Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/943
KARAR NO : 2022/982

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : AYDIN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 29/11/2021 (Dava) – 17/03/2022 (Karar)
NUMARASI : 2022/252 Esas – 2022/244 Karar
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
BAM KARAR TARİHİ : 09/06/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 09/06/2022

İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen Aydın Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 17/03/2022 tarihli 2022/252 Esas ve 2022/244 Karar sayılı dosyasının incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili bankanın Kuşadası Çarşı Şubesinde kaybolan on yapraklı bir adet çek defterinin tüm aramalara rağmen bulunamaması nedeniyle teminatlı veya teminatsız tedbiren çeklerin ödeme için ibrazı halinde işlem yapılmaksızın yetkili makamlara ihbarda bulunulması yönünde tedbir kararı verilerek bu hususun Türkiye Bankalar Birliği’ne Bildirilmesini ve dava konusu on yapraklı çek defteri için TTK 82/7.maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece;”… Dava kıymetli evrak iptali talebine ilişkindir. Kıymetli evrakın iptali genel olarak TTK’ nın 651. maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. TTK’ nın 818/1-s maddesi yollaması ile çekler hakkında da uygulanacak olan aynı kanunun 757 maddesinde iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişinin, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebileceği, 759. maddesinde Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptalinin istenebileceği, iptal talep edenin poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sunmak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlü olduğu düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemelere ve Yargıtay içtihatlarına göre kambiyo senetlerinin zayi nedeniyle iptalini ancak senet hamili talep edebilecektir. Somut olayda davacı, keşideciye verilmek üzere bastırılan çek karnesinin bankada iken zayi olduğunu iddia ettiğinden davacı banka söz konusu çeklerin yetkili hamili değildir. Bu nedenle zayi nedeniyle çek iptali davası açamaz. Yine TTK’ nın 780. maddesinde çekin unsurları düzenlenmiş olup, 781. maddeye göre imzasız boş çek yaprakları çek vasfında değildir. Keşideci imzası bulunmadığı için kambiyo senedi (çek) vasfında olmayan boş çek yapraklarının iptali de talep edilemeyeceği” gerekçesiyle “… davanın reddine….” karar verilmiştir.
Karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; çek defterinin kaybolması nedeniyle kimlerin eline geçeceğinin bilinmemesi ve olası zararların önüne geçmek için taraflarına TTK 82/7 maddesi uyarınca Zayi Belgesi verilmesi talebinde bulunduklarını, TTK 82/7 de; Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa, tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili Mahkemesinde dava açması ve kendisine bir belge verilmesini istemesi gerektiğini, ancak mahkemesince, kayıp olan evrakların çek vasfında olmaması nedeniyle davalarının reddine karar verildiğini, ancak mahkeme tarafından TTK 82/7. maddesinin değerlendirilmesinde hataya düşüldüğü kanaatinde olduklarını, mahkemenin, maddede geçen olağanüstü hallerin varlığını somut davaları açısından yok saydığını, müvekkili tarafından, tüm aramalara rağmen bulunamayan, dava konusu çek defterinin, bankanın Kuşadası Çarşı Şube müşterisi … (keşideci) adına düzenlenmiş 00767519 ….. 0076728 Seri no. aralığındaki çek defteri için zayi belgesi verilmesi taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, müşterisine ait çek defterinin zayi olması nedeniyle TTK 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece; davacının çek iptali davası açamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İstinaf incelemesi 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
6102 sayılı TTK 82/7. maddesinde “tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin yangın, su baskını ….. sebebiyle kanuni saklama süresi içinde zayii halinde, ziyaın öğrenilmesinden itibaren 15 gün içinde ticari işletmenin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine belge verilmesini isteyebileceği” düzenlenmiştir.
6102 sayılı TTK.651/2. maddesi uyarınca zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkının iptal davasını açmakta hukuki menfaati olan kişinin senede bağlı alacak hakkı olan yetkili hamil de olduğu, TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818-(1)s) maddesi yollamasıyla aynı kanunun 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptali davası açabileceği vurgulanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı banka vekili, on yapraklı çek defterinin kargo paketi ile sehven çöpe atıldığını bildirerek, 6102 sayılı TTK nun 82/7 maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesini istemiştir. Talep konusu çek yapraklarının zayi olduğu gerekçesiyle zayi belgesi verilmesi talep edilmişse de, 6102 Sayılı TTK’nun 82/7.madde hükmünde öngörülen zayi belgesi verilmesi talebinin, ticari defter ve belgelere ilişkin olduğu, boş çek yapraklarının bu anlamda “belge” sayılamayacağı, dolayısıyla eldeki talebe 82/7.madde hükmünün uygulanamayacağı anlaşılmıştır. Boş çekin (yaprağın) kıymetli evrak niteliğinde olmaması nedeni ile iptal davası açılamayacağı da sabittir. (Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2014/6238 Esas, 2014/12383 Karar sayılı ilamı aynı doğrultudadır.)
Tüm bu açıklamalara, dosya kapsamına, kararın dayandığı delillerle, yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmamasına, HMK.nun 355. maddesi uyarınca kamu düzenine ilişkin konularda da kararın esasına etkili bir aykırılık bulunmaması nazara alınarak, davacı vekilinin istinaf sebepleri yerinde görülmediğinden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Aydın Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 17/03/2022 tarihli 2022/252 Esas ve 2022/244 Karar sayılı kararına karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70-TL istinaf karar harcı peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-İstinaf eden tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf eden tarafından yatırılan istinaf avansından kullanılmayan kısmının HMK’nın 333. maddesi uyarınca; karar kesinleştikten sonra ilk derece mahkemesince istinaf edene iadesine,
5-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6-Kararın 6100 sayılı HMK.”nun 359-(4) maddesi uyarınca ilk derece mahkemesince taraflara TEBLİĞİNE,
7-Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK 362/1-ç maddesi gereğince kesin olmak üzere 09/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.