Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/1206
KARAR NO : 2023/1457
KARAR TARİHİ : 23/08/2023

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : MUĞLA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 26/04/2023
NUMARASI : 2022/1041 Esas
DAVANIN KONUSU : Alacak (Gemi Ve Yük Alacaklılığından Kaynaklanan)
BAM KARAR TARİHİ : 23/08/2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 23/08/2023

Aleyhine İhtiyati haciz talep edilen vekili tarafından yukarıda belirtilen karara karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca yapılan ön inceleme sonucu eksiklik bulunmadığı anlaşılmakla; inceleme aşamasına geçildi. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İhtiyati haciz isteyen vekili talep dilekçesinde özetle; …’na 1001NB/2022 nolu fatura ve B/L No:01 nolu konşimento tahtında müvekkili şirkete ait olan balık unu yükünü getiren … gemisinin tahliyesi sırasında gemiden kaynaklanan nedenlerle müvekkilinin yükünde hasar meydana geldiğini, hasarın gemi ambarlarından birisinde balast sistemindeki arızadan kaynaklı ambara su sızıntısı olduğunu ve diz boyunu geçen deniz suyu ile karışan 194.865-Mton miktarındaki balık unu evsafını yitirdiğini, tamamen zayi olduğunu, gemide uyuşturucu kaçırılması şüphesi üzerinde emniyet makamlarınca geminin limana yanaştırıldığını, yük içerisinde uyuşturucu olup olmadığının araştırılabilmesi için gemideki balık unlarının konuldukları büyük çuvallardan küçük çuvallara aktarılmasına karar verildiğini, bu karara istinaden sağlam halde tahliye edilen yükün bu büyük çuvallardan küçük çuvallara alınmasının müşteriye teslim taahhüdü kapsamında yine büyük çuvallara aktarılması için de elleçleme masrafı doğduğunu, bu nedenlerle zayi olan yükün bedeli ile elleçleme masrafı ve yükün depolama, bertaraf ve nakliye masrafları da dahil olmak üzere risk tutarının 650.000,00-USD olduğunu, geminin yabancı bayraklı olduğunu, limandan ayrılması halinde müvekkilinin alacağının hiçbir garantisinin kalmayacağını, bu nedenle 650.000,00-USD alacak miktarına karşılık … numaralı … GEMİSİNİN ihtiyaten haczine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece talebin kabulüne karar verilmiş, karşı taraf vekili verilen ihtiyati haciz kararına itiraz etmiş, ancak dava açıldığından mahkemece asıl dava dosyası üzerinden ihtiyati hacze itiraz değerlendirilmiştir.
Karşı taraf vekili beyan dilekçesinde özetle; husumet yöneltilen şirketin müvekkili şirket’in acentesi olmayıp işbu gemi ile ilgili herhangi bir taraf sıfatına haiz olmadığından huzurdaki talebin dava şartı yokluğundan reddi gerekmekte iken verilen ihtiyati haciz kararının yasaya ve usule aykırı olduğunu, farklı tüzel kişiliğe ait gemi hakkında kendi kendine dava açma suretiyle ihtiyati haciz kararı alınmasının yasaya aykırı olduğunu, davalı olarak gösterilen …A.Ş.’nin işbu gemi maliki ya da hiç bir ilgilisi ile hiç bir şekilde acentelik ilişkisi bulunmamakta olduğunu, huzurdaki davayı kendi acentesine açma suretiyle davayı kendi kendine açmış ve müvekkilinin gemisi üzerine ihtiyati haciz kararı konmasının haksız ihtiyati haciz neticesinde geri dönülmeyecek derecede maddi zarara sebep verdiklerini, mahkemenin görevsiz olduğunu, davaya yetkili mahkemenin milas mahkemeleri olduğunu, mahkemenin aksi kanaatte bulunması halinde her halükarda huzurdaki davaya ilişkin kötü niyetle yapılan ihtiyati haciz kararına istinaden asıl davayı 1 ay içerisinde davacı tarafından yerine getirilmediğinden ihtiyati haciz kararının kaldırılması gerektiğini, tarafların hazırlamış olduğu taşıma hükümlerine ve uyuşmazlık hükümlerine havi çarter parti recap (taşıma) sözleşmesine göre uygulanacak hukuk ve yetkili yargı merci İngiliz hukuku ve Londra’da tahkim olarak kararlaştırılmış olduğundan Türk mahkemelerinin yargı yetkisi bulunmadığını, asıl davanın İngiliz hukuku kapsamında Londra tahkim mahkemelerinde süresi içerisinde açılmadığından ihtiyati haciz kararının kalkması gerektiğini, beyanla mahkemece verilmiş olan ihtiyati haciz kararının esas davanın süresi içerisinde yetkili ve görevli mahkemede açılmaması ve farklı bir tüzel kişiliğe yöneltilmesi sebepleriyle esas dava olarak kabul edilmeyeceğinden sebeple TTK. 1358 1/b maddesi kapsamında değerlendirilmesi kapsamında itirazlarının değerlendirecek mahkeme ve dosya olarak kabul edilmesine, mahkemenin aksi kanaatte ise ihtiyati haciz öncelikle usul aksi kanaatteniz ise esas yönünden kaldırılmasına, taleplerinin kabul edilmesi halinde Milas İcra dairesi’ne müzekkere yazılarak ihtiyati haciz kararının kalkmasından ötürü seferden men kararının kaldırılmasına,
haksız ihtiyati haciz sebebiyle yatırılmış 10.000 sdr’nin müvekkil şirkete tazminat olarak verilmesine karar verilmesini savunmuştur.
MAHKEMECE: “…Doğrudan hasım gösterilmek suretiyle acente aleyhine dava açılamaz. Acenteye ancak yürüttüğü işler nedeniyle izafeten dava açılabilecek olup davacının iradesi kapsamında ortada böyle bir dava da bulunmamaktadır. Bu durumda, TTK m.105/3 hükmü de gözetilerek doğrudan acenteye yönelik bir kişisel kusur ileri sürülüp kanıtlanmadığı ve işbu dava gerçek sorumlu olana yöneltilmediğine göre, pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın usulden reddi gerekmektedir. (Yargıtay 11. HD’nin 24/02/2021 tarih ve 2020/7251 Esas, 2021/1688 Karar)
Somut olayda, her ne kadar İtiraz eden-Karşı taraf/davalı … Vekili Av. … ihtiyati haciz için husumetin doğru yöneltilmediği, davacı şirketin kendi acentesine husumet yönelttiği ve ihtiyati haciz talep ettiği savunulmuş ise de;
Mahkememizin 02/08/2022 tarih ve 2022/272 D.İş. Esas, 2022/272 D. İş. Karar sayılı dosyasında talep eden vekilince husumet doğru olarak 01/08/2022 tarihli ihtiyati haciz talep dilekçesinde belirtildiği şekilde ” … ŞİRKETİ olarak gösterildiği, direk acenteye karşı dava açılmasının söz konusu olmadığı, ancak maddi hata sonucu ihtiyati haciz kararında davalı olarak ” … ŞİRKETİ Vergi No: … -[… ] UETS olarak yazıldığı anlaşıldığından, ihtiyati haciz kararında maddi hata sonucu karşı taraf olarak gösterilen ” … ŞİRKETİ Vergi No: … -[… ] UETS”‘nin 01/08/2022 tarihli ihtiyati haciz talep dilekçesinde belirtildiği şekilde ” … ŞİRKETİ Vergi No: …-[… ] UETS” OLARAK RE’SEN TASHİHİNE karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. ” gerekçesi ile;
“….-2004 sayılı İcra ve İflas Kanunun 265/3 maddesi gereğince İtiraz eden-Karşı taraf/davalı … S.A. Vekili Av. … ve talep eden/davacı … A.Ş. vekili Av. …’ın ihtiyati haciz kararının kaldırılması ile ilgili itirazlarının REDDİNE,
Mahkememizin 02/08/2022 tarih ve 2022/272 D.İş. Esas, 2022/272 D. İş. Karar sayılı İhtiyati haciz kararında maddi hata sonucu karşı taraf olarak gösterilen ” … ŞİRKETİ Vergi No: … -[… ] UETS”‘nin 01/08/2022 tarihli ihtiyati haciz talep dilekçesinde belirtildiği şekilde ” … ŞİRKETİ Vergi No: …-[… ] UETS” OLARAK RE’SEN TASHİHİNE,” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURU SEBEPLERİ:
Aleyhine İhtiyati Haciz Talep edilen vekili istinaf dilekçesinde özetle; Yerel Mahkeme tarafından itiraz dilekçelerinde yer alan hususların usulüne uygun ve gerektiği gibi incelenmediğini, itirazlarının hangi gerekçelerle reddedildiğine açıkça yer verilmediğini, ihtiyati haciz talep edenin husumeti, acentesi olmayan bir firmaya yöneltmiş olup itirazları akabinde müvekkilin acentesi olarak husumet yöneltip davaya devam ettiğini, husumet yönetilerek ikame edilen davanın reddedilmesi gerekirken mahkeme tarafından “pasif husumet düzeltilmesi” yapılarak ihtiyati haciz kararı verildiğini ve ilgili durumun kanuna tamamen aykırılık teşkil ettiğini, talep edenin huzurdaki davayı öncelikle … A.Ş.’ne ikame etmiş olup akabinde düzelterek … gemisi malik, donatan, kiracı ve işletene izafeten Acentesi … A.Ş.’ne ikame ettiğini, bu kapsamda acente kısımına geçmeden önce husumetin kime yönetildiğinin dahi belli olmadığını, talep edenin kendi acentesine dava açarak ihtiyati haciz kararı almış aynı zamanda ihtiyati haciz kararı almadan önce kendi acentesine konu ile ilgili ihtar gönderdiğini, Acentenin göndermiş olduğu cevabı ihtarnamede, ” Bu durumda tarafımıza (gemi kiracısına izafeten) keşide ettiğiniz ihtarnameyi hukuki anlamda kendi kendi kendinize keşide etmiş bulunmaktasınız” ifadeleri ile Acentenin dahi Talep Eden’in yapmış olduğu hukuki işleme anlam verememekte olup ihtiyati haciz kararının ne denli geçersiz, hukuka ve kanuna aykırı olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu, yerel mahkemenin Asliye ticaret mahkemesi sıfatıyla davaya bakmak için görevli olmadığını, verilen ihtiyati haciz kararını görevsiz mahkemenin verdiğini, İhtiyati haciz talebinde bulunulan huzurdaki davanın konusunun deniz alacağının tahsiline ilişkin olduğunu, Türk Ticaret Kanunu’nun Deniz Ticareti hukuku hükümleri ile alakalı uyuşmazlıklara Asliye Ticaret Mahkemeleri ancak ‘’Deniz İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla’’ bakabilir. Bu minvalde Yerel Mahkemenin bu ibareyi kullanarak huzurdaki davayı görmesi ve -herhangi bir kabul anlamına gelmemek kaydıyla-yine aynı ibare ile ihtiyati hacze hükmetmesinin gerektiğini, ancak, somut olayda Muğla Asliye Ticaret Mahkemesi “Deniz İhtisas Mahkemesi Sıfatıyla’’ ibaresini kullanmaksızın Asliye Ticaret Mahkemesi olarak hukuka aykırı olarak görevsiz olarak karar verdiğini, geminin bulunduğu yerin … limanı olup davaya bakmaya yetkili mahkemede işbu sebeple Milas mahkemesi olduğunu, talep edenin her halükarda yetkili ve görevli mahkemelerde açmamış olmasından ötürü ihtiyati haciz kararının 1 aylık süre içerisinde davanın açılmaması sebebiyle kaldırılmasının gerektiğini, yerel mahkeme tarafından verilen ihtiyati haciz kararının kaldırılmaması durumunda talep edenin TTK 1363. maddesi uyarınca yatırmış olduğu 10.000 SDR teminat miktarının arttırılmasını, açıklanan nedenlerle, kanuna ve hukuka aykırı gerekçelerle reddedilmiş olan ihtiyati hacze itirazlarının reddine ilişkin kararın kaldırılmasını ve itirazlarının kabulü ile ihtiyati haczin kaldırılmasını istinaf başvuru sebebi olarak ileri sürmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep: ihtiyati haciz istemine ilişkindir.
HMK’nun 355. Maddesi gereğince istinaf incelemesi istinafa başvuran vekilinin dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine ilişkin hususlarda res’en gözetilerek yapılmıştır.
Talep eden vekili; … Limanı’na 1001NB/2022 nolu fatura ve B/L No:01 nolu konşimento tahtında müvekkili şirkete ait olan balık unu yükünü getiren … gemisinin tahliyesi sırasında gemiden kaynaklanan nedenlerle müvekkilinin yükünde hasar meydana geldiğini, zayi olan yükün bedeli ile elleçleme masrafı ve yükün depolama, bertaraf ve nakliye masrafları da dahil olmak üzere risk tutarının 650.000,00-USD olduğunu belirterek … gemisinin ihtiyaten haczine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece talebin kabulüne karar verilmiş, karşı tarafça ihtiyati hacze itiraz edildiğinden bu arada Muğla Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/1041 esas sayılı dosyasında asıl dava açıldığından mahkemece 2022/1041 esas sayılı dosya üzerinden ihtiyati hacze itirazı değerlendirerek itirazın reddine karar verdiği, karşı tarafça da verilen red kararının istinaf edildiği anlaşılmıştır.
TTK nın 1352. maddesinde;
(1) “Deniz alacağı”; aşağıda sayılan hususların birinden veya birkaçından doğan istem anlamına gelir:
a) Geminin işletilmesinin sebep olduğu zıya veya hasar.
b) Geminin işletilmesi ile doğrudan doğruya ilgili olarak karada veya suda meydana gelen can kaybı veya diğer bedensel zararlar.
c) Kurtarma faaliyeti veya her türlü kurtarma sözleşmesi, çevre zararı tehdidi oluşturan bir gemi veya gemideki eşya ile ilgili kurtarma faaliyeti için ödenecek özel tazminat.
d) Çevreye, kıyı şeridine veya bunlara ilişkin menfaatlere gemi ile verilen zarar ya da zarar verme tehdidi; bu zararı önlemek, sınırlandırmak veya ortadan kaldırmak için alınan önlemler; bu zarar karşılığı ödenecek tazminat; çevrenin eski duruma getirilmesi için fiilen alınan veya alınacak olan makul önlemlerin giderleri; bu zarar ile bağlantılı olarak üçüncü kişilerin uğradığı veya uğrayabileceği kayıplar ve bu bentte belirtilenlere benzer nitelikteki zararlar, giderler veya kayıplar.
e) Geminin içinde bulunan veya bulunmuş olan şeyler de dâhil olmak üzere, batmış, enkaz hâline gelmiş, karaya oturmuş veya terkedilmiş olan bir geminin yüzdürülmesi, kaldırılması, çıkartılması, yok edilmesi veya zararsız hâle getirilmesi için yapılan giderler ve harcamalar ile terk edilmiş bir geminin korunması ve gemi adamlarının iaşesi ile ilgili giderler ve harcamalar.
f) Bir çarter parti düzenlenmiş olup olmadığına bakılmaksızın, geminin kullanılması veya kiralanması amacıyla yapılmış her türlü sözleşme.
g) Bir çarter parti düzenlenmiş olup olmadığına bakılmaksızın, gemide eşya veya yolcu taşınması amacıyla yapılmış her türlü sözleşme.
h) Gemide taşınan, bagaj dâhil, eşyaya gelen veya bu eşyaya ilişkin zıya veya hasar.
i) Müşterek avarya.
j) Römorkaj.
k) Kılavuzluk.
l) Geminin işletilmesi, yönetimi, korunması veya bakımı için sağlanan eşya, malzeme, kumanya, yakıt, konteynerler dâhil teçhizat ve bu amaçlarla verilen hizmetler.
m) Geminin yapımı, yeniden yapımı, onarımı, donatılması ya da geminin niteliğinde değişiklik yapılması.
n) Liman, kanal, dok, iskele ve rıhtım, diğer su yolları ile karantina için ödenecek resimlerle diğer paralar.
o) Ülkelerine getirilme giderlerini ve onlar adına ödenmesi gereken sosyal sigorta katılma paylarını da içererek, gemi adamlarına, gemide çalışmaları dolayısıyla ödenecek ücretlerle, onlara ödenmesi gereken diğer tutarlara ilişkin istemler.
p) Gemi için alınmış krediler dâhil olmak üzere, geminin veya malikinin adına yapılmış harcamalar.
r) Geminin maliki tarafından veya onun hesabına ödenecek, karşılıklı sigorta aidatları da dâhil sigorta primleri.
s) Geminin maliki tarafından veya onun hesabına gemiye ilişkin olarak ödenecek her türlü komisyon, brokaj veya acente ücretleri.
t) Geminin mülkiyeti veya zilyetliğine ilişkin her türlü uyuşmazlık.
u) Geminin ortak malikleri arasında çıkan, geminin işletilmesine ya da gemiden sağlanan hasılata ilişkin her türlü uyuşmazlık.
v) Gemi rehni, gemi ipoteği veya gemi üzerinde aynı nitelikteki ayni bir yükümlülük.
y) Geminin satışına ilişkin bir sözleşmeden kaynaklanan her türlü uyuşmazlık.” şeklinde
TTK nın 1353. Maddesinde ise;
(1) Deniz alacaklarının teminat altına alınması için, geminin sadece ihtiyati haczine karar verilebilir. Bu alacaklar için gemi üzerine ihtiyati tedbir konulması veya başka bir surette geminin seferden menedilmesi istenemez.
(2) Akdî veya kanuni bir rehin ile teminat altına alınmış deniz alacakları hakkında da birinci fıkra hükmü uygulanır.
(3) Deniz alacaklarından başka alacaklar için gemi hakkında ihtiyati haciz kararı verilemez.
(4) Alacağın, 1352 nci maddede sayılan bir deniz alacağı olması, ihtiyati haciz sebebidir.
(5) Vadesi gelmemiş deniz alacaklarında, İcra ve İflas Kanununun 257 nci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen şartlar gerçekleştiği takdirde geminin ihtiyati haczi istenebilir” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Somut olayımızda ; ihtiyati haciz konulması talep edilen gemide talep edene ait taşınan balık unu eşyasında zarar ve ziyan meydana geldiği ileri sürüldüğünden TTK nın 1352. Maddesi gereğince bu bir deniz alacağı niteliğindedir. Talep eden taraf talep dilekçesine sunduğu belgeler ve tutanaklarla zararını yaklaşık olarak ispat ettiğinden TTK nın 1353 maddesi gereğince ve İİK nun 257. Maddesi gereğince ihtiyati haciz şartları oluştuğundan mahkemece verilen kararda bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Muğla ilinde sadece bir tane Asliye Ticaret Mahkemesi bulunduğundan davaya Deniz Ticaret Mahkemesi sıfatıyla bakıldığına ilişkin ibare yazılmaması usul ekonomisi gereğince de sonuca etkili olmayacağından kaldırma nedeni yapılmamıştır.
Talep eden tarafından ihtiyati haciz talep edilirken karşı taraf olarak … gemisi malik, donatan, kiracı ve işletene İzafeten Acentesi … A.Ş. Gösterilmiş olup, mahkemece ihtiyati haciz kararında karşı tarafın… Şirketi olarak yazıldığı, ancak mahkemece ihtiyati hacze itirazın reddine ilişkin kararda bu hatanın düzeltildiği anlaşılmakla, maddi hatadan kaynaklanan bu husus ile ilgili karşı tarafın istinaf talebi yerinde bulunmamıştır.
Dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın da bulunmamasına; ihtiyati haciz için yaklaşık ispat koşulunun gerçekleşmiş olmasına, geminin yabancı bayraklı gemi olmasına göre karşı taraf vekilinin istinaf itirazları yerinde görülmediğinden 6100 Sayılı HMK m. 353/1-b-1 maddesi uyarınca istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilerek, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Muğla Asliye Ticaret Mahkemesinin 26/04/2023 tarih, 2022/1041 Esas sayılı dosyasında ihtiyati hacze itiraz üzerine verilen 26/04/2023 tarihli ARA KARAR usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan aleyhine ihtiyati haciz talep edilen davalının istinaf başvuru sebeplerinin HMK’nın 353/1-b-1. maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
İstinaf kanun yoluna başvuran davalı taraftan alınması gereken 269,85 TL istinaf nispi karar harcından başlangıçta alınan 179,90 TL’nin mahsubu ile eksik yatırılan 89,95 TL’nin aleyhine ihtiyati haciz talep edilen davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
İstinaf kanun yolu başvurusunda bulunan ihtiyati haczin kaldırılmasını isteyen davalı tarafından yapılan istinaf masrafının üzerinde bırakılmasına,
İstinaf yargılamasında duruşma açılmadığından karşı taraf yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Kararın taraflara tebliği, kesinleştirme, harç ikmali ve gider avansı iadesi işlemlerinin yerel mahkemece yerine getirilmesine,
Dair, dosya üzerinde HMK’nın 353/1-b-1. maddesi uyarınca yapılan inceleme sonucunda; HMK’nın 362/1-f maddesi gereğince oy birliği ile kesin olmak üzere karar verildi. 23/08/2023