Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2022/1157
KARAR NO : 2022/1311
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : MUĞLA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 16/02/2022 (Dava) – 22/04/2022 (Karar)
NUMARASI : 2022/342 Esas- 2022/482 Karar
DAVA :Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Menfi Tespit
BAM KARAR TARİHİ : 15/09/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 15/09/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen Muğla Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/04/2022 tarihli 2022/342 Esas ve 2022/482 Karar sayılı dosyasının incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının, müvekkilinden bankada kullanmak maksadı ile çeke ihtiyacı olduğunu belirttiğini, müvekkilinin de buna istinaden davalıya Türkiye … Bankası Karaçulha Fethiye Şubesine ait bulunan 25.04.2022 vade tarihli 2001621 seri no.lu 100.000,00-TL bedelli çek ile Türkiye … Bankası Karaçulha Fethiye Şubesine ait bulunan 30.04.2022 vade tarihli 2001622 seri no.lu ve 100.000,00 TL bedelli çeki, çek teslimine dair tutanak ile teslim ettiğini, müvekkilinin esasen davalıya herhangi bir borcu bulunmadığını, aralarında herhangi bir ticari ilişki, mal alım satımı olmadığını, verilen çeklerin esasen bedelsiz olduğunu dava tarihi itibari ile müvekkili tarafından verilmiş bulunan 30.04.2022 vade tarihli 2001622 seri no.lu ve 100.000,00 TL bedelli çekin, müvekkilinin imzalayarak davalıya teslim ettiği şekilden farklı bir halde takas odasında bulunduğunu, vade tarihinin 15.02.2022 tarihi, bedelinin ise 150.000,00-TL olduğunun öğrenildiğini, dava konusu edilen ve 15.02.2022 vade tarihli ve 150.000,00-TL bedelli çekin sahte olarak yaratıldığını, anılan çek üzerinde yer alan yazı ve imzalara da açıkça itiraz ettiklerini, bu hususun mahkemece yapılacak olan bilirkişi incelemesi ile açıklığa kavuşacağını, taraflarınca resmi evrakta sahtecilik, dolandırıcılık iddiaları ile Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulduğunu, Fethiye Cumhuriyet Başsavcılığınca 2022/1882 sayılı soruşturma dosyası ile devam ettiğini belirterek, Türkiye … Bankası Karaçulha Fethiye Şubesine ait bulunan 2001622 seri no.lu 150.000,00-TL bedelli ve 15.02.2022 vade tarihli sahte olarak yaratılmış bulunan çek dolayısı ile davalıya borçlu olunmadığının tespitine, sahte çek dolayısı ile ödeme yapılması halinde bu ödemenin ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile davalıdan/ tahsil edenden ve kusurunun tespiti halinde muhataptan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin merkezinin bulunduğu ve sicile kayıtlı adresinin Ankara olup, işbu davada genel yetki kuralı geçerli olduğundan yetkili mahkemenin Ankara mahkemeleri olduğunu, bu sebeple yetkisizlik kararı verilmesi gerektiğini, davacı tarafın işbu davayı açmakta hukuki yararının olmadığını, dava konusu Türkiye … Bankası Karaçulha Fethiye şubesine ait bulunan 15.02.2022 vade tarihli 2001622 seri nolu ve 100.000,00 bedelli çekin suretine bakıldığında söz konusu senedin yetkili hamilinin müvekkili değil dava dışı …. A.Ş. olduğunu, davanın yetkili hamile yöneltilmesi gerektiğinden işbu davanın pasif husumet yokluğu sebebiyle reddine karar verilmesi gerektiğini, belirli bir meblağın kayıtsız ve şartsız havalesi olan çekin, kambiyo senedi olup illetten mücerret olduğunu, davacının herhangi bir imza itirazında bulunmadığını, 2001622 seri nolu çekin davacı elinden çıktığını, davacı tarafından çeklerin verildiği ikrar edildiğinden bu konuda bir uyuşmazlığın da bulunmadığını, çeklerin bedelsiz olarak verildiği yönündeki iddialarının dinlenilebilirliğinin bulunmadığını, tanık dinletilmesine muvafakatlerinin de olmadığını bildirerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI :
Mahkemece; “…davacı tarafça dava konusu 15.02.2022 keşide tarihli 150.000,00 TL bedelli çekin sahte olarak üretildiğinin belirtilmiş olması ve aynı seri numaralı başka bir çekin verildiği belirtilerek aynı seri numaralı iki adet çek sureti ibraz edilerek dava açılmış olması ve dava konusu çekin bankaya ibrazında da çekte keşide tarihinin, çek bedelinin ve lehtar kısmının değiştirilmiş olduğunun belirtilmiş olduğu da dikkate alındığında sahteliği ileri sürülen ve davacı tarafça verildiği kabul edilmeyen çekte davacı yönünden sözleşmenin ifa yeri veya ödeme yerinden de bahsedilemeyeceği…” gerekçesiyle” …davada genel yetkili mahkeme olan Ankara Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetkili olduğundan davanın usulden reddine..” şeklinde hüküm kurulmuştur.
Karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; işbu dava ile bahse konu çekin sahte/ikiz olarak yaratılmış ya da tahrif edilmiş bulunduğunun iddia edildiğini, taraflarınca işbu şekilde bir iddiada bulunulmasına dayanak olan durumun ise müvekkili tarafından sunulmuş bulunan çek teslim tutanağı olduğunu, ilgili tutanak içeriğinde yer alan çek ile davaya konu edilmiş bulunan çek üzerindeki yazıların birbirinden tamamen farklı karakterde bulunduğunu, ancak çıplak gözle bakıldığında bir karalama, çizme, değiştirme bulunmadığını, ilgili çek üzerindeki miktar kısmının bir şekilde silinerek değiştirilmiş/ tahrif edilmiş olabileceği gibi çekin ikiz de yaratılmış olabileceğini, bu hususun ancak bilirkişi incelemesi ile ortaya çıkabileceğini, müvekkili tarafından teslim edilmiş bulunan ve çek teslim tutanağı ile sabit olan çekte keşide yerinin Fethiye olduğunu, bu anlamda ilgili çekin sadece üzerindeki yazılar tahrif edildi/silinerek tekrar yazıldı ise keşide yerinde bir değişiklik olup olmadığı hususunun irdelenmeli ve ancak ondan sonra bu şekilde karar verilmesi gerektiğini, bu anlamda da bilirkişi incelemesi yapılması gerektiğini, kararın müvekkilinin mağduriyetine sebebiyet verebilecek nitelikte olduğunu, kaldırılması gerektiğini belirterek, istinaf isteminde bulunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, İİK’nın 72/2. maddesi uyarınca çekin sahteliği iddiasına dayalı borçlu olunmadığının tespiti (menfi tespit) istemine ilişkindir.
Mahkemece, Ankara Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiş; hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İstinaf incelemesi 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
Uyuşmazlık, davalıya verilen çekin sahteliği iddiasına dayalı olarak icra takibinden önce açılan menfi tespit davasında yetkili yer mahkemesinin tayini noktasında toplanmaktadır.
Eldeki dava, menfi tespit davası olup, davalı taraf cevap süresi içinde usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmuştur. Davanın, icra takibinden önce açıldığı anlaşılmaktadır.
İİK.nun 72/son maddesinde öngörülen yetki kuralları icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında uygulanır. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davalarında ise; genel yetki kuralları uygulanmaktadır. (Yargıtay (Kapatılan) 19. Hukuk Dairesinin 12.10.2010 tarih 2010/7392E, 2010/11166 K sayılı ilamı aynı doğrultudadır).
Somut olayda, icra takibi başlatılmadan önce eldeki menfi tespit davası açılmış olup çekin keşide yeri, muhatap banka şubesi ve keşideci şirketin adresinin Fethiye, lehdar şirket olan davalının adresinin Ankara olduğu, bu iddiaya karşı davalı yanca açıkça karşı konulmadığı gibi, muhatap bankadan gelen 22/02/2022 tarihli cevabi yazıya göre çek aslı üzerine yapılan incelemede çek yaprağının sahte olmadığı, fakat keşide tarihinin, çek bedelinin yazıldığı kısımlar ile lehtar kısmının değiştirilmek suretiyle tahrif edilmiş olduğunun bildirildiği anlaşılmaktadır.
Çeke dayalı takip ve davalarda de muhatap bankanın bulunduğu yer ödeme yeri sayıldığından bu yer mahkemesi de HMK’nın 10. maddesi uyarınca yetkilidir. (Yargıtay 19. H.D’nin 10.10.2013 tarih 2013/11278E, 2013/15767K ve 18.11.2015 tarih 2015/4949E, 2015/15094K sayılı kararları).
Buna göre; menfi tespit istemli davada muhatap bankanın ve keşide yerinin bulunduğu yerin Fethiye ilçesi olması, davacının seçimlik hakkını Fethiye ilçesinin yargı çevresinde bağlı olduğu Muğla Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde dava açarak kullanması nedeniyle, davalı vekilinin yetki ilk itirazı haklı değildir. Mahkemece, yetki ilk itirazının reddi ile işin esasına girilerek varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, davalının yerleşim yeri adresi esas alınarak, yetkisizlik nedeniyle davanın usulden reddine ilişkin hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK’nin 353/(1).a.6.maddesi uyarınca esası incelenmeksizin kararın kaldırılmasına dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin istinaf itirazlarının ESASTAN KABULÜNE; Muğla Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22/04/2022 tarihli 2022/342 Esas ve 2022/482 Karar sayılı kararının HMK 353/1-a-6. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
2-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
3-İSTİNAF AŞAMASINDA; davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine, (harç işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine),
4-İstinaf aşamasında davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek nihai kararda ele alınmasına,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
6-Kararın taraflara tebliği, kesinleştirme, harç ve gider avansı işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair; dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK’nın 353/1-a/6 maddesi gereğince kesin olmak üzere 15/09/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.