Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/643 Esas
KARAR NO : 2022/782

DAVA : Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/12/2020
KARAR TARİHİ : 07/11/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 17/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin karı-koca olduğunu, Bornova-İzmir’de kasap dükkanı işlettiklerini, davalı ise kasap işletmelerine yönelik ekipman ve makina üretimi yaptığını, müvekkilleri ile davalı tacir … arasında 20.05.2019 tarihinde yapılan şifahi eser sözleşmesi gereğince davalı taraf müvekkillerinin işletmesi için işkembe makinesi üretip, en geç 22.07.2019 tarihine kadar teslim edeceğini, müvekkilinin de makine bedeli olarak davalıya, davalının üretime başlaması için 24.05.2019 tarihinde 5.000,00 TL, parça temini ve üretimin devam etmesi için 14.06.2019 tarihinde 8.500,00 TL ve 22.07.2019 vadeli 2 adet Bono (11.680,00 TL x 2 = 23.360 TL) ile toplam KDV dahil (5.000 TL + 8.500 TL + 23.360 TL + 6.634 TL (%18 KDV) )Toplam 43.494,00 TL ödeyeceğini, müvekkilleri taraflar arasındaki sözlü anlaşmaya uygun olarak, daha eseri teslim almadan 20.05.2019 tarihinde dava konusu 22.07.2019 vadeli 11.680,00 TL bedelli 2 adet bonoyu davalıya teslim ettiklerini, 24.05.2019 tarihinde 5.000,00 TL ve 14.06.2019 tarihinde 8.500,00 TL olmak üzere toplam 13.500,00 TL nakit ödemeyi davalının hesabına yaptığını, banka ödemelerinin, davalının hesabına “… adına işkembe makinası alımı için” açıklamasıyla yapıldığını, böylelikle müvekkilinin işkembe makinasını teslim almadan eser bedelin tamamını ödediğini, ancak davalı taraf sözleşme konusu işkembe makinesini kararlaştırılan tarihte üretip teslim etmediği gibi, müvekkili tarafından verilen iki adet senedi de kötüniyetli olarak icraya koyduğunu ve müvekkili ile kefil olan eşi … aleyhine haksız ve kötü niyetli olarak, icra takibi başlattığını, ayrıca fatura kesmeyerek, müvekkili tarafından %18 KDV’si ödenen fatura bedeline ilişkin olarak, vergi ziya-ı suçunu işlediğini, öte yandan müvekkillerin ikamet adresi Kemalpaşa/İzmir olmasına ve bono’larda İzmir İcra Daireleri ve Mahkemeleri’nin Yetkili İcra Dairesi ve Mahkemelerinin olması kararlaştırılmış iken, davalı taraf icra takiplerini Çanakkale’de açtığını, söz konusu takipler Çanakkale 3. İcra Dairesinin … E. ve … E. Sayılı dosyalarında derdest olduğunu, her iki takip de müvekkili …’ın eşi olan müvekkili …’a tebliğ edildiğini, müvekkili … da davalı ile görüşerek, sorunu çözeceğini söylediğini, taraflar arasında sorunun çözümü için iyi niyetli adımlar atılırken, müvekkilerinin itiraz süresini kaçırdığını ve takip kesinleştiğini, bu durumu fırsat bilen davalının, bu sefer kesinleşen takip üzerinden müvekkili aleyhinde haciz ve beraberinde satış işlemlerine başlatıldığını, taraflar arasındaki eser sözleşmesi gereği eseri (işkembe makinesi) imal edip, müvekkillerine teslim etmeyen davalı tarafın ne kadar kötüniyetli olduğunu gösterdiğini, müvekkilinin ödemiş olduğu 24.05.2019 tarihinde 5.000,00 TL ve 14.06.2019 tarihinde 8.500,00 TL olmak üzere toplam 13.500,00 TL bedelin iadesi davalı taraftan talep edilmişse de davalı taraf söz konusu bedeli iade etmediğini, anılan durum üzerine söz konusu bedelin tahsili için davalı aleyhine İzmir 21. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, dava konusu haksız takipler sebebiyle, müvekkillerine ait taşınmazların satılması aşamasına gelindiğinden ve/veya bu konuda ciddi bir risk bulunduğundan ve yine müvekkillerine ait taşınmazların satılması halinde telafisi imkansız maddi ve manevi zararlara uğrayacağı açık olduğundan; davalı tarafça girişilen icra takibi neticesinde müvekkilin uğrayacağı zararların engellenmesi için takiplerin durdurulması için ihtiyat-i tedbir kararı verilmesini talep ettiklerini, davalı tarafın bedelleri almış olmasına rağmen hiçbir surette sözleşmeye konu makineyi teslim etmemiş olması karşında müvekkillerinin çok ciddi bir zarara uğramış olduklarını, bu nedenle hali hazırda davalıya 13.500,00 TL ödenmiş olması nedeniyle, takiplerin durdurulması için verilecek ihtiyati tedbirin teminatsız olarak verilmesini, zira müvekkillerin davalıya hali hazırda 13.500,00 TL ödemiş olduğunun nazara alınmasını, mahkeme aksi kanaatte ise hakkaniyete uygun bir teminata hükmedilmesine ve kuşkusuz haklı davanın kabulü ile davaya konu Çanakkale 3. İcra Dairesi’nin … E. ve … E. Sayılı dosyalarında yer alan borca ilişkin müvekkilin borçlu olmadığının tespiti ile takiplerin iptaline karar verilmesini eser sözleşmesinde yüklenici bir eser meydana getirip bunu teslim etmeyi borçlanmakta, iş sahibi de eserin tesliminden sonra bedel ödemeyi yüklendiğini, yüklenicinin eser meydana getirme borcu, eserin teslimi borcuyla tamamlandığını, başka bir ifadeyle yüklenici meydana getirdiği eseri yükleniciye teslim etmek, iş sahibi de yüklenicinin eseri meydana getirip kendisine teslim ettikten sonra, taraflar arasında belirlenen bedeli ödemek zorunda olduğunu, müvekkilinin dava konusu eser bedelini taraflar arasında kurulan sözlü sözleşmeye uygun olarak belirlenen tarihlerde peşin ödemiş olmasına rağmen, dava konusu eser davalı tarafça müvekkiline süresinde veya hiç teslim edilmediğini, bunun üzerine müvekkili dava konusunu oluşturan 2 adet bono bedelini ödemediğini, davalıdan da daha önce ödemiş olduğu 13.500,00 TL bedelin iadesini talep ettiğini, buna rağmen davalı, eseri teslim etmek bir yana, almış olduğu 13.500,00 TL bedeli de iade etmediğini, davalı ile yapılan uzlaşma görüşmeleri de davalı tarafın uzlaşmaz tutumu nedeniyle sonuçsuz kaldığını, davaya konu sözleşme sebebiyle her türlü tazminat ve fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla, dava konusu senetlerin tahsili halinde, müvekkilinin ileride telafisi imkansız maddi ve manevi zararlara uğrayacağı kaçınılmaz olduğundan dava konusu senetlerin, teminatsız veya mahkemenizce uygun görülecek bir teminat mukabilinde ve iş bu dosya kapsamında yapılacak yargılama neticesi verilecek mahkeme kararının kesinleşmesine kadar, satış dahil her türlü icra işlemini içerecek şekilde Çanakkale 3. İcra Dairesi’nin … E. ve … E. Sayılı icra takiplerinin durdurulması amacıyla ihtiyat-i tedbir kararı verilmesini, davalının eser sözleşmesi gereği işkembe makinesi üretimi ve teslimatı kasten ve hiçbir surette yerine getirilmemiş olması sebebiyle, müvekkillerinin davalı tarafa herhangi bir borcunun olmadığının tespiti ile menfi tespit davanın kabulüne, dava konusu 2 adet bono ile bunlara bağlı açılan Çanakkale 3. İcra Dairesi’nin … E. ve … E. Sayılı icra takiplerinin iptaline, müvekkillerinin menfi tespit davası açmaya zorlayan her iki takip de haksız ve kötü niyetli olduğundan %20’den az olmamak üzere müvekkil lehine kötüniyet tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE & NETİCE VE KANAAT:
Çanakkale İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası Uyap üzerinden celp edilmekle incelenmesinde; alacaklı … tarafından borçlular … ve … aleyhine Örnek No:10 kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile yapılacak takipte ödeme emri ile 11.680,00 TL asıl alacak ve işlemiş faiz toplam 11.807,04 TL alacak için 04/09/2019 tarihinde takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
Çanakkale İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası Uyap üzerinden celp edilmekle incelenmesinde; alacaklı … tarafından borçlular … ve … aleyhine Örnek No:10 kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile yapılacak takipte ödeme emri ile 11.680,00 TL asıl alacak ve işlemiş faiz toplam 11.807,04 TL alacak için 10/09/2019 tarihinde takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizin 19.01.2021 tarihli ara kararı ile “Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabulüne; İ.İ.K 72/3 maddesi gereğince, (23.360,00-TL ) üzerinden %20 oranında (4.672,00-TL) teminat yatırılması ya da kesin ve süresiz banka teminat mektubu sunulması halinde; Çanakkale İcra Müdürlüğü’nün … Esas ve … Esas sayılı dosyalarında icra veznesine yatan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir konulmasına, fazlaya ilişkin talebin reddine,” dair ihtiyati tedbir kararı verilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda 07/04/2021 tarih ve … Esas, … Karar sayılı kararı ile davacının davasının Türk Ticaret Kanunu 5/A maddesi ile 6100 Sayılı HMK 114 ve 115. maddeleri gereğince arabuluculuk dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verildiği, davacılar vekilleri tarafından kararın istinaf edilmesi üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesinin … esas-… karar nolu kararı ile “… menfi tespit davasında, zorunlu arabuluculuğa başvuru dava şartının yerine getirilmediği gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmediğinden, davacının istinaf başvurusunun kabulüyle; HMK’nun 353/1-a-4 bendi gereğince kararın kaldırılmasına ve yargılamaya devam edilmesi için dosyanın mahkemesine karar verilerek..”mahkememiz kararının HMK 353/1-a-4 maddesi uyarınca kaldırılmasına karar verildiği, dosya mahkememize gönderildiği ve mahkememizin 2021/643 esasına kaydı yapılmıştır.
Dava; davalı tarafından, davacılar aleyhine bono alacağına istinaden başlatılan icra takibine karşı borçlu olmadıklarının tespiti istemi ile başlatılan İİK 72. maddesi uyarınca açılan menfi tespit davası olup, bu hali ile TTK hükümleri gereğince ticari davadır.
Toplanan tüm delillerin değerlendirilmesi sonunda;
Çanakkale İcra Müdürlüğü’nün … ve … E. sayılı dosyasıyla, davalılar hakkında 24.05.2019 tarihinde 5.000,00 TL ve 14.06.2019 tarihinde 8.500,00 TL olmak üzere 2 adet bonoya dayalı olarak takip başlatıldığı, davacılar tarafından menfi tespit davası açıldığı,
Ayrıca teminat amaçlı alınana bonolar kaynaklı olarak ifa yükümlülüğü yerine getirilmemesine rağmen bonoların tahsili için takip başlatıldığı ve bu halin sebepsiz zenginleşme teşkil edeceği;
İspat hukuku anlamında icra takiplerine dair dosyalar, davacının ayrıca yaptığı ve tahsil ile kapattığı dosya haricinde davalı tarafından cevap dilekçesinin sunulamması, tacir olmayan taraflar açısından defter incelemesine de tevessül edilemeyeceği cihetle davacının isticvabına karar verilmiştir.
İsticvabın hukuki mahiyeti ve yargılamadaki tatbik şekli ile usulüne dair Yargıtay 6. Hukuk dairesi’nin ESAS NO: 2021/4114 -KARAR NO: 2022/4065 sayılı ilamı incelendiğinde;
“Yine, 6100 sayılı HMK’nın 171. maddesinde; isticvabın nasıl yapıması gerektiği hüküm altına alınmış olup bu madde uyarınca; isticvabına karar verilen kimseye bizzat davetiye gönderilmesi, belirlenen gün ve saatte isticvap olunmak üzere hazır bulunması gerektiğinin bildirilmesi, gönderilen davatiyede isticvap konusu vakıaların gösterilmesi, ilgili tarafın geçerli bir özrü olmaksızın gelmediği veya gelip de sorulara cevap vermediği takdirde, isticvap konusu vakıaları ikrar etmiş sayılacağı ihtarının yapılması, usulüne uygun davate rağmen çağrılan tarafın özürsüz olarak gelmemesi veya gelip de soruları cevapsız bırakması halinde, mahkemece sorulan vakıalar ikrar edilmiş sayılmasına karar verilmesi gerekmektedir.
…
HMK’nın 171. maddesinde; isticvap olunanın davet usulü belirtilmiş olup, bu maddeye göre isticvaba konu vakıaların açıkça gösterilmesi, ödeme yapıldığı iddia olunan belgelerin açıkça yazılması ve isticvap edilecek belgelerin eklenerek gelinmemesi halinde sonuçlarını hatırlatan ihtaratlı isticvap davetiyesi gönderilmesi gerekirken, tebligat içeriğinde ve tebligata ekli 16.10.2019 tarihli ek kararda ihtarat bulunmadığı, isticvaba konu vakıaların açıkça gösterilmediği anlaşıldığından usulsüz isticvap davetiyesinin hükme esas alınarak davalı-karşı davacı hakkında yazılı gerekçeyle karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”Mahkememizce 27.06.2022 ve 26.09.2022 tarihli celse ara kararlarına istinaden çıkarılan isticvab davetiyesinin ara kararlarda dava dilekçesindeki vakıalar olduğu şeklinde tespit edildiği,
Mazbata üzerinde de genel olarak vakıalar ibaresinin yer aldığı müşahede edilmiş,
Ancak davanın özünün tahriri mukavele olmaksızın şifahi inikad edilen istisna sözleşmesi mucibince teminat için alınan senetlerin ifa mükellefiyeti yapılmadan ve davacıların ifsı beklenilmeksizin tahsil teşebbüsü ve bu uğurda takibe konulmasının olması,
Bu meyanda davanın asli ihtilaflı mevzusunun bu husus olması ile dava dilekçesinin de evveliyatta tebliği ciheti ile isticvab davetiyesinin tecdidine tekraren mahal bulunmadığı kanaati hasıl olmuştur.
Somut olayda; davacıların karı-koca olduğu ve kasap dükkanı işlettikleri, davalının ise kasap işletmelerine yönelik ekipman ve makina üretimi işi ile uğraştığı davacılar ile davalı arasında 20.05.2019 tarihinde yapılan şifahi eser sözleşmesi gereğince davalı taraf davacılara işkembe makinesi üretip, en geç 22.07.2019 tarihine kadar teslim edeceği hususlarında anlaştıkları, davacıların makine bedeli olarak davalıya üretime başlaması için 24.05.2019 tarihinde 5.000,00 TL, parça temini ve üretimin devam etmesi için 14.06.2019 tarihinde toplam 43.494,00 TL tutarında iki adet bono verdiği, davacıların toplam 13.500,00 TL nakit ödemeyi davalının hesabına yaptığı ve banka ödemelerinin davalının hesabına “… adına işkembe makinası alımı için” açıklamasıyla yapıldığı ve davacıların bono bedellerinin tamamını ödediği,
Ancak davalı taraf sözleşme konusu işkembe makinesini kararlaştırılan tarihte üretip teslim etmediği ve dava konusu bonoları Çanakkale 3. İcra Dairesinin … esas ve … esas sayılı dosyaları ile icra takibine giriştiği, davacıların 24/05/2019 tarihinde 5.004,50 TL ve 14/06/2019 tarihinde 8.500,00 TL olmak üzere “… adına işkembe makinası alımı için” açıklaması ile davalının TR … nolu IBAN hesabına havale yaptıkları,
11.680 TL miktarlı mezkûr 2 adet senet kaynaklı takibin davalı tarafça ifa edilemeyen sözleşme kaynaklı haksız olarak icra takibine konu edildiği,davalının isticvaba cevap vermediği, keza … bank vasıtası ile yapılan EFT’lerin iadesi için yapılan takip dosyasında da borcu kabul ettiği ve icra dosyasına ödeme yaparak zımnen sözleşmeyi kabul ettiği, önden verilen ifa uğrundaki meblağın iadesini deruhde ettiği anlaşıldığından,
Davacının davasının KABULÜ ile davalının eser sözleşmesi gereği işkembe makinesi üretimi ve teslimatı yerine getirilmemiş olması sebebiyle, davacıların davalı tarafa herhangi bir borcunun olmadığının tespitine,
dava konusu 2 adet bono ile bunlara bağlı açılan Çanakkale 3. İcra Dairesi’nin … E. ve … E. Sayılı icra takiplerinin iptaline, davacıları işbu menfi tespit davası açmaya zorlayan her iki takip de haksız ve kötü niyetli olduğundan hüküm altına alınan 23.360-TL alacak üzerinden hesaplanacak %20 icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda yazılı bulunan gerekçeye göre;
1-) Davacının davasının KABULÜ ile;
a-)Davalının eser sözleşmesi gereği işkembe makinesi üretimi ve teslimatı yerine getirilmemiş olması sebebiyle, davacıların davalı tarafa herhangi bir BORCUNUN OLMADIĞININ TESPİTİNE,

b-) Dava konusu 2 adet Bono ile bunlara bağlı açılan Çanakkale 3. İcra Dairesi’nin … E. ve … E. Sayılı İCRA TAKİPLERİNİN İPTALİNE,
c-) Davacıları işbu menfi tespit davası açmaya zorlayan her iki takip de haksız ve kötü niyetli olduğundan hüküm altına alınan 23.360-TL alacak üzerinden hesaplanacak %20 icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine,
2-Alınması gereken 1.595,72 TL nisbi karar ve ilam harcından peşin alınan 398,94 TL peşin harcın mahsubu ile eksik kalan 1.196,78 TL’nin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
3-Davacının kendisini duruşmalarda vekil ile temsil ettirdiği anlaşıldığından, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir ve tayin edilen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan bozma öncesi yapılan 63,00 tebligat masrafı, 11,00 TL e-tebligat masrafı toplamı 74,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan bozma sonrası yapılan 87,00 tebligat masrafı, 11,00 TL e-tebligat masrafı, 3,00 TL KEP ücreti toplamı 101,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 54,40 TL başvurma harcı, 398,94 TL peşin harç, 59,30 TL İstinaf Karar Harcı, 162,10 TL İstinaf Kanun Yoluna Başvurma Harcı toplamı 674,74 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri ve delil avansı bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
7-Davacı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesinden sonra resen davacıya iadesine,
Dair ; davacı vekilinin yüzüne karşı/davalı asilin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 s. HMK’nın 341. v.d.maddeleri gereğince ( 2 ) hafta içerisinde, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.07/11/2022

Katip
¸e-imza

Hakim
¸e-imza