Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/428 Esas
KARAR NO : 2023/83

DAVA : Menfi Tespit (Alım Satım)
DAVA TARİHİ : 25/05/2022
KARAR TARİHİ : 01/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Alım Satım) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;”.. Sayın mahkemeniz huzurunda açmış olduğumuz dava da müvekkil ve davalı tarafça mal alım satım sözleşmesi hazırlanmıştır. ( EK-1) Söz konusu sözleşme gereğince davalı tarafça müvekkile 204 kg yoncanın 225.000 TL karşılığında satılacağı kararlaştırılmıştır. Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin; ” sözleşme türü ve bedeli” başlıklı 3. Maddesinde; ” Bu sözleşme teklif birim fiyat sözleşmedir. EK 1 TUTANAĞIN’da yer alan her bir mal kaleminin miktarı ile bu mal kalemleri için tedarikçi tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan tutarların KDV dahil toplamı olan (rakamla) 225.000,00 (ikiyüzyirmibeşbin türk lirası) bedel üzerinden akdedilmiştir. Alıcı tarafından …, Aydın Şubesi, … seri no’lu, 30.05.2022 keşide tarihli, 225.000 TL bedelli, keşide yeri Aydın olan alıcı tarafından satıcı adına keşide edilen çek satıcıya teminat olarak verilmiştir. Sözleşmeye konu mallar 15.05.2022 tarihine kadar alıcıya teslim edilmemesi durumunda satıcı tarafından işbu çek alıcıya iade edilecek olup, sözleşme feshedilmiş sayılacaktır.” denilerek işbu madde taraflarca imza altına alınmıştır. Devamla taraflar arasında akdedilen sözleşmenin; ” mal teslim şartları ie teslim programı” başlıklı 6. maddesinde; 6.1. Malın Teslim Edilme Yeri; MANİSA ili … ilçesi şeritli mah…. sk.bulunan … GIDA çiftliğine teslim edilecektir. Mallar en geç 15.05.2022 tarihine kadar teslim edilmek zorundadır. Aksi takdirde herhangi bir bildirimi gerek kalmaksızın sözleşme kendiliğinden sona erer. 6.2. Mallar, tedarikçi … tarafından belirlenen “teslim programı”na göre verilen adrese teslim edilecektir. 6.3. Tedarikçi, taraflarlarca belirlenen “teslim programı”na aynen uymak zorundadır. Denilmiş bulunmaktadır. Aynı şekilde taraflar arasındaki akdedilmiş sözleşmenin; ” ödeme koşulları ve zamanı” başlıklı 7. maddesinde aynen; 7.1 Alınan Ürün ve Malların teslimi yapılmadan, nakit harici verilen Alıcı tarafından …, Aydın Şubesi, … seri no’lu, 30.05.2022 keşide tarihli, 225.000 TL bedelli, keşide yeri Aydın olan alıcı tarafından satıcı adına keşide edilen çek 15.05.2022 tarihine kadar mallar teslim edilmediği durumunda alıcıya derhal geri iade edilmek zorundadır. 15.05.2022 tarihine kadar mallar teslim edildiği takdirde satıcı çeki bankaya vade tarihinde ibraz edebilir. 7.2. Sözleşme konusu malın sözleşme ve ekleri ile teknik standartlara uygun olmaması halinde … verilen çekleri ve peşinatı aynen iade edecektir.7.3 Sözleşme konusu malın faturası,malın teslim tarihinden 5 iş günü önce fatura edilip, Çek ödemeleri fatura karşılığında Çeklerin ibrazı ile ödenecektir. Denilmek suretiyle tarafların yükümlükleri belirlenmiştir. Davalı taraf sözleşme de kararlaştırıldığı üzere 15.05.2022 tarihinde teslim etmesi gereken malları teslim etmemiştir. Davalı tarafça teslimi gerçekleştirilmeyen mallar sebebiyle taraflarca açıkça sözleşme de kararlaştırıldığı üzere sözleşme kendiliğinden sona ermiştir. Ancak davalı tarafça sözleşme kendiliğinden sona ermesine rağmen ve davalı tarafça edim yükümlülüğü yerine getirilmemesine rağmen müvekkillin sözleşmeye konu davalıya verdiği çek müvekkile iade edilmemiştir. hal böyle olunca müvekkil ticari anlamda büyük bir tehlike ile karşı karşıya kalmış bulunmakta olup, sayın mahkemeniz huzurunda müvekkilin borçlu olmadığı yönünde işbu davayı açma zaruriyeti hasıl olmuştur. müvekkil tarafından davalıya; …, Aydın Şubesi, … seri no’lu, 30.05.2022 keşide tarihli, 225.000 TL bedelli, keşide yeri Aydın olan çek düzenleyerek verilmiştir. Sayın mahkemenize ilgili çekin görüntüsünü sunarız. Söz konusu mahkemenize sunulu çekten anlaşılacağı üzere taraflar mal alım satım sözleşmesinde davaya konu çeki ödeme aracı olarak belirlemişlerdir. Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin ödeme koşulları ve zamanı başlıklı 7. Maddesi ve sözleşmenin türü ve bedeli başlıklı 3. Maddesinde dava konusu çekin davalıya teminat olarak verildiği davalının sözleşme kapsamında anlaşılan malları 15.05.2022 tarihinde teslim edeceği teslim etmediği takdirde sözleşmenin kendiliğin feshedilmiş sayılacağı ve çekin müvekkile teslim edileceği taraflarca imza altına alınmıştır. Davalı tarafça taraflar arasında akdedilen sözleşme gereğince davalı taraf edim yükümlülüğünü yerine getirmemiş ve müvekkil tarafça davalıya verilen çek iade edilmemiştir. Hal böyle olunca yukarıda anlatılan sebeplerle sayın mahkemenizde işbu davayı açma zaruriyeti hasıl olmuştur. fazlaya ilişkin tüm haklarımız saklı kalmak kaydıyla öncelikle …, Aydın Şubesi, … seri no’lu, 30.05.2022 keşide tarihli, 225.000 TL bedelli, keşide yeri Aydın olan çekin ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesine ve bu durumun halk bankasına bildirilmesine, müvekkilimizin davalıya borçlu olmadığının dava konusunun çekin bedelsiz olduğunun tespitine, davamınızın kabulüne yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz..” şeklinde beyanda bulunarak talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi ile; taraflar arasındaki hukuki ilişki sebebiyle davacı şirket tarafından davaya konu çek müvekkili lehine keşide edilmiş olup, yine hukuki ilişki kapsamında davaya konu çek müvekkili tarafından dava dışı 3. Kişi … Teknoloji San. ve Tic. A.Ş.ye ciro edildiğini, davaya konu çekin ödeme tarihinin hemen öncesinde çeki tanzim eden şirket yetkilileri müvekkili ile iletişime geçip, çekin ödeme sürenini uzatılması hususunda talepte bulunmuş ise de müvekkili çeki 3.kişi şirketlere cirolayarak devrettiğini davacı şirkete bildirdiğini, müvekkili çekin ödeme günü 30.05.2022 tarihinde çeki cirolayarak devrettiği … A.Ş.yetkililerince aranmış, kendilerine devredilen çek bakımından ihtiyati tedbir kararı verildiğinden herhangi bir işlem yapılamadığını öğrendiğini, davanın dayanağının 29.04.2022 tarihli sözleşme olduğunu, yine bu sözleşme kapsamında müvekkilinin karşı şirkete sözleşme kapsamında 250.000 kg yonca teslim edeceği kararlaştırıldığı iddia edilmekte ise de; müvekkilinin iş bu sözleşme ile herhangi bir bağlantısı bulunmadığı gibi, sözleşmede bulunan imzaların hiç birisi müvekkiline ait olmadığını, sahte olarak tanzim edilmiş sözleşme ile müvekkili aleyhine dava ikame edildiğini, yine davacı şirket, müvekkiline cirolanan çeke karşılıksız kaşesi vurulmaması amacıyla müvekkili aleyhine bir takım planlar yapılarak sahte imzalar ve sözleşmeler ile fiili durum oluşturulmaya çalışıldığını, davacı şirket, hukuki ilişki kapsamında müvekkiline daha önce teslim etmiş olduğu … Bankası A.Ş. … seri nolu, 30.03.2021 ödeme tarihli 325.000TL bedelli çek yönünden de zaman kazanmak amacıyla çekte mevcut bulunan imza ve paraf şirket yetkilisine ait olduğu halde kötü niyetli olarak imzaya ve parafa itiraz etmiş ve bu yönde müvekkil aleyhine Aydın 4. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) … E. sayılı dava dosyası ikame ettiğini, dava sürecinde, müvekkiline çek bedelini ödeyerek taraflar sulh olmuş ve taraflar bu yönde mahkemeye beyanda bulunduğunu, müvekkili, çek bedelinin ödenmiş olması ve problemin daha da büyümemesi adına davacı şirket yetkililerinden şikayetçi olmamış ve dava dosyasını sulh ile neticelendirme yoluna gitmiş ise de şikayete konu çek yönünden şüpheliler zaman kazanmak adına sahte imzalar ve sözleşmeler tanzim edecek kadar gözlerini kararttığını, müvekkili aleyhine ikame edilen dava dosyasına sunulan sözleşmede yer alan imzaların müvekkiline ait olmadığı çıplak gözle dahi görülmekte olup, gerek müvekkilinin vekaletname, gerekse de şikayete konu çek üzerindeki cirosu nazara alındığında imzanın müvekkiline ait olmadığını, aksine müvekkiline ait olduğu iddia edilen imzanın da davacı şirket yetkililerine ait olduğunu, davacı şirket, piyasaya verdikleri çeklerde; ”ödemek istediklerini” bankaya verdikleri talimat ile ödemekte ”ödemek istemediklerini” ise sahte belgeler tanzim ederek yahut sahte iddialar üreterek ödemekten kaçındığını, davacı şirket tarafından sahte olarak tanzim edilen sözleşme neticesinde ihtiyati tedbir kararı verilen çek yönünden müvekkili cebri icra tehdidi ile karşı karşıya olduğunu, müvekkili aleyhine ikame edilen dava dosyasına sunulan ve davaya dayanak teşkil ettirilen sahte sözleşme sebebiyle davacı şirketin tüm yetkilileri ve müdürleri hakkında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’na nitelikli dolandırıcılık ve belgede sahtecilik suçları yönünden suç duyurusunda bulunulmuş olup, suç duyurusuna dayanak teşkil ettiğini, müvekkili aleyhine ikame edilen davanın sahte belgelere dayandığı, yine sahte olarak tanzim edilip Mahkemeye sunulan belgeler ile teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verildiği, müvekkilinin haksız olarak icra takibine maruz bırakıldığı açık olup, öncelikle dava dosyasından verilen ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını talep ettiğini, taleplerinin kabul edilmemesi halinde müvekkilinin uğradığı/uğrayacağı zararın tazmini bakımından teminatsız olarak verilen ihtiyati tedbirin %15’ten aşağı olmamak teminat ile güvencelendirilmesine karar verilmesini, müvekkili aleyhine ikame edilen davanın sahte belgeler ile ikame edildiği, yine davacının tüm iddialarının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğu açık olup, yapılacak imza incelemesi ve bilirkişi incelemesi neticesinde sahte olarak tanzim edilip dava dosyasına sunulan sözleşmede yer alan imzaların müvekkiline ait olmadığı ortaya çıkacak olup haksız ve hukuki dayanaktan yoksun reddine karar verilmesini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı şirket üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiş ve savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE & NETİCE VE KANAAT:
Mahkememiz dosyası davacı şirket ticari defterlerinin yerinde incelenerek alacak talebinde haklı olup olmadığının tespiti noktalarında inceleme yapılmak üzere SMMM bilirkişisine tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından ayrıntılı ve gerekçeli raporun mahkememize ibraz edildiği ve mahkememizce bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğu anlaşılmıştır.
Dava, İİK72. maddesi uyarınca açılmış bulunan menfi tespit davasıdır.
Mahkememizce yapılan yargılama sonunda tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde,
Tüm dosya kapsamı birlikte incelenmekle; tarafların uyuşmazlık noktalarının akdedilen sözleşmeye uyulup uyulmadığı, ifanın yapılıp yapılmadığı, akdin münfesih sayılıp sayılamayacağı; buna istinaden “…, Aydın Şubesi, … seri no’lu, 30.05.2022 keşide tarihli, 225.000 TL bedelli, keşide yeri Aydın olan alıcı tarafından satıcı adına keşide edilen çek satıcıya olan davalı tarafa teminat olarak verilip verilmediği, ayrıca “Sözleşmeye konu mallar 15.05.2022 tarihine kadar alıcıya teslim edilmemesi durumunda satıcı tarafından işbu çek alıcıya iade edilecek olup, sözleşme feshedilmiş sayılacaktır. ” maddesinin yorumu bağlamında çekin iade şartlarının oluşup oluşmadığı, davalı açısından imzanın geçerliliği ve sözleşmenin bağlayıcılığı, ezcümle bunlardan hareketle çekin bedelsizlik şartlarının oluşup oluşmadığı tespiti noktalarında toplandığı anlaşılmakla, toplanan deliller, tarafların beyanları, ayrıntılı ve gerekçeli karar yazmaya yarar bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı nazara alındığında;
Davacı tarafından dava konusu edilen …, Aydın Şubesi, … seri no’lu, 30.05.2022 keşide tarihli, 225.000 TL bedelli, keşide yeri Aydın olan çekin ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesine, davacının davalıya borçlu olmadığının dava konusunun çekin bedelsiz olduğunun tespitine karar verilmesi talep edilmiş ise de,
Alınan bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacı şirketin yasal defterleri üzerinde yapılan inceleme sonucunda, mahkemenin bilirkişiden istediği ve raporun bilirkişiden istenenlerde maddeler halinde sıralanan sorularla ilgili yapılan tespitler sonucunda; davacının ticari defterlerinin TTK’na göre usulüne uygun tutulduğu, açılış tasdiklerinin yapıldığı, kapanış tasiklerinin süresinin henüz gelmediği, yevmiye ve defteri kebirin açılış tasdikinin süresinden sonra yapıldığı, defter kayıtlarının birbirini doğrulayıp doğrulamadığı, sahibi lehine delil olma özelliği taşıyıp taşımadığı konusunda davalının defter kayıtları incelenmediği için birbirini doğrulayıp doğrulamadığı konusunda bir karar verilemediği, davacının kayıtlarında davalı adına alış veya satışa ilişkin herhangi bir faturaya rastlanılmadığı, herhangi bir fatura alım ve düzenlmesi olmaması nedeniyle BA ve BS formunda davalı adına kayıt bulunmadığı, davacı ve davalı arasında herhangi bir iade faturasına rastlanmadığı, taraflar arasında; davacı kayıtlarında cari hesap ilişkisinin bulunmadığı, taraflar arasında sadece dava dosyasında bulunan sözleşmenin olduğu, davacı kayıtlarında herhangi bir fatura olmaması nedeniyle, tamamen veya kısmen ödenmesine ilişkin olarak defter ve belgelerinde kayıt ve/veya belge bulunmadığı, davacı kayıtlarında cari hesap ilişkisinden dolayı takip tarihi itibariyle alacak borç bulunmadığı; özellikle … Aydın şubesi … seri nolu 30.05.2022 keşide tarihli 225.000,00 TL bedelli keşide yeri Aydın olan çekin davacı şirketin yasal defterlerine işlenmediği hususları tespit edildiği,
Bu bağlamda davanın özünün satım akdi ve buna istinaden teminat için verilen çekin akdin yerine getirilmemesi ve infisahı sebepli iadesi, mezkur çek kaynaklı borçlu olunmadığının tespitine dair olduğu, davacı talep ve vakıa anlatımının buna dair olduğu,
Buna mukabil davalı tarafça mezkûr sözleşmede imzanın sahte olmasından mütevellit akdin davalıyı bağlamayacağı, ancak çekin taraflar arasındaki hukuki ilişki sebepli müvekkil lehine keşide ve sonra dava dışı şirkete ciro edildiği, bu sebeple çekin ödem kabiliyetinin bertaraf edilmesi için işbu davanın açıldığı ve davanın reddi talep edilmiş olup;
Mukayeseli olarak vakıalar ve netice-i taleplerin, delillerin takdir ve tetkiki anlamında akdi ilişkinin taraf defterlerine kayıtlı bir mukavele olup olmadığı, keza çekin de bu sebeple işlenip işlenmediği hususu araştırılarak;
Ticari şirket olan davacı defterlerinde sözleşme ve çeke tesadüf edilmediği ortaya çıkmıştır. Kıymetli evrak hukukuna esas mücerretlik ve yazılı deliller ile ispat prensipleri dairesinde çekin kaynağı ve borç sebebi olan sözleşmenin varlığı, geçerliliği, tarafları bağlayıcılığı yazılı delil ile ispatlanmamış olup çekin tanzimi, cirosu,sair borç sebebi vb ispat hukuku ve iddia-vakıa bütünlüğü dairesinde araştırılmasına yer olmadığından davacı tarafın davalı taraf işbu çekin mesnedi sözleşme kaynaklı teminat için verilip verilmediği ve bunun uzantısı ve tezahürü anlamında sözleşmede ifa, yapılıp yapılmadığı, yapılmamasında kusur var ise teminat için verilen çekin iade şartları vb hususlar da ispatlanmamış olmaktadır.
Açıklanan gerekçelerle;
Davaya konu uyuşmazlıkta ispat yükü kendisinde olan davacının dava dilekçesinde belirttiği hususları ispatlaması gerektiği halde kesin delil ile ispatlayamadığı, inceleme yapılan davacı ticari defterlerinde davalı adına herhangi bir kayda, faturaya, belgeye ve cari hesap ilişkisi rastlanmadığı, davacının iddiasını ispatlayacak yeterli kanaat oluşturabilecek herhangi bir delil sunmadığı, iddiasını somutlaştırıp ortaya koyamadığı, soyut beyanla yetindiği anlaşılmakla, davacının davasını ispat edemediği mahkememizce kabul edilmiş olduğundan davacının davasının reddine karar verilmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda yazılı bulunan gerekçeye göre;
1- Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 179,90 TL harçtan peşin alınan 3.842,44 TL nin mahsubu ile kalan 3.662,54 TL nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davalının kendisini duruşmalarda vekil ile temsil ettirdiği anlaşıldığından, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ye göre takdir ve tayin edilen 34.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından işbu davada sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davacının yatırdığı gider avansından kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde re’sen iadesine,
6-Davalının yatırdığı delil avansından kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde re’sen iadesine,
Dair ; davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı;
Dair karar gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 s. HMK’nın 341. v.d.maddeleri gereğince (2) hafta içerisinde, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.01/02/2023

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza