Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/2035
KARAR NO : 2022/2047

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 13/05/2022 (Talep) – 03/10/2022 (Ara Karar)
NUMARASI : 2021/437 Esas
DAVA : Banka Teminat Mektuplarından Kaynaklanan Alacak
TALEP : İhtiyati Tedbir
BAM KARAR TARİHİ : 28/12/2022
KARARIN YAZIM TARİHİ : 28/12/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen İzmir 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/437 Esas sayılı dosyasından verilen 03/10/2022 tarihli ara kararının incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
TALEP:
İhtiyati tedbir talep eden/davacılar vekili talep dilekçesinde özetle; davanın başında dava değeri olarak gösterilen 50.000-TL’ye kadar ödenecek kısım bakımından ihtiyati tedbir kararı verilmiş olup şu anki güncel dava değeri olan 1.500.000-TL üzerinden yeniden ihtiyati tedbir talep etmeleri zorunluluğunun hasıl olduğunu, istinaf mahkemesi ilamı doğrultusunda müvekkilinin ihtiyati tedbir talebi bakımından haklılığı kabul edilmiş olup, sadece teminat yönünden kararın düzeltilmiş olduğu, bu nedenle güncel dava değeri olan 1.500.000-TL üzerinden, yine alacağın %15’ine tekabül eden nakit ya da kesin/süresiz teminat mektubunun mahkeme veznesine yatırılması veya mahkemeye sunulması karşılığında, bu sefer 1.500.000-TL’ye kadarki komisyon, masraf ve sair bedelleri ödeme borcunun yargılama sürecince tedbiren durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
YEREL MAHKEMENİN “İHTİYATİ TEDBİR” KARARI:
Mahkemece, “….Davacılar vekilinin 13.05.2022 tarihli dilekçesiyle dava başında 50.000,00 TL olan kısmi alacak taleplerini 1.450.000,00 TL artırarak 1.500.000,00 TL olarak ıslah ettiğini bildirdiği ve 13.05.2022 havale tarihli dilekçesiyle müvekkili …. tarafından ödenmeye devam olunan teminat mektuplarından kaynaklı komisyon, masraf vesair bedellerin ödeme borcunun güncel dava değeri olan 1.500.000,00 TL’ye kadar olan kısmı bakımından teminat karşılığında tedbiren durdurulmasına karar verilmesini talep ettiği, davanın ıslah dilekçesiyle 1.500.000,00-TL’ye artırıldığının görüldüğü, Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/43 Esas sayılı dosyasında davaya kaynak teminat mektuplarıyla ilgili açılan davanın derdest olduğu ve dava konusu edilen 50.000,00 TL’lik bölüm yönünden 08.04.2022 tarihli ara karar düzenlendiği nazara alındığında, davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin 1.450.000,00 TL’ye yönelik olarak kabulü gerekmekle; ihtiyati tedbir talep eden/davacılar vekilinin tedbir talebinin kabulü ile, … Şirketi tarafından ödenmeye devam olunan davalı … Bankası İzmir Merkez şubesinden 1821GG228103 mektup numaralı ve 1821GG337234 mektup numaralı, 4.579,50 € ve 318.989,96 € değerinde iki adet avans teminat mektubu ve 182GG228111 mektup numaralı ve 1821GG337226 mektup numaralı 655.775 € ve 1.250.000 € değerinde ve 30.06.2017 vade tarihli (uzatma işlemi sonrası) kesin teminat mektuplarından kaynaklı komisyon, masraf ve sair bedelleri ödeme borcunun 1.450.000,00 TL’ye kadar ödenecek olan kısmı bakımından (1.450.000,00 TL üzerinden) %15’ine tekabül eden 217.500,00 TL nakit ya da kesin/süresiz teminat mektubunun davacı tarafından mahkeme veznesine depo edildiğinde belirtilen miktara kadarki ödemenin yargılama sürecince TEDBİREN DURDURULMASINA….” şeklinde karar verilmiştir.
İTİRAZ:
Karşı taraf/davalı vekili 08/07/2022 havale tarihli dilekçesinde özetle, “….18/05/2022 tarihli ara kararıyla verilen tedbiren durdurma kararının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, söz konusu 18.05.2022 tarihli ara kararda TC Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/9 Değişik İş sayılı dosyasının hali hazırda derdest olduğunun belirtildiğini, TC Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/9 Değişik İş sayılı dosyasında müvekkili bankanın Ege Kurumsal Şubesi’ne iletilen 09.06.2022 tarihli müzekkere ile mahkemenin 2020/127 Karar sayılı menfi tespit davası yargılaması sonunda davanın reddedildiğini ve tedbire konu teminat mektupları üzerine konulan ihtiyati tedbirin ortadan kalktığı bildirilerek teminat mektupları üzerindeki tedbirin kaldırılarak işlem yapılmasının talep edildiğini, bahsi geçen davanın iddiaları ispatlayamadığının anlaşıldığını, Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/43 Esas-2020/127 Karar sayılı dosyasında davanın usulden reddine karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, böylece davacının haksız olduğunun ortaya çıktığını bildirerek, 18.05.2022 tarihli ihtiyati tedbir ara kararının kaldırılmasına karar verilmesini….” talep etmiştir.
YEREL MAHKEMENİN “İTİRAZIN REDDİ” ARA KARARI:
Mahkemece; “……İhtiyati tedbir kararına itirazın incelenmesine ilişkin 03.10.2022 tarihli duruşmada davalı vekilinin ihtiyati tedbire ilişkin ara kararın kaldırılmasını talep ettiği, davacılar vekilinin ise Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/43 Esas sayılı dosya için yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunulduğunu, ihtiyati tedbirin kaldırılmasına yönelik talepleri kabul etmediklerini bildirdiği, somut olayda mahkemedeki davanın teminat mektuplarının vadesinin dolması ve garanti yükümlülüğünün sona ermesinden dolayı ödenen bedellerin davacı … İnşaat’a iadesine ve … İnşaat tarafından ödenmeye devam olunan teminat mektuplarından kaynaklı komisyon, masraf ve sair bedelleri ödeme borcunun sonlandırılmasına, ihtiyati tedbiren durdurulmasına, bu talep yerinde görülmez ise uygulanan değişken komisyon oranlarının yeniden belirlenmesine ve belirlenen oranlar üzerinden fazla yapılan ödemelerin davacı şirkete iadesine karar verilmesine yönelik olup başta 50.000 TL üzerinden kısmi davanın açıldığı, ilerleyen aşamada davacı tarafça davanın 1.500.000,00 TL’na ıslah edildiği, mahkemenin 18.05.2022 tarihli ara kararı ile … Şirketi tarafından ödenmeye devam olunan davalı … Bankası İzmir Merkez şubesinden 1821GG228103 mektup numaralı ve 1821GG337234 mektup numaralı, 4.579,50 € ve 318.989,96 € değerinde iki adet avans teminat mektubu ve 182GG228111 mektup numaralı ve 1821GG337226 mektup numaralı 655.775 € ve 1.250.000 € değerinde ve 30.06.2017 vade tarihli (uzatma işlemi sonrası) kesin teminat mektuplarından kaynaklı komisyon, masraf ve sair bedelleri ödeme borcunun 1.450.000,00 TL’ye kadar ödenecek olan kısmı bakımından (1.450.000,00 TL üzerinden) %15’ine tekabül eden 217.500,00 TL nakit ya da kesin/süresiz teminat mektubunun davacı tarafından mahkeme veznesine depo edildiğinde belirtilen miktara kadarki ödemenin yargılama sürecince tedbiren durdurulmasına karar verildiği, ihtiyati tedbirin uyuşmazlık konusu hakkında ve Euro cinsinden ödenmekte olan komisyon ve sair masrafların ödenmeye devam edilmesinin ileride telafisi güç zararlara sebep olabilecek nitelikte olmasına göre HMK 389. madde gereğince verildiği nazara alındığında DAVALI TARAFIN İHTİYATİ TEDBİRE İTİRAZININ REDDİNE….” karar verildiği anlaşılmıştır.
İSTİNAF İTİRAZLARI:
Karşı taraf/davalı banka vekili tarafından, “…Halen meri olan teminat mektuplarına ilişkin olarak komisyon ödenmesinden daha doğal ve hukuka uygun bir sonuç olmadığının dosyada mübrez 04.03.2022 tarihli bilirkişi raporu ile de sabit olduğunu, davacılar vekilince açılan işbu dava kapsamında teminat mektuplarının hükümsüzlüğüne dair herhangi bir talepte bulunulmadığı gibi bu yönde mevcut bir karar veyahut delil de sunulmadığını, teminat mektuplarının hali hazırda meri olduğu ortadayken, müvekkili banka tarafından meri olan teminat mektuplarına dayanılarak komisyon tahakkuk ettirilmesinin son derece hukuka uygun olduğunun da keza ortaya çıktığını, davacı yan tarafından Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/9. D.İş sayılı kararı ile ihtiyati tedbir kararı alınmış ise de; Mihalıçcık Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 09.09.2020 tarih ve 2017/43 E.- 2020/127 K. sayılı ilamı ile davacıların davasının usulden reddine dair karar verildiğini, söz konusu karara karşı davacılar vekilince istinaf kanun yoluna başvurulduğunu ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi’nin 02.12.2021 tarih ve 2021/644 E.- 2021/1093 K. sayılı ilamı ile istinaf başvurusunun esastan reddine dair karar verildiğini, davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 12.05.2022 tarih ve 2022/926 E.- 2022/2672 K. sayılı ilamı ile usul ve yasaya uygun hükmün onanmasına dair karar verildiğini ve söz konusu kararın 12.05.2022 tarihinde kesinleştiğini, Mihalıçcık Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/43 Esas sayılı dosyasından müvekkili bankanın Ege Kurumsal/İzmir Şubesine gönderilen 09.06.2022 tarihli müzekkere ile Mihalıçcık Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/43 E. sayılı dosyasının kesinleştiği, tedbire konu teminat mektupları üzerine konulan ihtiyati tedbirin HMK m.397/2 gereğince ortadan kalktığı, bu nedenle teminat mektupları üzerindeki tedbirin kaldırılarak işlem yapılması yönünde yazı gönderildiğini, akabinde Mihalıçcık Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2022/14 Esas sayılı dosyasından müvekkili bankaya gönderilen 14.06.2022 tarihli müzekkere ile teminat mektupları üzerine ihtiyati haciz konulduğuna ilişkin yazı gönderildiğini,

teminat mektuplarının hali hazırda meri olduğu ve şayet ihtiyati haciz kararı alınmasaydı nakde çevrilebileceğinin açık olduğunu, bu kapsamda teminat mektuplarından kaynaklanan riskin devam ettiğini, muhatap tarafından müvekkili bankanın ibra edilinceye kadar teminat mektuplarından alınan komisyonun pek tabi tahsil edilmeye devam olunacağının ortada olduğunu, müvekkili bankanın söz konusu tahakkukunun davacı tarafından imzalandığını, GNGKS’ye (dosyada mübrez) dayandığını, davacı taraf bir tacir olduğuna göre, söz konusu sözleşme düzenlemelerinin ne anlama geleceğini ve teminat mektuplarının geçersiz olduğu/iptal edildiği kesin olarak ispat edilene kadar bu komisyonları ödeme yükümlülüğü altına girdiğini bilebilecek/değerlendirebilecek durumda olduğunu, ilk derece mahkemesinin, sırf başka bir dosyada verilmiş olan geçici hukuki himaye sağlayan bir ihtiyati tedbir kararını -ki söz konusu kararın artık geçerli olmadığı- gerekçe göstererek, müvekkili bankanın kanunlar ve sözleşmeden kaynaklanan haklarını ortadan kaldırmaya, huzurdaki davayı esastan da halletmeye yönelik hukukumuzda yeri olmayan mesnetsiz bir tedbir kararı verdiğini, teminat mektuplarının garanti sözleşmesi niteliğinde olduğunu, garanti verenin yükümlülüğünün, başka bir borcun varlığına, geçerliliğine, devamına, dava ve takip edilebilir olmasına bağlı olmadığını, tedbir kararı verilebilmesi için tedbir talep eden tarafından iddialarının yaklaşık olarak ispat edilmiş olmasının şart olduğunu, ‘teminat mektuplarının tazmininin durdurulmasına’ ilişkin bir tedbir kararının davacıların dava konusu olan ‘komisyonların haksız/fazla şekilde alındığına’ hususunda hiçbir şey ispat edemediğinin açık olduğunu, davacının huzurdaki davada, müvekkili bankanın komisyon almasının hukuka uygun olmadığını ve aldığı komisyonların fazla olduğunu ispat etmesi gerektiğini, ilk derece mahkemesi tarafından, cevap dilekçesinde sundukları delilleri toplatılmadan (03.10.2022 tarihli duruşmada delillerin toplanmasına dair ilk defa ara karar kurulduğunu) adeta dosyanın esasına ilişkin karar verildiğini, 03.10.2022 tarihli ‘18.05.2022 tarihli ihtiyati tedbir kararının kaldırılması talebinin reddine’ ilişkin ara kararın istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasına ve davacının ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmesini….” beyanla, mahkeme kararı istinaf kanun yoluna getirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep; hakkında ihtiyati tedbir verilerek ödemesi durdurulan teminat mektupları nedeniyle banka komisyon ve sair masraflarının ödenmesinin ihtiyati tedbir yolu ile durdurulması istemine ilişkindir.
Mahkemece; yukarıda yazılı gerekçelerle ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karar verildiği, davalı banka vekili tarafından yapılan itiraz üzerine 03.10.2022 tarihli ara karar ile itirazın reddine karar verildiği, bu ara karara karşı davalı banka vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
Daha önce 50.000-TL üzerinden açılan davada mahkemece verilen aynı yöndeki ihtiyati tedbir kararının, Dairemizce yapılan istinaf incelemesi neticesinde, teminat alınarak tedbir verilmesi gerektiği gerekçesiyle kaldırılarak bu yönde Dairemizce HMK 353/1-b-2.madde uyarınca hüküm tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Dairemiz kararından sonraki süreçte, Dairemiz kararının davacı tarafa 14.03.2022 tarihinde tebliğ edildiği, davacılar tarafından teminat yatırılmadığı, 04.04.2022 tarihli duruşmada ihtiyati tedbirin kaldırılmasına yönelik herhangi bir ara karar kurulmadığı bildirilerek davalı vekilinin ihtiyati tedbirin kaldırıldığına ve 20.12.2021 tarihinden bu yana alınmayan komisyon bedellerinin alınması hususunda müvekkili bankaya müzekkere yazılmasını talep ettiği; ihtiyati tedbir kararında belirtilen teminat depo edilmediğinden HMK 393/1. maddesi gereğince ihtiyati tedbir kararı kendiliğinden kalkmış olmakla birlikte, yerel mahkemece “08.04.2022 tarihli ara karar ile” kaldırılan 23.12.2021 tarihli ara kararının yerine geçmek üzere; ihtiyati tedbir talep eden/davacılar vekilinin tedbir talebinin kabulü ile; … Şirketi tarafından ödenmeye devam olunan; davalı … bankası İzmir Merkez Şubesi’nden 1821GG228103 mektup numaralı ve 1821GG337234 mektup numaralı, 4.579,50 € ve 318.989,96 € değerinde iki adet avans teminat mektubu ve 182GG228111 mektup numaralı ve 1821GG337226 mektup numaralı 655.775 € ve 1.250.000 € değerinde ve 30.06.2017 vade tarihli (uzatma işlemi sonrası) kesin teminat mektuplarından kaynaklı komisyon, masraf ve sair bedelleri ödeme borcunun 50.000-TL’ye kadar ödenecek olan kısmı bakımından, alacağın (yine 50.000-TL üzerinden) %15’ine tekabül eden 7.500,00 TL nakit ya da kesin/süresiz teminat mektubunun (ilk derece mahkemesi veznesine yatırılmak veya sunulmak üzere) davacı tarafından mahkeme veznesine depo edildiğinde belirtilen miktara kadarki ödemenin yargılama sürecince tedbiren durdurulmasına, taktir edilen teminat tutarı yatırıldığında davalı bankaya müzekkere yazılmasına karar verildiği, söz konusu ara kararın taraflara 13.04.2022 tarihinde tebliğ edildiği, davacı tarafça belirtilen teminat depo edildiğinden ihtiyati tedbir kararının yerine getirilmesi için 19.04.2022 tarihinde Türkiye … Bankası’na tedbir kararının gönderildiği anlaşılmıştır.
Eldeki istinafa konu uyuşmazlık ise; mahkemece 18.05.2022 tarihinde verilen ihtiyati tedbir kararına davalı bankanın itirazının reddine dair 03.10.2022 tarihli ara kararı olduğu anlaşılmakla; dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre, davayla bağlantılı bulunan Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/43 E. – 2020/127 K. sayılı dosyasına ilişkin olarak, tahkim şartı nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiş ise de, bahse konu karara ilişkin Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesinde (2022/115 Esas) yargılamanın iadesi talepli davanın devam ettiği gibi, dosya ile ilgili olarak ihtiyati haciz kararları da verildiğinin görüldüğü, işbu dosya bakımından davalı bankanın teminat mektuplarına ilişkin masraf talep hakkının ihtiyati tedbir kararı ile askıya alınmasının, davalı banka tarafından ileride telafisi güç sorunlara neden olmayacağı gibi, aksi durumda davacı şirket bakımından ileride telafisi güç sorunlara neden olabileceği, bahse konu teminat mektuplarıyla ilgili ihtilafların çözümlenmesi ve sonucuna göre, işbu davadaki hukuki durumun netleşeceği, dosyanın henüz bilirkişi incelemesi aşamasında olduğu anlaşılmakla, dosya kapsamına sunulan bilgi ve belgelere göre yaklaşık ispat kuralı çerçevesinde şu aşamada mahkemece verilen tedbir kararında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından, karşı taraf/davalı banka vekilinin istinaf itirazlarının reddi gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; karşı taraf/davalı banka vekilinin istinaf itirazlarının HMK’nın 353/1-b.1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Karşı taraf/davalı vekilinin İzmir 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/437 Esas sayılı dosyasından verilen 03/10/2022 tarihli ara kararına yönelik istinaf itirazlarının HMK’nın 353/1-b.1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-İSTİNAF AŞAMASINDA; alınması gereken 80,70-TL istinaf karar harcı peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Karşı taraf/davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde varsa taraflarca yatırılan avansdan kalan bakiyenin yerel mahkemece hesaplanarak ilgili olduğu tarafa iadesine,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
6-Kararın taraflara tebliği, kesinleştirme, harç ve avans iade işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, HMK’nın 362/1-f maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 28/12/2022