Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2023/2982
KARAR NO : 2023/2457
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
NUMARASI : 2023/124 Esas Derdest
KARAR TARİHİ : Asıl Karar 24/07/2023 Ek Karar 12/09/2023
DAVA : Çalışma Ruhsatının İptali/Çekişmenin Önlenmesi/İ.Tedbir.
KARAR TARİHİ : 24/11/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 24/11/2023
Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda ilk derece mahkemesince verilen, yukarıda tarih ve numarası gösterilen kararına karşı, davalı istinaf başvurusunda bulunulmakla, dosyada duruşma yapılmasını gerektiren eksiklik görülmediğinden 6100 sayılı HMK’nun 353/1-a bendi uyarınca istinaf incelemesinin duruşmasız yapılmasına karar verilerek, dosya incelendi;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü
DAVACI İSTEMİNİN ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … Menderes’te faaliyet gösterdiğini, … faaliyet gösteren müvekkiline davalının yönetim kurulu tarafından İzmir Torbalı 4.Noterliğinin 14/12/2022 tarih 15156 yevmiye nolu ihtarnamesi gönderilen ihtarname ile 09/12/2022 tarih 763 sayılı Yönetim Kurulu Kararıyla Osb Uygulama Yönetmeliğinin atıfta bulunduğu 3572 Sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair KHK’nin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun dayanak gösterilerek müvekkilinin 01/03/2018 tarih 190 ve 191 numaralı İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarının iptal edildiğinin bildirildiğini, yönetim kurulu kararının kendilerine tebliğ edilmediğini, ihtarnamenin ruhsat iptaline ilişkin bölümüne göre müvekkilinin çevre kirliliğine aykırı davrandığından bahisle karar verildiğinin belirtildiğini, cevabi ihtarname ile işlemin yok hükmünde olduğunun belirtilmesine rağmen 26/01/2023 tarihli bir yazı ile 15 gün içerisinde eksiksiz bir işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı yapılmadığı taktirde müvekkile verilen hizmetlerde kesinti yapılacağının bildirildiğini, ruhsat başvurusunun 15 gün içerisinde bitirilmesinin mümkün olmadığından kanuna aykırı bulunduğunu, kaldı ki müvekkilinin birinci sınıf gayrisıhhı müessese niteliğinde olup 3572 Sayılı Kanun kapsamı dışında olduğunu ve Kanunda davalı idareye yetki veren bir düzenleme bulunmadığını, hatta 3572 Sayılı Kanunun 2.maddesini birinci sınıf gayrisıhhi müessselere uygulanmaz şekilde düzenlendiğini, davalının yetkisinin sadece işyeri açma ve çalıştırma verme ve denetleme ile sınırlı olduğunu, iptal yetkisi olmadığını, iptale gerekçe gösterilen iddiaların gerçek dışı bulunduğunu, müvekkiline çevre mevzuatı kapsamında yaptırım uygulanması gerekse bile Çevre Denetimi Yönetmeliğinin 7.maddesi ve 2872 Sayılı Çevre Kanunun 12.maddesine göre bu konuda yetkili kurumlar arasında davalının sayılmadığını, yapılan ve tebliğ edilen bir denetim olmadığını ileri sürerek müvekkilinin işyeri açma ve çalıştırma ruhsatları iptali işleminin yokluğunun tespitine veya iptaline, işyeri açma ve çalıştırma iptali işlemlerinin yürütülmesinin durdurulmasına veya mahkeme farklı kanaatte ise bu işleme dayanarak müvekkil şirketin davalıdan almak zorunda olduğu hizmetlerde kesinti yapılmasına ilişkin müvekkile gönderilen 26/01/2023 tarihli hizmet kesintisi uygulamasının yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesini istemiştir.
DAVALI CEVABININ ÖZETİ:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; 4562 Sayılı OSB Kanunun 3, 5 ve 8.maddesi gereğince müvekkilinin kamu adına gerçekleştirdiği tek taraflı işlemin idari bir işlem olduğunu, İzmir BİM 6.İdari Dava Dairesinin 2020/1119 E 2020/1061 K sayılı 22/09/2020 tarihli emsal kararına göre uyuşmazlıkta idari yargının görevli olduğunu, eldeki davanın görevsiz mahkemede açıldığını, müvekkilinin işyeri açma ve çalışma ruhsatını iptal etme yetkisinin bulunduğunu, davacı şirketin işyeri açma ve çalışma ruhtası iptaline ilişkin açıklamaları ile bunların yenilenmesi ve aykırılıkların, eksikliklerin giderilmesi hususunda yapılan işlemin yerinde olduğunu, davacı şirketin eldeki davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığını, zira davacı şirketin hangi evrakların gerektiği konusunda başvuru yaparak 03/02/2023 tarihli ÇED belgesi ile 14/02/2023 tarihli Çevre Faaliyet Belgesi aldığını ileri sürerek davanın usul ve esastan reddine, ihtiyati tedbir talebinin de reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
DELİLLER :
İhtarname, cevaba ihtarname, işyeri açma ve çalışma ruhsatı, OSB’nin 09/12/2022 tarih 763 sayılı iptal kararı, kesinti yapılacağına ilişkin bildirim yazısı, tüm dosya kapsamı.
İDM KARARININ ÖZETİ :
İlk Derece Mahkemesince verilen kararda özetle;
15/02/2023 tarihli gerekçeliara kararla davacının işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptali işleminin yürütülmesinin durdurulması isteminin davanın esasını çözecek nitelikte olduğu gerekçesiyle reddine, davacıya verilen elektrik, su, kanalizasyon, doğal gaz, arıtma, atma çamuru, depolama, kurutma ve yakma, yol, haberleşme, spor tesisleri gibi alt yapı ve genel hizmetlere dair hizmet kesintisi uygulanmaması yönündeki tedbir bakımından ticari faaliyetin devamının ülke ekonomisine katkısı, hizmet kesintisinin davacı şirketin mahfına sebep olacağı gerekçesiyle kabulüne karar verilmiştir.
İhtiyati haciz kararı davacı vekiline 20/02/2023, davalı vekiline 23/02/2023 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Davalı vekili 02/03/2023 tarihli dilekçesiyle 7 günlük süre içeresinde ihtiyati tedbir kararına itiraz ettiği belirtilmiştir. İDM’nce ihtiyati tedbir kararına itirazına ilişkin duruşma açılmaksızın 24/07/2023 tarihinde dosya üzerinden yapılan incelemede ihtiyati tedbire yapılan itirazın reddine karar verilmiştir.
Bu karar taraf vekillerine 13/08/2023 tarihinde tebliğ edilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ :
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle;
Asıl karara karşı verdiği 20/08/2023 tarihli istinaf dilekçesiyle itirazın reddine ilişkin ara kararın kaldırılmasına karar verilmesini, aksi halde devamına karar verilecekse daha yüksek teminat alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili asıl karara karşı istinaf kanun yoluna başvururken sadece ve sadece 738,00 TL istinaf karar ve ilam harcı yatırmış, İDM’nce 22/08/2023 tarihli muhtıra ile 269,85 TL istinaf karar ilam harcının 1 haftalık süre içerisinde tamamlanmasını istemiştir. Muhtıra 27/08/2023 tarihinde davalı vekiline tebliğ edilmiş ise de sürenin kaçırılması nedeniyle İDM’nce 12/09/2023 tarihli ek karar ile davalının asıl karara karşı yapmış olduğu istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Ek karar taraf vekillerine 18/09/2023 tarihinde tebliğ edilmiş, davalı vekili 25/09/2023 tarihli istinaf dilekçesinde ek kararın dayanağı olan muhtıranın usulüne aykırı olduğunu ileri sürerek ek kararın kaldırılmasına ve asıl karara karşı istinaf başvurularının incelenmesine karar verilmesini istemiştir.
İSTİNAFA CEVAP :
Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle;
Asıl karar karşı yapılan istinaf başvurusuna karşı istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini savunmuştur. Ek karara karşı yapılan istinaf başvurusuna herhangi bir cevap vermemiştir.
G E R E K Ç E
Uyuşmazlık, 4562 Sayılı OSB Kanunu ve ilgili Uygulama Yönetmeliğinin atfı ile 3572 Sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları’na Dair KHK’nin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun gerekçe gösterilerek davacının 01/03/2018 tarih 190 ve 191 sayılı işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptaline ilişkin kararın yürütmesinin durdurulmasına ve hizmetlerde kesinti yapılmasına yönelik dava ile birlikte istenen ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabul kısmen reddine karar verilmesinden kaynaklanmaktadır.
İDM’nce yukarıda gösterilen işyeri açma ve çalıştırma ruhsatlarının iptaline ilişkin kararın yürütmesinin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir isteminin reddine, hizmetlerin devamı bakımından ise ihtiyati tedbir isteminin kabulüne karar verilmiştir.
6100 Sayılı HMK’nun 355. maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re’sen gözetilir; aynı Kanunun 357. maddesine göre de İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemeyeceği ve istinafta yeni delillere dayanılamayacağına ilişkin maddeleri çerçevesinde inceleme yapılmıştır.
(I) Ek Karar bakımından İnceleme; Davalı tarafından 24/07/2023 tarihli asıl kararın taraflara tebliğ tarihi olan 13/08/2023 tarihine göre 2 haftalık süre içerisinde 20/08/2023 tarihinde istinaf kanun yoluna başvurmuş ise de sadece 21/08/2023 tarihli makbuz ile 738,00 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı yatırmıştır. Diğer bir anlatımla 269,85 TL maktu istinaf karar ve ilam harcını yatırmamıştır.
İDM’nce 6100 Sayılı HMK’nun 344/1.fıkrası gereğince eksik yatan maktu istinaf karar ve ilam harcının tamamlanması için davalı vekiline 22/08/2023 tarihli muhtıra davalı vekiline 27/08/2023 tarihinde tebliğ edilmiş ise de yatırılmadığı gerekçesiyle İDM’nce 12/09/2023 tarihli ek kararla istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Bu karar davalı vekiline 18/09/2023 tarihinde tebliğ edilmiş, davalı vekili 1 haftalık süre geçmeden ek karara karşı 25/09/2023 tarihinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
İDM’nce düzenlenip davalıya gönderilen 22/08/2023 tarihli muhtıra incelendiğinde muhtıraya İDM hakimi yerine 152596 sicil numaralı yazı işleri müdürünün adının yazıldığı ve onun tarafından elektronik ortamda imzalandığı anlaşılmaktadır. 6100 Sayılı HMK’nun 344.maddesi düzenlemesine göre kararı veren mahkeme tarafından verilecek süreden bahsedilmiş olup bu sürenin verilmesine ilişkin muhtıranın İDM hakimi ve tarafından elektronik ortamda imzalanmadığı anlaşıldığından usulüne uygun olmadığı kanaatine varılmıştır.
Bu itibarla davalı vekilinin ek karara yönelik 25/09/2023 tarihli istinaf başvurusunun kabulüne, İDM’nin 24/07/2023 tarihli asıl karara yönelik 20/08/2023 tarihli istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına ilişkin 12/09/2023 tarihli ek kararın kaldırılmasına, asıl karara yönelik istinaf başvurusunun incelenmesine geçilmesi kanaatine varılmıştır.
(II) Asıl Karar Bakımından İnceleme;
6100 Sayılı HMK’nun 394/1.fıkra gereğince; Karşı taraf dinlenmeden verilmiş olan ihtiyati tedbir kararlarına itiraz edilebilir. Aksine karar verilmedikçe, itiraz icrayı durdurmaz.
2.fıkra gereğince; İhtiyati tedbirin uygulanması sırasında karşı taraf hazır bulunuyorsa, tedbirin uygulanmasından itibaren; hazır bulunmuyorsa tedbirin uygulanmasına ilişkin tutanağın tebliğinden itibaren bir hafta içinde, ihtiyati tedbirin şartlarına, mahkemenin yetkisine ve teminata ilişkin olarak, kararı veren mahkemeye itiraz edebilir. Esas hakkında dava açıldıktan sonra, itiraz hakkında, bu davaya bakan mahkemece karar verilir. (Ek cümle: 22.07.2020 – 7251 S.K./42. md)
4.fıkra gereğince; İtiraz dilekçeyle yapılır. İtiraz eden, itiraz sebeplerini açıkça göstermek ve itirazının dayanağı olan tüm delilleri dilekçesine eklemek zorundadır. Mahkeme, ilgilileri dinlemek üzere davet eder; gelmedikleri takdirde dosya üzerinden inceleme yaparak kararını verir. İtiraz üzerine mahkeme, tedbir kararını değiştirebilir veya kaldırabilir.
5.fıkraya göre; İtiraz hakkında verilen karara karşı, kanun yoluna başvurulabilir. Bu başvuru öncelikle incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. Kanun yoluna başvurulmuş olması, tedbirin uygulanmasını durdurmaz.
İDM’nce ihtiyati tedbire ilişkin ara karar davalı vekiline 23/02/2023 tarihinde tebliğ edilmiş davacı vekilince dosyada fiziken bir örneğine rastlanılmamakla birlikte 24/07/2023 tarihli gerekçeli karar da belirtildiği gibi 02/03/2023 tarihli dilekçeyle 1 haftalık süre içerisinde itiraz etmesi üzerine tarafları duruşmaya davet edip karar verilmesi yerine dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda davalı vekilinin ihtiyati tedbire yönelik itirazın reddine karar verilmiştir.
Taraflar gelmeseler bile duruşmaya davete ilişkin hüküm, Hukuki Dinlenilme Hakkına ilişkin 6100 Sayılı HMK’nun 27 göndermesiyle Anayasa’nın 36 ve AHİS’nin 6.Maddesi hüküm altına adil yargılanma hakkına ilişkin olup Dairemizce 6100 Sayılı HMK’nun 355. maddesi gereğince resen gözetilerek istinaf sebebi sayılmıştır.
6100 Sayılı HMK’nun 353/1-(a) bendine göre; Aşağıdaki durumlarda bölge adliye mahkemesi, esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verileceği hükme bağlanmıştır.
(a-6) bendinde; “mahkemece uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması” sayılmıştır.
Yukarıda açıklanan bu nedenlerle
1- Davalı vekilinin ek karara yönelik 25/09/2023 tarihli istinaf başvurusunun kabulüne, İDM’nin 20/08/2023 tarihli istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına ilişkin 12/09/2023 tarihli ek kararın kaldırılmasına,
2- İDM’nce, davalının (02/03/2023 tarihli itiraz dilekçesi fiziken dosyaya konulmadan) itirazı üzerine 6100 Sayılı HMK’nun 394/4.fıkrası gereğince tarafları duruşmaya davet etmeden, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda eksik incelemeyle itirazın reddine karar verilmiş olması nedeniyle davalı vekilinin 24/07/2023 karara yönelik istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nun 355 ve 353/1. fıkra (a-6) bendi gereğince kabulüne,
İDM’nin 15/02/2023 tarihli ihtiyati tedbir kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin 24/07/2023 Tarihli kararının kaldırılmasına, davalı vekilinin 02/03/2023 tarihli itiraz dilekçesinin (fiziken temin edilip dosya içerisine konularak ve) taraflarının duruşmaya davet edilerek değerlendirilmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, davalı vekilinin diğer istinaf itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmakla aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı vekilinin ek karara yönelik 25/09/2023 tarihli istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-İDM’nin 20/08/2023 tarihli istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına ilişkin 12/09/2023 tarihli ek kararın KALDIRILMASINA,
3-Davalı vekilinin 24/07/2023 karara yönelik istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nun 355 ve 353/1. fıkra (a-6) bendi gereğince KABULÜNE,
4-İDM’nin 15/02/2023 tarihli ihtiyati tedbir kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin 24/07/2023 Tarihli kararının KALDIRILMASINA,
5-Davalı vekilinin 02/03/2023 tarihli itiraz dilekçesinin (fiziken temin edilip dosya içerisine konularak ve) taraflarının duruşmaya davet edilerek değerlendirilmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
6-Davalı vekilinin diğer istinaf itirazlarının incelenmesine şimdilik YER OLMADIĞINA,
7-Davacının peşin yatırdığı 269,85 TL istinaf karar ve ilam harcının istek halinde iadesine, 738,00 -TL istinaf yoluna başvuru harcının mahsubu ile Hazineye gelir kaydına,
8-Kesin olan işbu kararın taraflara tebliği ve harç tahsil / iade işlemlerinin İlk Derece Mahkemesince yerine getirilmesine,
İlişkin dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda 6100 Sayılı HMK’nun 353. Maddesi (1-a) bendi uyarınca 24/11/2023 tarihinde KESİN olmak üzere oy birliği ile karar verildi.