Emsal Mahkeme Kararı İzmir 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/534 E. 2022/935 K. 22.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/534 Esas
KARAR NO : 2022/935

DAVA : Alacak (İşletmenin Devri Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/10/2019
KARAR TARİHİ : 22/11/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 08/12/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil ile davalı arasında 13.03.2018 tarihinde İzmir 22. Noterliği’nin … yevmiye numarası ile “İşletmenin Devri Sözleşmesi” akdedildiği, söz konusu sözleşme ile davalı tarafından işletme adı “…Ana Okulu” olan işletmeyi ve bu işletmeye ait işletme hakkının tamamını müvekkile devrettiği, söz konusu sözleşmeye konu devir için müvekkil tarafından davalıya toplamda 35.000,00-TL, emlakçıya 2.000,00-TL ödendiği, ancak; 20.05.2018 tarihinde yetkili kurumlar ve kişiler desteği ile yapılan haricen inceleme neticesinde devre konu olan ve ikinci dereceden tarihi ve kültürel varlık olarak tescilli bulunan işletmenin imar mevzuatına ciddi aykırılık teşkil edecek şekilde sıradan bir vatandaş tarafından olağan bir inceleme ile fark edilemeyecek kaçak yapı ve sair izinsiz onarımlar ihtiva ettiği, devre konu gayrimenkulün önemli derecede gizli ayıplı olduğu, bu haliyle anaokulu faaliyeti kapsamında ruhsat izin alım işlemine tabi olamayacağının tespit edildiği, ayrıca söz konusu tespitlerden evvel her ne kadar kendisi tarafından mülk sahibi ile konuşulduğunu ve bir problemin olmadığı belirtilmiş olmasına rağmen devre konu işletmenin bulunduğu gayrimenkulün maliki ile müteaddih defalar kira sözleşmesi imzalanması için iletişime geçildiği ancak mülk sahibi tarafından müvekkil ile söz konusu gayrimenkul için kira sözleşmesi imzalanmayacağının ifade edildiği, müvekkil ile davalı arasında 13.03.2018 tarihinde İzmir 22. Noterliği’nin … yevmiye numarası ile akdedilen “İşletmenin Devri Sözleşmesi” ne konu işletmenin önemli derecede gizli ayıp ihtiva ettiğinin tespiti ile “İşletmenin Devri Sözleşmesi”nin geçersizliğine, Sayın Mahkeme aksi kanaatte ise iptaline, işbu sözleşme kapsamında müvekkil tarafından davalıya ödenmiş olan 35.000,00 TL bedelin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsil edilerek müvekkile ödenmesine, müvekkilin uğradığı zarara ilişkin 2.000,00 TL maddi tazminatın zararın doğduğu tarihten itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsil edilerek müvekkile ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacının 18.04.2018 tarihinde, yani devir sözleşmesi olan 13.03.2018 tarihinden hemen bir ay sonra … işlem referans no, 12:08 zamanlı … dekontu ile de sabit olan mülk sahibine 1.500-TL’lik kira bedeli yatırdığı, müvekkilinin geçerli bir ruhsata sahip olarak yıllarca ilgili yeri işlettiği, hiçbir kanuna aykırı durum olmadığı, okulun projesinin kanuna uygun olduğu ve müfettişlerce yapılan denetimlerde de proje mahalline uygundur şeklinde onaylı olduğu, hatta haricen öğrendiklerine ve müvekkilin gözlemlerine göre en son ilgili mülkiyetin bir cafe olarak dahi kullanıldığı, davacı tarafın, dilekçesi 3.kısmında haricen bir takım 20.05.2018 tarihli incelemelerden bahsettiği ve ruhsat izin alma işleminin onaylanmadığı iddiasında bulunduğu, ne var ki imar mevzuatına ciddi aykırılıklar teşkil etmesi iddialarının tamamen gerçeklerden uzaklaşmaya yönelik beyanlar olduğu, herhangi bir kaçak yapıyı davacının bu süreçte tespit edememesinin imkansız olduğu, davacının her türlü araştırma ve denetimi yapacak şartlara sahip olduğu ve yaptığı, müvekkilinin uzun yıllardır anılı dava konusu kreşi layığı ile işlettiği, çok da olumlu geri dönüşler aldığı, ne var ki evine yakın olması ve özel sebepleri nedeni ile Yeşilyurt/İzmir adresinde faaliyetlerine devam etme kararı alarak işletmesini devrettiği, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Uyuşmazlığın, taraflar arasında yapılan sözleşmeye konu işletmenin gizli ayıplı olup olmadığı, sözleşmenin geçersizliği koşullarının oluşup oluşmadığı, davalıya ödenen bedelin iadesinin mümkün olup olmadığı, uğranılan maddi tazminat koşullarının olup olmadığı, tahsilinin mümkün olup olmadığı, hususlarında toplandığı görülmüştür.
Mahkememizin 06/10/2020 tarihli oturumunda, davacı tanığı …,.. … hanımın yanında 1 ay önceden gözetim yaptığını,.. anaokulunu 90.000 TL ye yakın devir aldıklarını,.. kendilerine kaçak bina verdiklerini, kendilerinin öğrenci alamadıklarını, açılışlarını yapamadıklarını, resmi olarak prosedürler ve işlemlerin eksik kaldığı, karşı tarafla irtibat kurulamadığı,
Aynı oturumda, davacı tanığı …, … hanımın çalıştığı yerden ana okulu açabilmek için tazminatını alarak ayrıldığı, internetten bir ilan üzerinden bu ana okulunu bulduklarını, faal bir ana okulu olduğu, fiyat ve şartlarda anlaşarak Noterde sözleşme yaptıklarını, vergiden dolayı bedelin düşük gösterildiği, toplamda 90.000 TL ye yakın bir para ödendiği, kapora, noter, eşyalar vb gibi, karşı tarafa güvendikleri için ödemelerinin karşısında bir belge almadıklarını, binanın tarihi eser olduğu, üzerine yapılan eklenti ve yangın merdiveni … gibi kaçak olduğunu öğrendiklerini, bu yüzden de oraya ruhsat verilemeyeceğini öğrendiklerini,.. ödenen bedelleri almak için uğraştıktıklarını ancak karşı tarafla bir türlü irtibat kurulamadığını, binanın fiziki olarak koşullarının kötü olduğunu, borularının eski ve patlak olduğu, her taraftan böcekler çıktığı, dış cephesini boyattıklarını, tüm bunlar için masraflar yapıldığı, noterde sözleşme yapılmadan evvel bunlara dair bilgilendirme ve önceden uyarı yapılmadığı,
16/02/2021 tarihli oturumunda davalı tanığı …, kendilerinin okulu satmak için sahibinden.com’a ilan verdiklerini, emlakçının kendilerine … hanım ve oğlunu yönlendirdiği,.. kendilerinin okulu gördüğü, bir buçuk ay kendi öğretmenlerinin kendileriyle çalıştığı, 2011’de okulu teslim aldıkları 2018’e kadar her sene müfettişler tarafından incelemeler yapıldığı, 2017 ya da 2018 yılından sonrası 2. derece sit alanı olduğu, dışına dokunulmaksızın içerisinde istenilen faaliyetler yapılabileceğini, okulu devrederken içerisinde kaçak yapı olduğuna dair bilgi verip vermedikleri hususunda tanığa sorulduğunda: bu konuda bilgi verilmesine gerek olmadığını, Milli Eğitimden her yıl yapılan denetimlerde de buna dair herhangi bir engelle 2011-2018 yılları arasında karşılaşmadıklarını, faaliyette olduklarını,
Davalı tanığı…, … hanımın neredeyse her hafta okula geldiği, kendi getirdikleri öğretmen velilerle görüşmeye de başladıklarını, Mart ayı sonu gibi apar topar çıktıklarını,
22/06/2021 tarihli oturumunda davalı tanığı …, …nun güzergahında olduğu, tabelasının değiştiğini ve broşür basıldığını gördüğünü, bina içerisinde gördüğü kadarıyla bir eksiklik olmadığı, zaten denetime de geldikleri, bir değişiklik yapılmadığını beyan etmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları değerlendirilerek uyuşmazlık konularında bir eğitim uzmanı bilirkişi ile bir SMMM bilirkişi aracılığıyla inceleme yapılarak rapor düzenlendiği, bilirkişi heyetinin mahkememize verdiği raporda; davacı ve davalı taraf arasında tanzim edilen 26.01.2018 tarihli belgeye göre davacı tarafından davalı tarafa mobilya ücreti olarak 20.000,00 TL tutarında ödeme yapılmış olduğu, 22.01.2018 tarihli kaparo sözleşmesine göre de davacı tarafından davalı tarafa işletmenin devri ücreti olarak 40.000,00-TL ödendiği, toplam 60.000.00 TL ödemenin yapılmış olduğu, Özel …Anaokulunun davalı …’den davacı …’a kurum devri iş ve işlemleri mevzuatına uygun bir şekilde yapılmadığı için Milli Eğitim Bakanlığınca kurumun devredilmiş sayılmayacağını bildirmişlerdir.
Davalı vekilinin kök rapora karşı itirazları doğrultusunda mevcut dosya kapsamına göre bilirkişi heyetinden ek rapor aldırıldığı, bilirkişinin heyetinin mahkememize verdiği ek raporunda, Kurum devri için Konak İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne başvurunun yapıldığı, Konak İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün yazısında, kurum devrinin eksiklikler nedeniyle yapılamadığı, söz konusu eksikliklerin giderilerek, yeniden başvurulması durumunda kurum devri talebinin yeniden değerlendirileceğinin belirtildiği, MEB Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 14. maddesinde Kurum Devri’nin nasıl yapılacağı ile ilgili hususlara yer verildiği, kurumun devir işlemlerinin, kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı veren merciin Milli Eğitim Bakanlığı izni ile yapılacağı, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sonuçlandırılmadıkça, kurumun devredilmiş sayılmayacağının belirtildiği, taraflar arasında Noter huzurunda ‘İşletmenin Devri Sözleşmesi’ nin yapıldığı ancak, Özel …Anaokulunun, MEB Özel Öğretim Kurumları Mevzuatına uygun bir şekilde resmi olarak ‘kurum devri’ yapılamadığı, işletmenin devri sözleşmesinin bir geçerliliğininin kalmadığı, bu yüzden de kurum kapatma işleminin davalı tarafından yapıldığı, Özel …Anaokulu binasında, röleve ve yerleşim planında izinsiz herhangi bir değişiklik yapılmış olsaydı, bu durumun müfettişlerce yapılan denetim ve incelemelerde bir şekilde farkedileceği, tebliğlerde ve raporlarda belirtileceği, kurum hakkında soruşturma açılacağı ve ceza verilebileceği, oysa 2011 – 2015 yılları arasında yapılan denetim ve incelemelerde okul binası, röleve ve yerleşim planları ile ilgili olarak, herhangi bir sorunun belirtilmediği anlaşıldığını bildirmişlerdir.
Davacı vekili 10/10/2022 havale tarihli ıslah dilekçesi ile, dava edilen miktarın 37.000,00-TL olduğunu, bilirkişi raporuyla tespit edilen miktarın 60.000,00-TL olduğunu, 23.000,00-TL ıslah ettiklerini beyan etmiştir.
Taraflar arasında işletme devir sözleşmesi yapılmış ise de sözleşmeye konu Özel Anaokulun Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel bir eğitim kurumu olması nedeniyle, okulun devir işlemleri sadece tarafların iradesine bağlı olarak değil Özel Öğretim Kanunu ve Yönetmeliğe göre yapılması gerekmekte olup, Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin 14. maddesinde kurumun devredilebilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı’na sunulması gereken belgeler ile yapılması gereken işlemler düzenlenmiştir. Okula çalışma ruhsatı veren Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Yönetmelikte belirtilen belgelerin sunulması ve işlemlerin yapılmış olması şartıyla 15 gün içerisinde kurum devir işlemleri yapılabilir. Tanık beyanları, deliller, hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Özel …Anaokulunun kurum devrinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmadığı için kurumun devredilmiş sayılmayacağı, dolayısıyla devir sözleşmesinin geçerli olmadığı anlaşılmakla davacı ödediği sözleşme bedelinin iadesini ve yapmış olduğu masrafları isteyebileceğinden, davacı tarafça sunulan 13/03/2018 tarihli dekontta da görüleceği üzere davalıya 52.000,00-TL ödemenin yapıldığı, davalı tarafça da davacının kira bedeli olarak 1.500,00-TL ödendiğinin bildirildiği, bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere davanın kabulü ile, davaya konu işletme devri sözleşmesinin iptaline, davacı tarafından ödenen 35.000,00 TL sözleşme bedelinin 24/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, sözleşme nedeniyle uğranılan 25.000,00 TL tazminatın 24/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
1-Davanın KABULÜ ile,
Davaya konu işletme devri sözleşmesinin iptaline,
Davacı tarafından ödenen 35.000,00 TL sözleşme bedelinin 24/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Sözleşme nedeniyle uğranılan 25.000,00 TL tazminatın 24/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-Harçlar Yasası gereğince hesaplanan alınması gerekli 4.098,60-TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye irat kaydına,
3-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T uyarınca hesaplanan 9.600,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından sarf olunan 1 KEP gideri 0,50-TL, 10 tebligat gideri 72,00-TL olmak üzere toplam 72,50-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından sarf olunan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-HMK.nun 333.maddesi uyarınca taraflarca yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde talep halinde ilgili taraflara iadesine,
7-7155 sayılı yasanın 19/12/2018 tarihinde yürürlüğe giren 23.maddesiyle eklenen 6325 sayılı yasanın 18/A maddesi gereğince taraflar arasında yapılan arabuluculuk faaliyeti sonunda, ileride haksız çıkacak taraftan alınmak üzere Hazine tarafından karşılanan 1.320,00-TL arabulucu ücretinin yargılama gideri olarak davalıdan alınarak, Hazineye gelir kaydına,
8-İleride haksız çıkacak tarafa yüklenmek üzere suçüstü ödeneğinden karşılanarak ilgilisine ödenen 1.000,00 TL bilirkişi ücretinin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, HMK’nun 343 ve 345. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde Mahkememize veya Mahkememize gönderilmek üzere başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesi’ne verilecek bir dilekçe ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/11/2022

Katip …
(e-imzalıdır)

Hakim …
(e-imzalıdır)