata hükmetmek gerekmektedir. Bu kapsamda takdiren YKK olarak bilirkişi raporundaki değerlerinin ortalaması alınmış, ortalamasının 19.818,87 TL olduğu, davacılar ve davalının 1/4 paya sahip olduğu, davacıların toplamda 14.864,15 TL yoksun kazancının olduğu anlaşılarak davacıların davasının kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
Davacıların davasının kısmen kabulü ile;
14.864,15 TL maddi tazminatın davalından alınarak 1/3 oranında davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
Alınması gereken 1.015,37 TL karar harcının davacılar tarafından peşin olarak yatırılan 858,99 TL harçtan mahsubu ile eksik 156,38 TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye irat kaydına, davacılar tarafından peşin olarak yatırılan 858,99 TL harcın da davalıdan alınarak, davacılara ödenmesine,
Davacılar kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, maddi tazminat davası kısmen kabul edilmekle, AAÜT.’ne göre belirlenen 5.900 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacılara ödenmesine,
Davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, 5.900 TL vekâlet ücretini davacılardan alınarak, davalı tarafa ödenmesine,
Davada red/ kabul oranının takdiren yarı yarıya olduğuna, yargılama giderlerinin yanlar arasında bu orana göre pay edilmesine,
Davacılar tarafından yapılan toplam 998,70 TL yargılama giderinin yarısı olan 499,35 TL’nin davalıdan alınarak davacılara ödenmesine, kalan kısmın davacılar üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan toplam 22,60 TL’nin yarısı olan 11,30 TL’nin davacılardan alınarak davalı tarafa ödenmesine, kalan kısmın davalı taraf üzerinde bırakılmasına,
Kalan ve kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde talep beklenmeksizin ilgili yanlara iadesine,
Gerekçeli hükmün, tebliğinden itibaren 2 hafta içinde, İstinaf Kanun yolunun İzmir Bölge Adliye Mahkemelerinin 11. Ve 20. Hukuk İstinaf Daireleri nezdinde açık olduğuna dair verilen karar, hazır bulunan yanların huzurunda usulen okunup anlatıldı. 22/09/2021

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)