Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/110 Esas
KARAR NO : 2021/63

DAVA : Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 04/04/2018

Mahkememizin birleşen 2017/154 Esas- 2018/90 karar sayılı 31/05/2018 karar tarihli dosya bakımından;

DAVA : Faydalı Modelin Hükümsüzlüğü, Maddi- Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 31/08/2017
KARAR TARİHİ : 14/04/2021

Davacı vekili tarafından 04/04/2018 tarihinde davalı aleyhine açılan dava, mahkememizin esas defterine kaydedilmiş olup, yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı adına kayıtlı … nolu 07/06/2012 tarihli su kesme aparatı adlı faydalı modelin yenilik taşımadığını, daha önce kaydedilen … ve … sayılı faydalı modellerin yeniliği bozduğunu belirterek, terkin kararı verilmesini istemiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı …’un adına kayıtlı belgenin hükümsüzlüğü ve eylemlerinin hukuka ayrılığı nedeniyle önlenmesi için 2017/154 esas sayılı dosya ile dava açtıklarını, bu dosyada teknik inceleme yapıldığını, ancak hesaba itirazları bulunduğunu, müvekkilleri adına kayıtlı faydalı modelin hükümsüzlük isteminin kötü niyetli olduğunu, açtıkları dava nedeniyle bu davayı yönelttiklerini belirterek, davanın reddini istemiştir.
BİLİRKİŞİ RAPORU
14.01.2020 tarihli Sınai Mülkiyet Uzmanı ve Makine Mühendisi bilirkişi heyetinden alınan raporda özetle; … sayılı faydalı modelin 1 nolu isteminin yenilik özelliğinin bulunmadığını, 2 ve 3 nolu isteminin davacının delilleri karşısında yenilik özelliğini taşıdığını ve sanayiye uygulanabilir olduğunu, … tarafından üretildiğinin belirtildiği 1 nolu ve 2 nolu istemlerdeki tüm özelliklerini taşıdığını, istemlerin koruma kapsamında kaldığını, 3 nolu istemdeki özelliklerin bulunmaması neticesinde bu istemin koruma kapsamında kalmayacağını, 1 nolu istem bakımından hükümsüzlük kararı verilmesi durumunda, ürünün koruma kapsamında kaldığı 2 nolu istem bakımından ihlalin söz konusu olacağını, ancak 3 nolu istem bakımından bir ihlalin söz konusu olmayacağını rapor etmişlerdir.
Mahkememizin birleşen 2017/154 Esas- 2018/90 karar sayılı 31/05/2018 karar tarihli dosya bakımından;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı adına kayıtlı … nolu faydalı modelin hükümsüzlüğünü ve davalının davacı adına kayıtlı … nolu faydalı ihlal ederek, ticari kazanç sağlaması nedeniyle 20.000 TL maddi ve 20.000 TL manevi zararın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Müvekkilinin … nolu faydalı modelin sahibi olduğunu, bu belge ile birçok belediye, su ve kanalizasyon idaresine ve enerji şirketlerine vana kapama aparatı ürettiğini, davalı firmanın müvekkilinden 2014 yılında satın aldığı 1.000 adet numune ürünü birebir kasten ve kötü niyetli taklit edilerek, 2015 Mart ayından bu yana ihlal edilerek ürettiğini, satışa konu ettiğini, müvekkilinin ürününü birebir kopyalayarak … nolu faydalı model belgesini aldığını belirterek, yenilik unsuru taşımayan davalı adına kayıtlı … nolu faydalı modelin hükümsüzlüğünü, kaydına ihtiyati tedbir konulmasını, müvekkilinin … nolu faydalı model hakkına tecavüz ederek 2014-2016 yılları arasında müvekkilinin ürünlerini birebir benzerini üretip, ticarete konu etmesi nedeniyle, faydalı modelin ihlal edildiği tarihten itibaren işleyecek temerrüt faizi ile birlikte belirsiz alacak niteliğinde olan şimdilik 20.000 TL maddi, 20.000 TL manevi zararın tahsilini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı yana usulüne uygun olarak tebligat yapılmış olup, ancak savunma ve delil sunmamıştır. Bu bakımdan münkir kabul edilmiştir.
BİLİRKİŞİ RAPORU
12/02/2018 tarihinde Sınai Mülkiyet Uzmanı bilirkişiden alınan raporda özetle; davalı tarafa ait … sayılı faydalı modelin yenilik özelliğinin bulunmadığını, davalı ürününün davacıya ait … sayılı faydalı modelin koruması kapsamında olduğunu rapor etmiştir.
TESPİT DELİL DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE
Ana dosyada; davalı … adına kayıtlı, … nolu faydalı modelin tescil şartları çekişmelidir. Birleştirilen 2017/154 sayılı dosyada ise; davalı … adına kayıtlı, … nolu faydalı modelin geçerliliği ve davalı …’nın su kesme aparatı üretim ve satış eylemlerinin … adına kayıtlı, … nolu belgeye tecavüz olup olmadığı konusu çekişmelidir.
Faydalı model dünya çapında yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine koruma sağlayan bir sınai mülkiye hakkıdır. Teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin teknik özelliği olan fikir ürününe buluş denir. Tasarım; bir ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinde kaynaklanan, yenilik ve ayırt edicilik özelliğini içeren görünümdür.
Faydalı modele tecavüz halini oluşturan eylemler SMK’nın 141/1. Maddesinde
a) Patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek.
b) Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
c) Patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
ç) Patent veya faydalı model hakkını gasp etmek.
d) Patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, şeklinde tanımlamıştır.

Faydalı Modele ve Tasarıma Tecavüz halinde hak sahipleri SMK’nın 149. Maddeki talepler ile 150 ve 151. Maddesinde düzenlenen maddi tazminat ve yoksun kalınan karı isteyebilecektir. Yine hak sahipleri 149/1-ç maddesi uyarınca manevi zararlarını talep edebilecektir.
Faydalı modelin hükümsüzlüğü sebepleri SMK’nın 144. maddesinde;
a) Faydalı model konusu, 142 nci maddede belirtilen şartları taşımıyorsa.
b) Buluş 92 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca yeterince açıklanmamışsa.
c) Faydalı model konusu, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa veya faydalı modelin, 91 inci maddeye göre yapılan bölünmüş bir başvuruya veya 110 uncu maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk hâlinin kapsamını aşıyorsa.
ç) Faydalı model sahibinin, 109 uncu maddeye göre faydalı model isteme hakkına sahip olmadığı ispatlanmışsa, şeklinde sayılmıştır.
Dosya kapsamında toplanan deliller ve bilirkişi raporları dikkate alındığında asıl dosya davalısına ait … nolu faydalı modelin 1 nolu isteminin yenilik özelliğinin bulunmadığı, tescil şartlarını taşımadığı, aynı faydalı modele ilişkin 2 ve 3 nolu istemlerin yenilik ve sanayiye uygulanabirlik şartlarını taşıdığı, 1 nolu istem olmadan da ayakta kalabileceği anlaşılmıştır. Yine birleşen dosya davalısına ait … nolu faydalı modelin yenilik özelliği bulunmadığı, tescil şartlarına haiz olmadığı anlaşılmıştır. Yine birleşen dosya kapsamında birleşen dosya davalısı …’nın su kesme aparatı üretim ve satış eylemlerinin birleşen dosya davacısının … nolu faydalı modeline tecavüz oluşturur mahiyette olduğu anlaşılmıştır.
Birleşen dosya davacısı birleşen dosya kapsamında 22/03/2018 tarihinde davasını ıslah dilekçesi vererek taleplerini 20.000 TL maddi ve 20.000 TL manevi tazminat talep etmiş ve taleplerini belirli hale getirmiştir. Dosya kapsamında alınan bilirkişi raporunda da belirttiği üzere birleşen dosya davacının yoksun kaldığı karın 107.736,85 TL olduğu, ancak taleple bağlı kalmak suretiyle birleşen dosya davacısı lehine 20.000 TL maddi tazminata hükmedilmiştir. SMK’nın 149/1-ç maddesi uyarınca, sınai mülkiyet hakkı sahibi, tecavüzün tespit, önlenmesi ve maddi tazminat yanında manevi tazminat da talep edebilmektedir. TBK’nın 58. Maddesi göz önüne alınarak; somut olayın koşulları ve sonuçları dikkate alınarak birleşen dosya davacısı lehine 20.000 TL manevi tazminatın kabulü uygun görülerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
ASIL DOSYA KAPSAMINDA DAVACININ DAVASININ KISMEN KABULÜYLE,
Davalıya ait … nolu faydalı modelin 1 nolu isteminin hükümsüzlüğü ile sicilden terkine, 2 ve 3 nolu istemlere yönelik hükümsüzlük talebinin reddine, sicildeki tescilin devamına,
BİRLEŞEN DOSYA KAPSAMINDA DAVACININ DAVASININ KABULÜYLE,
Davalıya ait … nolu faydalı modelin hükümsüzlüğü ile sicilden terkine,
Davalının, davacının faydalı model hakkına tecavüz teşkil eden fiillerinin durdurulmasına, önlenmesine ve men’ine,
Davalının tecavüz teşkil eden ürünler ile bunların üretiminde kullanılan münhasıran cihaz ve makine ve kalıplarına tecavüze konu ürünlerin dışındaki ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde el konulmasına, el konulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların masrafları davalıya ait olmak üzere şekillerinin değiştirilmesi mümkün ise değiştirilmesine, mümkün değil ise SMK hakkına tecavüz kaçınılmazsa imhasına,
Hükmün karar kesinleştiğinde, hüküm özetinin ulusal çapta yayın yapan gazetede giderleri davalıya yüklenerek, ilan edilmesine, ilan için kararın kesinleşmesinden itibaren 3 ay içinde başvuru gerektiğine, 3 ay içinde başvurulmadığı takdirde ilan hakkının düşeceğine,
20.000 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
20.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Asıl dosya kapsamında;
Alınması gereken 59,30 TL karar harcının davacı tarafından peşin olarak yatırılan 35,90 TL harçtan mahsubu ile 23,40 TL eksik harcın davalıdan alınarak Hazine’ye irat kaydına, davacı tarafından peşin olarak yatırılan 35,90 TL harcın da davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
Davacılar kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, AAÜT.’ne göre belirlenen 5.900 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak, davacılara ödenmesine,
Davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, AAÜT.’ne göre belirlenen 5.900 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak, davalı tarafa ödenmesine,
Davada red/ kabul oranı takdiren %50’ye- %50 olduğundan yargılama giderlerinin yanlar arasında bu orana göre pay edilmesine,
Davacılar tarafından yapılan toplam 1.843,60 TL yargılama giderinin %50’si olan 921,80 TL’nin davalıdan alınarak davacı taraflara ödenmesine, kalan kısmın davacılar üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan toplam 1.101 TL’nin %50’si olan 550,5 TL yargılama giderinin davacılardan alınarak davalıya ödenmesine, kalan kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
Birleşen dosya kapsamında;
Alınması gereken 2.732 TL karar harcının davacı tarafından peşin olarak yatırılan 31,40 TL harçtan mahsubu ile eksik 2.701 TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye irat kaydına, davacı tarafından peşin olarak yatırılan 31,40 TL harcın da davalıdan alınarak, davacı tarafa ödenmesine,
Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, tecavüzün meni ve maddi tazminat davası kabul edilmekle AAÜT.’ne göre belirlenen 5.900 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacı tarafa ödenmesine,
Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden, manevi tazminat davası kabul edilmekle AAÜT.’ne göre belirlenen 5.900 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan toplam 1.452 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
Davalı tarafından yapılan 4,60 TL yargılama giderinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına,
Kalan ve kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde talep beklenmeksizin ilgili yanlara iadesine,
Gerekçeli hükmün, tebliğinden itibaren 2 hafta içinde, İstinaf Kanun yolunun İzmir Bölge Adliye Mahkemelerinin 11. Ve 20. Hukuk İstinaf Daireleri nezdinde açık olduğuna dair verilen karar, yanların huzurunda usulen okunup anlatıldı. 14/04/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır