Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İZMİR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/759 Esas
KARAR NO : 2023/115
DAVA : Kooperatif Üyeliğinin Tesbiti
DAVA TARİHİ : 09/11/2021
KARAR TARİHİ : 02/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan Kooperatif Üyeliğinin Tesbiti davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların 11.02.2011 tarihinden beri davalı Kooperatif üyesi olup, gerekli aidatları ödediklerini ancak kısa bir süre ekonomik sıkıntıya düşmeleri nedeniyle istemeyerek de olsa 26.09.2019 tarihli yazıları ile üyelikten istifa ettiklerini, davacıların istifaları üzerinden zaman geçmesine rağmen, kooperatif üyeliği nedeniyle yaptıkları ödemelerin kendilerine iade edilmediğini, kooperatif üyeliğinden çıkarılmalarına ilişkin kararın ve sair belgelerin kendilerine verilmediğini, davacılarca yapılan araştırma neticesinde, davalı kooperatif tarafından üyelikten çıkarılmalarına ilişkin işlem yapılmadığının anlaşıldığını, bunun üzerine, ekonomik sorunlarının da üstesinden geldiklerinden, 26.09.2019 tarihli istifa dilekçelerinin iptali ve kooperatif üyeliklerinin devam ettirilmesi hususundaki Karşıyaka … Noterliğinin 10.02.2021 tarihli …. yevmiye numaralı ve 10.02.2021 tarihli …. yevmiye numaralı ihtarlarını düzenlediklerini, davalı Kooperatif tarafından, 10.02.2021 tarihli ihtarnameler üzerine yapılan işlemlere ilişkin olarak davacılara bilgi verilmediğinden davacı taraflarca İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne başvuruda bulunulduğunu, bu başvurular üzerine düzenlenen İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün 11.03.2021 tarihli …… ve …….. sayılı “Bilgi Talebi Hk. ” konulu yazılarda, E-Kooperatif sisteminde yapılan inceleme neticesinde, müvekkiller … ve …’ın, E-Kooperatif sisteminde (10.03.2021 tarihli E-Kooperatif ortaklar cetveli) halihazırda kooperatif ortağı olarak gözüktüğünün tespit edildiğini, davacıların 26.09.2019 tarihli üyelikten çıkma istemlerinin genel kurulca da kabulü gerekmekte olduğunu, halihazırda kooperatif genel kurulunca böyle bir kabul kararı bulunmadığını, 19.08.2015 tarihli Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanan davalı kooperatife ait genel kurul kararının 8. maddesi incelendiğinde; daha evvel davalı kooperatif üyeliğinden istifa eden dava dışı üçüncü şahısların, istifalarının genel kurul tarafından kabul edildiğinin anlaşıldığını, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ‘Hak ve Vecibelerde Eşitlik’ başlıklı 23. maddesi; “Ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittirler.” şeklindeki hükmü ışığında, davacıların söz konusu istifasının genel kurul tarafından kabulünün gerektiğinin açık olduğunu, belirtilen nedenle, sadece davalı kooperatif yönetim kurulunca, 27.09.2019 tarihli 69 sayılı yönetim kurulu kararıyla davacıların istifalarının kabulü ile üyelikten çıkarılmaları mümkün olmadığını, ilgili yasa ve mevzuat hükümleri gereği davalı kooperatif tarafından, davacılara üyelikten çıkarıldıklarına ilişkin hiçbir karar ve/veya bilgi de halihazırda tebliğ edilmediğini belirterek davacıların davalı kooperatif üyeliklerinin tespiti, gerektiği takdirde iadesi, bunun mümkün olmaması halinde davacılar adına davalı kooperatifte yeni üyelik tesis edilerek davalı kooperatife bugüne kadar yapılan ödemelerin bu üyeliğe mahsup edilmesine hükmolunmasını talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın haksız ve hukuka aykırı olduğunu, reddini talep ettiklerini, davacıların kooperatifin borçları ,süren davaları ve işlevsiz olması nedeni ile kooperatiften istifa ettiklerini, istifalarını elden teslim ettiklerini,yönetim kurulunun istifalarını kabul etttiğini, davacıların da bu hususu kabul ettiklerini, istifa iradesi ulaşması ile hüküm ifade eden, yenilik doğuran bir beyan olup istifanın hüküm ifade etmesi için kooperatifin istifayı kabul etmesi dahi aranmadığını, davacıların kooperatif üyeliği istifa dilekçesinin yönetim kurulu tarafından kabul edildiği 27.09.2019 tarihi itibariyle sona erdiğini, yönetim kurulu istifa dilekçesini kabulden kaçınmış olsaydı dahi davacılar noterden istifa ettiklerini bildirdiğinde istifa hüküm ifade edeceğini, dilekçenin kabulü nedeniyle noterden ihtar çekmelerine gerek kalmadığını, istifanın kabulüne ilişkin bildirim yapılması mümkün olmadığını, çünkü istifanın kabul edilmemesi mümkün olmayacağını, bunun için tek koşulun ana sözleşmede ilk 5 yıl için istifa yasağı olması olduğunu, Kooperatif ana sözleşmesinde böyle bir hüküm olmadığını, yönetim kurulu dilekçeleri kabul ettiğinden istifaların kabulü kararı aldığını, dava ile ilgisi olmamakla birlikte, davalı tarafın aidatlarını düzenli olarak ödediklerine ilişkin iddiaları doğru olmadığını, tüm üyelerin bugüne kadar 70.000,00 TL civarı ödeme yapmış olmasına karşın davacılardan biri yaklaşık onda biri kadar ödeme yaptığını, HMK 29.madde gereği dürüst davranma ve doğruyu söyleme kuralını açıkça çiğnediklerini belirterek davanın reddini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacılara yükletilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; davacıların kooperatif üyeliğinin tespiti istemlerine ilişkindir.
Kooperatif ile üyesi arasındaki ilişki; özel hukuk sözleşme ilişkisidir. Sözleşmeler icap ve kabulle doğar.
Mahkememizce dosya Kooperatif Uzmanı Bilirkişiye tevdi edilerek rapor aldırılmıştır. 09/05/2022 tarihli bilirkişi raporunda; Davacılar … ve …’ın davalı kooperatif üyeliğinden istifa ettiklerine ilişkin 26.09.2019 tarihli dilekçelerini yönetim kuruluna verdikleri, yönetim kurulunun 27.09.2019 tarihinde yaptığı toplantıda davacıların “istifalarının kabulüne” karar verildiği ve bu kararın, Karar Defteri’nin 47. sayfasına 69 nolu karar olarak yazıldığı, belirtilen çıkma işleminin Kooperatifler Kanununun 12. ve anasözleşmenin 13. Maddesine uygun şekilde gerçekleştiği, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 17/1. ve anasözleşmenin 15/1. Maddesinde belirtilen ve genel kurul kararına ihtiyaç duyulan hususların, çıkan ve çıkarılan ortaklarla yapılacak “hesaplaşma” ile ilgili olduğu, Ancak dava kapsamında davacılar tarafından talep edilen hususun “hesaplaşma” olmayıp; “davacıların ortaklıktan çıkma isteklerinin genel kurul kararına sunulmaması nedeniyle (genel kurul kararı olmaksızın) çıkma işleminin gerçekleşmeyeceğinin iddia edilmesi ve davacıların kooperatif üyeliklerinin tespiti, gerektiği takdirde iade edilmesi, bunun mümkün olmaması halinde yeni üyelik tesis edilerek bugüne kadar yaptıkları ödemelerin bu üyeliğe mahsup edilmesine hükmolunması” olduğu,
Davacı tarafça söz konusu talebin dayanağı olarak “istifanın genel kurul onayına sunulması gerektiği” ileri sürülmekle birlikte, Kooperatifler Kanunu ve Anasözleşmede bu konuda bir hükmün bulunmadığı, sözü edilen mevzuatta genel kurul onayına sunulması öngörülen hususların; “istifa eden/çıkan üyelerle yapılacak hesaplaşma” için ve ortaklıktan çıkarılan / ihraç edilen üyeler için gerekli olduğu, ortaklıktan kendi isteği ile istifa eden / çıkan ortaklar hakkında genel kurulda ayrıca karar alınmasına ilişkin olarak Kooperatifler Kanunu ve ana sözleşmede açık bir hükmün bulunmadığı, aksine Kooperatifler Kanununun 13. Maddesinde “Yönetim kurulu, anasözleşmeye uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, bir ortağın kooperatiften istifasını kabulden kaçınacak olursa, ortak çıkma dileğini noter aracılığı ile kooperatife bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir” hükmünün bulunduğu,
Konu hakkında İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 11.10.2021 tarih ve ….. sayılı İnceleme Raporu’nda “Bakanlığımız e-kooperatif S.S. Menemen Kubilay Arsa ve Konut Yapı Kooperatifinin ortak sorgulaması yapıldığında alınan 24.05.2021 tarihli ekran görüntüsünde sistem üzerinde … ve …’ın ortak olarak kayıtlı olduğu görülmektedir. Müştekilerin ortaklıktan çıkarıldıklarının müştekilere bildirildiğine dair herhangi bir belge de tarafımıza sunulmamıştır” denildiği, Ancak, yukarıda da ifade ettiğimiz gibi; söz konusu inceleme raporunda “ortaklıktan çıkarılma” tabirine yer verilmekle birlikte, davacıların üyelikten istifa dilekçelerinin ve akabinde alınan yönetim kurulu kararının “ortaklıktan çıkma” işlemine ait olduğunun açıkça görüldüğü, üyelikten istifa eden ve bu talebi yönetim kurulunda kabul edilen davacılara tekrar bildirimde bulunulmasına ilişkin bir mevzuat hükmünün belirlenemediği, davalı kooperatifin son genel kurul toplantısını 03.12.2021 tarihinde yaptığı, bu tarih itibariyle kayıtlı ortak sayısının 45 olduğu, gündemin 4. Maddesi olarak görüşülen konuda; aralarında davacıların da bulunduğu 4 kişinin istifalarının oy birliği ile kabul edildiği ve alacaklarının 2 ay içinde ödenmesine karar verildiği, davalı kooperatifin 2018 yılı hesaplarının görüşüldüğü 14.06.2019 tarihli olağan genel kurul toplantısında onaya sunulan 01.01.2018 – 31.12.2018 tarihli Detay Mizan’da davacı …’in alacak bakiyesinin 10.995,00 TL ve davacı …’ın alacak bakiyesinin 42.550,50 TL olarak göründüğü, 03.12.2021 tarihinde yapılan son genel kurul toplantısına sunulan bir mizan kaydı dosyada bulunmadığı, kooperatif yetkilileri tarafından kayıtlardaki son alacak bakiyelerinin; … için 13.995,00 TL ve … için 42.730,55 TL olarak göründüğünün tespit, görüş ve sonucuna varıldığını bildirmiştir.
Mahkememizce dosya Kooperatif Uzmanı Bilirkişiye tevdi edilerek ek rapor aldırılmıştır. 08/12/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda; Davacı vekilinin 09.05.2022 tarihli kök raporuna yaptığı itirazlarla ilgili olarak, ilave edilecek bir görüşünün bulunmadığı, kök raporumuzun sonuç kısmında da belirtildiği üzere; davaya ilişkin tespit ve değerlendirmelerimiz kök raporumuzda ayrıntılarıyla anlatılmakla birlikte, gerek çıkma ve çıkarılma arasındaki fark ile ilgili temel konunun (ÇIKAN ortaklar için genel kurul kararına ihtiyaç olup olmadığı hususunun) ve gerekse İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce yapılan incelemede davacıların e-kooperatif sisteminde 24.05.2021 tarihi itibariyle hala ortak olarak görünmesinin hak doğurucu bir niteliğinin bulunup bulunmadığı hususunun hukuki değerlendirmesinin tümüyle Mahkemenin takdirlerinde olduğu tespit, görüş ve sonucuna varıldığını bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamından, davacıların davalı kooperatif üyesi olduğu hususunun tespitini talep ettiği, yapılan yargılamada davacıların 2019 yılında vermiş olduğu dilekçe ile davalı kooperatif üyeliğinden istifa ettiklerini bildirdikleri anlaşılmıştır. Her ne kadar davacılar üyeliğin tespiti talebinde bulunmuşlar ise de toplanan deliller ve alınan denetime elverişli bilirkişi raporuna göre davacıların 26/09/2019 tarihli dilekçe ile kooperatif üyeliğinden istifa ettiğinin Kooperatif yönetim kuruluna bildirildiği, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 10. Maddesinde kural olarak her ortağın kooperatiften çıkma hakkının bulunduğu, bu düzenlemeler kapsamında davacıların çıkma beyanının yasaya ve sözleşmeye uygun olarak gerçekleştiği, Kooperatif yönetim kurulunun da davacının talebini kabul ederek davacıların kooperatif üyeliğinden çıktığı, bu sebeplerle açılan kooperatif üyeliğinin tespiti talebinin sübut bulmadığı anlaşılmakla reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davacıların davasının ayrı ayrı REDDİNE,
Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 179,90-TL harçtan mahkememiz dosyasında peşin olarak alınan 59,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 119,70-TL harcın davacılardan alınarak Hazine’ye irat kaydına,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 13/2.maddesi gereğince hesap ve takdir edilen 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 333.maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde davacı taraflara iadesine,
Yargılama giderlerinin davacı taraflar üzerinde bırakılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde Mahkememize veya Mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer ya da başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesi’ne verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.02/03/2023
Katip …
e-İmza
Hakim …..
e-İmza