Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/12
KARAR NO : 2023/137

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KARŞIYAKA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 12/05/2021 (Dava) – 11/11/2022 (Karar)
NUMARASI : 2021/307 Esas – 2022/783 Karar
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
BAM KARAR TARİHİ : 26/01/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 26/01/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 11/11/2022 tarihli 2021/307 Esas ve 2022/783 Karar sayılı dosyasının incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili kooperatifin 25.10.1995 yılında kurulduğunu ve şuan tasfiye halinde olduğunu, müvekkili adına açılmış davalarda ilgili bilirkişi incelemesi ve açılacak alacak davalarında kayıtların incelenmesi için kooperatifin tüm evrakları (1995-2019 yılları arasına ait yevmiye defterleri,1995-2019 yılları arasına ait defter-i kebir, 1995-2019 yılları arasına ait envanter defterleri, 1995-2019 yılları arasına ait genel kurul karar defterleri, 1995-2019 yılları arasına ait eski üye kayıt defterleri, 1995-2020 yılları arasına ait genel gider ve gelir ile ödeme belgeleri, faturalar, makbuzlar, üye ödemeleri, kooperatif kanuni kayıtları ve evrakları ile diğer belgeler) … Mah. … Sk. No: … Kat: … Daire: … …/ İZMİR adresinde bulunan ofislerine 20.09.2020 tarihinde getirdiklerini, defterler ve belgelerin ofiste olduğu olduğu dönemde 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir depremi meydana geldiğini, deprem sonucu binanın ağır hasarlı olması nedeniyle yıkılma kararı alındığını, eşyalarının alınmasına izin verilmediğini belirterek binanı yıkıldığını, yıkım tamamlandıktan sonra yıkıntılar arasında müvekkiline ait 1995-2019 yılları arasına ait yevmiye defterleri,1995-2019 yılları arasına ait defter-i kebir, 1995-2019 yılları arasına ait envanter defterleri, 1995-2019 yılları arasına ait genel kurul karar defterleri, 1995-2019 yılları arasına ait eski üye kayıt defterleri, 1995-2020 yılları arasına ait genel gider ve gelir ile ödeme belgeleri, faturalar, makbuzlar, üye ödemeleri, kooperatif kanuni kayıtları ve evrakları ile diğer belgelerin bulunamadığını, müvekkili kooperatife ait alınan 1995-2019 yılları arasına ait yevmiye defterleri,1995-2019 yılları arasına ait defter-i kebir, 1995-2019 yılları arasına ait envanter defterleri, 1995-2019 yılları arasına ait genel kurul karar defterleri, 1995-2019 yılları arasına ait eski üye kayıt defterleri, 1995-2020 yılları arasına ait genel gider ve gelir ile ödeme belgeleri, faturalar, makbuzlar, üye ödemeleri, kooperatif kanuni kayıtları ve evrakları ile diğer belgeler zayi olduğunu belirterek zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI :
Mahkemece, ”…Davanın REDDİNE…” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; müvekkili kooperatifin, tüm evrakları (1995-2019 yılları arasına ait yevmiye defterleri,1995-2019 yılları arasına aitdefter-i kebir, 1995-2019 yılları arasına ait envanter defterleri, 1995-2019 yılları arasına ait genel kurul karar defterleri, 1995-2019 yılları arasına ait eski üye kayıt defterleri, 1995-2020 yılları arasına ait genel gider ve gelir ile ödeme belgeleri, faturalar, makbuzlar, üye ödemeleri, kooperatif kanuni kayıtları ve evrakları ile diğer belgeler) … Mah. … Sk. No: … Kat: … Daire: … …/ İZMİR adresinde bulunan ofislerine 20.09.2020 tarihinde getirildiğini, defterler ve belgelerin ofiste olduğu dönemde 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir depreminin meydana geldiğini ve deprem sonucu binanın ağır hasarlı olması nedeniyle yıkılma kararı alındığını, eşyalarının alınmasına izin verilmediğinden, bina içinde defterler varken yıkıldığını, müvekkili hakkındaki davalarda dosyaya sunulması için zayi olan belgeleri getirdiğini, Menemen 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde müvekkilinin davalı olduğu 2013/18 -E. Sayılı dosyasında bir kısım makbuzların istenmesi ve mahkemede görülmekte olan müvekkili kooperatifin davacı tarafı olduğu 2017/719, 720, 721, 722 , 723,724, 725, 726, 727, 728 Esas ve 2019/143 Esas sayılı dosyalarda dava dilekçelerinin hazırlanması için evrakların ofislerine getirildiğini, dava hazırlığı için ve avukatın dosyaya sunması için, müvekkiline ait evrakların avukat ofisine getirilmesinin oldukça makul ve olağan bir durum olduğunu bu durumun müvekkilinin basiretli tacir olmadığını göstermeyeceğini, müvekkilinin davada kullanılmak üzere elindeki belgeyi avukatına vermesinin özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı anlamına gelmeyeceğini, mahkemenin bu yöndeki kabulünün hatalı olduğunu belirterek kararın istinaf incelemesi sonucunda bozulması/ kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca hasımsız olarak açılan zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiş olup, karar davacı vekilince istinaf edilmiştir.
6102 Sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.

TTK 82/7. maddesi uyarınca bu defter ve belgelerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi doğal afetlerle veya hırsızlık gibi eylemlerle ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verileceği düzenlemiştir. TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur.
Somut olayda; davacı yana ait 1995-2019 yılları arasına ait bütün belge ve defterlerin, genel gider ve gelir ile ödeme belgelerin, faturaların, makbuzların, üye ödemelerinin, kooperatif kanuni kayıtları ve evrakları ile diğer belgelerin avukatlık bürosunda iken deprem olayının meydana geldiğinin iddia edildiğinden, olayın meydana geldiği yerin mutad saklama yeri olmaması, basiretli bir tacir olan davacının çok sayıda ticari defter ve belgelerini kooperatifin merkezi dışında bulundurması ve orada muhafaza etmesi nedeniyle davacının ticari defterlerini korumada gerekli dikkat ve özeni göstermediğinin kabulü gerekmiş TTK’nın 82/7 maddesine göre zayi belgesi verilebilmesi için tacirin saklamakla mükellef olduğu ticari defter ve kayıtlarını özenle muhafaza etmesinin zorunlu olduğu, somut olayda davacının, gerekli dikkat ve özeni göstermediği, kooperatif merkezinde bulundurulması gereken çok sayıda belgeyi kooperatif merkezi dışında bulundurduğu anlaşılmakla zayi belgesi verilmesi koşulları mevcut olmadığı açıktır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; davacı vekilinin istinaf itirazlarının HMK’nın 353/1-b.1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 11/11/2022 tarihli 2021/307 Esas ve 2022/783 Karar sayılı kararına yönelik istinaf itirazlarının HMK’nın 353/1-b.1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-İSTİNAF AŞAMASINDA;
İstinaf kanun yoluna başvurma harcının hazineye gelir kaydına,
Alınması gereken 179,90-TL istinaf karar harcından peşin alınan 80,70-TL’nin mahsubu ile eksik kalan 99,20-TL’nin davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına (harç işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine),
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde varsa yatırılan gider avansından kalan bakiyenin yerel mahkemece hesaplanarak davacı tarafa iadesine,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından ve dava hasımsız açıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
6-Kararın taraflara tebliği, kesinleştirme, harç ve gider avansı işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
7-Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK 362/1-ç maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 26/01/2023