Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2019/3363
KARAR NO : 2022/1534

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KARŞIYAKA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 08.10.2019
NUMARASI : 2018/9 E. – 2019/576 K.
DAVANIN KONUSU : Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali
KARAR TARİHİ : 26.10.2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 26.10.2022

Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 08.10.2019 tarih 2018/9 E. – 2019/576 K. sayılı kararın Dairemizce incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, üye … tarafından düzenlenen rapor dinlenip ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :Davacı vekili, müvekkillerinin davalı kooperatifin üyesi …’ın yasal mirasçıları olduğunu, davalı kooperatifin 10.11.2017 tarih 16 s. yönetim kurulu kararı ile 1163 s. Yasa’nın 27. maddesine aykırı olarak, davalı kooperatife 63.310,00-TL borcun ödemediğinden bahisle çekilen 2 haksız ve usulsüz ihtar gerekçe gösterilerek üyelikten ihraç edildiğini, müvekkillerinin davalı kooperatife 63.310,00-TL borcunun bulunmadığını, İzmir … İlçesi … Köyü, … Mevkii’nde yer alan …-…-… nolu parsellerden hisse alanların, arsaların daha sonra SİT ilan edilmesi nedeni ile yapılaşmaya izin verilmemesi üzerine, başka bir hazine arazisi ile takas edilmek amacı ile 2863 s. Yasa’nın zorlaması ile kooperatif çatısı altında bir araya geldiğini ve sahibi oldukları arsa hisselerini kooperatife devrettiklerini, müvekkillerin annesi …’ın, … parselde bulunan 230/31100 m2 arsasını 27.04.2001 tarihinde davalı kooperatife bedelsiz olarak devrettiğini, 06.04.2002 tarihinde yapılan genel kurulda gündemin 11. maddesinde alınan karar ile müvekkilinin arsasının davalı kooperatife bedelsiz devri karşılığında para ödenmediğinin açıkça yazılı olduğunu, davalı kooperatif yönetiminin üyelerine yüklediğini aidat borcunu müvekkilinin murisinin ödediğini, davalı kooperatifin 30.06.2005 tarihine kadar arsa sahibi olmayanları üye kaydettiğini, genel kurulda gündemin 7. maddesinde, kooperatife yeni üye kaydının peşin 5.000,00-TL olması veya 5.000,00-TL hizmet karşılığı üye kaydedilmesi, bu genel kural kuruldan itibaren kararlaştırılan aidatların bu üyelerden de alınması hususunda yönetim kuruluna yetki verildiğini, müvekkilinin Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’ne açtığı 2014/469 E.s. menfi tespit davasında tespit edilen 5.250,00-TL borcu 29.06.2015 tarihinde 4.100,00-TL ve 02.07.2015 tarihinde 2.700,00-TL olarak ödediğini, davalı kooperatifin 26.04.2014 tarihinde yapılan 2013 yılı genel kurulunun 9. maddesinde … nolu parselin ihale yolu ile satışına katılmak için ihale öncesi ödenmesi gereken toplu paranın görüşülmesi maddesinde her üyenin 05 Haziran’a kadar 22.000,00-TL ödemesine, bu güne kadar ödenmeyen üyelerin borcunun 05.06.2014’e kadar ödemelerine oy birliği ile karar verildiğini, müvekkilinin 26.04.2014 tarihi itibari ile ayni ve nakdi ödemelerinin güncel değerinin 22.400,00-TL’den fazla olduğunu, davalının müvekkillerini 07.12.2015 tarihli yönetim kurulu kararı ile sözde aidat borcunu ödemediğinden bahisle kooperatif üyeliğinden ihraç ettiğini, Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nde açtıkları 2016/117 E.s. davanın, 2016/562 s. karar ile lehlerine sonuçlandığını, davalı kooperatifin 02.04.2016 tarihinde yapmış olduğu 2014 ve 2015 yılı genel kurul toplantısına müvekkilini davet etmediğini, genel kurulun 7. gündem maddesinde yeni üye kaydedilmesine karar verildiğini, 8. maddesinde, İzmir … İlçesi … Mahallesi … Mevkii … parselde bulunan 31.100 m2 tarla vasfındaki gayrimenkulun ihale sırasında eksik kalan paranın 6 üye tarafından tamamlanması için yönetim kuruluna oy birliği ile yetki verildiğini, o tarihte arsa sahibi üyeler ihraç edildiğine göre, 66.300,00-TL aidatı arsa sahibi olmayan 6 üyenin ödemesi gerekeceğini, müvekkili ve diğerlerinin bedelsiz verdiği hisselerin değeri kadar kooperatife eksik ödeme yaptığını, yine ihalede müvekkilinin verdiği nakit aidatların da kullandığını, kooperatifin 22.05.2017 tarihinde yaptığı 2016 yılı genel kurulu toplantısı yok hükmünde olmakla beraber 5. gündem maddesinde kooperatif ödenti seviyesinin 67.000,00-TL’na tamamlanmasını teminen eşitleme süresinin 3 ay olarak belirlendiğini, kooperatifin müvekkillerini hiç ödeme yapmamış gibi 63.310,00-TL borçlu gösterdiğini ve ihraç ettiğini, müvekkilinin davacı kooperatife borcunun bulunmadığını ihraç kararının haksız ve hukuksuz olduğunu, 2016 yılı genel kurul kararının yok hükmünde olduğuna ilişkin taraflarından açılan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/438 E.s. ve müvekkillerinin 07.112.2015 tarihli ihraç kararına karşı açılan 2016/117 E.s. davaların derdest olduğunu, Karşıyaka 6. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2017/193 E.s. dosyasında bulunan bilirkişi tarafından hazırlanan raporun eki olan davalı kooperatif genel kurul müzakere defterinin 07.06.2015 tarih 40 sayfa numaralı toplantı tutanağında alınan 2 no’lu tutanağında, kooperatif adına arsa ihalesine girerken 18.06.2014’te ihaleye katılabilmek için ortakların üye başına 63.495,00-TL ödemedikleri, 30.06.2015 tarihinde yapılacak genel kurulda kabulü ve onaylanmasının görüşüleceği kararı alındığını, müvekkilinin ise bu tarihte kooperatif ortağı olduğunu ve 07.06.2015 tarihi itibari ile kooperatife ayni ve nakdi ödemelerinin 63.495,00-TL’nın çok üstünde olduğunun davalı kooperatif yönetiminin kabulünde bulunduğunu, ihtarnamelerin kanuna ve usule aykırı olduğunu, 1163 S. Yasa’nın aradığı şartlan taşımadığını ileri sürerek, kooperatif yönetim kurulunun 10.11.2017 gün 16 sayılı, müvekkillerinin ortaklıktan çıkarılma kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili, aynı sermayelerde yıllar sonra değer güncellemesinin mümkün olmadığını, Kooperatifler Kanunu’na göre ayni sermaye ile üye olunabileceğini, davacının yasal statüsünün bu olduğunu, … parseldeki hissenin tapu kayıtlarında kooperatife satış olduğunu, satış üzerinden vergilerin alındığını, ayni sermaye konulan satışın bu günkü değer hesaplaması ile “borç yok, kooperatifin hiçbir harcamasına karışmam, aidat dahi ödemem” demenin mümkün olmadığını, toplanan 67.000,00-TL’nın tüm genel kurul tutanaklarından anlaşılacağı üzere, … parselin tamamının izale-i şüyu sonucu tüm parselin alınabilmesi ile ilgili olduğunu, Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/469 E.s. dosyasının davalıların eski dönem aidatlarına ilişkin olup, 2017 tarihli genel kurul uyarınca istenen ödemeler ile ilgisinin bulunmadığını, Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/341 E.s. davasında davacının da içerisinde olduğu bir grubun açtığı söz konusu parsel satışı için tapu iptal ve tescil davasının 22.01.2015 tarih 2015/20 s. kararı ile reddedildiğini, yine davacının da yer aldığı Karşıyaka 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/141 E.s. kooperatifin tasfiyesi istemli davanın 18.06.2014 tarih 2014/174 s. kararı ile reddedildiğini, ortaklıktan ihraç kararının ana sözleşme ve genel kurul kararlarına uygun olduğunu, sözleşmenin 14/2. md. uyarınca parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin 10 günlük ve 30 günlük noter ihtarının sonuçsuz kalması halinde yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarıldıklarını, 22.05.2017 tarihli genel kurul tutanağının 6. md. ihraç ile ilgili olmayıp, icra takibi halinde icra masraflarının da üyeye rücu edileceği ile ilgili olduğunu, genel kurulun 5. md. ise, üyelerden toplanması gereken 67.000,00-TL’nin her üye için eşitlenmesi ile ilgili olduğunu, ihtarda 63.310,00-TL tutarın ödenmesinin istendiğini, Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 16.02.2016 tarih 2016/177-562 s. ilamı ile, 2. ihtar koşulunun icra dairesinden yapılmasını uygun bulunmayarak davanın kabul edildiğini, davacı hakkındaki ihraç kararının mahkemece iptal edildiğini, kooperatif yönetiminin 22.05.2017 tarihli yeni bir genel kurul kararındaki yükümlülüğe dayanarak, 10 ve 30 günlük ihtar süreleri ile borçlarını ödemeyen üye hakkında ihraç kararı almasının yasaya uygun olacağını, kooperatifin mahkemenin vermiş olduğu 22.12.2016 tarihli iptal kararı karşısında, murisleri kooperatif üyesi olan davacıları 22.05.2017 tarihli genel kurula çağırdığını, Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 26.04.2014 tarihli genel kurulun 4. gündem maddesi hariç diğer maddelerinin iptali istemlerinin reddi ile sonuçlanan ve davacılar tarafından istinafa taşınan 10.05.2017 tarih 2014/532-281 s. kararın kesinleşmesinin beklenmesine gerek olmadığını, zira söz konusu davada üyelerin parasal yükümlülüklerle ilgili iptal bulunmadığı gibi, bu davanın konusunun da 22.05.2017 tarihli genel kurul kararı uyarınca ödeme yapmayan ve ihraç edilen üye ile ilgili olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacıların kooperatifçe istenen 63.310,00 TL tutarından ödedikleri aidat tutarları düşüldüğünden daha az borçlu olmaları sebebiyle ihtarnamelerde istenilen parasal hükümlülüklerin gerçeği yansıtmadığı, yasal dayanağı bulunmayan alacak talebini içeren ihtarnamenin usulsüz olacağı, usulsüz ihtarnamelere dayalı çıkarma kararının iptal edilmesi gerektiğinden bahisle davanın kabulüne ve davacıların davalı kooperatif üyeliğinden çıkarılmalarına ilişkin davalının 10.11.2017 tarih ve 16 sayılı çıkarma kararının iptaline karar verilmiştir.
Karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF NEDENLERİ : Davalı vekili, davacıların ödemede bulundukları banka makbuzunda hiçbir açıklama yer almayıp ödeyenin … olması, yine davası bulunan babası üye … ile aynı soyadını taşıması nedeniyle ödemenin … adına anlaşılmasının olağan olduğunu, aksinin ispatının davacıya ait olduğunu, kusuru nedeniyle hak iddia edemeyeceğini, bir an için ödemenin davacılar adına kabul edilmiş olması halinde bile 6.800,00 TL eksikliğin küçük fark kabul edilebilecek düzeyde olup emsal kararda belirtildiği üzere davacıların hiç borcu olmadıklarından bahisle ödeme yapmamalarının kabul edilemeyeceği istinaf nedenleri olarak ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
GEREKÇE :Dava, davalı kooperatifin 10.11.2017 tarih ve 16 sayılı davacıların kooperatif ortaklığından ihracına ilişkin kararın iptali istemine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dairemizce HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf nedenleriyle ve resen kamu düzenine ilişkin sebeplerle sınırlı olarak istinaf incelemesi yapılmıştır.
İlk derece mahkemesince, İzmir 11. Noterliği’nin 22.04.2013 tarih 06377 Y.s. mirasçılık belgesinin getirtildiği, kooperatife ait belgelerin celbi ile tetkikinde davalı kooperatifin 22.05.2017 tarihinde yapılan 2016 yılı olağan genel kurul toplantısının 4. gündem maddesinde aylık aidatların 250,00-TL olmasının kabul edildiği, gündemin 5. maddesinde ödenti seviyesinin 67.000,00-TL’na tamamlanması (eşitlenmesi) eşitleme süresinde 3 ay olarak belirlenmesine yönelik kararı alındığı, taraflar ve murisleri arasında geçmişe dayalı çok sayıda uyuşmazlık bulunduğu, bu kapsamda Karşıyaka 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/141 E.s. dosyasından kooperatifin tasfiyesi istemi ile açılan davanın 18.06.2014 tarihli 2014/174 s. karar ile reddolunduğu; Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10.05.2017 tarih, 2014/532-281 s. Kararı ile 1999-2000-2001 ve 2011 yılı genel kurullarında dava konusu arsaların alımı ve satımı ile ilgili kararların yok hükmünde olduğunun tespiti ile davacıların ayni sermaye olarak koyduğu arsanın değerinin tespiti ve aidat ödemelerine dahil edilmesi, davalının 2006 yılı dahil ile 2013 yılı dahil arasında tüm defter ve kayıtlan incelenerek kasa mevcudunun saptanması, giderlerin usulüne uygun yapılıp yapılmadığının, yönetim kurulunun ibrası ve yeni yönetim kurulu seçimi, ek ödeme niteliğinde yüklenen aylık 200,00-TL ve 40.000,00-TL ek ödeme ile … sayılı parseldeki satış ve ihale, genel kurul kararlarının yok hükmünde olduğunun tespiti ve iptali istemi ile açılan davanın yargılaması sonunda, davacıların ayni sermaye olarak koydukları arsaların değerinin tespit edilerek aidat ödemesi olarak kabulü talebi ile ilgili olarak harçlandırılmış ve usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına, genel kurul toplantısının 4. gündem maddesinde alınan kararın iptaline, diğer kararların iptali yönündeki taleplerin reddine karar verildiği; Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/341 E.s. dosyasında söz konusu parsel satışı ile ilgili açılan tapu iptal ve tescil davasının 22.01.2015 tarih 2015/20 s. karar ile reddolunduğu, dosyanın Yargıtay aşamasında bulunduğu; Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 22.12.2016 tarih 2016/117-562 s. Kararı ile ihtarnamelerin ve tebliğ işlemlerinin ana sözleşmeye ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile davacılar …, …, … ve …’ın muris …’dan intikal eden kooperatif ortaklığından ihraçlarına ilişkin davalı kooperatif yönetim kurulunun 16.02.2016 gün 52 sayılı ihraç kararının iptaline karar verildiği ; Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/438 E.s. dosyasından; 22.05.2017 tarihinde yapılan genel kurul kararının iptali istemi ile davacılar tarafından açılan davanın yargılaması sonunda 07.02.2018 tarih 2018/39 s. karar ile genel kurul kararlarının butlanla malul olduğunun tespitine, olmadığı takdirde iptaline ilişkin davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Davaya dayanak teşkil eden ihtarnameler incelendiğinde; davalı kooperatif tarafından davacılar …, … ve …’a keşide edilen Karşıyaka 1. Noterliği’nin 05.09.2017 tarih ve 12637 Y.s. ihtarnamesi ile; 22.05.2017 tarihli genel kurulda alınan ödeme kararı gerekçe gösterilerek 31.08.2017 tarihine kadar yatırılması gereken 63.310,00-TL’nın 3 ay geciktirildiği, 10 gün içerisinde ödenmesi, ödenmediği takdirde Kooperatifler Kanunu’nun 16. ve 27., ana sözleşmenin 14/2 md. uyarınca kooperatif ortaklığından çıkarılacağı ihtar edilmiş, ihtarname 07.09.2017 tarihinde tebliğ edilmiştir. Aynı gerekçe ve ihtarla davacı … ’a keşide edilen Karşıyaka l. Noterliği’nin 12.09.2017 tarih 12991 Y.s. ihtarnamesi 20.09.2017 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Davalı kooperatif tarafından davacılar …, … ve …’a keşide edilen Karşıyaka l. Noterliği’nin 02.10.2017 tarih ve 14062 Y.s. ihtarname ile, kooperatife olan borcun 30 gün geciktirildiği, 05.09.2017 tarih 12637 Y.s. ihtarnamenin 07.09.2017 tarihinde tebliği ile verilen 10 günlük süre içerisinde borcun ödenmediği, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde 63.310,00-TL borcun nakden ve defaten ödenmesi, ödenmediği takdirde Kooperatifler Kanunu’nun 16. ve 27., ana sözleşmenin 14/2 md. uyarınca kooperatif ortaklığından çıkarılacağı ihtar edilmiş, ihtarname 03.10.2017 tarihinde tebliğ edilmiştir. Aynı gerekçe ve ihtarla davacı … ’a keşide edilen Karşıyaka l. Noterliği’nin 02.10.2017 tarih 14054 Y.s. 2. ihtarname ile, 12.09.2017 tarih 12991 Y.s. ihtarnamenin 20.09.2017 tarihinde tebliği ile verilen 10 günlük süre içerisinde borcun ödenmediği, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde 63.310,00-TL borcun nakden ve defaten ödenmesi, ödenmediği takdirde Kooperatifler Kanunu’nun 16, ve 27., ana sözleşmenin 14/2 md. uyarınca kooperatif ortaklığından çıkarılacağı ihtar edilmiş, ihtarname 03.11.2017 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davacılara, ortaklıktan çıkarıldıklarına dair kooperatif yönetim kurulunun 10.11.2017 tarih 16 sayılı kararı, Karşıyaka 1. Noterliği’nin 10.11.2017 tarih 16073 Y.s. ihtarnamesi ile 15.11.2017 tarihinde tebliğ edildiği, yerel mahkemece dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılarak rapor alındığı, işbu raporun hükme esas alındığı anlaşılmıştır.
Taraflarca dosyaya ibraz edilen belgelerden muris … ve mirasçılarının ortaklık süresince 3.190,00-TL aidat ödemesi yaptıkları, bilahare Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin vermiş olduğu menfi tespit davasından sonra davalı kooperatife 5.250,10-TL tutarında aidat bedeli ile 83,33-TL ihtarname giderini … Bankası Karşıyaka Şubesi kooperatif hesabına 29.06.2015 tarihinde 4.100,00-TL, 02.07.2015 tarihinde 2.700,00-TL olmak üzere … tarafından yatırıldığı, oysa ki yukarıda belirtildiği üzere ihtarnamelerin 63.310,00 TL yönünden tanzim edildiği, alınan bilirkişi raporu da dikkate alındığında davacıların kooperatifçe istenen 63.310,00-TL tutarından daha az borçlu oldukları, bu haliyle ihtarnamelerde istenen parasal yükümlülüklerin gerçeği yansıtmadığı, dolayısıyla kooperatifçe ihraç prosedürüne uyulmadığı ve anasözleşmenin 23/6. maddesine aykırı olduğunun tespiti ile yasal dayanağı bulunmayan alacak talebini içeren ihtarnamelerin usulsüz olduğundan mahkemece verilen 10.11.2017 gün 16 sayılı kararın iptali yerinde görülmüştür.
Bu durumda, istinaf kanun yoluna başvuranın dilekçesinde yer verdiği itirazların açıklanan gerekçe ışığında yerinde olmamasına, kararda kamu düzenine ilişkin bir aykırılık bulunmamasına, kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olmasına göre, duruşma açılmasına gerek görülmeyerek Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Davalı yönünden istinaf karar harcı olan 80,70 TL’den peşin alınan 44,40 TL’nin mahsubu ile bakiye 36,30 TL’nin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-İstinaf başvurusu nedeniyle davalı tarafından yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Yargıtay ilgili Hukuk Dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere 26.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.