Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ

ESAS NO : 2023/2080
KARAR NO : 2023/1864

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/774
DAVA TARİHİ : 21/09/2023
ARA KARAR TARİHİ : 09/10/2023
DAVA : Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacak ve Menfi Tespit
İSTEM : İhtiyati Tedbir
KARAR TARİHİ : 14.12.2023
KARARIN YAZ. TARİH : 15.12.2023

İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/774 Esas sayılı dosyasından verilen 09.10.2023 tarihli ara kararının, istinaf başvurusu yoluyla incelenmesinin davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, dairemize gönderilen dosya incelendi, dosya içeriğine göre incelemenin duruşmasız olarak yapılması uygun görülmekle, gereği konuşulup düşünüldü.
İSTEM:
Davacı vekili tarafından verilen verilen ihtiyati tedbir istemli dava dilekçesi ile özetle; tarafların, inşaat iş ve işlemlerinin yapımı konulu, 29.08.2018 tarihli, 09.10.2020 tarihli, 01.06.2021 tarihli ve 16.11.2022 tarihli 4 adet sözleşme akdettiğini, tarafların her bir sözleşme ile yeni inşaat işlerinin yapımı konusunda anlaşma sağlamış olup akdettikleri yeni tarihli sözleşme ile bir önceki tarihli sözleşmede yer alan ödeme şekli hususunda da ek koşullar belirlediklerini, müvekkili tarafından sözleşmede yükümlendiği tüm edimlerin eksiksiz olarak yerine getirilmesine rağmen davalı taraf sözleşme ile kararlaştırılan bedellerin müvekkilline tam ödemediğini, müvekkili yaptığı işlerin karşılığı olarak kararlaştırılan tapunun devri ile bakiye alacağının ödenmesini talep etmiş ise de davalının ek işler olduğundan bahisle müvekkilinin taleplerini yerine getirmekten imtina ettiğini, önceki sözleşmelerden kaynaklanan alacağını dahi tahsil edemeyen müvekkilinin daha fazla zarara girmemek adına davalı ile uzlaşma gayesi ile hareket etmeye çalıştığını, her ne kadar müvekkilinin bakiye vermek suretiyle zararına iş yapmış olsa da 01.06.2021 tarihli sözleşme gereği kendisine verilmesi gereken tapunun devrini biran önce alabilmek amacıyla ek işler varmışcasına davalı tarafından tek taraflı hazırlanan 16.11.2022 tarihli ek sözleşmeyi imzaladığını, davalının bu sözleşme ile birlikte ek işler için müvekkilinden … Bankası 0006002 numaralı 150.000,00 TL bedelli teminat çekini aldığını, tüm edimlerini yerine getiren müvekkilinin sözleşmeden kaynaklı teminat çekinin iadesi amacıyla İzmir 38. Noterliği’nin 29444 yevmiye numaralı 29.12.2022 tarihli ihtarnameyi keşide ettiğini, davalının İzmir 25. Noterliği’nin 03.01.2023 tarihli 00247 yevmiye numaralı ihtarnamesiyle 16.11.2022 tarihli sözleşmeye istinaden ek işlerin bitmemesi ve ek sözleşmede bahsi geçen tespit tutanağının düzenlenmemiş olması nedeniyle teminat çekinin iade etmeyeceklerini bildirdiklerini, her ne kadar iş bu ek sözleşme ile ek işlerden bahsedilmiş ve tamamlanması istenilmiş ise de ek işlerin neler olduğu hususunun dahi net olmadığını, davalının farazi eksiklikler yaratmak suretiyle müvekkilinin haklı alacağını ödemeyi geciktirmeye çalıştığını, davalı tarafın bahse konu çekide haksız olarak uhdesinde tuttuğunu ve iadeden kaçındığını, müvekkilinin davalı ile akdettiği sözleşmelerdeki tüm yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen sözleşme bedellerini tahsil edemediğini, davalının eksik işler bahanesini ileri sürmek suretiyle müvekkilini oyalamaya başladığını, davalı her ne kadar hesap yapmaktan imtina etmiş ise de müvekkilinin en azından tamamlamış olduğu işlerin faturasını düzenlediğini ve defterine işlediğini, fakat davalı şirketin müvekkili tarafından en son kesilen 18.01.2023 tarihli 3.675.700,00-TL bedelli faturaya hiç bir dayanak sunmadan İzmir 25. Noterliği’nin 25.01.2023 tarihli 01741 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile haksız olarak itiraz ettiğini, faturayı iade ettiğini, anılı fatura içeriğinde yer alan işlerin müvekkili tarafından yapılmış olup tüm bu hususlar taraflar arasında akdedilen sözleşmeler ile de sabit olduğunu, davalının vergi yükünden kurtulmak adına fatura iadesi yapmışsa da iş bu iadesi hukuka aykırılık teşkil ettiğinden taraflarınca kabulünün mümkün olmadığını, müvekkilinin iş bu fatura nedeniyle de davalıdan bakiye alacağının bulunduğunu belirterek taraflar arasında akdedilen 29.08.2018 – 09.10.2020 – 01.06.2021 – 16.11.2022 tarihli sözleşmeler gereği müvekkilinin tüm edimlerini eksiksiz yerine getirdiğinin tespitine, 01.06.2021 tarihli sözleşmeye istinaden yapılan işlerin yapım tarihindeki ekonomik koşullara uyarlanmasına ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla uyarlama bedeli olarak şimdilik 1000 TL’nin davalıdan tahsiline, müvekkilinin tüm sözleşmeler nedeniyle davalıdan olan bakiye alacağı için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve ileride ıslah etmek üzere şimdilik 1.000,00 TL alacağının tahsiline, davalının uhdesinde bulunan … Bankası 0006002 numaralı 150.000,00 TL tutarlı teminat çekinden dolayı müvekkilinin borçlu olmadığının tespiti ile müvekkiline iadesine ve çekin ödemesinin tedbiren durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
İlk derece mahkemesinin 2023/774 Esas sayılı dosyasından verilen 09.10.2023 tarihli ara kararı ile özetle; ”…Davacı tarafça dava konusu 00060002 çek seri nolu 150.000,00-TL bedelli çekin davalıya teminat amacıyla verildiği ileri sürülmüş ise de çekin teminat olarak davalıya verildiğine dair somut bir delil gösterilmediği, çek keşide tarihi bilgisi bulunmaksızın tanzim edildiği anlaşılmakta ise de çekin keşide tarihinin bulunmamasının tek başına teminat vasfı kazandırmayacağı, mevcut delil durumuna göre çekin teminat amacıyla verildiğine dair yaklaşık ispatın sağlanamadığı gözetilerek bu aşamada ihtiyati tedbir talebinin reddine” dair karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili tarafından verilen 30.10.2023 tarihli istinaf kanun yoluna başvuru dilekçesi ile özetle; davalı tarafa keşide ettikleri İzmir 38. Noterliği’nin 29.12.2022 tarihli 29444 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile … Bankası, 0006002 çek seri nolu 150.000,00 TL bedelli teminat çekinin …3 iş günü içerisinde taraflarına iadesinin talep edildiğini, davalı tarafın ise keşide ettiği İzmir 25. Noterliği’nin 03.01.2023 tarihli 00247 yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesinin 7. Maddesinde ” Sonuç olarak, ek sözleşmede imza altına alındığı gibi yüklenicinin eksiksiz ve tam yapmayı taahhüt ettiği işleri bitirmesi, kontrolün taraflarca birlikte gerçekleştirilmesi, bu minvalde tarafların mutabakata varması ve bu mutabakatı imza altına almaları neticesinde “çekin” yükleniciye iadesi tarafımızca gerçekleştirilecektir.” demek suretiyle dava konusu çeki teminat olarak aldıklarını ikrar ettiğini, teminat senedinin taraflarca yapılan anlaşma uyarınca, mal veya hizmete ilişkin taahhüdün eksiksiz tamamlanacağını veya borcun eksiksiz ödeneceğini, aksi durumda belli bir bedel ödeme sorumluluğu ile karşı karşıya kalacağı kaydını içeren senet olarak tanımlandığını, yine davalı tarafın keşide ettiği ihtarnamenin 8. maddesinde “Sayın Muhatap, ana sözleşmeye ve ek sözleşmeye tarafınızca uyulmadığı takdirde, tespit edilecek eksik işler ve imalatlar çek bedelinden tahsil edilecektir; fazla miktar kalması durumunda tarafınıza iade edilecek, bakiye alacağımız kaldığı takdirde bu bedelin tarafınızdan ayrıca yasal yollara başvurmak suretiyle tahsili cihetine gidilecektir.” demek suretiyle çeki elinde bulundurma amaçlarını açıkladığını, davalının cevabi ihtarnamesinde çekin teminat amacı dışında alındığına yönelik beyanının da söz konusu olmadığını, davalının cevabi ihtarnamedeki beyanları çekin teminat amacıyla verildiğini ispatladığını belirterek kararın kaldırılmasına ve davalının uhdesinde bulunan … Bankası 0006002 numaralı 150.000,00 TL tutarlı teminat çekinin ödemesinin tedbiren durdurulmasına karar verilmesi istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK.nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda,
Dava eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak ve menfi tespit davası olup, davacı tarafça menfi tespite konu … Bankası, 0006002 çek seri nolu 150.000,00 TL bedelli çekin teminat çeki olduğu belirtilerek sözkonusu çekin ödenmesinin tedbiren durdurulması istemiyle ihtiyati tedbir kararı verilmesinin talep edildiği; mahkemece ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmesi üzerine davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmıştır.
İhtiyati tedbir; 6100 Sayılı HMK’nın 389 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Davanın açılmasıyla hüküm arasında geçen zaman içinde müddeabihin çeşitli şekillerde istenmeyen değişikliklere maruz kalması veya maruz bırakılması mümkündür. Bu değişiklikler sonucu davanın sonunda elde edilecek hükmün icrası, mümkün olmayabilir veya çok güçleşebilir. İşte ortaya çıkan bu tehlikeyi bertaraf etmek amacıyla ihtiyati tedbir kurumu kabul edilmiştir.
HMK’nın 389.maddesinde, ihtiyati tedbirin şartları düzenlenmiş olup, söz konusu maddede; meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağı ya da tamamen imkansız hale gelebileceği veya gecikmesinde sakınca bulunması yahut ciddi bir zararın ortaya çıkacağı endişesi bulunan haller, genel bir ihtiyati tedbir sebebi veya şartı olarak kabul edilmiştir. Bu şartlardan birisinin mevcudiyeti halinde, mahkemece, uyuşmazlık konusu taşınmaz hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilecektir.
İhtiyati tedbirde asıl olan ihtiyati tedbire esas olan bir hakkın bulunması ve bir ihtiyati tedbir sebebinin ortaya çıkmasıdır. Bunlar ihtiyati tedbirin temel şartlarını oluştururlar. Maddede bu iki hususa yer verilmiş, ihtiyati tedbire ilişkin hak ve özellikle ihtiyati tedbir sebebi genel olarak belirtilmiştir. Tedbir talebinin kabulü veya reddi bir kısım genel ilkeler konularak hakime bırakılmış, ancak ihtiyati tedbirin uyuşmazlık konusu hakkında verileceğini düzenlemiştir.
Somut olayda taraflar arasında inşaat işlerinin yapımı konulu 29.08.2018, 09.10.2020, 01.06.2021 ve 16.11.2022 tarihli eser sözleşmelerin yapıldığı hususunda uyuşmazlık bulunmadığı; davacının yüklenici, davalının ise iş sahibi olduğu, 16.11.2022 tarihli ek sözleşme ile birlikte ek işler için davalıya … Bankası 0006002 numaralı 150.000,00 TL bedelli çekin teminat olarak verildiği,16.11.2022 tarihli sözleşme içeriği, davacı tarafından davalı tarafa keşide edilen İzmir 38. Noterliği’nin 29.12.2022 tarihli 29444 yevmiye numaralı ihtarname ve davalı tarafın davacı tarafa keşide ettiği İzmir 25. Noterliği’nin 03.01.2023 tarihli 00247 yevmiye numaralı cevabi ihtarname içeriğinden anlaşıldığı, davacı tarafça sözkonusu çekin menfi tespit davasına konu edildiği ve çekin ödenmesinin tedbiren durdurulması talep edildiğinden 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 389/1 maddesi uyarınca uyuşmazlık konusu olan sözkonusu çeke ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmesinin somut olayda yasal koşulları oluştuğu halde Mahkemece “çekin teminat olarak verildiği yaklaşık olarak ispatlanamadığı” gerekçesiyle tedbir taleplerinin reddine karar verilmesi usule ve yasaya uygun bulunmadığından davacı vekilinin istinaf istemi yerinde görülmüştür.
Dosya kapsamı, mahkeme gerekçesi ve yapılan değerlendirmeye göre; yasal düzenlemeler ve yargısal içtihatlar karşısında, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ilk derece mahkemesi ara kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/(1)-b-2. maddesi gereğince kaldırılarak, Dairemizce yeniden ”-Davacının ihtiyati tedbir talebinin KABULÜ ile, davacı tarafından dava konusu senet bedeli olan 150.000,00 TL’nin %15 si oranında (22.500,00-TL) nakdi teminat ya da banka teminat mektubu dosyaya ibraz edildiğinde; … Bankasına ait 0006002 seri numaralı 150.000,00 TL bedelli çekin davalı … Limited Şirketi tarafından bankaya ibrazı halinde çek bedelinin ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir konulmasına” karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunun KABULÜ ile;
2-İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2023/774 Esas sayılı dosyasından verilen 09.10.2023 tarihli ara kararının, 6100 Sayılı HMK’nın 353/(1)-b/2. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Davacının ihtiyati tedbir talebinin KABULÜ ile,
-Davacı tarafından dava konusu senet bedeli olan 150.000,00 TL’nin %15 si oranında (22.500,00-TL) nakdi teminat ya da banka teminat mektubu dosyaya ibraz edildiğinde; … Bankasına ait 0006002 seri numaralı 150.000,00 TL bedelli çekin davalı … Şirketi tarafından bankaya ibrazı halinde çek bedelinin ödenmemesi yönünde İHTİYATİ TEDBİR KONULMASINA,
4-Teminata ilişkin işlemler tamamlandığında, ilk derece mahkemesince ilgili yerlere tedbir konulması için müzekkere yazılmasına,
5-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiş olması nedeniyle, davacı vekili tarafından yatırılan 269,85 TL istinaf karar peşin karar harcının talebi halinde ilk derece mahkemesince yatıran davacıya iadesine,
6-Davacı vekili tarafından yatırılan 738,00 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden kurulacak hükümde değerlendirmeye alınmasına,
7-Kararın, ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nın 391/(3) ve 362/(1)-f maddeleri uyarınca, kesin olarak 14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.