Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/659
KARAR NO : 2022/767

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KARŞIYAKA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 09/12/2021 (Dava) – 24/03/2022 (Karar)
NUMARASI : 2021/791 Esas-2022/180 Karar
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Hasımsız)
BAM KARAR TARİHİ : 10/05/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 10/05/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 24/03/2022 tarihli 2021/791 Esas ve 2022/180 Karar sayılı dosyasının incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili firmanın elektrik ve servis işleri yaptığını, bir iş sebebiyle davadışı … Şti firmasına 20.650-TL’lik fatura kestiğini, bu firma tarafından da … Karşıyaka Şubesi’ne ait 902323991200 nolu 24.12.2021 keşide tarihli 20.650,00 TL bedelli çekin keşide edildiğini, sözkonusu çekin müvekkiline teslim edilmek üzere keşideci tarafından … kargo firmasına kapalı zarf içerisinde teslim edildiğinin bildirildiğini, ancak … kargo firması tarafından bu çekin bulunduğu zarfın müvekkiline teslim edilmediğini, yapılan araştırmada çeki teslim ettiğini iddia eden şahsın ilgili kargo firması tarafından bu tür usulsüz işlemleri nedeniyle işten çıkartıldığının öğrenildiğini, söz konusu kargonun ve çekin müvekkiline teslim edilmeyerek kargoda kaybolduğunu, 3. kişilerin eline geçmiş olmasının muhtemel olduğunu belirterek, bahse konu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
YEREL MAHKEME KARARI:
Mahkemece, “….Talebin, TTK’nın 818/1-s bendi yollaması ile aynı kanunun 757 vd. maddelerinde öngörülen zayi nedeniyle çekin iptali istemine ilişkin olduğu, anılan madde hükmü uyarınca, çekin iptalini ancak yetkili hamili yahut çek üzerinde hak sahibi olan kişinin isteyebileceği, TTK 651.madde uyarınca hamilin çekin zayi edilmesi halinde iptal davası açabileceği, TTK 652. maddesine göre iptal kararı ile hamilin hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecek olduğu, çek iptali davası sonucunda verilen kararın borçluya ibrazıyla borçludan çek bedelinin tahsili imkanını sağlamakta olduğu, bu davayı açma hakkının hamile ait olduğu, çek keşidecisinin TTK’nın 757. ve 818/s. maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmadığı, TTK’nın 818.maddesi yollaması ile aynı yasanın 680.maddesi uyarınca bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması halinde tedavüle çıkarılmasının mümkün ve geçerli olup böyle bir çek için zayii nedeniyle çek iptali davası açılabileceği, somut olayda iptali talep edilen çekin aralarındaki ticari ilişkiden kaynaklanan alacağına karşılık dava dışı keşideci tarafından davacıya gönderilmek üzere verildiği kargoda henüz davacıya ulaşmadan kaybolduğu, talebe konu çekte lehdar olarak davacı yazılmış ise de çek üzerindeki hak ciro ve teslim ile geçtiğinden ve davaya konu çek henüz davacıya teslim edilmeden kaybolması ve teslim söz konusu olmamasına göre davacının yetkili hamil kabul edilmesinin mümkün olmadığı, bu durumda davacının hamil olmadığı çek yönünden iptal davası açmakta hukuki yararı bulunmadığından DAVANIN REDDİNE….” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF İTİRAZLARI:
Davacı vekili tarafından, “…Dava konusu çekin içinde bulunduğu dosyanın … kargo firmasınca yetkisiz kişilere teslim edildiği anlaşıldığından dava konusu çekin iptali için işbu davayı açtıkları, dava konusu çekin kıymetli evrak kaydıyla taşınması için kargoya teslim edilmeyip, kıymetli evrakın taşınması istendiğinde sigorta yaptırıp ona göre ücret talep edilmekte olduğundan ve bu durumda taşıma ücreti normalin çok üzerinde olacağından keşideci firmanın fazla taşıma ücreti ödememek için dava konusu çeki bir dosyaya koyarak müvekkiline gönderilmesi için kargo firmasına teslim etmiş olduğu, kargo firmasının dava konusu çekten haberi ya da bilgisinin olmadığı, dolayısıyla … kargo firmasının dava konusu çekin meşru hamili olmadığı, dava konusu çekin muhatabının müvekkili firma olduğu, ayrıca keşideci tarafından gönderilen dava konusu çekin içinde bulunduğu dosyanın alıcısının da müvekkili olduğu, buna göre gönderinin başka birine hukuken tesliminin mümkün olmadığı, bu durumda dava konusu çekin meşru hamilinin davacı müvekkili firma olacağı, dolayısıyla dava konusu çekin iptal edilerek kararın ibrazı ile çek bedelini keşideciden talep hakkını elde edebilmesi için işbu davayı açmada müvekkili firmanın menfaati olduğu….” gerekçeleriyle mahkeme kararı istinaf kanun yoluna getirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, çekin zayi nedeniyle iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece; yapılan yargılama sonucunda yukarıda yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verildiği, karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmaktadır.
TTK’nın 647/1. maddesi uyarınca; “Mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak kurulması amacıyla kıymetli evrakın devri için her hâlde senet üzerindeki zilyetliğin devri şarttır.”, 651/2 maddesinde; “Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.”, aynı Kanunun 818. maddesinin atıf yaptığı 757/1. maddesinde ise; “İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Çekin iptaline karar verilebilmesi için ziyaı sırasında veya ziyaın öğrenildiği tarihte çek üzerinde hak sahibi olunması gerekmektedir. Kıymetli evrak hukukunda senet üzerinde hak sahibi olmaktan anlaşılan, senede malik bulunmaktır. Nama yazılı senetlerin devri konusunda, kıymetli evrakın devrinde şart olan bir hususun, zilyetliğin devrinin gerçekleşmiş olması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta; dava dışı keşideci şirketin davacıyı lehtar göstererek çeki tanzim ettiği, çekin davacıya gönderilmek üzere kargo şirketine verildiği, davacı seri no da içeren çek fotokopisini, ticari ilişkiye dair faturayı da sunmak suretiyle lehine çek düzenlendiğine dair belgeleri mahkemeye ibraz etmişse de, sözkonusu çekin davacıya henüz teslim edilmeden kargoda kaybolduğu anlaşılmış olmakla, davacı çekin zilyetliğini devralmadığından ve dolayısıyla zilyedi olmadığından çek üzerindeki hak sahipliği kendisine geçmemiştir. Bu nedenle, yerel mahkemece davanın reddine karar verilmesinde ve gerekçesinde hukuka aykırı bir yön görülmemiş, davacı vekilinin istinaf itirazlarının esastan reddi gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; davacı vekilinin istinaf itirazlarının HMK’nın 353/1-b.1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/791 Esas-2022/180 Karar sayılı kararına yönelik istinaf itirazlarının HMK’nın 353/1-b.1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-İSTİNAF AŞAMASINDA; alınması gereken 80,70-TL istinaf karar harcı peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde varsa taraflarca yatırılan gider avansından kalan bakiyenin yerel mahkemece hesaplanarak ilgili olduğu tarafa iadesine,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
6-Kararın taraflara tebliği, kesinleştirme, harç ve gider avansı işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, HMK’nın 362/1-ç maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 10/05/2022