Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/2221
KARAR NO : 2022/1836
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 21.02.2019
NUMARASI : 2018/135 E. – 2019/28 K.
DAVANIN KONUSU : Faydalı Modele Tecavüzün Tespiti, Maddi Manevi Tazminat
KARAR TARİHİ : 08.12.2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 08.12.2022
İzmir Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 21.02.2019 tarih 2018/135 E. – 2019/28 K. sayılı kararın Dairemizce incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, üye … tarafından düzenlenen rapor dinlenip ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacı vekili, müvekkilinin kendi üretip, piyasaya sunduğu “Tam Otomatik Döner Kesim Hattı” faydalı modelini ilk defa 21.10.2015 tarihinde 2014/15967 tescil numarasıyla Türk Patent ve Marka Kurumunda tescil ettirdiğini, davalı şirketlerin müvekkiline ait tescilli faydalı modeli aynen taklit ettiklerini, davalı şirketlerin her ikisinin de kurucu ortakları arasında yer alan dava dışı …’un müvekkil şirketin eski ortaklarından olduğunu, 22.07.2014 tarihinde tüm hak ve alacaklarını alarak müvekkili şirketteki ortaklığından ayrıldığını, 13 gün sonra davalı … Şti.’ni kurduğunu ve müvekkili şirkete ait faydalı model olarak tescilli ürünün aynısını üretmeye başladığını, bu ürünü yurt dışında satabilmek amacıyla 16.05.2017 tarihinde davalı … A.Ş.’yi kurduğunu, davalı şirketlerin müvekkiline ait tasarımı kullanarak ürettikleri ürünleri Avrupa Birliği ülkelerine ihraç etiklerini iddia ederek, müvekkili adına Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde TR 2014/15967 Y no ile tescilli, “Tam Otomatik Döner Kesim Hattı” faydalı modeline davalılar tarafından gerçekleştirilen tecavüz ile haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine ve kaldırılmasına, üretilen Tam Otomatik Döner Kesim Hattı ürünlerinin ve bunların üretiminde kullanılan her türlü araç, techizat ve sair vasıtalara gerek yukarıdaki ve gerekse tespit edilecek adreslerde el konulmasına, toplanmasına, imha edilmelerine, bu ürünlere ilişkin basılı evrak, fatura, sevk irsaliyesi, broşür, ticari evrak vs. basılı madde ile tanıtım vasıtalarının silinmesine, silinmesi mümkün olmuyor ise kaldırılmasına veya imha edilmesine, davalıların haksız eylemlerinden ve tecavüzlerinden dolayı fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak üzere 10.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL manevi tazminatın müvekkili şirkete ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili, davacı … şirketinin aktif dava ehliyetine sahip olmadığını, davanın dayanağı olan 2014/15967 numaralı faydalı modelin davacılardan … şirketi adına tescilli olduğunu, diğer davacı … şirketinin anılan faydalı model üzerinde inhisari veya dava açmaya yetkili basit lisans sahibi sıfatıyla da maddi hukuk açısından bir hukuki bağlantı içinde olmadığını, davanın kötü niyetli olduğunu, müvekkili şirketlerin tek ve ana faaliyetinin otomatik döner pişirme ve kesme robotu ile ekipmanlarını üretip yurt içi ve yurt dışına satılması olduğunu, döner robotlarının geliştirilmesi ve üretimi konusundaki çalışmaların müvekkili şirketlerin kurucu ortağı olan …’un kardeşleri tarafından kurulan dava dışı … şirketi bünyesinde, 2005 yılında başladığını, ar-ge çalışmalarının Tübitak tarafından desteklendiğini, davacının faydalı modelinin ana yapısını oluşturan döner robotunun, dava dışı … firmasının kurucusu olan dava dışı … adına yapılan 2007 tarihli patent başvurusuna da konu olduğunu, davacı … adına tescilli faydalı modelin, anılan patent başvurusundaki döner robotunun üzerine hiçbir buluş fikri içermeyen, yenilik içermeyen ve tümüyle kötü niyetli bir başvuruya dayalı olarak tescil edildiğini, … firması bünyesinde yapılan teknik çalışmaların önce 2013 tarihinde kurulan davacı … şirketine aktarıldığını, müvekkili şirketlerin kurucusu ve hakim ortağı …’un da davacı şirkette kurucu ortak ve hissedar olduğunu, hisselerini devredip şirketten ayrıldığını, müvekkili şirketler tarafıdan İzmir FSHHM 2018/157 E. sayılı dosyasında müvekkillerinin fiillerinin davacı … şirketine ait faydalı modele tecavüz oluşturmadığının tespiti ve anılan faydalı modelin hükümsüzlüğü istemiyle dava açıldığını, bu davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacı … şirketine ait 2014/15967 tescil numaralı faydalı model konusu buluşun yeni olmadığını, 2018/48 D.İş sayılı dosyada alınan bilirkişi raporunda da belirlendiği üzere, müvekkiline ait 2017/03909 numaralı otomatik döner kesme robotu isimli faydalı model başvurusu kapsamında olduğunu, daha gelişmiş bir teknoloji içerdiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, dava konusu faydalı modelin tam otomatik döner kesim hattı adıyla 21.10.2015 tarihinde 2014/15967 no ile davacı … Şti. adına kaydedildiği, davalı şirketlerin kurucu ortaklarından …’un daha önce davacı şirketin ortağı olduğu, 22.07.2014 tarihinde ayrıldığı, dolayısıyla tarafların birbirlerinin faaliyetleri ve hakları hakkında bilgi sahibi oldukları, kural olarak, faydalı model tescilinden doğan hakların belge sahibine ait olduğu, bununla birlikte yazılı veya fiili bir lisansla ilgisiz bir şirket veya bir kardeş şirketin faydalı modelin korunmasını haksız rekabet ilkelerine göre isteyebileceği, faydalı model tescil belgesine sahip olmayan …. Şti’nin tek başına davacı olmaması nedeniyle belge sahibi firmanın organik bağı ve izni nedeniyle davacı olabileceği, 2018/148 D.İş sayılı dosyada davalılardan … Şti.’nin talebinde bulunduğu, … Şti.’nin faydalı modele dayanarak İzmir Gümrüğünde başvuru suretiyle ürünleri durdurduğunu, oysa ihracattan engellenen ürünlerinin 2014/15967 nolu faydalı modelin koruma kapsamında olmadığını, farklılıklar içerdiğini, kendilerinin de 23.11.2017 tarihli tam otomatik döner kesime robotunda gelişme başlığını taşıyan 2017/18684 sayılı faydalı model başvurularının olduğunu belirttiği, düzenlenen tespit bilirkişi raporunda; … firmasının döner robotunda 2014/15967 nolu faydalı modele göre farklı teknik aksamlar bulunduğunun, geliştirmeler söz konusu bulunduğunun tespit edildiği, eldeki davada alınan 09.01.2019 havale tarihli kurul raporunda, davalı şirketlerin üretim, satış ve ihracata konu ettiği makinelerin 2014/15967 sayılı faydalı modelin tüm unsurlarını aynen veya eş değer olarak içermediği, bir ihlalden söz edilemeyeceği yönünde görüş bildirildiği, davalıların ürünlerinde davacılara ait bazı unsurların varlığına rağmen, bunların tek başına tecavüzün gerçekleştiğini göstermediği, davacının dayandığı uzman mütalaası ihlal bulunduğu görüşünü içermekle birlikte, davalı tarafın dayandığı kanıtların aksi yönde olduğu, davacı şirketler tarafından açılan faydalı modele tecavüz, haksız rekabet ve tazminat davalarının kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacılar vekilince istinaf yoluna başvurulmuştur.
İSTİNAF NEDENLERİ : Davacılar vekili, ilk derece mahkemesince sözlü yargılamaya geçildiği belirtilmeden ve taraflara bu konuda süre verilmeden hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporu ile dosyaya sundukları uzman mütalaası arasındaki çelişki giderilmeden hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda sadece bir tabloya yer verilerek müvekkiline ait faydalı model ile davalı şirketlerin robotlarının farklı olduğuna dair yapılan tespitin hatalı olduğunu,
bilirkişilerin söz konusu parçaların hangi sebeple benzer veya eşdeğer olmadığını açıklamaları gerektiğini, uzman mütalaasında ise davalı şirketlere ait döner robotu ile müvekkili şirket adına tescilli faydalı modelin hangi unsurlar ve hangi parçalar bakımından benzediğinin açık ve net bir şekilde yer aldığını, davalı … şirketi tarafından müvekkili şirket aleyhine açılmış olan 2018/157 E. sayılı dosyada alınan bilirkişi raporunda davacı (eldeki davada davalı) ait döner kesme makineleri ile müvekkiline ait tescilli olan faydalı modelin karşılaştırıldığını, aradaki mekanik farkların ve mekanik yapının detaylı olarak incelendiğini, söz konusu karşılaştırma sonucunda açık ve net bir şekilde müvekili …. Şti.’ne ait 29.12.2014 tarihinde T.C. Türk Patent Enstitüsüne faydalı model için başvuru yapılan TR 2014/15967 Y numara ile belgelendirilmiş, 10 yıl süreli 2014/15967 nolu faydalı modelin özet tanımında üzerinde bulunan istemlerin … Şti. tarafından üretilen ürünlerde 2014/15967 faydalı modelin düşünce yapısı ile aynı olduğunun, aynı işlevi gördüğünün, bazı imalat parçalarında ülke ve teknolojik gelişmelere uygun değişiklikler yapıldığı şeklinde ifadelere yer verilerek davalı …. şirketi tarafından üretilen robotların müvekkilleri tarafından TPE nezdinde tescilli döner robotlarının taklidi olduğunun ortaya konduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun gerekçe ihtiva etmediğini belirterek kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE : Dava, davacıya ait 2014/15967 nolu faydalı modele tecavüzün tespiti ve önlenmesi, maddi ve manevi tazminatın tahsili istemlerine ilişkindir.
Dairemizce HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf nedenleriyle ve resen kamu düzenine ilişkin sebeplerle sınırlı olarak istinaf incelemesi yapılmıştır.
Davada, davacı … Şti. adına tescilli 21.10.2015 tescil tarihli 2014/15967 nolu “Tam otomatik döner kesim hattı” başlıklı faydalı modelin davalı şirketler tarafından birebir kopyalanarak üretilen ürünlerin yurt içi ve yurt dışına satışının yapıldığı iddia edilerek, faydalı modele tecavüzün tespiti, önlenmesi, üretilen ürünlere el konulması, toplatılması, imha edilmesi ile maddi ve manevi tazminatın davalılardan tahsili talep edilmiş olup, ilk derece mahkemesince faydalı modele tecavüz bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İzmir Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2018/48 D.İş sayılı dosyasında; talep eden (eldeki davada davalı) … Şti. vekili, İzmir Gümrük Müdürlüğü tarafından 18.04.2018 tarihinde müvekkili şirketin mallarının alıkonulduğunu, karşı tarafın faydalı model hakkı aldığı ürün ile müvekkili şirketin alıkonulan ürünleriyle karşılaştırma yapılarak, benzer olmadığının tespiti ile müvekkili şirketin alıkonulan ürünlerinin karşı tarafın ürünleriyle farklılıklarının bilirkişi marifetiyle tespitini talep etmiştir. Bu dosya ile birleştirilen 2018/49 D.İş sayılı dosyada ise, talep eden … Şti ve … Şti. (eldeki davada davacılar) vekili, müvekkilinin 2014/15967 tescil nolu “Tam Otomatik Döner Kesim Hattı” ibareli faydalı modeline karşı taraflarca tecavüz edildiği, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrük Genel Müdürlüğü’ne başvurmaları üzerine 19.04.2018 tarihli karar ile karşı tarafın gümrük işlemlerinin durdurulmasına karar verildiğini, İzmir Gümrük Müdürlüğü tarafından verilmiş olan kararın Gümrük Yönetmeliğinin 107. maddesi gereğince 10 iş günü içerisinde ilgili mahkemede ihtiyati tedbir kararı alınması gerektiğini belirterek, karşı tarafın müvekkili adına tescilli faydalı modelinin üretiminin, satışının ve ihracatının durdurulması ve anılan tecavüz eyleminin devamının önlenmesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. Mahallinde konusunda uzman bilirkişiler refakatinde yapılan keşif ve ürünler üzerinde inceleme yapılarak alınan bilirkişi raporunda … ve …’ın döner kesme makinelerindeki bazı parçaların benzer olduğu, ancak …’ın makinesinin toplam olarak …’nin makinesinin kopyası olduğu anlamına gelmediği, …’ın …’ninkinden farklı olarak makinesinde daha hassas kontrol sağlayan lazer sistemini kullandığı ve yeni bir yazılım geliştirdiği, bu sayede daha hassas ve homojen kesim sağladığı, …’ın 2017/03909 sayılı, “Otomatik Döner Kesme Robotu” isimli faydalı model başvurusunun, …’nin 2014/15967 tescil numaralı faydalı model tesciline konu “Otomatik Döner Kesim Hattı” isimli makinesinden farklı teknik aksamlar ve geliştirmeler içerdiği, dolayısıyla yeni olduğu ve söz konusu tescili ihlal etmediği yönünde görüş bildirilmiştir. Mahkemece asıl talep yönünden bilirkişi raporundaki olguların tespit edildiğine, birleşen talep yönünden ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesince alınan bilirkişi raporunda, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 89/5. Maddesinde “Patent başvurusunun veya patentin sağladığı koruma kapsamının belirlenmesinde, tecavüzün varlığının ileri sürüldüğü tarihte istemlerde belirtilmiş unsurlara eşdeğer nitelikte olan unsurlar da dikkate alınır. Bir unsur, esas itibarıyla istemlerde talep edilen unsur ile aynı işlevi görüyor, bu işlevi aynı şekilde gerçekleştiriyor ve aynmı sonucu ortaya çıkarıyorsa, genel olarak istemlerde talep edilen unsurun eşdeğeri olarak kabul edilir.” hükmünün düzenlendiği, fotoğraflarda “üçlü algılama sensör grubu”, “döner lifti” ve “döner kalıbı ve taşıma arabası” unsurları ile aynı işlevleri yerine getiren ve eşdeğerlik açısından incelemeye tabi tutulacak parçaların varlığının tespit edilemediği, davacıya ait TR 2014/15967 Y sayılı faydalı modelin 1 nolu isteminde belirtilen “fırın açı ayar vidası” unsuru ile dava konusu üründe yer alan “makaslı mekanizma” unsuru karşılaştırıldığında, her iki unsurun da ocağın açısını ayarlama işlevini yerine getirdiği, ancak, bu iki unsur her ne kadar aynı işlevi yerine getiriyorsa da, söz konusu işlevi farklı şekillerde gerçekleştirdikleri, dolayısıyla dava konusu üründe TR 2014/15967 Y sayılı faydalı modelin 1 nolu isteminde yer alan “fırın açı ayar vidası” unsurunun eşdeğerinin bulunmadığı, davalının üretim ve satışa konu ettiği dava konusu ürünlerde, davacının TR 2014/15967 Y sayılı faydalı modeline ait istemlerdeki yazılı unsurların tümünün aynen veya eşdeğer olarak yer almadığı görüşü bildirilmiştir. Bilirkişi raporu objektif, denetime elverişli ve bilimsel olup dava konusu faydalı modelin istemleri tek tek karşılaştırılarak sonuca ulaşılmış olmakla bu rapora göre davalı şirketlerin davacı …. Şti. adına tescilli 2014/15967 nolu “Tam otomatik döner kesim hattı” başlıklı faydalı modele tecavüzlerinin bulunmadığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmemiştir.
Bu durumda, istinaf kanun yoluna başvuranın dilekçesinde yer verdiği itirazların açıklanan gerekçe ışığında yerinde olmamasına, kararda kamu düzenine ilişkin bir aykırılık bulunmamasına, kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olmasına göre, duruşma açılmasına gerek görülmeyerek Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi gereğince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Davacı …. Şti. yönünden istinaf karar harcı olan 80,70 TL maktu harçtan, peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 36,30 TL harcın bu davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı … Şti. yönünden istinaf karar harcı olan 80,70 TL maktu harçtan, peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 36,30 TL harcın bu davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-İstinaf başvurusu nedeniyle davacılar tarafından yapılan giderlerin kendi üzerlerinde bırakılmasına,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Yargıtay ilgili Hukuk Dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere 08.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.