Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2022/239
KARAR NO : 2022/420
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KARŞIYAKA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 23/03/2021 (Dava) – 10/12/2021 (Karar)
NUMARASI : 2021/212 Esas-2021/700 Karar
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
BAM KARAR TARİHİ : 09/03/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 09/03/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/12/2021 tarihli 2021/212 Esas ve 2021/700 Karar sayılı dosyasının incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili davacıya ait 2019 yılı yevmiye defterinin vergi incelemesi için Karşıyaka Vergi Dairesine teslim edildiğini, daha sonra vergi dairesinden iade edilmediğini, bu şekilde defterin kaybolduğunu belirterek 2019 yılı hesap dönemine ait yevmiye defterinin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI :
Mahkemece; yapılan yargılama, toplanan deliller ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; “….Yargıtay 11. H.D’nin yerleşmiş içtihatlarında belirtildiği üzere 6102 sayılı TTK 82/7. maddesinde zayi sebepleri tahdidi olarak sayılmamıştır. Diğer bir deyişle; maddede geçen “yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi” denilmek suretiyle bu gibi olayların benzerlerinin de bu kapsama girebileceği anlatılmaktadır.Tacirin elinde olmayan benzer olaylar da bu maddenin kapsamı içindedir. Ancak, hangi olaya dayandırılırsa dayandırılsın zayi iddiasının samimi ve inandırıcı olması, hayatın mutad cereyanına açıkca aykırı düşmemesi gerekir.(Yargıtay 11. HD’nin 2016/6084 E, 2018/155 K). Yine tacirin defterlerini gerekli özen ve dikkatle saklaması da gerekmektedir. Somut olayda davacı 2019 yılı yevmiye defterinin vergi incelemesi için Karşıyaka Vergi Dairesine teslim edildiğini, daha sonra Vergi Dairesinden iade edilmediğini, bu şekilde defterin kaybolduğunu belirterek zayi belgesi verilmesi isteminde bulunmuştur. Tacir olan davacının yevmiye defterini gerekli özen ve dikkatle saklaması gerekirken defterin Karşıyaka Vergi Dairesine teslim edildiği sonrasında teslim alınıp alınmadığının bilinmediği, bu hususta herhangi bir tutanak yada belge olmadığı, davacının tanık deliline dayanmadığı davacının iddiasını somut, inandırıcı ve ciddi delillerle ispatlayamadığı…” gerekçesiyle davanın REDDİNE karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf talep dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin asil olarak dava açtığını, bu sebeple de delil bildirmediğini, müvekkilinin bu hususu bilebilmesinin mümkün olmadığını, mahkemenin de taleple bağlı olması sebebiyle delillerin inandırıcı olmadığından bahisle iş bu davayı reddettiğini, müvekkilinin kitap ithalatı ve ihracatı yapan bir firma olduğunu, müvekkilinin KDV iadesi sebebiyle 01.01.2019-28.02.2019 tarihleri arasında yapılan ithalat gereği müvekkilinin muhasebecisi Karşıyaka Vergi Dairesine yevmiye defterini götürdüğünü ve gerekli incelemenin de yapıldığını, 2019 yılı Şubat ayında gelen kanuni düzenlemede KDV iadesi gelmesi sebebiyle defter vergi dairesince inlenmeye alındığını, zaten gerekçeli kararda yazıldığı üzere ” Karşıyaka Vergi Dairesinden verilen cevabı yazıda … vergi kimlik nolu mükellefimiz … Şti’nin 09/01/2014 tarihinden itibaren Kitap, Dergi ve Gazete Toptan Ticareti faaliyetleri işinden dolayı mükellef olduğu,Gümrük Müdürlüğünün 03/05/2019 tarih ve 402921 sayılı yazılarında ödevli şirketin muhteviyatı eşyaya isabet eden 9.717,49-TL ve 5.432,42-TL KDV’nin ödevliye iadesi gerektiği dairemize bildirdiği,20/05/2019 tarih ve 449947 sayılı dilekçe ve ekleri ile ödevli şirket 15.152,91-TL bu miktarının iadesini talep ettiği -2019082717MD90 sayılı düzeltme fişi ile 15.152,91-TL ödevliye iade/mahsup işlemi yapıldığı,” beyan edildiğini, defter hiç olmasaydı açılış kapanış tarihleri ve iadeyle ilgili de bir bilginin de elde olmayacağını, vergi dairelerinde teamül gereği işler hızlıca yürüsün maksadıyla Karşıyaka Vergi Dairesinin müvekkiline yevmiye defterini teslim aldığına dair tutanak vermediğini, burada vergi dairesinin de sorumluluğu olup defteri kaybedenin vergi dairesi olduğunu, defterin vergi dairesine verildiğinin aşikar olduğunu, ayrıca müvekkilinin muhasebecisinin kebir defteri ve envanter de tuttuğunu, kebir defterinin ellerinde mevcut olduğunu, elektronik ortamda tüm belgelerin mevcut olduğunu, kebir defterinin, yevmiye defterinden daha ayrıntılı şekilde hazır olarak bulunduğunu, aynı zamanda müvekkilinin defteri yok etme kastı olsaydı diğer yılların defterleriyle ilgili de problem çıkacağını, ayrıca 2019 yılına ait kebir defterinin yevmiye defterinden daha ayrıntılı şekilde düzenlendiğini ve herşeyin tek tek yazılı olduğunu, TTK 82/7 maddesi : “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” demekle kanun koyucunun “gibi” edatı kullanarak mücbir sebepler demek istediğini, buradaki mücbir sebebin Karşıyaka Vergi Dairesinin müvekkiline ait yevmiye defterini alması ve tutanak vermemesi olduğunu, müvekkilinin elinde olmayan sebeplerle bu kaybın meydana geldiğini, müvekkilinin sorumluluğu olduğu kadar Karşıyaka Vergi Dairesinin de gerekli özen ve yükümlülüğü sağlamak zorunda olduğunu ancak 2019 yılına ait işlem yapıldığını vergi dairesinin müzekkere ile yanıtladığını, maddenin son cümlesinde ise mahkemenin gerekli gördüğü durumlarda delillerin toplanmasını isteme hakkından bahsedildiğini, müvekkilinin tanık deliline dayanmamış olsa dahi mahkemenin Karşıyaka Vergi Dairesinde müvekkili şirket ile ilgilenen memuru mahkemeye tanık olarak çağırabileceğini, mahkemenin nihai sonuca varmak için daha detaylı bilgi, belge ve kamera kaydı isteyebileceğini, mahkemenin detaylı inceleme yapmadan red kararı verdiğini belirterek istinaf gerekçelerini daha ayrıntılı ifade edebilmeleri için istinaf incelemesinin duruşmalı yapılmasına, Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/212 E. 2021/700 K. Sayılı kararının kaldırılarak istinaf incelemesi neticesinde müvekkiline ait 2019 yılı yevmiye defteri hakkında zayi belgesi verilmesine karar verilmesini ve yeniden yargılama yapılarak talepleri doğrultusunda ‘davanın kabulüne’ karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, TTK.’nun 82/7. maddesi gereğince açılan zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş olup, hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İstinaf incelemesi HMK.nun 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleri ile sınırlı olarak ve kamu düzeni yönünden yapılmıştır.
Somut olayda davacı 2019 yılı yevmiye defterinin vergi incelemesi için Karşıyaka Vergi Dairesine teslim edildiğini, daha sonra Vergi Dairesinden iade edilmediğini, bu şekilde defterin kaybolduğunu belirterek zayi belgesi verilmesi isteminde bulunmuştur. Tacir olan davacının basiretli davranma yükümlülüğüne uygun olarak yevmiye defterini gerekli özen ve dikkatle saklaması gerekir. Yani davacının vergi dairesine defterin teslimi ile ilgili mutlaka tutanak, belge, evrak vs. alması gerekirken bu hususu gerçekleştirmeyerek yükümlülünü ihlal ettiği sabit olup, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10/12/2021 tarihli 2021/212 Esas ve 2021/700 Karar sayılı kararına karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-İSTİNAF AŞAMASINDA; alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcı başlangıçta peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
3-İstinaf eden tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-İstinaf eden tarafından yatırılan istinaf avansından kullanılmayan kısmının HMK’nın 333. maddesi uyarınca; karar kesinleştikten sonra ilk derece mahkemesince istinaf edene iadesine,
5-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6-Kararın 6100 sayılı HMK.”nun 359-(3) maddesi uyarınca ilk derece mahkemesince taraflara TEBLİĞİNE,
7-Dosyanın mahkemesine gönderilmesine,
Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK 362/1-ç maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 09/03/2022