Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2020/1088
KARAR NO : 2022/580

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 20/07/2016 (Dava) – 20/12/2018 (Karar)
NUMARASI : 2017/210 Esas – 2018/1382 Karar
DAVA : Tazminat (Trafik Sigorta Sözleşmesi Kaynaklı)
BAM KARAR TARİHİ : 31/03/2022
KARARIN YAZIM TARİHİ : 31/03/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 20/12/2018 tarihli 2017/210 Esas ve 2018/1382 Karar sayılı dosyasının incelemesi tamamlanmış olmakla HMK’nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 10/04/2016 tarihinde saat 09:00 sıralarında müvekkili …’ya ait sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı … model … marka ticari taksi araç Gaziler Caddesi Yenişehir istikametinden Buca istikametine giderken kendisine yeşil yandığı sırada geçerken, sürücü … sevk ve idaresindeki … Belediyesi … Müdürlüğüne ait … plakalı otobüsün kendisine trafik ışığının kırmızı yanmasına rağmen geçmesi sonucu, müvekkiline ait araca çarparak maddi hasarlı kazaya sebebiyet verdiğini, kazada … plakalı otobüs sürücüsü …’in kırmızı ışık ihlali yaptığı için tam kusurlu, müvekkili …’ya aitt … plakalı aracı kullanan sürücü …’nın ise kusursuz olduğunu, müvekkiline ait araçta büyük zarar meydana gelmiş olup zarar ve hasarın muhatap sigorta şirketine bildirildiğini ve davalı sigorta şirketi tarafından 7.000,00 TL kısmi ödeme yapıldığı, fazlaya ilişkin talepleri saklı kalmak kaydı ile araçta meydana gelen 22.951,00 TL tutarındaki hasar bedelinden sigorta şirketince 16/06/2016 tarihinde ödenen 7.000,00 TL kısmi ödemenin düşülmesiyle bakiye 15.951,00 TL hasar bedelinin ve günlük en düşük 150,00 TL’den hesaplanarak 90 günlük olmak üzere hesaplanan 13.500,00 TL kar yoksunluğu ve 2.500,00 TL değer kaybı ve 867,00 TL tespit gideri ve 400,00 TL vekalet ücreti olmak üzere toplam 30.718,00 TL alacağın kaza tarihinden mevduata uygulanan en yüksek faiz oranıyla ve yargılama gideri ve avukatlık ücreti ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı … A. Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; … plakalı vasıtanın müvekkili şirkete 6/2/2016-2017 tarihleri arasında 44218846 sayılı trafik poliçesi ile sigortalı olduğunu, bu poliçeye göre maddi hasarlarda araç başına teminatlarının 31.000,00 TL ile sınırlı olduğunu, davacının davadan önce başvuruda bulunduğunu ve yapılan inceleme sonucu aracın maddi hasarı için belirlenen 7.000,00 TL’nin ödendiğini ve sorumluluğun sona erdiğini,değer kaybına ilişkin dosyada bir talep bulunmadığını, kaldı ki teminat dışı olan istemin reddi gerektiğini, davacının değer/kıymet kaybı talebinin, aracın modeli, kilometresi, geçmiş dönemdeki kaza sayısı, kompanent ve işçilik bedellerinin dikkate alınarak değerlendirilmesi, her iki değerlendirme sonucu parametreler korelasyonlu birbiri ile ilintili ve gerçek değer kaybının tespiti için dosyanın değer kaybı konusunda uzman bir bilirkişiye tevdiini talep ettiklerini, açıklanan sebeplerle, davanın reddini, masraf ve vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili …’in, … Belediyesi … Müdürlüğü’nde otobüs şoförü olarak çalıştığını, kaza sonrası trafik polisi tarafından düzenlenen kaza tespit tutanağında, müvekkili …’in asli kusurlu olduğunun belirtildiğini, bu tespite katılmadıklarını, müvekkilinin kullandığı körüklü otobüs ile kavşak geçişini tamamladığı sırada davacıya ait aracı kullanan sürücü …’nın dikkatsiz ve kontrolsüz seyri sebebiyle müvekkilinin aracına çarptığını, sürücü …’nın kendisine yeşil ışık yanmış olsa da, hareket etmeden önce kavşak içinde seyreden araçların geçişini beklemek zorunda olduğunu, sürücü …’nın kazayı önleyici tedbir almadığı, fren mesafesi bulunmamasından anlaşıldığını, aracın pertinin uygun olması halinde davalı taraf ayrıca değer kaybından sorumlu olmayacağını, ayrıca bu durumda araç mahrumiyetinin tespiti için, aracın tamir süresi içinde gerekli kiralama bedeli değil, aynı özellikte yeni araç alınması için gerekli makul süre tespit edilerek, (bu süre içinde, davacı tarafından kendi aracını kullanması halinde yapacağı yakıt masrafı, amortisman vs. zorunlu giderler mahsup edilerek) bulunacak net kiralama bedeli esas alınarak hesaplama yapılması gerektiğini, talep edilen bedelin de fahiş olduğunu, davacının, günlük 150 TL’lik gelire ilişkin herhangi bir delilde sunmadığını, delil tespit ve vekalet ücreti asıl alacakla birlikte istenemeyeceğini, mahkeme masraflarıyla birlikte değerlendirilebileceğini, dava konusu olacak haksız fiil olan trafik kazasından kaynaklanmakta olup, müvekkilinin tacir sıfatı olmadığını, alacağa yasal faiz uygulanacağını, açıklanan nedenlerle, davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Belediyesi … Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; davada talep edilen alacağın zamanaşımına uğradığını, meydana gelen kazada idarelerinin her hangi bir kusurunun bulunmadığını, araçta oluştuğu iddia olunan hasar bedeli, değer kaybı ve kazanç kaybının kabul edilemeyceğini,kullanım şekli ticari olan araçlarda değer kaybı oluşmayacağını, davacının gelir vergisi beyannamelerine göre 2013 yılından itibaren kazanç elde etmemesi karşısında kazanç kaybı oluşmayacağını, davacının delil tespiti dosyasında yapmış olduğu giderleri talep edemeyeceği, idarelerinin kamu hizmeti görmesi nedeniyle davacının mevduata uygulanan en yüksek faizi talep edemeyeceğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI :
Mahkemece, kararda yazılı gerekçeyle, ”… Davacının davasının bakiye hasar bedeli alacağına ilişkin davasının kısmen kabulü ile 9.900,00-TL maddi tazminatın, davalı sigorta şirketi yönünden temerrüde düştüğü 16.06.2016 tarihinden itibaren, diğer davalılar … ve … Belediye Başkanlığı … Müdürlüğü yönünden kaza tarihi olan 10.04.2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacının değer kaybı bedeline ilişkin tazminat talebinin aracın pert totale tabi tutulması nedeniyle değer kaybı oluşmayacağından reddine, davacının kar kaybı alacağına ilişkin talebinin reddine, tespit giderlerinin yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine…” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının hukuka ve yasaya aykırı olduğunu, karara katılmalarının mümkün olmadığını, müvekkilinin kaza tarihinden itibaren pert olan aracın yerine aynı özelliklere sahip bir aracı temin edebilmesi için 21 günlük süre tayin edilmesinin; müvekkilinin ekonomik durumu, piyasa koşulları ile satın alma işlemleri birlikte değerlendirildiğinde hayatın olağan akışına ters düştüğünü, eksik incelemeye dayalı ve hükme esas alınmaya elverişli olmayan bilirkişi raporuna göre karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, kazanç kaybı değerlendirmesi yapılırken benzer taksilerin ne kadar kazanç elde ettiği, değişen ekonomik koşullar ve aynı döneme tekabül eden aylardaki kazançlar da göz önünde bulundurulması gerektiğini, zira kazanın müvekkilinin ticari taksisinin en çok kazanç sağladığı ayda meydana geldiğini, kazanç elde etmesi gereken zamanda trafiğe çıkamadığını, yıllık olarak genelleme yaparak hesaplanmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu ( Borçlar Kanunu’nun Madde 50/2 hükmü), dosyada yerel mahkemece sadece müvekkilinin defter ve kayıtlarının bilirkişi tarafından incelenmesiyle yetinildiğini, taleplerine rağmen Şoförler Odası veya Esnaf Zanaatkarlar Odasından benzer ticari araçların aylık ve yıllık ortalama kazancının sorulmasıyla gelen ortalama kazancın defter kayıtları ve toplanan tüm delillerin birlikte değerlendirilmesi sonucu ortalama kar kaybının belirlenmesi gerektiğinin nazara alınmadığını, 23.02.2018 tarihli bilirkişi raporu esas alınarak sadece geçmiş 2 yıllık ortalama kazanca göre kar kaybının oluşup oluşmadığının tespiti ve piyasa koşulları, müvekkilinin ekonomik durumu ile satın alma işlemlerinin süresinin değerlendirilmeden yeni bir ‘ticari araç’ teminine ilişkin 21 günlük süre tayin edilmesinin yerleşik içtihatlara, yasaya ve hakkaniyete aykırı olduğunu ilk derece mahkemesi kararının kısmen reddi yönünde verilen kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
Davalı … Müdürlüğü vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; idarelerinin, davalının talebi uyarınca söz konusu davaya “dâhili davalı” olarak dahil edildiğini, dava dilekçesinde davalı gösterilmeyen idareye, sonradan verilen dilekçe ile dahili davalı olarak husumet yöneltilmesi hukuken mümkün olmadığını, yerel mahkemenin 03.05.2018 tarihli duruşmasında, idarenin dahili davalı olarak söz konusu davaya eklenmesi yönünde karar verildiğinden ve usul hukukunda da davalının sonradan davaya dâhil edilmesine karşılık gelen bir müessese bulunmadığından yerel mahkemenin idare aleyhine kurulan hükümlerinin kaldırılması gerektiğini, alacağın zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin kusur bulunmadığını,hasar bedeli ,değer kaybı ve kazanç kaybı taleplerini kabul etmediklerini zarar görenin kusuru ve zararı ispat etmesi gerektiğini, ticari araçlarda kazanç kaybı oluşmayacağını, davacının vergi beyannamesine göre 2013 tarihinden sonra kazancının bulunmadığını aksine zarar ettiğini, İzmir 8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/72 D. İş sayılı delil tespiti dosyasının delil olarak nazara alınarak hüküm kurulmasının hukuka aykırı olduğunu, söz konusu delil tespiti raporu idareye tebliğ edilmediğinden, idareleri aleyhine delil olarak kullanılmasının usul hukukuna aykırı bulunduğundan, tespit giderlerinin talep edilemeyeceğini, mevduata uygulanan en yüksek faizini istenemeyeceğini beyan ederek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, maddi hasarlı trafik kazasından kaynaklı ZMMS poliçesi kapsamında maddi tazminat istemine ilişkindir
Mahkemece; davacının bakiye hasar bedeli alacağına ilişkin davasının kısmen kabulüne, davacının değer kaybı bedeli ve kar kaybı alacağına ilişkin talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve davalı … Müdürlüğü vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İnceleme, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Somut olayda; 10/04/2016 günü, sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı … Müdürlüğüne ait araç ile seyir halinde iken kendisine trafik ışığının kırmızı yanmasına rağmen geçtiği sırada sürücü maliki davacı …, kaza sırasında … idaresindeki … plakalı araç ile trafik ışıklarının kendisine yeşil yandığı sırada geçerken araca çarpması sonucunda maddi hasarlı kazanın meydana geldiği; kazaya karışan … plakalı aracın davalı … Müdürlüğü adına düzenlenen ZMMS poliçesi ile davalı … A.Ş. tarafından kaza tarihini de kapsayacak şekilde 06/02/2016-06/02/2017 tarihleri arasında teminat kapsamında olduğu, maddi araç başına limitinin 31.000.00 TL olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Makine mühendisi, otomotiv uzmanı ve mali müşavir bilirkişiden oluşan heyetin düzenlediği 23/02/2018 raporda özetle; sürücü …’in kazanın oluşunda %100 oranında tam ve asli kusurlu olduğu, sürücü …’ya kusur izafesinin mümkün olmadığı; kazanç yoksunluğuna ilişkin inceleme davacının dosyaya sunulan 2013 ila 2016 yıllarına ait gelir-gider durumunu gösteren mali veriler üzerinden yapıldığı, pert olan aracın yerine temin edilecek olan araç için gerekli olan 21 günlük süre içerisinde davacının uğrayacağı kazanç kaybına ilişkin davacının dosyada mevcut 2013, 2014, 2015 ve 2016 yıllarına gelir vergisi beyannamesi ile 2015 ve 2016 yıllarına ait ticari defterleri ve dayanağı belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucu … plakalı taşıtın toplam hasılat-gider durumunun yıllar itibariyle tespit edildiği, görüleceği üzere davacının … plakalı taşıt üzerinden 2013, 2014, 2015 ve 2016 yıllarında elde ettiği toplam hasılatından giderlerinin düşülmesi sonucu zarar beyan ettiği, davacının defter ve dayanak belgeleri ibraz edilen 2015 ve kaza dönemi 2016 yılına ait giderlerinden sabit gider niteliğinde olan amortisman giderlerinin ve toplam hasılat tutarından taşıt geliri dışındaki diğer gelir kaleminin düşülmesi sonucu oluşturulan aylık net gelir-gider özetine göre, 2015 ve 2016 yıllarında aylık bazda incelendiğinde dönem dönem kar elde edilen aylar olsa da yıllık ortalamaya bakıldığında zarar edildiği, pert olan aracın yerine temin edilecek olan araç için gerekli olan 21 günlük süre içerisinde davacının kazanç kaybının oluşmadığı; dosya kapsamında, davalı sigorta şirketinin hasar bedeli olarak, davacı tarafa 16.06.2016 tarihinde 7.000,00.-TL ödeme yapıldığı, buna göre davalı sigorta şirketinin bakiye hasar yükümlülüğünün 9.900,00 TL olduğu, değer kaybının aracın piyasa değerindeki azalma olduğu, PERT kabul edilen aracın, piyasa değeri göz önüne alınarak zarar hesaplandığından, araç sahibinin bir zararı oluşmaması nedeniyle değer kaybı oluşmayacağı belirtilmiştir.
1-DAVACI VEKİLİNİN İSTİNAF İTİRAZLARI YÖNÜNDEN YAPILAN İNCELEMEDE:
Davacı talebinin aracın hasarlanması nedeniyle aracın kullanılamaması nedeniyle nedeniyle kazanç kaybına yönelik olduğu, davaya konu ticari taksi olan aracın çalışmadığı süre içerisinde 90 günlük kazanç kaybı istendiği; kaza tarihinden itibaren onarım yahut onarımı mümkün değil ise yeni bir araç temin edilebilecek makul süre belirlendikten sonra, gerçek zararın belirlenmesi için davacının araç nedeniyle gelirinin net kriterlerle ortaya konulması gerektiği, davacı tarafın bu hususu bu konu ile ilgili kuruluşların kayıtları ile ispat etmesi (vergi dairesi, bağlı bulunduğu oda, çalıştığı işyeri kayıtları, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları,vb…) ticari taksinin tüm giderler amortisman, yakıt giderleri, sürücü giderleri vs düşüldükten sonra araç dolayısı ile elde edebileceği muhtemel net gelirin tespit edilerek varsa ticari defter ve kayıtları incelenerek yapılacak bilirkişi incelemesine göre tazminatın belirlenmesi gerekir.
Mahkemece hükme esas alınan 23/02/2018 tarihli raporda açıklandığı üzere, davacının dosyada mevcut 2013, 2014, 2015 ve 2016 yıllarına gelir vergisi beyannamesi ile 2015 ve 2016 yıllarına ait ticari defterleri ve dayanağı belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucu pert olan aracın yerine temin edilecek olan araç için gerekli olan 21 günlük süre içerisinde davacının kazanç kaybının oluşmadığı bildirilmiş; mahkemece, usulünce dosya kapsamındaki deliller incelenerek ve denetime elverişli değerlendirmeler yapılarak düzenlenen bilirkişi heyet raporu esas alınarak verilen kararda usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamakla davacı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf sebepleri yerinde görülmeyerek reddi gerekmiştir.
2-DAVALI … MÜDÜRLÜĞÜ VEKİLİNİN İSTİNAF İTİRAZLARI YÖNÜNDEN YAPILAN İNCELEMEDE:
a-Mahkemenin 03/05/2018 tarihli duruşmada, “davacının davasını … Müdürlüğü yerine … Belediye Başkanlığına karşı yöneltmesini trafik kazası tespit tutanağında karşı araç maliki olarak … Belediye Başkanlığının gösterilmesi nedeni ile maddi hatadan kaynaklandığı ve taraf değişkiliği talebinin dürüstlük kuralına aykırı olmadığı anlaşılmakla davacı vekilinin taraf değişikliği talebinin kabulü ile … Belediye Başkanlığının davanın tarafı olmaktan çıkarılmasına, … Müdürlüğnün davalı sıfatı ile eklenmesine, ” şeklindeki karar verildiği; davacının davalı sıfatında yanılma beyanının samimi olduğu dava dilekçesi içeriğinden de anlaşıldığına göre, mankemece davalı ünvanının dava dilekçesinin içeriğine göre düzeltilebileceği, maddi hata nedeniyle ünvan değişikliği yapılmak suretiyle davalı … Müdürlüğünün davada davalı olarak yer almasına karar verilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığından, davalı vekilinin bu yöndeki itirazının reddine karar vermek gerekmiştir.
b-HMK’nın 405/1 maddesi gereği delil tespiti dosyası asıl dava dosyasının eki sayılır ve onunla birleştirilir. HMK’nın 323/1-ç maddesi gereği delil tespiti dosyası dava dosyasının eki sayıldığından delil tespiti giderleri de asıl davanın giderlerine dahil olup, delil tespiti giderlerinin, diğer yargılama giderleri ile birlikte davanın kabulü ve reddi oranına göre hüküm altına alınması gerektiğinden; mahkemece, davacı vekilinin davadan önce talebi üzerine İzmir 8. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/72 D. İş sayılı dosyası ile yapılan delil tespitine ilişkin giderlerin yargılama giderleri içerisinde değerlendirilmesine usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından davalı vekilinin bu yöndeki itirazının reddi gerekmiştir.
c-Dosyada alınan 23/02/2018 tarihli bilirkişi heyet raporu dosyadaki deliller ile uyumlu olduğu, kazanın oluşumunun detaylı olarak değerlendirildiği, içerik olarak denetime elverişli ve hüküm kurmaya yeterli kabul edildiğinden, istinaf eden davalı vekili tarafından, bilirkişi raporunda belirlenen davacı aracının, rayiç değeri, sovtaj bedeli, aracın pert total olarak değerlendirilmesi suretiyle tespit edilen hasar bedeli ile sigortalı araç sürücüsüne %100 kusur izafe edilmesi yönünden yapılan itirazın reddi gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; davacı vekili ve davalı … Müdürlüğü vekilinin istinaf itirazlarının HMK’nın 353/1-b.1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekili ve davalı … Müdürlüğü vekilinin İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 20/12/2018 tarihli 2017/210 Esas ve 2018/1382 Karar sayılı kararına yönelik istinaf itirazlarının HMK’nın 353/1-b.1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Davacı taraftan alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcından peşin alınan 44,40 TL’nin mahsubu ile eksik kalan 36,30 TL’nin davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına (harç işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine),
3-Davalı … Müdürlüğünden alınması gereken 676,26 TL istinaf karar harcından peşin alınan 169,00 TL’nin mahsubu ile eksik kalan 507,26 TL’nin davalı … Müdürlüğünden alınarak Hazineye gelir kaydına (harç işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine),
4-Davacı ve davalı … Müdürlüğü tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına,
5-HMK’nın 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde varsa taraflarca yatırılan gider avansından kalan bakiyenin yerel mahkemece hesaplanarak ilgili olduğu tarafa iadesine,
6-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
7-Kararın taraflara tebliği, kesinleştirme, harç ve gider avansı işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK’nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 31/03/2022