Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2019/3198
KARAR NO : 2022/1557

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 15.02.2018
NUMARASI : 2016/748 E. 2018/167 K.
DAVANIN KONUSU : Alacak
DAVA TARİHİ : 15.02.2018
KARAR TARİHİ : 31.10.2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 31.10.2022

İzmir 5.Asliye Ticaret Mahkemesinin 15.02.2018 tarih 2016/748 E. 2018/167 K. sayılı kararın Dairemizce incelenmesi davalı … vekili tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, üye hakim … tarafından düzenlenen rapor dinlenip ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacılar vekili, davacıların … plakalı minibüsün maliki olduğunu, davalı …’in sevk ve idaresindeki … plakalı aracın davacıların aracına çarpıp yana yatmasına sebebiyet verdiğini, olayda …’in kusurlu olduğunu, aracın rayiç emsal bedelinin 45.000,00-TL, hasar bedelinin 30.000,00-TL olması nedeniyle pert total sayılması gerektiğini, sovtaj değerinin ise 15.000,00-TL olduğunu ve aracın yenisinin satın alınmasının 15-20 gün sürmesi nedeniyle günlük net kazancının 180,00-TL olması nedeniyle 2.700,00-TL kazanç kaybının bulunduğunu, davalı … Sigorta A.Ş. tarafından 21.000,00-TL lik ödeme yapıldığını, bu ödemenin yeterli olmadığını belirterek; şimdilik 9.000,00-TL hasar bedeli ile 770,20-TL tespit giderinin tüm davalılardan müteselsilen tahsiline, ticari kazanç kaybı yönünden ise 2.700,00-TL’nin araç maliki … A.Ş. ve araç sürücüsü …’den müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı … vekili, kusurun davalıya ait olmadığını, davacının geçiş üstünlüğünün bulunmadığını, davacının sola dönüşlerde sağdan gelen taşıtlara ilk geçiş hakkını vermesi gerektiği halde davacının buna uymadığını, asli kusurlunun davacıda olduğunu, zararın ZMMS sigortacısından tahsil edilebileceğini, zararın karşılığı bir tutarın ödendiğini, sigortacının açılan davayı takip etmek ve vekalet ücretlerini ödemekle yükümlü olduğunu, davalının sorumluluğunun bulunmadığını, belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … AŞ vekili, aracın uzun süreli kira sözleşmesi ile dava dışı … A.Ş.’ye kiraya verdiğini, işleten sıfatının kiracıya geçtiğini sorumluluğunun bulunmadığını, araç ile ilgili fiili tasarrufunun bulunmadığını, kira sözleşmesini dosyaya sunduklarını, belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Sigorta AŞ vekili, trafik kazası nedeniyle davacıya 21.000,00-TL ödeme yaptığını, davacının davalıyı ibra ettiklerini ve talep haklarının kalmadığını, davalının sorumluluğunun poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalı araç … plakalı aracın sürücüsü …’in % 75 kusurlu olduğu, davalı … A.Ş.’ nin uzun süreli kira kapsamında aracı … A.Ş.’ nin kullanımında/işletmesinde bulunması nedeniyle sorumluluğu bulunmadığı, davalı … Sigorta AŞ nin kusur oranına göre bakiye tazminat yükümlülüğünün 3.000,00-TL olduğu, davalı …’ in kusur oranına dayalı olarak kazanç kaybı olarak 2.700,00-TL ‘den sorumlu olduğu, belirtilerek; davanın kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Karara karşı davalı … vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF NEDENLERİ : Davalı … vekili, tarfların karıştığı kazada kusurun davacıda olduğunu, davalı …’in sola döneceği esnada sol taraftan hızlı seyreden ve ani bir şekilde karşısına çıkan sürücü … idaresinde Soyak Siesta İstikametine giden minibüsün yol vermemesi sonucu sağ yan ve sağ arka teker kısımlarına çarpması nedeniyle minibüsün sol tarafına doğru devrildiğini, minibüsün geçiş üstünlüğü bulunmadığını, davalının minibüsün sağ tarafında yer aldığından geçiş hakkı bulunduğunu, bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağını, zorunlu mali sorumluluk sigortası hükümleri gereğince zararın davalının kusuru oranında zarar sigortasından karşılanması gerektiğini, davacı yana söz konusu teminat kapsamında ödeme yapılmışken tekrardan davalı aleyhine tazminat talebinde bulunulmasının iyiniyet ve dürüstlük kurallarıyla bağdaşmadığını, davacı araç sürücüsünün hızlı gitme, önüne bakmama ve telefon gibi başka şeylerle ilgilenme gibi davranışlarının dikkate alınmadığını, belirterek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE : Dava, trafik kazası nedeni ile davacıların aracında oluşan hasar ile kazanç kaybının işletenin hukuki sorumluluğu ve ZMMS kapsamında tahsili istemine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince yukarıda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Dairemizce HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf nedenleriyle ve resen kamu düzenine ilişkin sebeplerle sınırlı olarak istinaf incelemesi yapılmıştır.
Davalı … şirketi tarafından ZMMS poliçesi kapsamında sigortalı davalı şirkete ait diğer davalı …’in kullandığı … plaka sayılı araç ile davacılara ait … plakalı minibüsün karıştığı trafik kazası nedeniyle davacıların aracı zarar görmüştür. Dosya kazandırılan kusur ve hesap bilirkişi raporu ile olayın oluşumunda davalı sigortalı araç sürücüsünün % 75 oranında asli, davacı araç sürücüsünün ise % 25 oranında tali kusurlu olduğu, kaza tarihinde aracın mevcut haliyle ikinci el rayiç değerinin 47.000,00-TL, araçta oluşan gerçek zararın tamir bedelinin KDV dahil 37.877,41-TL olduğu, aracın tamirinin ekonomik olmaması göz önüne alındığında pert olarak kabul edilmesi gerektiği, pert / sovtaj değerinin 15.000,00-TL, kazanç kaybının ise 3.600,00-TL olduğu belirtilerek, davalı … şirketi tarafından 21.000,00-TL ödeme yapılmış olması ve tarafların kusur oranı dikkate alındığında davacının talep edebileceği hasar ve kazanç kaybı bedelinin toplam 5.700,00-TL olduğu tespit edilmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85/1 maddesinde, “bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yararlanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, araç işletenin bu zarardan sorumlu olacağı”, aynı yasanın 85/son maddesinde ise, ” işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiştir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. 85/1. ve 85/son maddeleri ile Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır.(Yargıtay HGK’nun 15.6.2011 tarih ve2011/17-142 Esas – 2011/411 Karar, 22.2.2012 tarih ve 2011/17-787 Esas – 2012/92 Karar, 16/1.2013 tarih ve 2012/17-1491 Esas – 2012/411 Karar ve Yargıtay 17. HDBnın 20/05/2013 tairh ve 2012/8984 Esas – 2013/7276 Karar sayılı ilamları) Dolayısıyla, trafik kazası nedeni ile davacının zarardan davalı işletenler ile sigorta şirketinin 2918 sayılı KTK ve 6098 sayılı TBK hükümleri ile ZMMS poliçesi kapsamında sürücünün kusuru oranında müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu amirdir.
İDM tarafından araç maliki davalı … A.Ş. uzun süreli kiralama sözleşmesi nedeniyle işleten sıfatına haiz olmadığı değerlendirilerek bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği kabul edilmiş olup Bu davalı yönden karara karşı istinaf talebi bulunmadığından yalnızca istinaf talebinde bulunan davalı araç sürücüsü yönünden inceleme yapılmıştır.
Davalının ileri sürdüğü istinaf nedenlerinin aksine bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davalı … plaka sayılı araç sürücüsünün, kontrolsüz kavşağa geldiği sırada hızını azaltarak sola dönüş lambalarını yakmak suretiyle kavşak girişinde uygun bir şekilde durup gerekli kontrolleri yaparak, kendisine göre emniyetli şeklide duramayacak mesafede bulunan ve düz şekilde seyrediyor olan davacıya geçiş önceliği tanıması gerekirken, bu hususta gerekli dikkat ve özeni göstermeyip kavşağa girmek suretiyle davacı araca çarpması neticesinnde aracın yana yatması şeklinde meydana gelen kazada sürücü …’in dönüş, manevra ve geçiş kurallarına aykırı mevcut eylemleri ile % 75 oranında asli, kavşağa yaklaşırken hızını azaltmayan davacı aracın ise % 25 oranında tali kusurlu olduğunun anlaşılması karşısında; kusur tespitinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından davalının kusura yönelik istinaf talebi yerinde görülmemiştir.
2918 sayılı KTK’nın 88.maddesi gereğince bir motorlu aracın katıldığı kazada, üçüncü kişinin uğradığı zarardan dolayı, birden fazla kişi tazminatla yükümlü bulunuyorsa, bunlar müteselsil olarak sorumlu tutulur. Başka bir deyişle dava dışı üçüncü kişiye verilen zarardan aracın işleteni, sürücüsü ve sigorta şirketi müştereken ve müteselsilen sorumludur. Buna göre meydana gelen zarardan birlikte sorumlu bulunanlardan birinin yaptığı ödeme nisbetinde diğer borçlular da borçtan kurtulmuş olur. Yani müteselsil borçlulardan birinin yaptığı ödeme alacaklıya karşı olan borcu tüm borçlular yönünden ödenen miktar kadar sona erdirir. Dolayısıyla, davalı ZMMS sigorta şirket tarafından yapılan 21.000,00-TL ödeme miktarında davalı …’in de borçtan kurtulduğunun kabulü gerekecektir.
Açıklanan tüm bu hukuki ve maddi vakıalar karşısında; her ne kadar İDM tarafından, davalı … şirketi tarafından yapılan bu ödeme nazara alınmaksızın, araç pert kabul edilerek sovtaj bedelinin (15.000,00-TL) aracın kaza tarihindeki ikinci el rayiç bedelinden (47.000,00-TL) indirilmesi suretiyle (32.000,00-TL) davalının kusuru oranına (%75) karşılık gelen 24.000,00-TL zararın tamamından sorumluluğu cihetine gidilmiş ise de varılan hukuki kabulde isabet bulunmamaktadır. Zira; davalı … şirket tarafından yapılan ödeme miktarında (21.000,00-TL) davalı da borçtan kurtulacağı için davalının sorumluluğunun davalı … şirketi gibi yapılan bu ödeme mahsup edilmek suretiyle 3.000,00-TL olacak şekilde belirlenmesi gerekir. Bu itibarla davalının tazminata yönelik istinaf talebi yerindedir.
Bu durumda, yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığından Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca davacının istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmesi, gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı … vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 15.02.2018 tarih ve 2016/748 E. – 2018/167 K. sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA,
2-Davacıların davasının … AŞ yönünden REDDİNE,
Davacıların davasının davalılar … ile davalı …A.Ş. yönünden KISMEN KABULÜ İLE
3.000,00-TL hasar bedelinin davalılardan müştereken müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
2.700,00-TL ticari kazanç kaybının davalı …’ den tahsili ile davacıya ödenmesine,
Fazlaya ilişkin taleplerin reddine,
492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması lazım gelen 389,36-TL harçtan peşin alınan 213,08-TL harcın mahsubu ile bakiye 176,28-TL harcın davalılar … ve … Sigorta A.Ş’den tahsili ile Hazineye gelir kaydına, (davalı …’in 82,85-TL’den sorumlu tutulmasına,)
Davacı tarafça yatırılan 213,08-TL harcın davalılar … ve … Sigorta A.Ş’den tahsili ile davacıya verilmesine,
Davacı tarafça yapılan 29,20-TL başvurma harcı, 130,00-TL keşif harcı, 514,50 TL posta ve tebligat masrafı, 800,00-TL bilirkişi ücreti, 170,00-TL keşif taksi ücreti ve İzmir 7.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/56 D.İş sayılı dosyasında hasar tespitine ilişkin tespit edilen yargılama gideri olan toplam 527,90-TL olmak üzere toplam 2.171,60-TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranı nazara alınarak 977,20-TL yargılama giderinin davalılar … ve … Sigorta A.Ş ‘den alınarak davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına, (davalı …’in 459,28-TL’den sorumlu tutulmasına)
Davacı taraf kendini bir vekil ile temsil etmiş olduğundan kabul edilen miktar üzerinden AAÜT gereği hesaplanan 5.700,00 TL vekalet ücretinin davalılar … ve … Sigorta A.Ş ‘den alınarak vekili lehine davacıya verilmesine, (davalı …’in 2.679,00 TL’den sorumlu tutulmasına)
Davalılar … ve … Sigorta A.Ş kendilerini vekille temsil ettirmiş olduklarından reddedilen miktar üzerinden red nedeni ortak olduğundan AAÜT 3/2. maddesi gereği hesaplanan 5.700,00-TL tek vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine,
Davalılardan … AŞ kendini bir vekil ile temsil etmiş olduğundan ve aleyhe istinaf bulunmadığından reddedilen miktar üzerinden AAÜT m. 13/1 gereği hesaplanan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak vekili lehine davalı … A.Ş ‘ye verilmesine,
HMK m. 333 gereği gider avansından artanın kararın kesinleşmesi ve talep halinde yatırana iadesine,
3-İstinaf yoluna başvuran davalı …’in ödediği istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,
4-İstinaf yoluna başvuran davalı …’in istinaf başvurusu nedeniyle sarf ettiği 121,30-TL başvurma harcından oluşan istinaf yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı …’e verilmesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, HMK’nın 362/1-a maddesi uyarınca miktar itibariyle kesin olmak üzere 31.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.