Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/1338
KARAR NO : 2022/1531

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 08/02/2022 ( Ek Karar)
NUMARASI : 2022/2 D.İş Esas – 2022/2 D.İş Karar
DAVA : İhtiyati Haciz
BAM KARAR TARİHİ : 12/10/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 12/10/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 08/02/2022 ek karar tarihli ve 2022/2 D.İş Esas – 2022/2 D.İş Karar sayılı dosyasının incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
TALEP :
İhtiyati haciz talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; keşidecisi …Şti., tarafından düzenlenip …’e, … tarafından …, …’dan …. Şti’ne, anılan şirket tarafından da müvekkiline verien … Bankası A.Ş ne ait 20/12/2021 keşide tarihli, 0249439 seri nolu, 130.000,00 TL bedelli çekin vadesinde ödenmediğini, çek üzerine ödemeden men yasağı konulduğunu bildirerek, borçlular hakkında ihtiyati haciz kararı verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
Mahkemece; 130.000,00 TL bedelli çek yönünden 05/01/2022 tarihli karar ile ihtiyati haciz talebinin %15 teminat karşılığında kabulüne karar verilmiştir.
CEVAP :
Karşı taraf … vekili ihtiyati hacze itiraz dilekçesinde özetle; öncelikle yetki itirazında bulunduklarını, yetkili Mahkeme ve İcra dairelerinin Manisa ve Turgutlu mahkeme ve icra daireleri olduğunu, hacze konu çek üzerine …Şti tarafından Manisa ATM’nin 2021/1302 Esas sayılı dosyası üzerinden çek iptali davası açılarak ödemeden men yasağı kararı verilerek çek bedelinin bankada depo edildiğini, dolayısıyla alacaklı olduğunu iddia eden şahsın alacağının bankada depolu olan para ile teminat altında olduğunu, Manisa C.Başsavcılığının hırsızlık olayı ile ilgili olarak 2021/19195 soruşturma dosyasının açıldığını ve çeke elkoyma kararı verildiğini, bu nedenle ihtiyati haciz kararının kaldırılması gerektiğini, talep edenin tamamen kötü niyetli olarak ihtiyati haciz yoluna gittiğini, bu nedenlerle ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Karşı taraf … vekili ihtiyati hacze itiraz dilekçesinde özetle; öncelikle yetki itirazında bulunduklarını, yetkili Mahkeme ve İcra dairelerinin Manisa ve Turgutlu Mahkeme ve İcra daireleri olduğunu, hacze konu çek üzerine dava dışı müvekkili …Şti tarafından Manisa ATM’nin 2021/1302 E sy dosyası üzerinden çek iptali davası açılarak ödemeden men yasağı kararı verilerek çek bedelinin bankada depo edildiğini, dolayısıyla alacaklı olduğunu iddia eden şahsın alacağının bankada depolu olan para ile teminat altında olduğunu, Manisa C.Başsavcılığının hırsızlık olayı ile ilgili olarak 2021/19195 soruşturma dosyasının açıldığını ve elkoyma kararı verildiğini, bu nedenle ihtiyati haciz kararının kaldırılması gerektiğini, talep edenin tamamen kötü niyetli olarak ihtiyati haciz yoluna gittiğini, bu nedenlerle ihtiyati haciz kararının tedbiren durdurulmasını ve kaldırılmasını talep etmiştir.
Karşı taraf ….Şti. vekili ihtiyati hacze itiraz dilekçesinde özetle; ihtiyati Haciz Kararının İzmir 6. İcra MD’nün 2022/113 E sayılı dosyası ile icra takibine konulduğunu, müvekkilinin tüm hesaplarına haciz konulduğunu, hacze konu çek üzerine Manisa ATM’nin 2021/1302 E sayılı dosyası üzerinden ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı kararı verildiğini, çek bedelinin bankada depo edilmesine rağmen işbu kararın verildiğini, bu nedenle ihtiyati haciz kararının kaldırılması gerektiğini, ayrıca kararın yetkisiz mahkemeden talep edildiğini, yetkili Mahkeme ve İcra dairelerinin Manisa ve Turgutlu Mahkeme ve İcra daireleri olduğunu, Manisa C.Başsavcılığının hırsızlık olayı ile ilgili olarak 2021/19195 soruşturma dosyasının açıldığını ve elkoyma kararı verildiğini, Manisa C.Başsavcılığının hırsızlık olayı ile ilgili olarak 2021/19195 soruşturma dosyasının açıldığını ve elkoyma kararı verildiğini, çek alacaklısına karşı tazminat ve menfi tespit davası açacaklarından davalar sonuçlanıncaya kadar dosyaya yatırılan teminatın alacaklıya ödenmemesine ve tedbir konulmasına karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
İLK DERECE MAHKEMESİ EK KARARI :
Mahkemece; “…çekin hırsızlığa konu olduğu, borçluların, mallarına haciz konulması sebebi ile uğrayabilecekleri muhtemel zararlar nedeni ile alacaklı görünen kişiye karşı tazminat ve menfi tespit davası açmaları durumunda muhtemel zararlarını teminattan karşılayabilecekleri…” gerekçesiyle ihtiyati hacze itiraz edenlerin usul bakımından yetki itirazlarının reddine, ihtiyati hacze itiraz edenlerin esas bakımından itirazlarının kabulü ile; mahkemenin 2022/2 D.İş Esas ve 2022/2 D.İş karar sayılı kararda belirtilen 20/12/2021 keşide tarihli, 130.000,00.-TL bedelli çek yönünden verilen ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına, çekin hırsızlık olayına konu olduğu ve soruşturma açıldığı Manisa ATM’nin çek iptali davası bulunduğu dikkate alınarak davalıların mallarına haciz konulduğu da anlaşıldığından, davalıların uğrayabileceği muhtemel zararların teminattan karşılanması mümkün olabileceğinden, ihtiyati haciz talep edenin yatırdığı teminatın iadesine yer olmadığına, ancak teminatın iadesi talebinin üzerinde tedbir konulması talebinin reddine şeklinde hüküm kurulmuştur.
Karara karşı ihtiyati haciz talep eden vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

İSTİNAF SEBEPLERİ:
İhtiyati haciz talep eden vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; İİKnın 257. maddesinde İhtiyati haciz şartlarının düzenlendiğini, somut olayda bütün şartların oluştuğunu, yerel mahkemenin menfi tespit davasının konusu olacak sebeplerden ötürü ihtiyati haciz kararını kaldırdığını,mahkemenin işin esasına girme yetkisinin bulunmadığını, nitekim İİK’nın 265. Maddesinde ihtiyati haczin hangi hallerde kaldırılacağı hususunun belirtildiğini, borçlunun ancak yokluğunda verilmiş ihtiyati haciz kararlarına itiraz edebileceğini, kararının kaldırılması gerektiğini belirterek, istinaf isteminde bulunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, ihtiyati hacze itiraz istemine ilişkindir.
Mahkemece; ihtiyati hacze itiraz edenlerin yetki itirazlarının reddine, esas bakımından titirazlarının kabulüne karar verilmiş olup; ek karar ihtiyati haciz talep eden vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İstinaf incelemesi 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu(İİK)’nun 265.maddesinin ilk fıkrası tahdidi olarak ihtiyati haciz kararına, ihtiyati haczin dayandığı sebepler, mahkemenin görev ve yetkisi ile teminat yönünden itiraz edilebileceği düzenlenmektedir.
İİK’nun 265.maddesi gereğince ihtiyati hacze itiraz nedenleri sınırlıdır.
1-Borçluların ihtiyati hacze karar veren mahkemenin yetkili olmadığına ilişkin itirazı, ihtiyati hacze itiraz nedenleri arasında olup, ilk derece mahkemesince TBK nın 89.maddesi gereğince yetkili mahkeme olarak İzmir Mahkemelerinin yetkisinin kararlaştırıldığı gerekçesi ile ihtiyati hacze itirazın yetki yönünden reddine karar verilmiştir.
Hemen belirtelim ki, ihtiyati hacizde yetkiye ilişkin olup da aşağıda incelenecek olan yetkili mahkemeler, dava açılmadan önceki ihtiyati haciz talebindeki yetkili mahkemenin tayini hususuna ilişkindir. Zira dava açıldıktan sonraki ihtiyati haciz taleplerinde yetkili mahkeme asıl davaya bakan mahkemedir. Her ne kadar ihtiyati hacizde yetkiyi düzenleyen 258. maddede bu konuda bir açıklık yok ise de İİK’nin 258.maddesinde ihtiyati hacze aynı kanunun 50. maddesine göre yetkili olan mahkemece karar verileceği hükme bağlanmış olup, İİK’nin 50. maddesinde para veya teminat borcu için takip hususunda HUMK’nin yetkiye dair hükümlerinin kıyas yoluyla uygulanacağı belirtilmiştir. Yine HMK’nin 447/2.maddesinde; “mevzuatta yürürlükten kaldırılan 18.06.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’na yapılan yollamalar Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun bu hükümlerin karşılığını oluşturan maddelerine yapılmış sayılır” hükmü yer almaktadır.
Öte yandan poliçe, bono ve çek birer ibraz senedidir. Ancak, bu kıymetli evrakların ibrazı, yapıldığı kişi ve sonuçları bakımından farklılık gösterir. İbraz, poliçede muhataba, bonoda tanzim edene, çekte ise muhatap bankaya yapılır. Poliçede muhatap, bonoda tanzim eden asıl borçlu olmasına rağmen, çekte muhatap banka asıl borçlu değildir. Bunun yanında ibraz, bono ve poliçe de borçlunun ödeme yapacağı kimseyi öğrenmesini sağlayıcı bir fonksiyona sahip ise de, çekte ibrazın böyle bir fonksiyonu yoktur. Bu sayede ibraz üzerine poliçe ve bono borcu götürülecek borç haline dönüşürken, çekte muhataba bankaya ibraz ile borçlunun ödeme yapacağı kimseyi tespit ettiği ve aramanın tüketildiğini kabul etme ve bunun sonucu olarak da çek borcunun götürülecek borca dönüştüğünü kabul etme olanağı yoktur. Ayrıca kambiyo senetlerinde ve bu beyanda çekte hak doğrudan doğruya çeke ait kayıtları ihtiva eden varakada tecessüm ettiği için çekteki borcu tek başına para borcu sayma olanağı da yoktur. Bu yönüyle de TBK’nun 89/1.maddesine göre çekteki borcun götürülecek borç olduğunu kabul etme olanağı bulunmamaktadır.
Hamilin, çeki bankaya ibraz zorunluluğu bulunması nedeniyle çeklerde hamilin yerleşim yeri mahkemesi yetkili olmayıp, TBK’nin 89/1.maddesi hükmü uygulanmaz.
İ.İ.K.’nin 258.m., 50.m. ve HMK’nun 6.m. vd. ile 17.m.hükümleri esas alınarak belirlenen yetkili mahkemeler arasında hamilin ikametgahı mahkemesi bulunmamaktadır.
HMK’nın 7.maddesi gereğince davalı birden fazla ise dava bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabilir. HMK’nın 7/1.maddesinin 2.cümlesinde belirtilen yetki kuralı kamu düzeninden kesin yetki kuralı olmayıp mahkemelerce ancak yetki itirazı olması halinde değerlendirilebilecektir.
Talebin dayanağı çekin incelenmesinde; keşidecinin … Şirketi, lehdarın … olduğu, lehtar tarafından …’a, … tarafından … Şti ne, anılan şirket tarafından da …’e ciro edildiği, çek hakkında Manisa Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/1302 esas sayılı dosyası ile iptal davası açıldığı ve anılan çek üzerine 03/12/2021 tarihinde ödeme yasağı kararı konulduğu, çekin 29/12/2021 tarihinde alacaklı hamil tarafından bankaya ibrazı üzerine … Bankası İzmir Basmane Şubesinde ödeme yasağı bulunduğundan ödeme yapılmadığı hususunun şerh edildiği, çekin keşide yerinin Manisa olduğu, keşideci şirketin ve diğer borçluların yerleşim yerlerinin Turgutlu ilçesi Manisa olduğu, yine muhatap bankanın da Turgutlu /Manisa’ da bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, çek ibraz senedi olup ödenmek üzere hamil tarafından bankaya ibraz edilmesi gerekmektedir.
Somut olayda, süresi içinde ve usulüne uygun olarak borçlular mahkemenin yetkisine itiraz etmiş ve mahkemece yetki itirazı reddedilmişse de çekin keşide yeri, borçluların ikametgahı ve muhatap bankanın Manisa’ da olduğu anlaşılmakla yetki itirazının kabulü gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuş ise de, istinafa gelenin sıfatı ve aleyhe hüküm verme yasağı uyarınca bu husus kaldırma nedeni yapılmamış anılan yöne eleştiri getirilmekle yetinilmiştir.
2-Aleyhine ihtiyati haciz talep edilenlerin, diğer itiraz sebepleri ise, İİK’nın 265. maddesinde sayılan sebeplerden olmayıp, alacağın esasına yönelik olmakla, ancak taraflar arasında görülecek bir itirazın iptali veya menfi tespit davasında ileri sürülebilir. Ayrıca çek üzerinde ödeme yasağı kararı bulunması ihtiyati haciz kararı verilmesine engel değildir. Belirtilen gerekçe ile ilk derece mahkemesi tarafından borçluların esasa dair diğer itirazlarının reddi gerekirken, yazılı şekilde kabulü ile ihtiyati haczin kaldırılması doğru görülmemiştir.
Bu itibarla, iki numaralı bentte belirtilen nedenlerle, ihtiyati haciz isteyen vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/(1).b.2.maddesi uyarınca kabulü ile Dairemizce mahkemece verilen ek kararın kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurularak ihtiyati hacze itirazın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1)İhtiyati haciz talep eden vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ İLE, İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 08/02/2022 tarihli ve 2022/2 D.İş Esas – 2022/2 D.İş Karar sayılı ihtiyati hacze itirazın kısmen kabulüne ilişkin ek kararın HMK’nin 353/(1).b.2.maddesi uyarınca KALDIRILARAK YENİDEN ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE,
2)a-İhtiyati hacze itiraz edenler vekillerinin itirazlarının yetki ve esas yönünden REDDİNE,
b-İtiraz eden borçluların itirazları reddedilip ilk derece mahkemesi tarafından verilen 05/01/2022 tarihli ve 2022/2 D.İş Esas – 2022/2 D.İş Karar sayılı ihtiyati haciz kararı aynen geçerliliğini koruduğundan, yeniden ihtiyati haciz kararı verilmesine yer olmadığına,
c-Aleyhine ihtiyati haciz talep edilenler tarafından yapılan yargılama giderlerinin uhdelerinde bırakılmasına,
d-İhtiyati haciz talep eden kendisini vekille temsil ettirdiğinden Dairemiz karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 3.000,00 TL maktu vekalet ücretinin aleyhine ihtiyati haciz istenilen … Şirketi, … ve …’ den alınarak ihtiyati haciz talep eden-alacaklıya verilmesine,
e-HMK’nin 333. maddesi uyarınca kullanılmayan gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde ilgili olduğu tarafa iadesine,
İstinaf Aşamasında Yapılan Harç ve Yargılama Giderleri Yönünden;
3)İstinaf başvurma harcı dışında peşin alınan istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde ihtiyati haciz isteyene İADESİNE, istinaf başvuru harcının hazineye gelir olarak kaydına,
4)İstinaf eden tarafından istinaf aşamasında yapılan 220,70 TL istinaf başvuru harcı ve 63,50-TL posta gideri olmak üzere toplam 284,20-TL yargılama giderinin aleyhine ihtiyati haciz istenilen … Limited Şirketi, … ve …’ den alınarak ihtiyati haciz isteyene verilmesine,
5)İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından ihtiyati haciz isteyen lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
6)HMK’nin 333. maddesi uyarınca kullanılmayan gider avansından kalanının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
7)Kararın tebliğinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
Dair; dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK’nun 362-(1)-f) maddesi uyarınca kesin olmak üzere 12/10/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.