Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/46
KARAR NO : 2022/741

DAVA : Eser Sözleşmesi
DAVA TARİHİ : 22/01/2021
KARAR TARİHİ : 29/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Eser Sözleşmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme kapsamında üstlenilmesi akabinde davalı kurumun üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmediğini, davacı tarafından sözleşme gereği yapılması gereken işin yapılamaz ve sözleşmenin davacı açısından katlanılamaz hale geldiğini belirterek taraflar arasında imzalanan sözleşmenin feshinin tespiti, davacı şirket tarafından taraflar arasında imzalanan sözleşme gereğince davalı kuruma verilen teminat mektubunun davacı şirkete iadesinin gerektiğinin tespiti, davalı kurum tarafından İzmir 11. Noterliğinin 22/12/2020 tarih ve …. yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ihtar edilen gecikme cezası işleminin iptali, sözleşmenin feshi neticesinde davacının uğradığı iddia edilen imalat tutarları bedeline yönelik alacağın davalı kurumdan tahsili ile davacıya verilmesi, ayrıca İzmir 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.İş Esas sayılı dosyasında verilen tedbir kararının devamına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının sözleşme konusu üstlenmiş olduğu edimi sözleşmeye uygun şekilde ifa etmemesi nedeniyle idarece yapılan fesih işleminin haklı olduğunu, kamu ihale sözleşmesinin 20. maddesi uyarınca teminatının irat kaydedilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığını, dava dilekçesinde davacının eksik ekip bulundurması nedeniyle arttırılmayan her gün için 500,00-TL ve işin süresinde bitmemesi nedeniyle gecikilen her gün için sözleşme bedelinin 10.000 de 5’i oranında kesilen gecikme cezalarının iptaline ilişkin talebinin idari işlemin iptali niteliğinde olduğunu, idari yargıda iptal davsına konu edilebileceğinden işbu dava ile talep edilmesinin usul hukukuna aykırı olduğunu, davacıya sözleşmeden kaynaklanan eksik bir hak ediş ödemesi bulunmadığını, davacının üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmemesi ve bulundurması gereken personeli görev yerinde bulundurmaması nedeniyle 1 nolu hak edişinden teknik personel cezası kesildiğini, 24/12/2020 tarihine kadar yapmış olduğu ve hak edişe bağlanmayan ataşmanların saha ölçümleri yapıldığını, fesih işlemlerinin başlaması nedeniyle fesih hak edişi düzenlenip ödenmeyen bu ataşmanların fesih hak edişine dahil edileceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER :
1-İzmir Arabuluculuk Bürosunun ….. Dosya …… Arabuluculuk numaralı Arabuluculuk Son Anlaşamama Tutanağı,
2-Davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile çıkılan ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından yapılmasına yönelik olarak taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme, sözleşmeye bağlı olarak tanzim edilen özel teknik şartname, ihale dosyası,
3-İzmir 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.İş Esas sayılı dosyası,
4-İzmir 4. Noterliğinin 05/02/2020 tarih ve ….. yevmiye numaralı ihtarnamesi,
5-İzmir 11. Noterliğinin 22/12/2020 tarih ve …. yevmiye numaralı ihtarnamesi,
6-Taraflar arasındaki yazışmalar,
7-Davacı şirket tarafından davalı idareye sunulan dilekçeler,
8-Davalı idare kurulları tarafından alınan kararlar,
9-Davacı şirkete ait ticaret sicil kayıtları,
10-Davacı şirkete ait ticari defter ve belgeler,
11-Davalı kuruma ait ticari defter ve belgeler,
12-Bilirkişi heyetinin 29/11/2021 havale tarihli ön raporları,
13-… nezdinde ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işi kapsamında düzenlenen tüm ara hakedişler, davacıya verilen işin seyrinde verilmiş günlük iş emirleri, işin seyri sırasında iş emirleri kapsamında ataşmana bağlanan işlere göre hakedişlerin ödenip ödenmediğini gösterir belgeler, var 26/10/2020 tarihi itibariyle verilmiş olan iş emirleri, aylık hakediş ödemelerinde fesih tarihine kadar ataşmana alınan tüm işleri, bu işlerin ödemeye alınıp alınmadığı, fesih kesin hakedişinin yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise kesin fesih hakediş belgelerini gösterir tüm evrak ve kayıtlar,
14-Bilirkişi heyetinin 03/03/2022 havale tarihli raporları,
15-Bilirkişi heyetinin 23/05/2022 havale tarihli ek raporları,
16-Sair deliller.
DAVA KONUSU :
Açılan dava, davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme kapsamında üstlenilmesi akabinde davalı kurumun üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle davacı tarafından sözleşme gereği yapılması gereken işin yapılamaz ve sözleşmenin davacı açısından katlanılamaz hale geldiği iddiası ile taraflar arasında imzalanan sözleşmenin feshinin tespiti, davacı şirket tarafından taraflar arasında imzalanan sözleşme gereğince davalı kuruma verilen teminat mektubunun davacı şirkete iadesinin gerektiğinin tespiti, davalı kurum tarafından İzmir 11. Noterliğinin 22/12/2020 tarih ve…..yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ihtar edilen gecikme cezası işleminin iptali, sözleşmenin feshi neticesinde davacının uğradığı iddia edilen imalat tutarları bedeline yönelik alacağın davalı kurumdan tahsili ile davacıya verilmesi, ayrıca İzmir 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.İş Esas sayılı dosyasında verilen tedbir kararının devamına karar verilmesi taleplerine ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Taraflar arasında imzalanan davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme ….sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470. ve devamı maddeleri anlamında eser sözleşmesi niteliği arz etmektedir.
Taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu tarih itibariyle yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470. ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi bulunduğu uyuşmazlık konusu değildir. Davacı ile davalı arasındaki sözleşmenin niteliği itibariyle eser sözleşmesi hükümlerinin uygulanması gerektiği anlaşılmaktadır. Eser sözleşmesini düzenleyen 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470. maddesi uyarınca yüklenicinin edimi bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin edimi ise, karşılığında bedel ödemeyi üstlenmesidir. Eser sözleşmesinin niteliği gereği yüklenici sonucu garanti etmektedir. Burada sözleşme yapılmasının nedeni belli bir sonucun ortaya çıkmasıdır. Eser yüklenicinin sanat ve becerisini gerektiren bir emek sarfı ile gerçekleşen sonuç olup, yüklenici eseri iş sahibinin yararına olacak şekilde ve ona hiçbir zarar vermeden meydana getirmek yükümlülüğü altındadır.
Diğer yandan yüklenicinin borçları 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 471. maddesinde; ”Yüklenici, üstlendiği edimleri iş sahibinin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle ifa etmek zorundadır. Yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alandaki işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve teknik kurallara uygun davranışı esas alınır.” şeklinde düzenlenmiş olup, yüklenici olan hekimin de bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere edimini sadakat ve özenle ifa etmek yükümlülüğü bulunmaktadır. Yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğunda benzer alanlardaki işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve teknik kuralların esas alınacağı da açıklanmıştır. Yine eser sözleşmesinin niteliği gereği yüklenici sonucu garanti etmiş sayılmalıdır.
Eserin; sözleşmede kararlaştırılan niteliklerine ya da işsahibinin beklediği amaca uygun olmaması veya lüzumlu bazı vasıflardan bir ya da birkaçının bulunmaması halinde, ayıplı ifa edildiğinin kabulü gerekir. Ayıp, Kanun ya da sözleşme hükümleri gereğince bir eser veya malda bulunması gereken niteliklerin bulunmaması ya da bulunmaması gereken bozuklukların bulunmasıdır.
Yüklenici, iş sahibine olan borçlarına aykırı olarak imalını yüklendiği eserin ayıplı olması durumunda açık ayıplarda 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 474., gizli ayıplarda ise 477. maddeleri hükümlerine uygun olarak ihbarda bulunduğu takdirde aynı Kanun’un 475. maddesinde tanınan haklardan yararlanabilir. Ancak, 475. madde gereğince eser sahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanayamacağı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aynı ölçüde aykırı olursa eser sahibi bu eseri kabulden kaçınabilir. Ne var ki eserdeki kusur veya sözleşmeye aykırılık yukarıda belirtilen ölçüde önemli değilse eser sahibi eserin değerindeki eksiklik oranında bedeli indirebilir. Eğer kusurların giderilmesi büyük harcama gerektirmiyorsa yükleniciyi onarıma zorlayabilir. Ancak 475. maddede eser sahibine tanınan haklardan birini kullanabileceği mahkemece uzman bilirkişi aracılığı ile yaptıracağı inceleme sonucu ayıbın derecesi belirlenmek sureti ile takdir olunur.
Kural olarak eser sözleşmesinde ayıbın varlığı her türlü delil ile kanıtlanabilir. (Yargıtay 15. HD 06/02/2002 tarih 4689/546 vb. kararlar) 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 474. maddesi hükmü gereğince iş sahibi eserin tesliminden sonra, işlerin olağan akışına göre imkan bulunur bulmaz, eseri gözden geçirmek ve ayıpları varsa bunu uygun bir süre içinde yükleniciye bildirmekle yükümlüdür. Sonradan ortaya çıkan gizli ayıplarda ise iş sahibi gecikmeksizin durumu yükleniciye bildirmek zorundadır. Aksi takdirde iş sahibi eseri olduğu gibi kabul etmiş sayılır ve 475. maddesi hükmünden yararlanamaz. Ne var ki sözleşmede eser için garanti verilmiş ise ayıp ihbarı sürelerine bakılmaksızın 475. madde hükümlerinden yararlanma olanağı mevcuttur.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile çıkılan ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından yapılmasına yönelik olarak taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme, sözleşmeye bağlı olarak tanzim edilen özel teknik şartname, ihale dosyası ile ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işi kapsamında düzenlenen tüm ara hakedişler, davacıya verilen işin seyrinde verilmiş günlük iş emirleri, işin seyri sırasında iş emirleri kapsamında ataşmana bağlanan işlere göre hakedişlerin ödenip ödenmediğini gösterir belgeler, var 26/10/2020 tarihi itibariyle verilmiş olan iş emirleri, aylık hakediş ödemelerinde fesih tarihine kadar ataşmana alınan tüm işleri, bu işlerin ödemeye alınıp alınmadığı, fesih kesin hakedişinin yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise kesin fesih hakediş belgelerini gösterir tüm evrak ve kayıtlar dosya arasına alınmıştır.
Gerekli bilgi ve belgelerin temini akabinde dosyanın üç (3) inşaat mühendisi ve bir Serbest Muhasebeci Mali Müşavir bilirkişiden oluşan heyete tevdi ile dosya kapsamı, tarafların iddia ve savunmaları, davacı şirkete ait ticaret sicil kayıtları, İzmir 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.İş Esas sayılı dosyası, davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile çıkılan ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından yapılmasına yönelik olarak taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme, sözleşmeye bağlı olarak tanzim edilen özel teknik şartname, ihale dosyası, İzmir 4. Noterliğinin 05/02/2020 tarih ve …… yevmiye numaralı ihtarnamesi, İzmir 11. Noterliğinin 22/12/2020 tarih ve …….yevmiye numaralı ihtarnamesi, taraflar arasındaki yazışmalar, davacı şirket tarafından davalı idareye sunulan dilekçeler, davalı idare kurulları tarafından alınan kararlar ve sair deliller birlikte değerlendirilerek, tarafların dava ve cevap dilekçelerinde ileri sürdükleri her bir hususa ve sözleşme ile özel teknik şartname hükümlerine ihtimam gösterilerek; taraflar arasındaki sözleşmenin yapım işi mi yoksa hizmet alım işi mi olduğu, davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile çıkılan ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından yapılmasına yönelik olarak taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme kapsamında tarafların hak ve yükümlülüklerinin neler olduğu, her iki tarafın sözleşme gereğince kendilerine yüklenen yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği, dosyada bulunan belge ve bilgiler çerçevesinde davalı idarenin davacı şirketin işini gereği gibi yapabilmesi açısından gerekli yer tesliminin sözleşmeye uygun şekilde yapılıp yapılmadığı, işin yapılacağı alanında işin yapılacağı tarihten ne kadar süre önce davacı şirkete bildirildiği, işin yapılacağı yerin davacı şirkete bildirildiği tarihin sözleşmeye ve hakkaniyete uygun olup olmadığı, davacı şirketin işin süresinde ve gereği gibi tamamlanabilmesi açısından sözleşmeye uygun olarak yeteri sayıda çalışan ve ekip bulundurup bulundurmadığı, bir ekibin günlük olarak kaç metrelik boru işini tamamlayabileceği, ihalede belirtilen metrajlar ile yapım aşamasındaki metrajlar arasında fark bulunmasının sözleşme ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığı, davacı şirketin davalı idare tarafından önceden planlanan adreslerden başka adreslere yönlendirilip yönlendirilmediği, davalı idare tarafından davacı şirkete yeterli sayıda ve belli bir hat verilip verilmediği, davalı idare tarafından davacı şirkete günlük olarak hat verilmesinin sözleşmeye ve hakkaniyete uygun olup olmadığı, iş maliyetinin davalı kurum tarafından usul ve mevzuat hükümlerine uygun olarak hesaplanıp hesaplanmadığı, ihale öncesi hesaplanan maliyetlere ulaşılamaması veya maliyetin aşılması gibi bir durumun söz konusu olup olmadığı, yerinde döşenecek boru imalatı uzunluğu ile bu uzunluğa tekamül edecek olan kazı ve dolgu alanı hesabının işlerin metrajı hazırlanırken uyumlu olarak belirlenip belirlenmediği, ihale dosyasında yer alan boru metrajı göz önünde bulundurulduğunda kazı işinin 365 günde tamamlanabilecek bir iş olup olmadığı, davacı şirket tarafından davalı idareye hitaben yapılan başvuruların yerinde ve makul olup olmadığı, başvuru dilekçeleri karşılığında davalı idare tarafından verilen cevapların sözleşmeye ve hakkaniyete uygun olup olmadığı, işin geciktiğinden bahisle davalı idare tarafından davacı şirkete uygulanan ceza işlemlerinin sözleşmeye ve hakkaniyete uygun olup olmadığı, davacı şirket çalışanlarının davalı idare tarafından sözleşmeye aykırılık teşkil edecek şekilde kullanılıp kullanılmadığı, sözleşme kapsamında davalı idare tarafından verilen talimatların Kamu İhale Kanununa uygun olup olmadığı, sözleşmenin Kamu İhale Kanununa aykırı hükümler içerip içermediği, davacı şirket tarafından yerine getirilen işlere ilişkin hakedişlerin ve ataşmanların zamanında düzenlenip düzenlenmediği, avacı şirket tarafından yerine getirilen iş bedellerinin davacı şirkete zamanında ödenip ödenmediği, iş ve sözleşme kapsamında davacı şirkete hangi miktar ve oranda ödeme yapıldığı, bu kapsamda sözleşmenin sadece %85’inin tamamlanabilmesi ve sözleşmede kararlaştırılan bitim süresi içerisinde işin tamamlanamaması noktasında hangi tarafın veya tarafların kusurunun bulunduğu, kusur oranlarının ne kadar olduğu, davacı şirketin tacir sıfatını haiz olduğu da dikkate alındığında davacı tarafından sözleşme gereği yapılması gereken işin yapılamaz ve sözleşmenin davacı açısından katlanılamaz hale gelip gelmediği, sözleşmenin bahsi geçen sebepler dahilinde feshedilmesinin haklı fesih olup olmayacağı, haklı fesih söz konusu olacak ise davacı şirketin tamamlanan işler kapsamında davalı idareden alacağının bulunup bulunmadığı, alacağı var ise ne kadar miktarda alacağının bulunduğu, davalı idare tarafından uygulanan ceza işlemlerin sözleşmeye, yasal mevzuata ve hakkaniyete uygun olup olmadığı hususlarının ve sair hususların belirlenerek düzenlenecek raporun mahkememize sunulması istenilmiş, bilirkişi heyeti 03/03/2022 havale tarihli raporlarında sonuç olarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi olarak ihale edilen yapım işinde idarenin yasanın ön gördüğü ihale dokümanını eksik hazırlayarak alt yapısal bakım/onarım işlerini teklif birim fiyatlı olarak ihale ettiğini, işin başında teknik bir iş programı yapabilmeyi sağlayacak alt yapı güzergah hatlarının verilmediğini, günlük arıza taleplerine göre sözleşme süresinin bitim tarihinde işin %85 seviyesine getirildiğinin anlaşıldığını, bakım/onarım olarak kamu ihale mevzuatına göre ihale edilen yapım işinde ihale öncesi dokümanların yasanın ön gördüğü şartlarda hazırlanmadığını, taahhüt konusu işin en başında yer tesliminden sonra müteahhide yapılacak hatların projelerinin en azından güzergah planlarının dahi verilmediğinin anlaşıldığını, idarenin günlük iş emriyle yürütülen işte idarenin iş programına ayrılıktan bahsedebilmesi için aylık bazda sözleşme süresinde yükleniciye aylık termine uygun bakım/onarım güzergahı vermesi gerektiğini, idare yükleniciden işin başından sonuna kadar 2 ekibin ve yeterli sayıda ekipman ve elemanın hazır bulunmasını özel teknik şartname ile istemiş olduğunu, işin seyrinde yükleniciye iş programının gerisinde kaldığına ilişkin bir yazı ya da ihtar olmadığını, dosyada yer alan ihtarların işin bitim tarihi itibariyle hemen öncesinde başladığını ve iş programı ödeneklerinin aylara yayılımı için kullanılmış bir doküman olarak hazırlandığının tespit edildiğini, 2020 Ekim ayında yapılan iş programının gerisinde kalınıldığına ilişkin yazı ile davalı idarenin savunmasındaki beyanı olan ihale bedeli doluncaya kadar iş yapılması mantığının takdiri mahkemeye ait olmak üzere teknik olarak; işin bitim tarihi itibariyle idarenin yükleniciye tebliğ edipte yapılmasını istediği ancak yapılmayan bir iş olmadığından günlük idarenin iş emirleriyle iş yürütülüğü anlaşıldığından, yer tesliminden iş bitimine kadar işi günlük iş emirleriyle yürütmesinden kaynaklı olarak işin bitim tarihinde teklif bedelinin dolmasına esas olacak iş emri verilmemesi ile oluşan durumda idaresinin teklif bedel doluncaya kadar işi cezalı çalışma sürecine girdirmesinin ve sonrasında fesih etmesinin sözleşmenin bağlı bulunduğu yasal mevzuata uygun olmayacağını, dosyada yer alan hakkedişler incelendiğinde ara hakkedişlerde yapılan inceleme idarenin ana hakkedişlerde yapılan Teknik Eleman Ceza kesintilerine itirazı kayıt konulmadan imzalandığını, ancak idarenin dava dosyasına sunduğu yüklenici tarafından imzasız olan ancak saha ataşmanlarına göre metrajlarda mutabık kalınan imalatlara göre idarece fesih kesin hakkedişinin yapıldığı bu hakkedişte teknik eleman ceza kesintisinin kaldırıldığını, gecikme cezası ekip cezası kesintisinin yapıldığını, idarenin en son ödenen hakkedişte gecikme cezası kesmediğini, 14.01.2021 tarihli fesih hakkedişinde 06.11.2020 tarihinden itibaren fesih tarihine kadar gecikme cezası kesintisi yaptığının anlaşıldığını, ancak irdelendiği şekliyle işin günlük iş emirleriyle yürütülmesi ve işin bitim tarihinde idarenin yükleniciye talimat verip de yüklenicinin yapmadığı iş olmadığı anlaşılmakla, günlük iş emirlerine göre davacının işin seyrinde bir aksama olmadığı ve buna ilişkin idarenin de yazılı ihtarları olmadığı görülmekle işin bitim tarihinde yapıldığı kadar kısmının kabulü ile işin sonlandırılması gerekirken, idarenin yeni iş talimatları vererek işin keşif bedelini doldurmaya yönelik yaptığı idari işlem ve ceza kesintisinin teknik olarak yerinde olmadığını, ekip cezası kesintisinin idarenin en son ödenen hakkedişte ekip cezası kesmediğini, 14.01.2021 tarihli fesih hakkedişinde; 06.11.2020 tarihinden itibaren fesih tarihine kadar ekip ceza kesintisi yaptığının anlaşıldığını, ancak irdelendiği şekliyle, işin günlük iş emirleriyle yürütülmesi ve işin bitim tarihinde idarenin yükleniciye talimat verip de yüklenicinin yapmadığı iş olmadığı anlaşılmakla, günlük iş emirlerine göre davacının işin seyrinde bir aksama olmadığı buna ilişkin idarenin de yazılı ihtarları olmadığı görülmekle, işin bitim tarihinde yapıldığı kadar kısmının kabulü ile işin sonlandırılması gerekirken, idarenin yeni iş talimatları vererek işin keşif bedelini doldurmaya yönelik yaptığı idari işlem ve ceza kesintisinin teknik olarak yerinde olmadığını, yükleniciye işin feshinde sonra idarece fesih kesin hakkedişin yapıldığı, yapılan hakkedişteki kesintilerin uygun olmadığı, imalat olarak tarafların ortak imzalı günlük iş ataşmanlarına göre KDV dahil toplam 83.258,15-TL alacaklı olduğunu, davacı şirketin 2019 – 2020 yılları inceleme döneminde e-defter tuttuğunu, 2019 – 2020 yılları inceleme dönemlerine ait tutulan Yevmiye Defteri ve Defter-i Kebirin E-Defter Beratları incelendiğini ve oluşturma tarihlerinin yasal süresi içinde yapıldığını, davacı şirket resmi defter kayıtlarında; 31.12.2020 tarihi itibariyle davalı idarenin davacıya 391.024,49-TL tutarında borçlu olduğunun kaydedildiğini, davacı şirketin 2019-2020 yılları resmi defter kayıtları ile davacının davalı idareye düzenlediği 09.01.2020 – 25.12.2020 tarihleri arasında 1.273.036,09-TL toplam tutarındaki faturaların sunulduğunu; sunulan satış faturaları ile davacının resmi defterlerine davalı hesabına kaydedilen faturaların birebir aynı olduğunu; yani davacının davalıya düzenlediği faturaların kayıtlarının doğru şekilde kaydedildiğinin tespit edildiğini, 06.09.2019 – 30.06.2021 tarihleri arasında İzsu işi ile ilgili katlandıkları 06.09.2019 – 31.12.2020 tarihleri arasında KDV hariç toplamda 984.161,58-TL tutarındaki giderleri gösterir fatura ve ödeme kaydedici cihaz fişlerinin sunulduğunu ve sunulan gider belgelerinin içlerinden 2019-2020 yıllarına ait olanların KDV’siz tutarlarının 170 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ hesabının altında 170 038 001 İZSU GİDERLERİ hesabına KDV Hariç 984.161,58-TL toplam tutarında gider kayıtlarının yapıldığı tespit edildiğini, ayrıca defter kayıtlarında 2021 yılına ait resmi defter kayıtları sunulmadığından 2021 yılına ait sunulan giderleri gösterir fatura ve ödeme kaydedici cihaz fişlerinin 2021 yılı resmi defterlerine kaydedilip kaydedilemediğini ve kaydedildiyse de ne şekilde kaydedildiğinin tespit edilemediğini, davalı idarenin; ……ve ………….İZSU Genel Müdürlüğü (Konak) iletişim numaraları aranıldığını, ancak telefonlara cevap verilmediğinden iletişime geçilemediğini, davalı idarenin 2019-2020 yılları yevmiye defterinde taraflar arasında gerçekleşen hakkediş ödemelerine ilişkin bilgilerin incelenemediğini mütalaa etmişlerdir.
Taraf vekillerinin kök rapora karşı beyan ve itirazları neticesinde dosyanın 03/03/2022 havale tarihli raporu tanzim eden bilirkişi heyetine tevdi ile taraf vekillerinin beyan ve itirazları değerlendirilmek ve gerekli görülmesi durumunda davalı kuruma ait ticari defter ve belgeler üzerinde yerinde inceleme yetkisi verildiği de dikkate alınarak davalı kuruma ait ticari defter ve belgelerin yerinde incelenmesi neticesinde düzenlenecek ek raporun mahkememize sunulması istenilmiş, bilirkişi heyeti 23/05/2022 havale tarihli ek raporlarında sonuç olarak, taraflar arasında sadece 2020 inceleme döneminde ticari bir ilişkinin var olduğunu, ticari ilişkiye istinaden davalı İZSU yevmiye defteri kayıtları baz alındığında davalı defterlerinde, davacı hesaplarının 320 SATICILAR Hesabının altında 320.01-Cari Yıla (N) Ait Borçlar ile 320.02-N-1 Yılına Ait Borçlar Hesabının altında … … MÜH. MAK. İNŞ. TAAH. TUR. SEY. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. hesabında takip edildiğini, davacı tarafından davalı İZSU adına 2020 yılında düzenlenen 1.177.529,64-TL toplam tutarındaki faturaların alacak kayıtlarının yapıldığını, bu faturaların vergi kesintileri olan 2.197,94-TL tutarın borç kayıtlarının yapıldığını, davalı İZSU banka hesabından davacı banka hesabına 2020 yılında yapılan 784.307,22-TL toplam tutarındaki banka ödemelerinin borç kayıtlarının yapıldığını, 31.12.2020 tarihinde ise 391.024,48-TL tutarındaki alacak bakiyesinin borç kaydı yapılarak, bakiyenin 320.02-N-1 Yılına Ait Borçlar Hesabının altında … … MÜH. MAK, İNŞ. TAAH. TUR. SEY. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. hesabına devrettiğini ve 31.12.2020 tarihli kapanış kaydıyla 391.024,48-TL tutarındaki alacak bakiyesinin 2021 yılına devrettiğini, ancak davalı İZSU banka hesabından davacı banka hesabına yapılan 22.01.2021 tarihinde 32.332,56-TL, 23.03.2021 tarihinde 264.549,25-TL ve 25.03.2021 tarihinde 94.142,67-TL olmak üzere toplamda 391.024,48-TL tutarındaki borç kayıtlarının yapılarak hesabın sıfırlandığını, hiç bakiye vermediğini, başka bir anlatımla; davalı İZSU’nun davacıya olan 31.12.2020 tarihli 391.024,48-TL toplam tutarındaki borcunu en son 25.03.2021 tarihinde yaptığı banka ödemesiyle sıfırladığının görüldüğünü mütalaa etmişlerdir.
Davacı vekilinin 09/06/2022 havale tarihli ıslah dilekçesi ile dava dilekçesinde yasal faiz olarak talep ettikleri faiz türünü 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un 2/II. maddesi uyarınca işleyecek avans faizi olarak ıslah ettiklerini beyan ettiği görülmektedir.
Davacı vekilinin 09/06/2022 havale tarihli bedel arttırım dilekçesi ile dava dilekçesinde 20.000,00-TL olarak belirttikleri dava değerini 83.258,15-TL’ye arttırdıklarını beyan ettiği ve arttırılan dava değeri üzerinden eksik harcı mahkememiz veznesine yatırdığı görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı, tarafların iddia ve savunmaları, İzmir Arabuluculuk Bürosunun……. Dosya ……Arabuluculuk numaralı Arabuluculuk Son Anlaşamama Tutanağı, davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile çıkılan ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından yapılmasına yönelik olarak taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme, sözleşmeye bağlı olarak tanzim edilen özel teknik şartname, ihale dosyası, İzmir 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.İş Esas sayılı dosyası, İzmir 4. Noterliğinin 05/02/2020 tarih ve 799 yevmiye numaralı ihtarnamesi, İzmir 11. Noterliğinin 22/12/2020 tarih ve….. yevmiye numaralı ihtarnamesi, taraflar arasındaki yazışmalar, davacı şirket tarafından davalı idareye sunulan dilekçeler, davalı idare kurulları tarafından alınan kararlar, davacı şirkete ait ticaret sicil kayıtları, davacı şirkete ait ticari defter ve belgeler, davalı kuruma ait ticari defter ve belgeler, bilirkişi heyetinin 29/11/2021 havale tarihli ön raporları, … nezdinde ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işi kapsamında düzenlenen tüm ara hakedişler, davacıya verilen işin seyrinde verilmiş günlük iş emirleri, işin seyri sırasında iş emirleri kapsamında ataşmana bağlanan işlere göre hakedişlerin ödenip ödenmediğini gösterir belgeler, var 26/10/2020 tarihi itibariyle verilmiş olan iş emirleri, aylık hakediş ödemelerinde fesih tarihine kadar ataşmana alınan tüm işleri, bu işlerin ödemeye alınıp alınmadığı, fesih kesin hakedişinin yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise kesin fesih hakediş belgelerini gösterir tüm evrak ve kayıtlar, bilirkişi heyetinin 03/03/2022 havale tarihli raporları, bilirkişi heyetinin 23/05/2022 havale tarihli ek raporları ve sair deliller birlikte değerlendirildiğinde, davaya konu uyuşmazlığın davalı İzmir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından ihale ile ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından taraflar arasında imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşme kapsamında üstlenilmesi akabinde davalı kurumun üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle davacı tarafından sözleşme gereği yapılması gereken işin yapılamaz ve sözleşmenin davacı açısından katlanılamaz hale geldiği iddiası ile taraflar arasında imzalanan sözleşmenin feshinin tespiti, davacı şirket tarafından taraflar arasında imzalanan sözleşme gereğince davalı kuruma verilen teminat mektubunun davacı şirkete iadesinin gerektiğinin tespiti, davalı kurum tarafından İzmir 11. Noterliğinin 22/12/2020 tarih ve …… yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ihtar edilen gecikme cezası işleminin iptali, sözleşmenin feshi neticesinde davacının uğradığı iddia edilen imalat tutarları bedeline yönelik alacağın davalı kurumdan tahsili ile davacıya verilmesi, ayrıca İzmir 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.İş Esas sayılı dosyasında verilen tedbir kararının devamına karar verilmesi taleplerine ilişkin olduğu, davalı kurum tarafından yapılan ihale kapsamında davacı şirket tarafından alınan ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işinin davacı şirket tarafından üstlenilmesi akabinde davacı şirketin işi gerektiği gibi yapmaya başladığı, ancak davalı kurum tarafından işin başında teknik bir iş programı yapabilmeyi sağlayacak alt yapı güzergah hatlarının davacı şirkete verilmediği, günlük arıza taleplerine göre sözleşme süresinin bitim tarihinde işin davacı şirket tarafından %85 seviyesine getirildiği, davalı kurum tarafından bakım ve onarım olarak kamu ihale mevzuatına göre ihale edilen yapım işinde ihale öncesi dokümanların yasanın ön gördüğü şartlarda hazırlanmadığı, davalı kurumun özel teknik şartname ile yüklenici olan davacı şirketten işin başından sonuna kadar iki ekibin ve yeterli sayıda ekipman ve elemanın hazır bulunmasını istediği, işin seyrinde yükleniciye iş programının gerisinde kaldığına ilişkin bir yazı ya da ihtar gönderilmediği gibi dosyada yer alan ihtarların işin bitim tarihi itibariyle hemen öncesinde başladığı ve iş programı ödeneklerinin aylara yayılımı için kullanılmış bir doküman olarak hazırlandığı, 2020 yılı Ekim ayında yapılan iş programının gerisinde kalınıldığına ilişkin yazının, işin bitim tarihi itibariyle idarenin yükleniciye tebliğ edip yapılmasını istediği ancak yapılmayan bir iş olmaması, işin günlük iş emirleriyle yürütülmesi, işin bitim tarihinde teklif bedelinin dolmasına esas olacak iş emri verilmemesi ile oluşan durumda davalı kurumun teklif bedel doluncaya kadar işi cezalı çalışma sürecine girdirmesinin ve sonrasında fesih etmesinin sözleşmenin bağlı bulunduğu yasal mevzuata uygun olmadığı, günlük iş emirlerine göre davacının işin seyrinde bir aksama olmadığı ve buna ilişkin idarenin de yazılı ihtarları olmadığı görülmekle işin bitim tarihinde yapıldığı kadar kısmının kabulü ile işin sonlandırılması gerektiği anlaşılmakla sözleşmenin feshedildiğinin tespiti talebinin yerinde olduğu, davalı kurumun ana hakkedişlerde yaptığı Teknik Eleman Ceza kesintilerinin itirazi kayıt konulmadan imzalandığı, ancak davalı kurum tarafından sunulan davacı şirket tarafından imzalanmayan ancak saha ataşmanlarına göre metrajlarda mutabık kalınan imalatlara göre idarece fesih kesin hakkedişinin yapıldığı ve bu hakkedişte teknik eleman ceza kesintisinin kaldırıldığı, gecikme cezası olarak ekip cezası kesintisinin yapıldığı, 14/01/2021 tarihli fesih hakkedişinde 06/11/2020 tarihinden itibaren fesih tarihine kadar gecikme cezası kesintisi yapıldığı, fakat bilirkişiler tarafından da mütalaa edildiği üzere işin günlük iş emirleriyle yürütülmesi ve işin bitim tarihinde idarenin yükleniciye talimat verip de yüklenicinin yapmadığı iş olmadığı dikkate alındığında davalı kurumun yeni iş talimatları vererek işin keşif bedelini doldurmaya yönelik yaptığı idari işlem ve ceza kesintisinin teknik olarak yerinde olmadığı, işin feshinden sonra davalı kurum tarafından fesih kesin hakkedişinin yapıldığı, yapılan hakkedişteki kesintilerin de usul ve yasa hükümlerine uygun olmadığı, imalat olarak tarafların ortak imzalı günlük iş ataşmanlarına göre davacı şirketin davalı kurumdan KDV bedeli dahil olmak üzere toplamda 83.258,15-TL alacaklı olduğu, davacı şirketin, davalı kurum tarafından usul ve yasa ile sözleşme hükümlerine aykırı iş ve işlemleri karşısında sözleşme gereğince üzerine düşen yükümlülükleri gereği gibi yerine getirdiği, işte meydana gelen aksamaların ve işin tamamlanamamasının davalı kurumun kusurundan kaynaklandığı gözetilerek davalı kurum tarafından davacı şirket hakkında uygulanan cezai işlemlerin de yerinde olmadığı, davacı vekilinin 09/06/2022 havale tarihli bedel arttırım dilekçesi ile dava dilekçesinde 20.000,00-TL olarak belirttikleri dava değerini 83.258,15-TL’ye arttırdıklarını beyan ettiği ve arttırılan dava değeri üzerinden eksik harcı mahkememiz veznesine yatırdığı, açıklanan gerekçeler dahilinde davacı tarafın iddialarını usulüne uygun deliller vasıtasıyla ispatladığı anlaşılmakla, açılan davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Açılan davanın KABULÜ İLE,
1-Taraflar arasındaki ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işine ilişkin olarak tanzim olunan ve imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşmenin FESHEDİLDİĞİNİN TESPİTİNE,
2-Taraflar arasındaki ‘İzmir İli 3. Kısım Bornova Bayraklı ilçelerinde Izgara Kolu ve Bina Kolu Bağlantılarının Bakım, Onarım İnşaatı’ işine ilişkin olarak tanzim olunan ve imzalanan 15/08/2019 tarihli sözleşmesi kapsamında davalı … tarafından davacı … hakkında uygulanan cezai işlemlerin İPTALİNE,
3-83.258,15-TL alacak bedelinin dava tarihi olan 22/01/2021 tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un 2/II. maddesi uyarınca işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …nden alınarak davacı …ne verilmesine,
4-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibariyle alınması gereken 5.687,36-TL karar ve ilam harcından, 341,55-TL peşin harç, 341,55-TL ıslah harcı ve 1.081,00-TL harcının mahsubu ile bakiye 3.923,26-TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan 82,00-TL elektronik tebligat, 19,00-TL tebligat, 25,40-TL posta masrafı, 2.000,00-TL bilirkişi ücreti, 341,55-TL peşin harç, 59,30-TL başvurma harcı, 341,55-TL ıslah harcı ve 1.081,00-TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 3.949,80-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacının kendisini vekille temsil ettirdiği göz önünde bulundurularak karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca 13.321,30-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun’un 23/14. maddesi gereğince ileride haksız çıkacak taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00-TL zorunlu arabuluculuk yargılama giderinin davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
8-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer ya da başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.29/09/2022

Katip …
¸e-imza

Hakim …
e-imza
¸