Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2019/1605
KARAR NO : 2022/1488
KARAR TARİHİ : 29/09/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 11/04/2019
NUMARASI : 2016/781 Esas 2019/337 Karar
DAVANIN KONUSU : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
BAM KARAR TARİHİ : 29/09/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 29/09/2022

Davacılar vekili tarafından yukarıda belirtilen karara karşı istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi uyarınca yapılan ön inceleme sonucu eksiklik bulunmadığı anlaşılmakla; inceleme aşamasına geçildi. İncelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … – … A.Ş. tarafından çıkılan 2012/155114 ihale Kayıt numaralı, … A.Ş’ ne ait 14 adet istasyon ve merkez binasının 730 takvim günü şartname kriterlerine göre Özel güvenlik hizmetinin sağlanması işinin … Şti ile …ortak girişimi uhdesinde kalmış olup Özel Güvenlik Koruma İşine Ait Sözleşmesinin 17/01/2013 tarihinde taraflarca imzalandığını, ortak girişimin sözleşme kapsamındaki işi eksiksiz ve gereği gibi ifa ettiğini, ortak girişimin davalı idareye vermiş olduğu hizmetin 05/02/2015 tarihinde son bulduğunu, … Şti’ nin dava konusu iş için idareye kesin teminat mektuplarını verdiğini, sözleşmenin hükümlere uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra davacıya kesin teminat mektubunun iade edilmesi gerektiğini, davacı şirketin anılan sözleşme kapsamındaki taahhüdünü sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirmiş olduğunu, davacının idareye vermiş olduğu … Bankası T.A.O. tarafından tanzim edilen 24/07/2015 tarihli 7100052093 nolu 425.000,00-TL bedelli kesin teminat mektubunun ve … Bankası T.A.O. tarafından tanzim edilen 29/07/2015 tarihli 7100052797 nolu 41.000,00-TL bedelli kesin teminat mektubunun dava sonuçlanıncaya kadar davalı idarenin bankadan ödeme talebinde bulunmaması ve ilgili banka tarafından teminat mektupları bedelinin idareye ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi ve anılan teminat mektuplarının davacıya iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili 07/09/2016 tarihli cevap dilekçesinde; davalının, … iştiraklerinden olup, kamu hizmeti bünyesinde toplu ulaşım hizmeti vermekte olduğunu, bu hizmeti yerine getirirken ihale yoluyla birtakım hizmetleri almak için mevzuatlara uygun şekilde ihaleler açmakta olduğunu, bu bağlamda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesi kapsamında ihale açmak suretiyle ” Birim fiyat/Götürü Bedel Hizmet Alımı Sözleşmesi ” ile hizmet aldığını, bu ihalelerin 4734 sayılı ve 4735 sayılı Yasa kapsamında gerçekleşmiş olup, bu sürecin eksiksiz ve mevzuata uygun olarak sonuçlandığını, davacı yanın dava dilekçesinde; 2012/155114 ihale kayıt nolu hizmet alım ihalesi sebebi ile davalı şirkete herhangi bir borcu bulunmadığı ve vermiş olduğu teminat mektubunun iadesini talep ettiğini, söz konusu iddianın tamamen gerçek dışı olduğunu beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEMECE:
“Davacı tarafça taraflar arasında imza altına alınan sözleşme kapsamında verilen teminat mektuplarının iadesine karar verilmesine yönelik olarak davalı hakkında mahkememize dava açıldığı , davalı … – … A.Ş. tarafından çıkılan 2012/155114 ihale Kayıt numaralı, … A.Ş’ ne ait 14 adet istasyon ve merkez binasının 730 takvim günü şartname kriterlerine göre Özel güvenlik hizmetinin sağlanması işinin davacılar … Şti ile …ortak girişimi uhdesinde kaldığı , Özel Güvenlik Koruma İşine Ait Sözleşmenin 17/01/2013 tarihinde taraflarca imzalandığı , davacı tarafça davacı şirketin anılan sözleşme kapsamındaki taahhüdünü sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirmiş olduğu ve bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun bulunmadığından bahisle sözleşme doğrultusunda davalı tarafa verilen … Bankası T.A.O. tarafından tanzim edilen 24/07/2015 tarihli 7100052093 nolu 425.000,00-TL bedelli kesin teminat mektubunun ve … Bankası T.A.O. tarafından tanzim edilen 29/07/2015 tarihli 7100052797 nolu 41.000,00-TL bedelli kesin teminat mektubunun kesin teminat mektubunun iade edilmesi gerektiğini belirterek dava dilekçesiyle teminat mektuplarının iadesini , teminat mektuplarının paraya çevrilmesi sebebiyle de ıslah dilekçesinde teminat mektubu bedelleri ile teminat mektuplarının haksız ve hukuka aykırı olarak nakde çevrilmesinden dolayı uğranılan zararın giderilmesini talep ettiği , taraflar arasında imza altına alınan sözleşmenin 11.4.2 maddesinde ” Taahhüdün sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve Yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan ilişiksiz belgesinin İdareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tamamı Yükleniciye iade edilecektir. 11.4.2 maddesinde de ” Yüklenicinin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin hizmetin kabul tarihine kadar ödenmemesi durumunda protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin ve ek kesin teminat paraya çevrilerek borçlarına karşılık mahsup edilir. Varsa kalanı yükleniciye iade edilir.” düzenlemesinin bulunduğu ,söz konusu hükümler göz önüne alındığında yüklenicinin sözleşme konusu iş dolayısıyla idareye hiçbir borcu bulunmadığı takdirde teminatın iade edilebileceği , taraflar arasında imza altına alınan sözleşme ve ihale dökümanını oluşturan şartname uyarınca çalıştırılan personelin her türlü özlük hakları ile buna bağlı tüm ödemelerden yüklenici davacının sorumlu olduğu, sözleşme kapsamında çalıştırılan işçilerin ücret, özlük hakları ve diğer ödemeleri yükleniciye ait olsa da İş Kanununun 2. Maddesi uyarınca davalı üst/ asıl iş verenin garantör sıfatı ile sorumlu bulunduğu, davacının çalıştırdığı işçiler tarafından davalı üst iş verene karşı iş mahkemelerinde bir çok davalar açıldığı ve icra takipleri yapıldığı, söz konusu dava ve icra takiplerinin sonucuna göre davacının davalı idareye karşı sözleşmede belirtilen iş dolayısıyla borcunun bulunup bulunmadığının tespit edilebileceği davalının bu aşamada kalan teminat bedelini iade etmemekte haklı olduğu, davanın erken açılan dava niteliğinde olduğu, incelenen tüm dosya kapsamıyla anlaşılmış, davanın reddine ” şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURU:
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında imzalanan 17.01.2013 tarihli Özel Güvenlik Koruma İşine Ait Sözleşme gereği müvekkil ortak girişimin sözleşme kapsamındaki işi eksiksiz ve gereği gibi ifa ettiğini, ortak girişimin davalı idareye vermiş olduğu hizmetin 05/02/2015 tarihinde son bulduğunu, taraflar arasında akdedilen ihale sözleşmesinde müvekkilin kıdem ve ihbar tazminatlarından ve yine işe iade neticesinde işçinin boşta geçen süre için talep ettiği tazminatlardan sorumlu olacağına ilişkin bir düzenlemenin yer almadığını, bu kapsamda ihale sözleşmesi gereğince müvekkilin söz konusu bu ödemelerden ve davalardan sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, müvekkil tarafından idareye verilen kesin teminat mektuplarını nakde çevirmesinin tamamen hukuka aykırı olmasına rağmen yerel mahkemenin tamamen dayanaksız ve hukuka aykırı bir yorumda bulunarak sözleşme ve ihale dokümanında yer almayan hususları müvekkilinin sorumluluğu kapsamına sokarak davayı erken açılan dava olarak nitelendirerek reddetmesinin kabul edilemez olduğunu, davalı yararına takdir edilen vekalet ücretinin hatalı olduğunu, belirterek, ilk derece mahkemesi kararının öncelikle esas yönünden davacı müvekkilleri lehine kaldırılmasını ve davada talep edilen gerekli incelemelerin yapılmasına karar verilmesini, yerel mahkeme kararının erken açılan davanın usulden reddi şeklinde düzeltilmesini ve bu hüküm uyarınca davalı yararına 2.725,00-TL vekalet ücretine takdir edilmesine karar verilmesini istinaf sebebi olarak ileri sürmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, taraflar arasında imzalanan özel güvenlik hizmet alım sözleşmesi nedeniyle davacılar tarafından davalıya verilen teminat mektubunun hizmet sözleşmesinin sona ermesi sebebiyle iadesi, ıslah ile de nakde çevrilen teminat mektubu bedelleri ile teminat mektuplarının nakde çevrilmesinden dolayı uğranılan zararın giderilmesini istemine ilişkindir.
HMK’nun 355. Maddesi gereğince istinaf incelemesi istinafa başvuran vekilinin dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine ilişkin hususlarda res’en gözetilerek yapılmıştır.
Davacı taraf sözleşmenin 11.maddesi uyarınca teminatın iadesi için üzerine düşen edimleri yerine getirmesine rağmen teminatın iade edilmediğini iddia etmektedir.
Davalı taraf ise davacı şirketin hizmet sözleşmesi kapsamında çalıştırdığı işçilerin işçilik alacaklarını ödemediğini, işçiler tarafından açılan alacak davalarına ve icra takiplerine maruz kalan müvekkilinin ödemeler yapmak zorunda kaldığını, teminat iadesi şartlarının oluşmadığını savunmaktadır.
Hizmet alım sözleşmesinin kesin teminat ve ek kesin teminatın geri verilmesini düzenleyen 11.4.1.maddesinde “taahhüdün, sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan ilişiksiz belgesinin idareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tamamı, yükleniciye iade edilecektir.” hükmü bulunmaktadır.
Dava tarihi itibariyle davacı şirketin işten çıkardığı işçiler tarafından açılan işçi alacağı davalarının bir kısımın kabullerine karar verildiği, bir kısmının icra takibine konu edildiği, bir kısım davalar red edilmiş ise de bir kısım işçiler tarafından açılan alacak davalarının ise gönderildikleri tarihler itibariyle derdest oldukları görülmüştür. Davalı tarafından 44 adet dosyaya ilişkin davaların güncel durumu ve yapılan ödemelere ait tablo şeklinde beyan sunulmuş ise ödemelere ilişkin belge sunulmamıştır. Ödemelere ilişkin kayıtlar getirtilerek bahse konu dosyalarda davacının işçi alacağından sorumluluğu bulunup bulunmadığı, varsa ne miktar olduğu, nakde çevrildiği anlaşılan teminat mektuplarını aşıp aşmadığı husususunda rapor alınıp dava dosyasındaki tüm deliller hep birlikte değerlendirilerek varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
O halde, yukarıda yapılan açıklamalara göre, delillerin toplanarak sonuca varılması için yargılamaya devam edilmesi gerektiğinden, davacılar vekilinin istinaf talebinin kabulüne, HMK ‘nun 353/1-a-6 maddesi gereğince yerel mahkeme kararının kaldırılarak, yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın mahkemesine iadesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esasa ilişkin sebepler incelenmeksizin KABULÜNE,
2-İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 11/04/2019 tarih ve 2016/781 Esas 2019/337 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından, davacılar yararına istinaf vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
4-İstinaf yoluna başvuran davacılardan alınan 44,40 TL istinaf maktu karar harcının istek halinde İADESİNE,
5-İstinaf yoluna başvuran davacılardan alınan 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine,
6-İstinaf yargılama giderlerinin esas kararla birlikte ilk derece mahkemesince değerlendirilmesine,
7-Gerekçede belirtilen eksikliklerin giderilmesi için dosyanın mahkemesine iadesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde HMK 353/1-a-6 maddesi gereğince oybirliğiyle kesin olarak karar verildi. 29/09/2022