Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2023/261
KARAR NO : 2023/1370
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 26.05.2022
NUMARASI : 2021/418 E. – 2022/423 K.
DAVANIN KONUSU : Tazminat
KARAR TARİHİ : 05.10.2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 05.10.2023
İzmir 3.Asliye Ticaret Mahkemesinin 26.05.2022 tarih 2021/418 E. – 2022/423 K. sayılı kararın Dairemizce incelenmesi davalı … Sigorta A.Ş.vekili tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, üye … tarafından düzenlenen rapor dinlenip ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacı vekili, davalıların zorunlu mali mesuliyet ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı olduğu aracın davacının sevk ve idaresindeki araca çarpması nedeniyle meydana gelen trafik kazası sonucu avacıya ait araçta 41.331,00-TL hasar oluştuğunun tespit edildiğini, araçta meydana gelen hasardan davalıların ayrı ayrı poliçe limitleri ile sorumlu olduklarını, yapılan başvurulardan sonuç alınamadığını, belirterek; fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile 33.010,00-TL maddi tazminatın, 33.000,00-TL’sinin davalı … Sigorta’dan, kalan 10,00-TL’sinin davalı … Sigorta’dan dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte ayrı ayrı tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, ıslah dilekçesi ile talebini … Sigorta’ yönünden 8.331,00-TL olarak artırmıştır.
CEVAP : Davalı … Sigorta vekili, başvuru şartının yerine getirilmediğini, davalı sigorta şirketinin gerçek zarardan sorumluluğunun poliçesindeki limit ve sigortalı araç sürücüsüne atfedilecek kusur ile sınırlı olduğunu, genel şartlara göre hasar gören parçanın onarımı ve ya eş değer parça ile değişimi mümkün değilse orjinal parça ile oeğişiminden sorumlu olduğunu, talep edilen hasar bedelinin fahiş olduğunu, araç üzerinde yapılacak inceleme ile gerçek hasarın tespiti gerektiğini, tespit bilirkişi raporu ile belirlenen hasarı kabul etmediklerini, yokluklarında yaptırılan tespitin delil değeri bulunmadığını, tespit masraflarını dolaylı zarar kapsamında teminat dışı olduğunu, davadan önce usulüne uygun başvuru olmadığından temerrüdün gerçekleşmediğini, haksız fiillerde ancak yasal faiz talep edilebileceğini, belirterek; davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Sigorta vekili, … plaka sayılı aracın davalı şirket tarafından … Kasko Sigorta Poliçesi ile sigortalı olup İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartları A.1. maddesi gereğince davalı şirketin sorumluluğunun yalnızca zorunlu mali mesuliyet sigortası limitlerini aşan kısım için söz konusu olabileceğini, tespit ve incelemenin davalının yokluğunda ve tek taraflı değerlendirme ile yapıldığını, anılan bilirkişi incelemesinin objektiflikten uzak ve gerçeği yansıtmadığını, hasar onarım bedelinin piyasa rayiç bedellerinin çok çok üzerinde belirlendiğini, araçtaki hasar miktarı ağır ise tam zayi uygulaması yapılarak aracın rayiç bedelinden sovtaj bedeli düşülmek suretiyle gerçek zararın belirlenmesi gerektiğini, haksız fiillerden mütevellit tazminat taleplerine temerrütten itibaren yasal faiz talep edilebileceğini, avans faizi talebinin hatalı olduğunu, tespit masrafları ve vekalet ücretinin dolaylı zarar olup sigorta şirketinin sorumluluğu kapsamı dışında kaldığını, belirterek; davanın reddini talep etmiştir.
KALDIRMA KARARINDAN ÖNCE İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma, ATK raporu, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, kaza sonucunda davacı aracında 41.331,00-TL hasar meydana geldiği, kazanın oluşumunda davalı sigorta şirketine sigortalı araç sürücüsünün % 100 oranında asli ve tam kusurlu olduğu, davalı sigorta şirketinin zarardan sigortalısının kusuru oranında ve poliçe limiti dahilinde sorumluluğu söz konusu olduğundan davalı … Sigorta şirketinin 33.000,00 -TL sigorta limiti ile sorumlu olduğu, geri kalan hasar bedeli 8.331,00-TL’nin ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı davalı … sigorta A.Ş’dan tahsili gerektiği, belirtilerek; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
DAİREMİZİN 24.05.2021 TARİH VE 2018/1897 E. – 2021/627 K. SAYILI KALDIRMA KARARI ÖZETİ : Mahkemece alanında uzman bilirkişiden piyasa rayiç bedellerine ilişkin inceleme ve araştırma yapılması suretiyle hasar bedeli ve aracın kaza tarihindeki ikinci el piyasa rayiç değeri belirlenerek aracın tamirinin ekonomik olup olmadığı, şayet pert total işlemi yapılması gerekiyorsa sovtaj bedeli de tespit edilerek aracın kaza tarihindeki ikinci el piyasa rayiç değerinden sovtaj bedeli mahsup edilerek gerçek zarar miktarının belirlenmesine yönelik ayrıntılı, dayanaklı, gerekçeli ve denetime elverişli bilirkişi raporu alınması ve dosyadaki tüm deliller birlikte değerlendirilerek ortaya çıkacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği, belirtilerek; kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.
KALDIRMA KARARINDAN SONRA İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; araçta yedek parça ve işçilik olmak üzere 41.331,82.-TL (KDV Dahil) hasar meydana geldiği, aracın kazadan önceki ikinci el piyasa rayiç değerinin 65.000,00-TL ve sovtaj (hurda) değerinin 33.000,00-TL olduğu, hasar bedeli, araç rayicinin % 50’sini aştığından aracın tamirinin ekonomik olmadığı, gerçek hasar bedelinin 32.000,00-TL olduğu, kaza tarihindeki poliçe teminat limitine göre ZMMS poliçesi düzenleyen sigorta şirketi … Sigorta AŞ’nin bu miktar hasardan sorumlu olduğu, hasar bedeli ZMMS poliçe teminat limitini aşmadığından İMMS poliçesi düzenleyen … Sigorta AŞ’nin bir sorumluluğunun bulunmadığı, belirtilerek; davanın kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
Karara karşı davalı … Sigorta A.Ş. tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF NEDENLERİ : Davalı … Sigorta A.Ş. vekili, hasar ile tutanakta belirtilen ve davalı şirketin sigortalısının karıştığı iddia olunan kaza arasında herhangi bir illiyet bağı bulunmadığını, sigortalı araç sürücüsü hakkında şikayetçi olunmadığını, olayın soruşturma konusu edilmediğini, araç plakasının değiştirilerek haksız kazanç elde edilmesi amacı ile aynı aracın kazaya karıştırılmasının söz konusu olduğunu, meydana gelen kazanın kurgudan ibaret ve olay ile araç hasarının uyumsuz olduğunu, sigortalı araçta meydana geldiği iddia edilen hasarın iddia edilen çift taraflı trafik kazası neticesinde oluşmadığını, davacının hasar gören aracın sürücüsü olduğunu, araçta meydana gelen zararın tazmini amacı ile dava açma yetkisinin araç malikine ait olduğunu, belirterek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE : Dava, trafik kazası nedeni ile davacının aracında oluşan hasarın ZMMS ve İMMS kapsamında tahsili istemine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar verilmiştir.
1. Dairemizce HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf nedenleriyle ve resen kamu düzenine ilişkin sebeplerle sınırlı olarak istinaf incelemesi yapılmıştır.
2. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. 85/1. ve 85/son maddeleri ile Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre trafik kazası nedeni ile davacının aracında oluşan maddi zarardan davalı sigorta şirketi, işleten sıfatına haiz sigortalı araç maliki ile araç sürücüsünün, sürücünün kusuru oranında sorumlu oldukları amirdir.(Yargıtay HGK’nun 15.6.2011 tarih ve 2011/17-142 E. – 2011/411 K., 17. HD’ nın 20/05/2013 tarih ve 2012/8984 E. – 2013/7276 K. )
3. Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1. maddesine göre ise, sigortacı, zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe limitinin dışında (üstünde) kalan miktardan başlayıp, ihtiyari mali sorumluluk sigortası teminat limitine kadar sorumludur. Bahse konu düzenlemelerden anlaşılacağı üzere işletenin sorumluluğunu zorunlu mali mesuliyet trafik sigortası hadlerinin üzerinde kalan kısmının poliçede yazılı hadlere kadar teminat altına alan sigorta türüdür. Zorunlu mali trafik sigortacısı ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından sıralı bir sorumluluk benimsenmiştir. ( Yargıtay 17. HD’nin 08.12.2020 tarih ve 2019/1797 E. – 2020/8207 K.).Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu trafik sigortacısı ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk değil, sıralı bir sorumluluk öngörmüştür. ( Yargıtay 17. HD’nin 08.12.2020 tarih ve 2019/1797 E. – 2020/8207 K. ) Bu nedenle, aracın ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının, olay tarihi itibariyle aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısının limitini aşan kısımdan ve temin ettiği İMSS poliçe limiti dahilinde sınırlı olarak sorumlu olacağı açıktır.
4. Davacı, kaza tespit tutanağı içeriğine göre dava dışı üçüncü kişi adına kayıtlı aracın sürücüsüdür. Her olaya göre, araç maliki yerine, sürücünün tazmin davası açmasında aktif dava ehliyeti bulunup bulunmadığı hususunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Tazminat davasında davacı olma ehliyeti, kural olarak mal varlığından doğrudan doğruya zarar gören kişiye aittir. Ancak, bir şeyi elinde bulunduran kişi, onu aldığı gibi malikine aynen iade etmekle yükümlü olup, ödemek zorunda olduğu onarım giderlerini isteyebilecektir. Dolayısıyla, kazaya karışan araç sürücüsü olan davacının hasar tazminatı yönünden zilyet olarak dava açmakta hukuki yararı ve aktif dava ehliyeti var olduğunun kabulü gerekir. ( Yargıtay 17. HD’nın 24.10.2011 tarih ve 2010/12391 E. – 2011/9645 K. )
5. Hasar bedeli araç rayicini % 50’si aştığı durumlarda aracın tamirinin ekonomik olmadığı açıktır. Bu durumda, araç pert total kabul edilerek aracın sovtaj bedeli de belirlenmek sureti ile hasarsız piyasa rayici ile sovtaj bedeli arasındaki farkın hasar miktarı olarak belirlenmesi gerekir. ( Yargıtay 17. HD’nın 18.05.2016 tarih ve 2016/3196 E. – 2016/6047 K. )
6. Sigorta şirketi, geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra oluşan rizikolardan sorumludur ve kural olarak rizikonun teminat dışında kaldığına ilişkin iddianın sigorta şirketi tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Bir başka ifade ile zararın poliçe kapsamı dışında kaldığı hususunda ispat külfeti üzerinde davalı sigorta şirketindedir. Sigorta şirketinin, zararın poliçe kapsamı dışında kaldığını somut deliller ile ispat etmesi gerekir. Somut olayda da davalı sigorta şirketi tarafından hasarın teminat dışı kaldığı savunulmuş ise de tüm dosya kapsamından araçtaki hasarın kaza ile uyumlu ve zararın gerçekçi olduğunun tespit edilmiş olması karşısında, sigorta şirketi tarafından sunulan deliller ve hasar dosyası içeriğinden zararın poliçe kapsamı dışında kaldığının somut deliller ile ispat edilemediği ve bu nedenle sigorta şirketinin davacının oluşan gerçek zararından sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.
7. Açıklanan tüm bu hukuki ve maddi vakıalar karşısında; bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olmasına, hasarın anılan ilke ve esaslar ile örtüşecek şekilde olayın oluş şekli ve dosya kapsamına uygun olarak belirlenmesine, aracın ikinci el ve svotaj bedelinin piyasa rayiçlerine göre tespit edilmesine, aracın tamirinin ekonomik olmaması nedeni ile pert kabul edilerek sovtaj bedelinin aracın kaza tarihindeki ikinci el rayiç bedelinden indirilmesi suretiyle bakiye zararın hesaplanmasına, hasar bedelin poliçe limiti dahilinde hüküm altına alınmasına, zararın poliçe kapsamı dışında kaldığının davalı sigorta şirketi tarafından ispat edilememiş olmasına, tarafların iddia ve savunmaları ile dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin doğru nitelendirilmesine, hükmün dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayanağı maddî delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, ilk derece mahkemesince verilen kararda bir hukuka aykırılık bulunmamakla, istinaf itirazları yerinde değildir.
Bu durumda, istinaf kanun yoluna başvuranın dilekçesinde yer verdiği itirazların açıklanan gerekçe ışığında yerinde olmamasına, kararda kamu düzenine ilişkin bir aykırılık bulunmamasına, kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olmasına göre, duruşma açılmasına gerek görülmeyerek Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı … Sigorta A.Ş.’nin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Davalı … Sigorta A.Ş. yönünden istinaf karar harcı olan 2.185,92-TL’den peşin alınan 547,00-TL’nin mahsubu ile bakiye 1.638,92-TL harcın davalı … Sigorta A.Ş.den alınarak hazineye gelir kaydına,
3-İstinaf başvurusu nedeniyle davalı … Sigorta A.Ş.tarafından yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, HMK’nın 362/1-a maddesi uyarınca miktar itibariyle kesin olmak üzere 05.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.