Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/1940
KARAR NO : 2023/95

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 10.07.2020
NUMARASI : 2019/273 Esas 2020/390 Karar
DAVANIN KONUSU : Kooperatifin İhyası
DAVA TARİHİ : 10.07.2020
KARAR TARİHİ : 20.01.2023
KARAR YAZIM TARİHİ : 24.01.2023

İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 10.07.2020 tarih 2019/273E- 2020/390K sayılı kararı hakkında Dairemizce verilen 07.12.2020 tarih 2020/1611E- 2020/1113K sayılı kararının Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 12.10.2022 tarih 2021/4156 E- 2022/34707 K sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :Davacı vekili, … Müdürlüğü ile … Kooperatifi arasında 08.09.1992 tarihinde imzalanan ön sözleşme doğrultusunda 6200 ve 167 sayılı Kanunlar çerçevesinde müvekkili idare tarafından yer altı sulama tesisinin yapılarak kooperatife teslim edildiğini, kooperatifin ek devir sözleşmesini imzalaması neticesinde başbakanlık oluru ile idare tarafından yapılan ödemelerin taksitle tahsiline başlandığını, tesis bedelinin ödenmemesi üzerine Torbalı 1. İcra Dairesi’nin 2016/87E, 2016/88E, 2016/89E sayılı icra takiplerine girişildiğini, kooperatifin hali hazırda 29.222,00 TL borcunun bulunduğunu, ancak daha sonra söz konusu kooperatifin ticaret sicilinden resen silindiğini, bu durumun 02.10.2013 tarihli ticaret sicil gazetesinde tescil ve ilan edildiğini, Genel Müdürlüklerinin 12.09.2018 tarih ve 624588 sayılı “… Kooperatifinin Tesis Borçlarının 7139 sayılı Kanun Kapsamında Düzenlenmesi” başlıklı genelgesi uyarınca idarelerince işlem yapılabilmesi ve başlatılan takiplerin devamı için taraf teşkilinin sağlanması gerektiğini ileri sürerek, … Kooperatifinin ihyasına, ek tasfiye memuru atanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı tarafından davaya cevap verilmemiştir.
DAİREMİZİN KALDIRMA KARARINDAN ÖNCE VERİLEN İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, Torbalı İcra Dairesinin 2016/87 E sayılı takip tarihinin 26.08.2014, Torbalı İcra Dairesi’nin 2016/88 E sayılı takip tarihinin 06.12.2011, Torbalı İcra Dairesi’nin 2016/89 E sayılı takip tarihinin 17.04.2013 olduğu, iki takibin kooperatifin terkininden önce başlatıldığı, derdest icra takiplerinin olması sebebiyle terkin işleminin yasaya uygun olmadığı, bu nedenle ihya konusunda hak düşürücü sürenin uygulanamayacağı, bunun yanı sıra kişilerin terkinden evvel doğmuş hak ve alacakları için dava açmaları veya icra takibine girişmelerinin hak arama özgürlüğü kapsamında kaldığı, kooperatifin veya şirketin sicilden resen terkin edilmesinden sonra 5 yıllık süre içerisinde ihya talep edilmediği gerekçesi ile ihya talebinin reddine karar verilmesinin hak arama özgürlüğünü ortadan kaldıracağı, dolayısıyla 5 yıllık hak düşürücü sürenin uygulanamayacağı, ihyası istenen kooperatif ile davacı idare arasında 08.09.1992 tarihinde imzalanan ön sözleşme doğrultusunda davacı idarenin yer altı sulama tesisi yaparak kooperatife teslim ettiği, tesis bedelinin kooperatiften taksitle alınmasına karar verildiği, daha sonraki aşamada ödenmeyen tesis bedelinin taksitleri için icra takiplerine girişildiği, ancak kooperatifin üst üste 5 yıl genel kurul yapmaması sebebiyle münfesih sayılarak 23.09.2013 tarihinde sicilden terkin edildiği, 7139 sayılı yasa ile değişik 6200 sayılı yasanın 25 ve geçici 12 maddeleri uyarınca kooperatifin davacı idare ile uzlaşarak ve tesisin mülkiyetini devrederek tesis bedelinden kurtulmasının mümkün bulunduğu, gerek bu işlemlerin yapılması ve gerekse söz konusu icra takiplerinde kooperatifin temsili bakımından kooperatifin ihya edilmesinin icap ettiği gerekçesiyle davanın kabulü ile kooperatifin Torbalı 1. İcra Dairesi’nin 2016/87E, 2016/88E, 2016/89 E sayılı takipleri ve bu takiplerin konusuyla sınırlı olmak üzere ihyasına, ek tasfiye memuru olarak son yönetim kurulu başkanı …’in atanmasına karar verilmiştir.
Karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
DAİREMİZİN BOZMA İLAMI ÖNCESİ KALDIRMA KARARININ ÖZETİ: Dairemizce, …Müdürlüğünce 23.09.2013 tarihinde yapılan terkin işlemi sırasında derdest dava bulunmadığı, TTK’nın geçici 7/15 maddesi uyarınca sicilden silinme tarihinden itibaren 5 yıl içinde ihya davası açılması gerekirken hak düşürücü süre aşılarak 28.06.2019 tarihinde ihya davası açıldığı gerekçesiyle HMK’nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
YARGITAY BOZMA İLAMI : Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 12.10.2021 tarih 2021/4156E, 2022/4707 K sayılı kararıyla, TTK’nın geçici 7. maddesi gereğince tasfiye edilmeksizin unvanı silinen kooperatifin malvarlığı, unvanına ilişkin kaydın silinmesine rağmen silinme tarihinden itibaren on yıl boyunca unvanı silinen kooperatifin uhdesinde kalmaya devam edeceği, TTK’nın geçici 7/15. fıkrasının son cümlesinde yer alan “… bulunanlar haklı sebeplere dayanarak silinme tarihinden itibaren beş yıl içinde mahkemeye başvurarak şirket veya kooperatifin ihyasını isteyebilir” şeklindeki düzenlemede mevcut beş yıllık sürenin tasfiye edilmeksizin unvanı silinen ve fakat hâlen malvarlığı bulunan şirket ve kooperatifler dışındaki şirket ve kooperatifler yönünden uygulanması gerektiği, ayrıca 1163 sayılı Kooperatifler Kanun’un 98. maddesi yollaması ile Türk Ticaret Kanun’un 547. maddesi gereğince tasfiye yapılıp kapanmış olsa dahi ek tasfiye işlemlerinin yapılması zorunlu olduğu hallerde kooperatifin ek tasfiye işlemlerinin yapılabilmesi için yeniden Ticaret Siciline tescili istenebileceği, buna göre malvarlığında yeraltı suyu sulama tesisi bulunduğu iddia edilen dava dışı kooperatif hakkında açıklanan yasal düzenlemeler ve belirtilen ilkeler ışığında ek tasfiye gerektiren işlemler bulunup bulunmadığı araştırılmadan karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Dairemizin kararı bozulmuştur.
GEREKÇE : Dava, TTK’nın geçici 7. maddesine göre sicilden resen terkin edilen kooperatifin ihyası istemine ilişkindir.
Somut olayda, İzmir 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin 29.03.2013 tarih 2012/509E, 2013/207K sayılı kararıyla ihyası istenen kooperatifin fesih ve tasfiyesine karar verilmiş ise de davalı … Müdürlüğünün cevabi yazısından kooperatifin tasfiye sonucu terkin olmadığı, TTK’nın geçici 7. maddesi uyarınca 23.09.2013 tarihinde resen sicilden terkin olunduğu anlaşılmaktadır.
Davacı Kurum tarafından sunulan belgelere göre … Müdürlüğü ile kooperatif arasındaki 08.09.1992 tarihli ön sözleşmenin 1. maddesine göre sulama suyu tesislerin … tarafından ikmal edilip kooperatife devredileceği, 4. maddeye göre kooperatifin idarece inşaası ikmal edilen sondaj tesislerini sonradan tanzim edilecek devir sözleşmesi esasları tahtında devralacağı, 5. maddeye göre kooperatif sahasında tesis edilmiş olan kuyuların intifa hakkının kooperatife devredileceği, motopomp, motopomp barakası ve varsa diğer … tesislerinin mülkiyeti, bedelleri tamamen ödeninceye kadar idarenin uhdesinde kalacağı, 7. maddeye göre kooperatifin sözleşmede gösterilen bedelleri taksitler halinde ödeyeceği belirtilmiştir.
03.07.1995 tarihli “Devir Sözleşmesi” ile davacı idare tarafından inşa edilmiş olan yer altı sulama tesislerinin işletilmek üzere kooperatife devredildiği, sözleşmenin 3. maddesinde bu sözleşmenin imzası ile pompaj tesislerinin intifa hakkının kooperatife geçtiği, devredilen pompaj tesislerinin mülkiyet bedelleri tamamen ödeninceye kadar idarenin uhdesinde kalacağı belirtilmiş, sözleşmenin 8. maddesinde de devredilen tesislerin bedelleri belirlenmiştir. 07.06.2005 tarihli “Ek Devir Sözleşmesi” başlıklı sözleşme ile yenilenen kuyu ile ilgili ek maliyetlere yer verilmiştir.
Torbalı 1. İcra Dairesi’nin 2016/87E, 2016/88E, 2016/89 E sayılı takiplerinin bu sözleşmelerdeki bedellerin tahsili amacıyla başlatıldığı anlaşılmaktadır.
… Başkanlığının 12.09.2018 tarih 624588 sayılı “… Kooperatiflerinin Tesis Borçlarının 7139 Sayılı Kanun Kapsamında Düzenlenmesi” konulu genelgesinde … tarafından inşa edilen ve sözleşme ile intifası sulama kooperatiflerine devredilen sulama tesisleriyle ilgili olarak, 7139 sayılı Kanunun 5.ve 8. maddesiyle 6200 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle yeraltı suyu sulama kooperatifleri arasında sulama tesisinin mülkiyetinin devrinden feragat edenlerden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce inşa edilmiş tesis bedelinin tahsilinden vazgeçileceği, tahsil edilen alacakların iade edilmeyeceği hükmüne yer verildiği belirtilerek sulama kooperatiflerinin 7139 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmak istemeleri halinde izlenecek yol tek tek izah edilmiştir. Eldeki ihya davası da bu genelge uyarınca işlemlerin yapılması ve kooperatif hakkındaki icra takiplerinin neticelendirilmesi amacıyla açılmıştır.
Dosyadaki belgelere ve Yargıtay bozma ilamına göre davacı … tarafından yapılan yer altı sulama tesislerinin intifa hakkı ile birlikte ihyası istenen kooperatife devredildiği, devir bedelinin tahsili için icra takibi başlatıldığı, yasal değişiklik ve buna dayanılarak çıkartılan genelge ile kooperatifin mülkiyeti devralma hakkından vazgeçmesi halinde ödenmemiş borçların tahsil edilmeyeceği prosedürüne yer verildiği anlaşılmaktadır. Böylelikle, inşaatı … tarafından yapılan yer altı sulama tesisleriyle ilgili olarak davacı …’nin, yer altı sulama tesislerinde intifa hakkı sahibi olan ve mülkiyet hakkından vazgeçme hakkı bulunan kooperatifin ihyasını istemekte hukuki yararı bulunduğu, ek tasfiye şartlarının oluştuğu, TTK’nın geçici 7. maddesindeki 5 yıllık hak düşürücü sürenin söz konusu olmadığı kanaatine varılmıştır. Buna göre davanın kabulü ile kooperatifin ihyasına, bu konudaki genelge ve icra takipleri ve bu takiplerin konusuyla sınırlı olarak kooperatifin ihyasına, ek tasfiye memuru olarak son yönetim kurulu başkanı …’in tasfiye memuru olarak atanmasına dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 20.12.2021 tarih 2021/6201 E, 2021/2362K sayılı kararında resen terkin edilen kooperatifin ihyasına ilişkin davada davalı … yasal hasım konumunda bulunup yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu olmayacağı belirtilmekle davalı aleyhine vekalet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmemiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kabulüne, … Müdürlüğünün 325 sırasında kayıtlı Sınırlı Sorumlu … Kooperatifi’nin … Başkanlığının 12.09.2018 tarih 624588 sayılı ” … Kooperatiflerinin Tesis Borçlarının 7139 Sayılı Kanun Kapsamında Düzenlenmesi” konulu genelgesi ile Torbalı 1.İcra Dairesi’nin 2016/87E, 2016/88E, 2016/89E sayılı takipleri ve bu takiplerin konusuyla sınırlı olmak üzere ihyasına,
Ek tasfiye memuru olarak son yönetim kurulu başkanı … TC kimlik nolu …’in atanmasına,
…’e ücret takdirine yer olmadığına,
İhya ve ek tasfiye sonrasında terkin işlemleri için 2.000,00 TL masrafın davacı vekilince ilk derece mahkemesine depo edilmesine,
Karar kesinleştiğinde ve masraf depo edildiğinde infazı konusunda ilk derece mahkemesince gereğinin yapılmasına,
Kararın ticaret sicilinde tescil ve ilanına,
Davacı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Davalı yasal hasım konumunda bulunduğundan davacı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Davacı tarafça sarf olunan yargılama giderinin davalının yasal hasım konumunda olması nedeniyle davacı üzerinde bırıkılmasına,
Davacı tarafça yatırılan ancak kullanılmayıp artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 20.01.2023