Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2023/512
KARAR NO : 2023/430
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : AYDIN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 13/02/2023 (Dava) – 21/02/2023 (Karar)
NUMARASI : 2023/127 Esas – 2023/92 Karar
DAVA : Kıymetli Evrak İptali
BAM KARAR TARİHİ : 15/03/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 15/03/2023
İstinaf incelemesi için Dairemize gönderilen Aydın Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/02/2023 tarihli ve 2023/127 Esas – 2023/92 Karar sayılı dosyasının, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
TALEP:
Davacı … dava dilekçesinde özetle; … Bankası Bağarası Şubesi’nin 11393,11394,11395 seri numaralı çek defterinin 10/02/2023 zayi nedeniyle iptalini söz konusu çeklerin ödenmesinin engellenmesini için öncelikle ödeme yasağı konulması yönünde tedbir karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
İlk derece mahkemesince; “…6102 sayılı TTK’nun 651. ve 657. maddeleri uyarınca dava açma yetkisi hamile ait olup, keşidecinin hasımsız olarak çek veya senet iptali davası açabileceğine ilişkin herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Kaldı ki, somut olayda zayi olunduğu iddia edilen çek yaprakları, keşideci tarafından doldurulmamış boş çek yapraklarıdır. TTK’nun 780. maddesi gereğince çekte bulunması gereken zorunlu unsurların bulunmaması halinde kambiyo senedi vasfını haiz olmayacağından, keşideci kambiyo senedi vasfınına sahip olmayan boş ve imzasız çeklerin kaybı nedeniyle çek iptali davası da açamaz. Tüm bu nedenlerle; boş olan çekler yönünden davacının dava açmada hukuki yararının bulunmadığı…” gerekçesiyle davanın REDDİNE karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı istinaf başvuru dilekçesinde özetle; adına kayıtlı bulunan … Bankası Bağarası Şubesine ait hesaba bağlı çek defterinden 11393, 11394 ve 11395 seri numaralı çekler boş halde kaybolduğunu, bahse konu çek yapraklarının bilgisi dışında, uhdesinden rızası hilafına olacak şekilde kaybolduğunu, çeklerin şuan itibariyle de kendisinde bulunmadığını, yerel mahkemece hukuki yarar yokluğu belirtilerek çek sahibinin dava açamayacağı yönünde karar verildiğini, bahse konu çeklerin boş olduğunu, bu çeklerin sonradan doldurularak tedavüle koyulma imkanının bulunduğunu, bu durumda zayi kararı verilmemesi halinde hukuki ihtilaf içerisinde kalacağını belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; zayi nedeniyle çekin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş olup, hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İstinaf incelemesi HMK.nun 355. maddesi uyarınca istinaf sebebleri ile sınırlı olarak ve kamu düzeni yönünden yapılmıştır.
İlk derece mahkemesince tensiben karar verilmiş ise de, davanın hasımsız olduğu ve taraf teşkilinin gerekmediği, davacının dava açmakta hukuki yararının bulunmadığı ve keşideci sıfatıyla dava açtığının sabit bulunduğu, HMK.nun 138. maddesi uyarınca dava şartları hakkında dosya üzerinden karar verilebileceği anlaşılmakla Anayasanın 141/son ve HMK.nun 30. maddelerinde düzenlenen usul ekonomisi ilkesi gereği dosya üzerinden karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik görülmemiştir.
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardandır.
Davacının keşidecisi sıfatıyla bu davayı açtığı ve keşideci olduğunun davacının kendi kabulünde olduğu, bu hususta bir tereddüt bulunmadığı, ancak keşidecinin zayi nedeniyle çek iptali istemi hakkı bulunmadığı, zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkının 6102 sayılı TTK.651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişinin senede bağlı alacak hakkı olan yetkili hamil de olduğu, keşidecinin (hesap sahibinin) iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı, dava konusu çeklerin davacının çek hesabına ait oldukları, TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818-(1)s) maddesi yollamasıyla aynı kanunun 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptali davası açabileceği, esasen zayi olmuş çek hakkında keşidecinin, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabileceği veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açması mümkün olduğu ve dolayısıyla bu halde davacının çek iptali davası açmasında hukuki yararı bulunmadığı dolayısıyla keşidecinin bu davayı açma hakkının bulunmadığı anlaşılmıştır. ( benzer nitelikte Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 19/04/2018 tarihli 2016/10022 – 2018/2952 sayılı ilamı ).
Tüm bu açıklamalara, dosya kapsamına, kararın dayandığı delillerle, yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmamasına, HMK.nun 355. maddesi uyarınca kamu düzenine ilişkin konularda da kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmaması nazara alınarak davacının istinaf sebebleri yerinde görülmediğinden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Aydın Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/127 Esas – 2023/92 Karar sayılı kararına karşı davacının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince, harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-İstinaf eden tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf eden tarafından yatırılan istinaf avansından kullanılmayan kısmının HMK’nın 333. maddesi uyarınca; karar kesinleştikten sonra ilk derece mahkemesince istinaf edene iadesine,
5-Kararın 6100 sayılı HMK.”nun 359-(3) maddesi uyarınca ilk derece mahkemesince davacıya TEBLİĞİNE,
6-Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK 362/1-ç maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.15/03/2023