Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2023/318
KARAR NO : 2023/420

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KARŞIYAKA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/01/2023 (Talep) – 25/01/2023 (Ara Karar)
NUMARASI : 2023/7 Esas (derdest dosya)
KARŞI TARAF/DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Çek İptali
TALEP : İhtiyati Tedbir
BAM KARAR TARİHİ : 15/03/2023
KARARIN YAZIM TARİHİ : 15/03/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/7 Esas sayılı dosyasından verilen 25/01/2023 tarihli ara kararın incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
DAVA:
İhtiyati tedbir talep eden/davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili … TAŞ.’nin Çukurambar Şubesi nezdinde bulunan alacaklısı …. AŞ. olan 67170 çek nolu 20.000-TL bedelli çekin, 337509 çek nolu 70.000-TL bedelli çekin, 8822974 çek nolu 30.000-TL bedelli çekin, 8822975 çek nolu 30.000-TL bedelli çekin, 233449 çek nolu 500.000-TL bedelli çekin, 17927 çek nolu, 50.000-TL bedelli çekin, 89837 çek nolu, 90.000-TL bedelli çekin, 392189 çek nolu 150.000-TL bedelli çekin, 17926 çek nolu 50.000-TL bedelli çekin, 82962 çek nolu 150.000-TL bedelli çekin, 392190 çek nolu 150.000-TL bedelli çekin, 7727093 çek nolu 90.000-TL bedeli çekin, 82963 çek nolu, 150.000-TL bedelli çekin, 8822977 çek nolu 50.000-TL bedelli çekin, 7727094 çek nolu 90.000-TL bedelli çekin, 82964 çek nolu 150.000-TL bedelli çekin, 8822978 çek nolu 70.000-TL bedelli çekin banka nezdinde kaybolduğunu, bu hususta müvekkili …. TAŞ ilgili yetkilileri tarafından 03/01/2023 tarihli tutanağın tutulduğunu, müvekkili bankanın yetkili hamil olduğunu ve rızası hilafına elinden çıkan işbu çeklerin kötü niyetli üçüncü kişilerin eline geçmesi olasılığı kuvvetle muhtemel olduğundan müvekkili bankanın zarara uğrayacağının açık olduğunu belirterek, müvekkilinin Çukurambar Şubesi nezdinde bulunan ve dökümü yapılan 17 adet çek hakkında öncelikle ödeme yasağı konulmasına, icraya konulma ihtimaline binaen bu çeklerin icraya konulması halinde işlem yapılmaması için tedbir kararı verilmesine ve yargılama sonunda ise kaybolan çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ:
Yargılama aşamasında ihtiyati tedbir talep eden/banka vekili sunduğu 05.01.2023 tarihli talep dilekçesinde özetle; iptali istenen çalıntı çeklerle ilgili olarak suç duyurusunda bulunduklarını, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Müracaat ve Suçüstü Savcılığının 2023/3200 soruşturma dosyasının 04.01.2023 tarihli kararı ile; “çeklerin ibrazı halinde ibraz eden şüpheli şahıslar ile ilgili olarak kolluk kuvvetlerine bildirimde bulunulması ve çek asıllarının Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine” karar verildiğini beyanla, bu nedenlerle; iptali istenen dava konusu 17 adet çek hakkında öncelikle tensiben teminatsız olarak ihtiyati tebbir tedbir kararı ile ödeme yasağı konulmasına, icraya konulma ihtimaline binaen bu çeklerin icraya konulması halinde işlem yapılmamasına dair tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
YEREL MAHKEME KARARI:
Mahkemece, “…..Çekin hukuki mahiyeti ve ekonomik fonksiyonuna, zayi nedeniyle çek iptali yargılamasında ödeme yasağı konulması dışında geçici hukuki koruma ihdasının usulen mümkün olmamasına, ileride böyle bir durumun gerçekleşmesi halinde talep eden tarafın İİK 72.madde hükmü gereğince gerekli hukuki yollara başvurma imkanının bulunmasına, 05/01/2023 tarihli tensip zaptının 4 nolu bendi ile aynı mahiyetteki talebin reddine karar verilmesine göre, talep konusu çeklerin icraya konulması halinde işlem yapılmaması için tedbir kararı verilmesi talebinin hukuka uygun olmadığı kanaatine varılmakla, talep eden vekilinin talep konusu çeklerin icraya konulması halinde işlem yapılmaması için tedbir kararı verilmesi yönündeki TALEBİNİN REDDİNE…” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF İTİRAZLARI:
İhtiyati tedbir talep eden/davacı vekili tarafından, “…Mahkemede kıymetli evrakın iptali için dava açıldığını ve çeklerin icra takibine konu edilmemesi yönünde de tedbir verilmesinin talep edildiğini, yerel mahkemece; hukuka uygun olmadığı gerekçesi ile tedbir taleplerinin reddedildiğini, kararda henüz başlatılmış bir icra takibi olmadığı ve takip başlatılırsa İİK 72.madde uyarınca hukuki yollara başvurma imkanı olduğu ifade edilmişse de; müvekkili bankanın çekin keşidecisi ya da ciranta sıfatı ile borçlusu olmadığını, sadece çeki elinde bulunduran zilyet olduğunu, bir icra takibi başlatılması halinde bu takibin müvekkili banka aleyhinde başlatılmayacağının aşikar olduğunu, bu nedenle takipten haberdar olamayabilecekleri gibi, haberdar olsalar bile takipte taraf olmayacakları için bu süreci işletmenin mümkün olmayacağını, ancak takipten zarar gören kişiler karşısında müvekkili bankanın hukuken zor durumda kalabileceğini, icra takibinden önce verilecek olan bir tedbir kararı ile takipten sonra verilecek olan tedbir kararının ekonomik sonuçlarının da çok farklı olacağını, bilindiği üzere icra takibinden sonra tedbir kararı verilebilmesi için icra dosya borcunun tamamının ödenmesi ve ödemenin alacaklıya aktarılmaması için ayrıca %40 fazlasının da depo edilmesinin gerektiğini, yani bu aşamada verilmeyen tedbir kararının ilerleyen süreçte çok daha zor şartlara bağlanacağını ve verilmesinin daha da zor hale geleceğini, TTK’da çeke ilişkin yasal düzenlemede yapılan değişikliklerle çekin, nitelikleri bakımından bonoya yaklaştırıldığını, mahkemenin bahsettiği hukuki ve ekonomik gerekçelerin ortadan kalktığını, işbu çeklerin icra takibine konu edilmesi ihtimali yüksek olduğundan müvekkili bankanın zarara uğrayacağının veya hukuken zor durumda kalacağının açık olduğunu….” beyanla, mahkeme kararı istinaf kanun yoluna getirilmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, çek iptali davası içerisinde çeklerin icraya konulması halinde işlem yapılmaması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece; yukarıda yazılı gerekçelerle ihtiyati tedbir isteminin reddine dair ara karar verildiği, ihtiyati tedbir talep eden/davacı banka vekili tarafından bu ara karara yönelik istinaf isteminde bulunulduğu anlaşılmaktadır.
Dosya istinaf aşamasında iken, bu defa davacı banka vekilinin 06.03.2023 tarihli dilekçesi ile; 17 adet çek nedeniyle çek iptali davası açıp ihtiyati tedbir talep etmişlerse de, davaya konu 17 adet çekin asıllarının bulunduğunu belirterek, davanın ve istinaf taleplerinin konusuz kaldığını, bu yönde karar verilip dosyanın mahkemesine iade edilmesini talep ettiği anlaşılmıştır. Dosyanın incelenmesinde, hasımsız olarak açılan işbu çek iptali davası bakımından, davacı banka vekilinin açık beyanı karşısında dava konusuz kalmış ise de, istinaf incelemesine getirilen hususun ihtiyati tedbir ara kararına ilişkin olduğu görülmekle, mahkemenin ihtiyati tedbirin reddine dair ara kararına yönelik banka vekilinin istinaf başvurusu hakkında, “istinaf başvurusunun konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığı” na dair usulden karar verilerek, dosyanın mahkemesine iadesi gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; ihtiyati tedbir talep eden/davacı banka vekilinin istinaf itirazlarının konusuz kalması nedeniyle istinaf başvurusu hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-İhtiyati tedbir talep eden/davacı banka vekilinin Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/7 Esas sayılı dosyasından verilen 25/01/2023 tarihli ara kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun konusuz kalması nedeniyle, istinaf başvurusu hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2-İSTİNAF AŞAMASINDA; alınan 179,90-TL istinaf karar harcının talep halinde ihtiyati tedbir talep eden/davacıya iadesine,
3-İhtiyati tedbir talep eden/davacı banka tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333. maddesi uyarınca yatırılan gider avansından kalan tutar var ise karar kesinleştiğinde ve talep halinde mahkemesince davacıya iadesine,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6-Kararın tebliği, kesinleştirme, harç ve avans iade işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair; dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK’nın 362/1-f maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 15/03/2023