Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2020/295
KARAR NO : 2021/380
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S Tİ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 17/09/2014 (Dava), 11/01/2018 (Karar)
NUMARASI : 2014/933 Esas, 2018/25 Karar
DAVA :ORTAKLIKTAN ÇIKARILMA KARARININ İPTALİ
KARAR TARİHİ : 29/04/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 05/05/2021
İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/933 Esas – 2018/25 Karar sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucunda verilen karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya Dairemize gönderilmiş olmakla, HMK’nın 353. maddesi uyarınca dosya üzerinden inceleme yapıldı.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı kooperatife üye olduğunu, ayrıca diğer ortak …’ın da hissesini satın aldığını ve iki adet üyeliği bulunduğunu, davalının haklı gerekçe göstermeksizin müvekkilinin ve satın aldığı …’ın üyeliğinin iptaline karar verdiğini, Kemalpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’ nin 2007/332 Esas ve 2009/316 Karar sayılı dosyası ile kararın iptaline karar verildiğini ve kararın Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiğini, müvekkilinin tüm haklarının davalı tarafça engellendiğini, kesinleşmiş mahkeme kararının gereğinin yerine getirilmeyerek suç işlendiğini, bu duruma daha fazla dayanamayan diğer ortak …’ın hissesini sattığını, müvekkilinin kendi hissesi ve satın aldığı hisseye ilişkin hat verilmesi için gerekli evrakları noter aracılığı ile davalıya gönderdiğini ancak davalı Yönetim kurulunun ihraç kararı verdiğini, ihraç kararının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek davalı kooperatifin müvekkilinin ortaklıktan ihracına ilişkin 15/03/2013 tarihli yönetim kurulu kararının iptaline, müvekkilinin ortak olarak ortaklık defterine tesciline ve kooperatif ana sözleşmesi kuruluş ve amacına uygun olarak müvekkiline hat verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın Kooperatifler Kanunu’ ndan kaynaklı olup davanın ticari niteliğinde olduğunu, davaya Asliye Ticaret Mahkemesi’ nce bakılması gerektiğini, dava dilekçesindeki tüm iddiaların yersiz ve mesnetsiz olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
YEREL MAHKEME KARARI;
Mahkemece, iddia savunma ve dosya kapsamına göre; “…Dava; yönetim kurulu kararının iptali, ortaklık kaydının işlenmesi ve münibüs hattı verilmesine ilişkin açılan davadır.
Davacının davalı kooperatifde bir pay sahibi olduğu, daha sonra 10/12/2012 tarihinde kooperatif ortaklarından …’ın 80 nolu üyeliğini devralmak suretiyle kooperatifte iki pay sahibi olduğu, dosya kapsamı ve toplanan delillere göre davacının dava dışı …’dan üyeliği devraldığının kabul edilmesi gerektiği, davalı kooperatifin vermiş olduğu cevapta da üyeliği devraldığının kabul edildiği, davalının keşide ettiği İzmir …. Noterliğinin 03283 yevmiye nolu ihtarnamesinde de kabulün öngörüldüğü, davalının davacıya keşide ettiği 06/02/2013 tarihi 03283 yevmiye nolu ihtarnamesinde öngördüğü bir aylık sürenin araç alımı için yeterli olmadığı, alacağın tahsili için yapılan ihtarnamenin usulüne uygun düzenlenmediği, Ocak ayı aidatı için 30 günlük gecikme şartı gerçekleşmeden alacak için ihtarnamenin gönderildiği, alacak için yüksek faiz oranının uygulanmış olduğu (raporun 3. Sf 3. Kısım 2. Paragraf) yeni araç temini yönünden davacının faal olarak hat alıp almadığı hususu davacıdan sorulmuş olup davacı buna ilişkin beyanda bulunmamış, mahkememizce davalı kooperatifden müzekkere tarihi itibariyle kooperatife tahsis edilmiş boş hattın bulunup bulunmadığı, kooperatif üye sayısı …’nin tahsis ettiği araç sayısı sorulmuş, verilen cevapta boş hattın bulunmadığı, 73 üyenin bulunduğu ve 73 aracın tahsis edildiği bildirilmiştir. Bu durum itibariyle dava tarihinde ve yargılama süresince boş hattın bulunmadığı ayrıca davacının, …’dan hattı faal olarak aldığına dair kayıt ve delillerini bildirmemiş olduğundan ve bu husus subut bulmadığından hat verilmesi talebi yerinde olmadığı, davalı kooperatifin 15/03/2013 tarih 5 nolu yönetim kurulu kararının usul ve yasaya uygun görülmediğinden iptali gerektiği, ortaklık kaydının işlenmesi hususu icrai işlem olduğundan ve icra marifeti ile yerine getirilmesi söz konusu olduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığı…” gerekçesi ile DAVANIN KISMEN KABULÜ ile Davalı… Kooperatifinin davacının ortaklıktan ihracına ilişkin 15/03/2013 tarih 5 nolu yönetim kurulu kararının iptaline, Ortaklık kaydının işlenmesi icrai işlem olduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, Hat verilmesi isteminin reddine karar verilmiş, verilen bu karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF İTİRAZLARI:
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Hat verilmemesi halinde müvekkilinin davalı Kooperatife üye olmasının hiçbir anlamının olmayacağını, taşımacılık yapan Kooperatifin, üyelerine hat verilmediği takdirde taşımacılık yapılamayacağını ileri sürerek hat verilmesi yönündeki talebinin reddi yönündeki mahkeme kararının kaldırılarak düzeltilmesi istemi ile istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Yargılama neticesinde davacının …’ dan aldığı üyeliği araç ile birlikte almadığının sabit olduğunu, bu durumda ilk defa sıraya girecek araçların ait olduğu yılın modeli araç alma zorunluluğu olduğu ve verilen 1 aylık süre içerisinde davacının araç almadığının da sabit olduğunu bu yönlerden davanın reddine karar verilmesi gerekirken mahkemece herhangi bir gerekçe açıklamadan ve aidat borçları ve işlemiş faizler yönünden herhangi bir itiraz olmadan Yönetim Kurulu’ nun ihraca ilişkin kararının iptaline karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek yerel mahkeme kararının aleyhe olan kısımlarının kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE:
Dava, Kooperatif ortaklığından çıkarılmaya ilişkin Yönetim Kurulu kararının iptali, ortak olarak ortaklık defterine tescili ve taşıma yönünden hat verilmesi istemine ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK’nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
Davalı kooperatife ilişkin ana sözleşmenin “Ortaklık Şartları” başlıklı 10. maddesinde; “Kooperatife ortak olabilmek için aşağıdaki nitelik ve şartların varlığı gereklidir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi veya 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 9. maddesinde sayılan tüzel kişilerden olmak,
Taşıyıcılığı bilfiil meslek edenmiş esnaf olmak,
Taşıma komisyonculuğu yapmamak,
Kooperatifin amacına uygun motorlu aracı bulunmak,
Aynı amaçla başka bir motorlu taşıyıcılar kooperatifine ortak olmamak,” hükmü düzenlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, Davacının davalı Kooperatifte iki ortaklığının bulunduğu, davacının dava dışı …’dan devraldığı 80 nolu ortaklıkla ilgili hem aidat borçlarının ödenmediğinden hem de ana sözleşmenin 10. maddesindeki nitelik ve şartları taşınmadığından verilen 1 aylık süreye rağmen bunun yerine getirilmediğinden bahsolunarak davalı Kooperatif Yönetim Kurulu’ nun 15/03/2013 tarihli kararı ile ortaklıktan çıkarılması kararı verildiği, davacıya keşide edilen iki ihtara rağmen parasal yükümlülüklerin yerine getirilmediği, davacının verilen sürelerde herhangi bir ödeme yapmadığı ancak ihtarnamelerde 2013 Ocak ayı aidatının 30 günlük gecikme koşulunun gerçekleşmemesi ve gecikme faizinin aylık %3 (yıllık %36) üzerinden hesaplanarak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 120/2 maddesine uygun olmaması karşısında aidat borcu ve faizleri için keşide edilen 3282 ve 4578 yevmiye nolu ihtarnamelerin ihraç kararına mesnet teşkil edemeyeceği ve yasal koşulları taşımadığı ancak 15/03/2013 tarihli ihraç kararının ikinci gerekçesi olan ortaklık şartlarının kaybedilmesi ve ihtara rağmen yeniden yerine getirilmemesi ile ilgili olmakla, davacı …’ ın dava dışı …’ın ortaklığını, aracı ile birlikte devralmaması ve kooperatif ana sözleşmesinin 10. maddesinde kooperatife ortak olmak için kooperatifin amacına uygun motorlu taşıtın bulunması gerektiğinin belirtilmiş olması nedenleriyle davacının Kooperatif bünyesinde taşımacılık yapmaya elverişli bir aracı bulunduğunu gerek kendisine verilen süre içerisinde gerekse İlk derece yargılaması sırasında ve hatta istinaf incelemesi sırasında dahi araç maliki bulunduğunu ispatlayan bir belge sunamamış olmasına, dolayısıyla davalı Kooperatifçe davacının dava dışı …’ dan devraldığı 80 nolu ortaklıkla ilgili çıkarılmasına dair 15.03.2013 tarihli Yönetim Kurulu kararında bu yönden herhangi bir usulsüzlük bulunmamasına göre (Bkz. Yüksek Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’ nin 17.06.2010 tarih ve 2010/4464 Esas 2010/7040 Karar sayılı İlamı) davacı tarafından açılan davanın reddine karar verilmesi gerekirken mahkemece bu yöne ilişkin gerekçesiz ve hatalı olarak davanın kısmen kabulü ile davalı… Kooperatifinin davacının ortaklıktan ihracına ilişkin 15/03/2013 tarih 5 nolu yönetim kurulu kararının iptaline, karar verilmesi uygun görülmemiş, buna göre davalı vekilinin istinaf itirazlarının kabulü ile HMK’ nın 353/(1)-b.2 maddesi gereğince mahkemece verilen karar kaldırılıp düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm tesisine, kararın kaldırılıp düzeltme gerekçesi ile dava tarihi ve yargılama süresince boş hattın bulunmamasından dolayı davacının hat verilmesi yönündeki talebinin reddine ilişkin yerel mahkeme kararı usul ve yasaya uygun bulunduğundan davacı vekilinin istinaf itirazının ise 6100 sayılı HMK’nın 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun HMK 353/(1).b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Davalı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun KABULÜ ile İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’ nin 11.01.2018 tarih ve 2014/933 Esas 2018/25 Karar sayılı hükmün HMK’nın 353/(1)-b-2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
3-KALDIRILAN HÜKMÜN YERİNE GEÇMEK ÜZERE;
a.Davacı tarafından davalı aleyhine açılan DAVANIN REDDİNE,
b.Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli olan 59.30.TL harçtan peşin olarak alınan 24.30.TL harcın mahsubu ile bakiye 35.00.TL harcın davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına
c.Davalı bu davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. üzerinden hesap ve takdir olunan 4.080.00.TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
d.Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına
e.Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar ittihazına mahal olmadığına
f-Taraflarca yatırılan ve arda kalan delil/gider avansının, kararın kesinleşmesinden sonra hak sahibi tarafa iadesine” şeklinde HÜKÜM TESİSİNE;
4-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli olan 59.30.TL harçtan peşin olarak alınan 35.90.TL harcın mahsubu ile bakiye 23.40.TL harcın davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına
5-Davalı tarafından yatırılan peşin harcın karar kesinleştiğinde davalıya iadesine
6-Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına
7-Davalı tarafından istinaf aşamasında yapılan 98.10.-TL (başvuru harcı) istinaf yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından davalı sigorta şirketi aleyhine vekalet ücreti hükmedilmesine yer olmadığına,
9-Kararın kesinleştirme, harç ikmali ve gider/delil avansı ikmali/iadesi işlemlerinin yerel mahkemece yerine getirmesine,
10-Kararın Dairemizce taraf vekillerine tebliğine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde HMK’nın 361. maddesi uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Yargıtay’a temyiz yolu açık olmak üzere 29.04.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.