Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2023/8
KARAR NO : 2023/247

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : MANİSA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21.10.2022
NUMARASI : 2021/1445 E. 2022/1346 K.
DAVALI : HASIMSIZ
DAVANIN KONUSU : Çek İptali (Hasımsız)
KARAR TARİHİ : 16.02.2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 16.02.2023

Taraflar arasındaki davadan dolayı Manisa Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 21.10.2022 gün ve 2021/1445 Esas 2022/1346 Karar sayılı hükmün istinaf yoluyla Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için başkan … tarafından düzenlenen rapor dinlenip ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :Davacı vekili, müvekkilinin ticari ilişki içerisinde bulunduğu keşidecisi … Şirketi tarafından keşide edilen 0043362 numaralı 05.04.2022 tarihli çekin kargo ile müvekkiline gönderildiğini, ancak bu çekin kargoda kaybolduğunu ileri sürerek ödeme yasağı konularak çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia ve tüm dosya kapsamına göre, çek iptalinin hamil veya lehtarı tarafından istenebileceği, çekte lehtar olarak davacı yazılmış ise de , henüz davacıya teslim edilmeden kaybolduğu, teslimin söz konusu olmadığı ve yetkili hamil olarak kabulünün mümkün olmadığına hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF NEDENLERİ :Davacı vekili, dava dilekçesi içeriğini tekrar ederek dava konusu çekin ticari ilişkisinde bulunduklarını, … Şirketi tarafından keşide edilerek kargo ile müvekkiline gönderildiğini, kargoda kaybolduğunu, kargo çalışanları hakkında Manisa C.Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduklarını ve 2022/963 soruşturma numarasıyla soruşturma başlatıldığını, şüpheli ifadesi alındığını, buna göre çekin kayıp olduğunu, meşru hamilinin müvekkili şirket olduğunu, bu davanın açılabilmesi için senet üzerindeki hakkının devam etmesi gerektiğinin yeterli olduğunu, üçüncü kişilerin eline geçmesi halinde mağdur duruma düşeceklerini istinaf nedenleri olarak ileri sürmekle kararın kaldırılmasını istemiştir.
GEREKÇE :Dava, çekin zayi nedeniyle iptali istemine ilişkin olup ilk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir.
6100 Sayılı TTK’nın 651/2. maddesinde kıymetli evrakın zayi olduğu hallerde senet üzerinde hak sahibi olan kişinin senedin iptaline karar verilmesini isteyebileceği açıkça düzenlenmiştir. Kanun düzenlemeye göre eldeki davayı açabilmek için senet üzerinde hak sahibi olmak yeterli görülmüştür.
Somut olayda davacı ticari ilişki nedeniyle dava dışı çek i keşide ettiği, ancak kargo yolu ile kendisine gönderilen çekin kargo aşamasında zayi olduğu ileri sürülerek iptali istenmiştir. Çek suretinin tetkikinde keşidecisinin gerçekte dava dilekçesinde ileri sürülen dava dışı … Şirketi olup, davacı şirket adına düzenlendiği görülmektedir. Yargılama aşamasında Manisa C. Başsavcılığında celbolunan yazı cevabına göre davacı tarafın şikayeti üzerine kargı şirketi yetkilileri hakkında soruşturma açıldığı belirlenmiştir. Mahkemece davacı tarafın davaya konu çekte henüz teslim edilmeden kaybolmuş olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Yukarıda açıklanan yasal düzenlemeye göre eldeki davanın açılabilmesi için kıymetli evraklar teslim şartı açıkça aranmayıp senet üzerinde hak sahibi olan kişilerin iptal isteyebilecekleri düzenlenmiş olup, mahkeme gerekçesinin usul ve yasal düzenlemeye göre yerinde görülmemiştir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin yerleşmiş içtihatlarında belirtildiği üzere hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu türden davalarda davacının aktif husumet ehliyetinin bulunduğu konusunda mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunulması yeterlidir. Aksinin kabulü ile davacının daha fazla ispata zorlanması, zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali hükümlerinin uygulanmasını imkansız hale getirecektir. Dava sırasında yapılacak olan ilanlar sonucunda, hak sahipleri varsa ortaya çıkabilecek, kendilerine karşı istirdat davası açılabilecek ya da hak sahipleri tarafından hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali talep edilebilecektir. Dolayısıyla mahkemeyi tereddüde sevk eden ve davanın reddine neden olan tüm hususlar, esasen anılan davalarda tartışılacaktır. Somut olayda dosya içindeki çek fotokopisine ve beyanlara göre davaya konu çekin davacı adına davalı şirket tarafından keşide edildiği ve kargıda kaybolduğu ileri sürülmüştür. Dava dışı şirket tarafından keşide edilmiş ve davacı alıcının uhtesine geçmemiş dava dışı çek bakımından davacı şirketin hamil sıfatıyla aktif husumet ehliyeti bulunmakla mahkemece davanın esasıyla ilgili diğer deliller irdelenerek, yasada öngörülen ilanlar yapılıp ortaya çıkacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
Bu durumda, ilk derece mahkemesince uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış ve değerlendirilmemiş olması nedeniyle istinaf istemine konu karara yönelik denetim yapılması mümkün değildir. O halde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-6 maddesi uyarınca istinaf başvurularının esasa ilişkin hususlar incelenmeksizin kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve kaldırma kararının sebep ve şekline göre sair istinaf itirazlarının incelenmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca ESASA İLİŞKİN SEBEPLER İNCELENMEKSİZİN KABULÜNE,
2-Manisa Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 21.10.2022 gün ve 2021/1445 Esas 2022/1346 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-Dairemizin kararına uygun şekilde yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahal mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-Kaldırma kararının sebep ve şekline göre sair istinaf itirazlarının incelenmesine yer olmadığına,
5-İstinaf yoluna başvuran tarafından yatırılan istinaf karar harcının istek halinde istinaf yoluna başvurana iadesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-a-6 maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 16.02.2023