Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/822 Esas
KARAR NO : 2023/294
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 20/10/2022
KARAR TARİHİ : 13/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin … -…’dan olan alacağına karşılık; keşidecisi…- … Olan … Bankası AŞ.’ye ait; 21.12.2022 tarihli 50.000 TL bedelli … seri numaralı çek, 28.12.2022 tarihli 50.000 TL bedelli … seri numaralı çek, 11.01.2023 tarihli 50.000 TL bedelli … seri numaralı çek, 18.01.2023 tarihli 50.500 TL bedelli … seri numaralı çek, 25.10.2023 tarihli 50.400 TL bedelli … seri numaralı çek olmak üzere 5 adet çeki 04.10.2022 tarihinde teslim aldığı, çeklerin kargolandığı fakat çeklerin içerisinde bulunduğu kargonun alıcıya bugüne kadar teslim edilmediği, davaya konu çeklerin kaybolduğu, tüm aramalara rağmen bulunamadığı, 5 adet çekin icra takibine konu edilememesi ve bankalara ibrazı halinde işlem yapılmaması için ihtiyati tedbir kararı ve ödemeden men kararı verilmesine ve 5 adet çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 651. maddesi “Kıymetli evrak zayi olduğu taktirde mahkeme tarafından karar verilebilir. Kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanı ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.” hükmünü içermektedir.
Zayi nedeniyle çek iptali davası açılabilmesi için öncelikle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 780. ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir çekin bulunması esastır.
Türk Ticaret Kanunu’nun poliçenin iptaline dair 757 ilâ 763. maddeleriyle 764. maddesinin birinci fıkrası hükümlerinin çekin iptalinde de uygulanması zorunludur.
Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç, kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak, aynı zamanda lehtar veya hamilin çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir.
”6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun iptali düzenleyen “Önleyici önlemler” başlıklı 757. maddesinde;
(1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir
(2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir.” hükmü düzenlenmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “İade davası” başlıklı 763. maddesinde ise;
” (1) Elden çıkan poliçe mahkemeye sunulursa, mahkeme, iade davası açması için dilekçe sahibine uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi bu süre içinde dava açmazsa, mahkeme, poliçeyi, sunmuş olana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “İptal kararı” başlıklı 764. maddesi uyarınca;
”Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir.
Poliçenin iptaline karar verilmiş olmasına rağmen, dilekçe sahibi kabul edene karşı poliçeden doğan istem hakkını ileri sürebilir.”
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 651/2 maddesi uyarınca, kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptalini karar verilmesini isteyebilir.” denilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda, davacının dava konusu çeki yetkili hamil sıfatıyla elinde bulundurduğu ve dava konusu çeke ilişkin çek iptali davası açmakta hukuki yararı bulunduğu ortadadır.
Talep, Türk Ticaret Kanununun 757. vd. maddeleri hükümlerine dayalı olarak açılmış olup, çeklerin zayi nedeniyle iptali istemine ilişkindir. Mahkememizce davaya konu çeklerin muhataba ibrazı halinde ödenmemesi için ödeme yasağı konulmasına karar verilmiş, çekler ile ilgili Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde gerekli ilanlar yaptırılmış, ilk ilanın 02/11/2022 tarihinde yapıldığı, davaya konu çeklerin ibraz edilip edilmediği hususlarında ilgili bankalara yazı yazılmış, … Bankası’na yazılan müzekkere cevabında, … Bankası Manisa Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 21/12/2022 tarihli, … seri no’lu, 50.000,00-TL bedelli çekin … Otomotiv Elektronik Ticaret Limited Şirketi tarafından ibraz edildiğinin, … Bank’a yazılan müzekkere cevabında, … Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 18/01/2023 tarihli, … seri no’lu, 50.500,00-TL bedelli çekin … Paslanmaz Elektronik Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından sordurulduğunun, … bank’a yazılan müzekkere cevabında, … Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 11/01/2023 tarihli, … seri no’lu, 50.000,00-TL bedelli çekin ön ve arka yüzünün gönderildiği, … Paslanmaz Elektronik Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş tarafından 11/01/2023 tarihinde ibraz edildiğinin bildirildiği anlaşılmış, Mahkememizin 22/02/2023 tarihli ara kararı ile, davacı vekiline ibraz edilen çekler yönünden çek istirdat davası açmak ve davanın açıldığına ilişkin belgeleri Mahkememize sunmak üzere iki haftalık kesin süre verildiği görülmüştür.
Dava dışı … Paslanmaz Elektronik…Tic. A.Ş. vekili …’ın 01/03/2023 tarihli dilekçesi ile, … no’lu ve … no’lu çeklerin müvekkilinin elinde bulundurduğuna ve yetkili hamili olduğuna dair beyanlarını ve ödeme yasağının kaldırılması talebini içerir dilekçesini mahkememize sunmuştur.
Mahkememizin 02/03/2023 tarihli ara kararı ile dava dışı … Paslanmaz Elektronik…Tic. A.Ş. vekilinin talebinin reddine karar verilmiştir.
Davacı vekili 06/03/2023 tarihli dilekçesi ile, menfi tespit ve istirdat davası açtıklarını bildirdiği ve buna ilişkin tevzi formlarını dilekçesi ekinde sunduğu görülmüştür.
… Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 25/10/2023 tarihli, … seri no’lu, 50.400,00-TL bedelli çekin keşide tarihinin 25/10/2023 olduğu henüz tarih itibariyle süresinin gelmediği, Mahkememizin 13/04/2023 tarihli duruşması 3 nolu bent ara kararı ile, bu çekin dosyadan tefriki ile mahkememizin en son esas numarasına kaydedilmesine karar verildiği ve mahkememizin … E. numarasına kaydedildiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı, davacı tarafın iddiaları, … Bankası … Şubesi, … Bankası … Şubesi, … Bank, … Bankası kayıtları, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosya kayıtları, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosya kayıtları, İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosya kayıtları ve sair deliller birlikte değerlendirildiğinde, … no’lu ve … no’lu çeklerin dava dışı … Paslanmaz Elektronik…Tic. A.Ş.’nin elinde bulunduğu, zayi olmadığı ve İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası ve İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası ile … Paslanmaz Elektronik…Tic. A.Ş. Tarafından alacaklı sıfatıyla dava konusu … no’lu ve … no’lu çeklerden kaynaklı alacağına binaen davacı şirket aleyhinde icra takibi başlatıldığı, … Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 21/12/2022 tarihli, … seri no’lu, 50.000,00-TL bedelli çekin … Otomotiv Elektronik Ticaret Limited Şirketi tarafından ibraz edilmiş olduğu, bu kapsamda …, … ve … nolu çekler yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla, konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiş, 02/11/2022 tarihinde ilk ilanı yapılan … Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 28/12/2022 tarihli, … seri no’lu, 50.000,00-TL bedelli çek yönünden 3 aylık yasal süre içinde Mahkememize dava konusu çek yönünden herhangi bir müracaatın olmadığı, davanın TTK 818 maddesine atıfla 761.-762. madde kapsamına göre sübut bulduğu sonucuna ulaşılarak davanın kabulüne dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-… Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- .. olan, 21/12/2022 tarihli, … seri no’lu, 50.000,00-TL bedelli çek,
-… Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 11/01/2023 tarihli, … seri no’lu, 50.000,00-TL bedelli çek,
-… Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 18/01/2023 tarihli, … seri no’lu, 50.500,00-TL bedelli çek ile ilgili olarak açılan davanın konusuz kalması nedeniyle ESAS HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2-… Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …- … olan, 28/12/2022 tarihli, … seri no’lu, 50.000,00-TL bedelli çek yönünden DAVANIN KABULÜ İLE çekin zayi olması sebebiyle İPTALİNE,
3-… Bankası … Şubesi’nin keşidecisi …-… olan, 25/10/2023 tarihli, … seri no’lu, 50.400,00-TL bedelli çekin dosyadan tefriki ile mahkememizin en son esas numarasına kaydedilmesine,
4-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 179,90-TL harcın peşin alınan 80,70-TL harçtan indirilmesi ile geriye kalan 99,20-TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansının artan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine
7-Mahkememizce verilen ödemeden men yasağına ilişkin tedbir kararının karar kesinleşinceye kadar devamına, karar kesinleştiğinde kendiliğinden kalkmış sayılmasına ve tedbir nedeniyle sunulan teminatın davacıya iadesine,
Dair, karar HMK 341vd maddeleri gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize veya aynı nitelikteki başka yer Mahkemesine verilecek dilekçe ile İzmir Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/04/2023

Katip…
e-imzalı

Hakim…
e-imzalı