Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/184 Esas
KARAR NO : 2021/259

DAVA : Faydalı Modele Tecavüzün durdurulması, önlenmesi, Men’i, Maddi-Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 18/07/2018
KARAR TARİHİ : 30/11/2021

Davacı vekili tarafından 18/07/2018 tarihinde davalı aleyhine açılan dava, mahkememizin esas defterine kaydedilmiş olup, yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin …/… nolu ”…” modelinin bulunduğunu, ancak davalının …nin açtığı ihalede istenen ürünü tecavüzlü ürünleri dava dışı … firmasından temin etmek suretiyle (10.000 adet 63.484,00-TL) fatura ettiğini, faydalı modelin ihlal ederek haksız rekabette bulunduğunu, ihtarname çektiklerini belirterek faydalı modele tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, durdurulmasını, bundan böyle önlenmesini, tecavüzlü ürünlere el konularak toplanmasını, 20.000-TL maddi tazminata ticari faizle, 20.000-TL manevi tazminata yasal faizle dava tarihinden itibaren karar verilmesini; önlenme konusunda karar verilmesini, dava etmiştir.
SAVUNMA: Müvekkilinin …ne söz konusu ürünleri ihale nedeniyle teslim ettiğini, fatura düzenlediğini, bu ürünlerin dava dışı …’nin …/… nolu faydalı modeli ile üretildiğini, kaldı ki davacının dayandığı faydalı modelin yeni olmadığını, aynı konuda …/…, …/… nolu faydalı modeller bulunduğunu, … FSHHM’nin …/… Esas sayılı dosyasında (birleşen …/… Esas sayılı dosya) konuyla ilgili rapor bulunduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
BİLİRKİŞİ RAPORU
11/10/2021 tarihli alınan mali müşavir bilirkişi raporunda özetle, Davacı tarafın, seçimlik tercih ettiği hesaplama yöntemine dayalı mali verileri ve defterlerini bilirkişi incelemesine sunamadığını, bunun yerine, kızı …’in firması ile yaptığı 1.000 TL bedelli inhisari lisans anlaşmasına dayanarak dava dışı firmanın mali verilerini sunduğunu, davacı ve dava dışı firmanın vergi kayıtları üzerinde yapılan incelemede her ikisinin de aynı ticaret yaptığı ve verdi kaydı bulunduğunu, davacı firma tarafından dava dışı … firmasına verilen inhisari lisans anlaşmasına konu edilen 1.000 TL bedelli lisans ödemelerinin, tazminat hesabında seçimlik hak olarak talep etmesi halinde kar kaybına konu edilmesinin mümkün olduğunu, dava dışı firmanın ticari defterlerinin incelemeye esas alınması gerektiği yönünde karar tesis edilmesi halinde, dava konusu olayda davalı tarafından davacının tasarımının aynısının/benzerinin …’ne yapılan satışa istinaden düzenlenen, 01.04.2018 tarihli faturanın yoksun kalınan tazminata uyarlanmasının mümkün olabileceğini, dava dışı firmanın karlılığının da bu faturaya emsal olarak yansıtılarak tazminat hesabına uyarlanabileceğini, davacının SMK 151.madde bağlamında talep ettiği seçimlik hesaplama yöntemine göre zararın tespit edilmesinde yaşanan zorluklar nedeniyle, davacı tarafın ticari defterlerini sunamaması durumunun gerçekleşmesi halinde tazminat tutarınının TBK 50 ve 51. Maddeleri uyarınca hakkaniyete uygun olarak belirlenmesi takdirinin mahkemeye ait olduğunu, Faydalı model hakkının ihlaline ilişkin davacının SMK hükümleri bağlamında tazminat talepleri göz önüne alınarak yapılan hesaplamada, 5.175,76 TL olası yoksun kalınan kazançtan söz edilebileceğini, dava dışı firmanın ticari defterleri üzerinde yapılan incelemeye istinaden, ihlal döneminde fiili kar kaybından söz edilmesinin mümkün olmadığını rapor etmiştir.
TESPİT, DELİL DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE
Faydalı model dünya çapında yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine koruma sağlayan bir sınai mülkiye hakkıdır. Teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin teknik özelliği olan fikir ürününe buluş denir. Tasarım; bir ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinde kaynaklanan, yenilik ve ayırt edicilik özelliğini içeren görünümdür.
Faydalı modele tecavüz halini oluşturan eylemler SMK’nın 141/1. Maddesinde
a) Patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek.
b) Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
c) Patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
ç) Patent veya faydalı model hakkını gasp etmek.
d) Patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, şeklinde tanımlamıştır.
Faydalı Modele tecavüz halinde hak sahipleri SMK’nın 149. Maddeki talepler ile 150 ve 151. Maddesinde düzenlenen maddi tazminat ve yoksun kalınan karı isteyebilecektir. Yine hak sahipleri 149/1-ç maddesi uyarınca manevi zararlarını talep edebilecektir.
Faydalı model belgesinde buluş konusunun en geniş kapsamıyla tanımlandığı bir ya da daha fazla sayıda bağımsız (ana) istem ve bu ana isteme bağlı olarak tanımlanmış bağımlı istem/istemler bulunabilir. Faydalı model belgesi ile korunan bir hakka tecavüz eyleminin gerçekleşmesi için, ana istemde (veya birden fazla ana istem varsa bu ana istemlerin herhangi birinde) bahsedilen unsurların tamamının veya eşdeğerinin, tecavüz ettiği iddiasında bulunulan üründe bulunması gerekmektedir.
Dosya kapsamında toplanan deliller ve bilirkişi raporları dikkate alındığında; davalı ürünlerinin davacının …/… nolu faydalı modelinin koruma kapsamında kaldığı, davacı faydalı modeline tecavüz oluşturduğu, davacının dosyaya sunduğu fatura ve evraklardan davacının yoksun kaldığı karın net olarak tespit edilmediği, bilirkişi hesaplamasının yerinde olduğu TBK.m.50 ve 51 uyarınca takdiren davacının 5.176,76 TL yoksun kalan kazancının olduğu anlaşılmıştır. SMK’nın 149/1-ç maddesi uyarınca, sınai mülkiyet hakkı sahibi, tecavüzün tespit, önlenmesi ve maddi tazminat yanında manevi tazminat da talep edebilmektedir. TBK’nın 58. Maddesi göz önüne alınarak; somut olayın koşulları ve sonuçları dikkate alınarak 5.000 TL manevi tazminatın kabulü uygun görülerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
Davacının davasının kısmen kabulü ile;
Davalı ürünlerinin davacının …/… nolu faydalı modeline tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, menine
Davacının …/… nolu faydalı modeline tecavüz oluşturan ürünlere ve diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde tecavüzlü ürün ve üreten cihaz ve kalıplara el konulmasına,
5.176,76 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek olan temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine Fazlaya ilişkin istemin reddine
5.000 TL manevi tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Fazlaya ilişkin istemin reddine
İtibar tazminatı talebinin reddine
Karar kesinleştiğinde, hüküm özetinin ulusal çapta yayın yapan gazetede giderleri davalıya yüklenerek, ilan edilmesine, ilan için kararın kesinleşmesinden itibaren 3 ay içinde başvuru gerektiğine, 3 ay içinde başvurulmadığı takdirde ilan hakkının düşeceğine
Alınması gereken 695,22 TL peşin harcın davalı tarafından yatırılan 683,10 TL harçtan mahsubu ile eksik 12 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, davacı tarafından peşin olarak yatırılan 695,22 harcın davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden maddi tazminat davası kısmen kabul edilmekle, hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemeyeceğinden AAÜT.’ne belirlenen miktar 5.176,76 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden manevi tazminat davası kısmen kabul edilmekle, hükmedilen ücret kabul veya reddedilen miktarı geçemeyeceğinden AAÜT.’ne göre belirlenen miktar 5.000 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden faydalı modele tecavüz davası kabul edilmekle, AAÜT.’ne göre belirlenen miktar 7.375 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
Davada red- kabul oranının takdiren %30-%70 olduğuna, yargılama giderinin yanlar arasında bu oran üzerinden pay edilmesine,
Davacı tarafından yapılan toplam 2.818 TL yargılama giderinin %70 olan kısmı 1.972,60 TL’nin davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan toplam 287,70 TL yargılama giderinin %30 olan kısmı 86,31 TL’nin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine, kalan kısmın davalı taraf üzerinde bırakılmasına,
Kalan ve kullanılmayan gider avanslarının talep beklenmeksizin karar kesinleştiğinde ilgili yanlara iadesine,
Gerekçeli hükmün, tebliğinden itibaren 2 hafta içinde, İstinaf Kanun yolunun İzmir Bölge Adliye Mahkemelerinin 11. Ve 20. Hukuk İstinaf Daireleri nezdinde açık olduğuna dair verilen karar, hazır bulunan tarafların huzurunda usulen okunup anlatıldı.30/11/2021

Katip …
(e-imzalıdır)

Hakim …
(e-imzalıdır)