Emsal Mahkeme Kararı İzmir 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/186 E. 2022/534 K. 16.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/186 Esas
KARAR NO : 2022/534

DAVA : Tazminat (Kooperatif Yönetim Ve Denetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğundan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/12/2018
KARAR TARİHİ : 16/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Kooperatif Yönetim Ve Denetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğundan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … Kooperatifi tarafından büyük baş ve küçük baş hayvan bağırsak ve çöz yağı işleme ve satışı üzerine 15.12.2017 tarihinde yapılan ihaleyi kooperatifin üyesi olan müvekkili …’ın her bir büyükbaş hayvan bağırsağını 42.5 TL + KDV ile her bir küçükbaş hayvan bağırsağını 25 TL + KDV ile kazandığını ve söz konusu işi yüklendiğini, sözü edilen ihaleye katılabilme şartlarının … Kooperatifi – büyük baş ve küçük baş hayvan bağırsak ve çöz yağı işleme ve satışı hizmetleri teknik ve şartnamesinde belirtildiğini ve söz konusu şartnamenin işin tahmin edilen bedeli, geçici teminat ve net teminat miktarı başlıklı 4. Maddesinin A bendinde geçici teminat bedelinin 500.000 TL olduğu ve bu teminat bedelinin kooperatifin banka hesabına yatırılacağı ve yatırılan bedelin dekontunun kooperatife teslim edileceğinin kararlaştırıldığını, müvekkilinin bu anlatılanlar ışığında sözü edilen şartları yerine getirdiğini, 15.12.2017 tarihinde yapılan ihaleye müvekkili ve diğer pey süren … olmak üzere iki tarafın katıldığını, katılan diğer tarafın şartnamede belirtilen geçici teminatı yatırmadan haksız ve usulsüz bir şekilde ihaleye katıldığını ve ihaleyi ihale tutanaklarında da görüleceği üzere çok kısa bir sürede yükselterek piyasa fiyatının çok üzerine çıkarttığını, ihale prosedürünün yasaya uygun şekilde yerine getirilmediğini, müvekkilinin alınan malları piyasaya fiyatının çok üzerinden yüklenmek zorunda kaldığını, bu nedenle müvekkilinin yüksek miktarda maddi zararının doğduğunu, … Kooperatifi’nin şartnamedeki kuralları göz ardı ederek …’ın ihaleye katılmasını sağladığını, zararın doğumunda davalıların ikisinin de tam kusurlu olduğunu bildirerek sonradan artırılıp azaltılmak üzere ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 47.530,00 TL maddi tazminatın sözleşmenin başlangıcı olan 01.01.2018 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Kooperatifi vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin kooperatif olarak faaliyet gösterdiğini, kuruluş amacının kooperatif ortaklarının yararına hizmet yürütme amacı olduğunu, asıl amacının ticaret yapmak olmadığını, uyuşmazlığın ticari nitelikte olabilmesi için her iki tarafın da ticari işletmesini ilgilendirmesi veya aynı kanun maddesinin alt bentlerinde düzenlenen istisnalardan birine dahil olması gerektiğini, davaya konu uyuşmazlığın TTK’da düzenlenmediğinden davanın mutlak ticari nitelikte bulunmadığını, müvekkili kooperatif tarafından 15.12.2017 tarihinde yapılan ihaleye davacı tarafın belirtmiş olduğu gibi 2 isteklinin katıldığını, ihalenin kooperatif ortaklarının yararına olması ve kooperatif faaliyetlerine ekstra gelir sağlaması amacı ile irade olarak yapıldığını ve yapılmasında mevzuat gereği bir zorunluluk bulunmayan bir ihale olduğunu, ihalede davacı taraf ve davalı … isimli ortakların ihaleye katıldıklarını ve ihalede pey sürdüklerini, sürülen peylere kooperatif yönetiminin herhangi bir dahli olmadığını tarafların tamamen özgür iradeleri ile ihale bedellerine ifade ettiklerini, ihale esnasında yönetim kurulu üyeleri hariç ortamda yaklaşık 20-25 kişinin ihalenin yapılışını izlediğini, davacı tarafın ihale konusu mamulleri bir yıl boyunca kooperatiften satın aldığını, 1 yıl boyunca davacı tarafça kooperatife dava konusu olay hakkında bir talepte bulunulmadığını, ihalenin süresinin dolmasına yakın davacı taraf tarafından davanın kötü niyetle açıldığını, davacı tarafın ihale konusu mamuller ile ilgili pey sürerken hür iradesi ile karar verdiğini, davacı tarafın mahkeme tarafından tacir olarak görülürse basiretli tacir gibi davranarak ihale konusu ile ilgili olarak vermiş olduğu tekliflerin sonucunu düşünerek hareket etmesi gerektiğinin de bilincinde olduğunu, davacı tarafın açmış olduğu davanın sözleşmenin tamamen sona ermesine yakın bir tarihte ikame edildiğini, müvekkili kooperatif yönetiminin hiçbir zaman davacı tarafı zarara uğratma çabası içine girmediğini, Kooperatif Yönetimi 1163 Sayılı Kooperatif Kanunu gereği mevzuatın kendilerine yüklediği sorumluluklar ve 500’e yakın ortağın sorumluluğu ile hareket ettiklerini ve kooperatifin menfaatlerini gözeterek ihaleyi gerçekleştirip sözleşmeyi imzaladıklarını bildirerek müvekkili aleyhine açılmış haksız, hukuka aykırı ve hukuki dayanaktan yoksun ve davacı tarafın davasının kötü niyetli olması nedeni ile işbu davanın reddini talep etmiştir.
Davalı …’a tebligat yapılmış, davaya cevap verilmemiştir.
Dava dosyası Kemalpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas …… Karar sayılı 20.12.2018 tarihli kararıyla İzmir Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevli olduğundan bahisle verilen dava şartı nedeniyle usulden red kararı sonucu mahkememize tevzi edilmiş , mahkememizin…… Esasını alan dosyada 25.12.2019 tarihli …… tarihli karar ile görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle verilen görevsizlik kararı sonucu İzmir BAM 6. Hukuk Dairesinin …….Esas …… Karar sayılı 24.02.2021 tarihli mahkememizin yargı yeri olarak belirlenmesine ilişkin karar sonucu mahkememize tevzi edilmiştir.
Davacı vekili 25.12.2019 tarihli duruşmada davalı … Kubilay hakkındaki davadan feragat ettiklerini bildirmiş, beyanını imzasıyla onaylamıştır.
Davalı kooperatifin sicil dosyası örneği İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğünden celp edilerek dosya içerisine alınmış, davalı kooperatiften dava konusu ihale belgeleri celp edilmiş, incelemede; 15/12/2017 tarihinde … Kooperatifinin faaliyet merkezinde davaya konu ihaleye başlandığı, ihale şartnamesinin katılımcılara okunduğu, herhangi bir itirazın olmadığının belirtilerek tekliflerin verildiği, usulüne uygun teklif verenlerin … ve … olduğu, …’ın küçükbaş için 25 TL + KDV, Büyükbaş için 30 TL + KDV, 35 TL + KDV , 40 TL + KDV, 42 TL + KDV, …’ın küçükbaş için 25 TL + KDV, Büyükbaş için 31 TL + KDV, 38 TL + KDV , 41 TL + KDV, 42,5 TL + KDV şeklinde teklifler verdiği, ihalenin …’a teslimine karar verildiğine ilişkin tutanak düzenlendiği belirlenmiştir.
Uyuşmazlık konusunda kooperatif uzmanı ve ihaleler konusunda uzman bilirkişi heyetinden rapor alınmış, dosyaya verilen 02.11.2021 tarihli bilirkişi raporunda, heyet üyelerinden …’e kooperatif yetkililerinin bazı idari sorunları nedeniyle şimdilik defter ve kayıtları ibraz edemeyeceklerini bildirdiklerini, ihtilaf konusu işe ait sözleşmenin küçükbaş ve büyükbaş hayvanların bağırsaklarının temizlenmek, paketlenmek suretiyle satımını, bu işlerin ifası için davalı kooperatifin 1. Sınıf mezba tesislerinde yapılmasını içerdiğinden mal satım ve kira sözleşmesini içerir karma akit olduğunu, mal satımı ve kiralama işlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na tabi olduğunu, KİK’in düzenlediği tip sözleşme ve ihale dökümanının kıyas yoluyla 2886 Sayılı Yasa’nın kapsamına giren işlerde de kullanıldığını, söz konusu yasalar kapsamındaki kuruluların kamu ihalesine katılanlardan geçici teminat almakla zorunlu olduğunu, davacının davalı kooperatifin ortağı olduğunu, bir kamu ihalesinde ihaleyi yapan personelin ortağının o ihaleye giremeyeceğini, kesin teminat olarak davacılardan bonolar alındığını, kamu ihalesinde ihaleye katılanın düzenleyeceği bononun asla teminat olarak kabul edilemeyeceğini, yapılan sözleşme ve düzenlenen şartnamenin KİK’in tip sözleşme şartlarını taşımadığını, davaya konu açık artırma suretiyle yapılan iadenin kamu ihaleleri kapsamında olmadığını, somut olaydaki ihale şeklinin TBK’nun 274 ve mutakip maddelerinde düzenlenen açık artırma yoluyla satış ve kiralama olduğunu, açık artırma ile satışın zamanı ve şartları önceden belirlenerek hazır olanlar arasında en fazla bedeli öneren ile yapılan satış olduğunu, açık artırma ile satış yapılırken önceden geçici teminat verileceğine dair bir hüküm bulunmadığını, bu hususun ihtihari olduğunu, davalı kooperatifin satış ve kiralama işini açık artırmaya çıkartarak fazla fiyat verene vermek suretiyle daha fazla gelir elde etmeyi amaçladığını, geçici teminat derneğini ihaleye kabul ederek katılımı çoğalttığını, geçici teminat alınmasını zorunlu kılan bir hükmün 1163 Sayılı Yasa’da ve TBK’da olmadığını, davacının açık artırmaya kendi rızasıyla katılıp teklifi verdiğini, verdiği tekliften daha fazlasını veren olmadıkça teklifiyle bağlı olduğunu, davacının hata, hile, gabin, ikrah gibi iradeyi ifsat eden sebeplere de dayanmadığını, davalı kooperatifin eyleminin hukuka ve ahlaka aykırı olmadığını, davacının açık artırmada basiretli bir tacir olarak ne kadar artırırsa kendisi için avantajlı olabileceğini düşünerek ona göre teklif vermek zorunda olduğunu, kendi serbest iradesiyle verdiği tekliften ötürü daha az kar ettiği iddiasının müspet zarar olan mahrum kaldığı fazla kar kadar zarara uğradığı görüşünde olmadıklarını, 09.04.2022 tarihli bilirkişi raporuyla kooperatifin esas sözleşmesinin incelendiğini, kök rapordaki tespit ve görüşlerini değiştirecek bilgi ve kayda rastlanmadığını bildirmişlerdir.
Alınan bilirkişi rapor ve ek rapor ile dosya kapsamından; Somut olayda davacı tarafça davalılar aleyhine davalı kooperatifin 15.12.2017 tarihinde yapılan büyükbaş ve küçükbaş hayvan bağırsağı ve çöz yağı işleme ve satışına ilişkin ihaleyi davacının kazandığı ve söz konusu işi yüklendiğini ihaleye davacı ile diğer pey süren davalı …’ın katıldığı, ihale katılma şartnamesinde geçici teminat bedelinin 500.000 TL olduğunun ve bu bedelin kooperatif banka hesabına yatırılarak dekontun kooperatife teslim edileceğinin kararlaştırıldığı, davacının söz konusu şartı yerine getirdiği ancak davalı …’ın geçici teminat yatırmadan ihaleye katıldığı, bu nedenle piyasa fiyatının çok üzerinde işi yüklenmek zorunda kaldığı bildirilerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 47.500,00 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline yönelik olarak iş bu davanın açıldığı, davanın kooperatif denetim ve yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğundan kaynaklanan dava tanımıyla mahkememize tevzi edildiği, davaya konu açık artırma suretiyle yapılan ihalenin kamu ihaleleri kapsamında olmadığı, somut olayda 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu hükümlerinin uygulanması gerektiği dikkate alındığında geçici teminat alınması zorunluluğunun bulunmadığı, davalı kooperatifin katılanlardan birinden teminat alıp diğerinden almaması hususunda yönetim kurulunun davalı kooperatife karşı sorumlu olduğu, davacının hata ile gabin gibi sebeplere dayanmadığı, davacı tarafın basiretli bir tacir olarak ihalesine katıldığı malın değerini ve yüklenebileceği limitini bilebilecek durumda olması gerektiği ve açık artırmada basiretli bir tacir olarak serbest iradesiyle verdiği teklif ile bağlı olduğu, bu nedenle davacının hata, hile gibi sebeplere dayanmadığı nazara alındığında, davanın sübut bulmadığı, davacı tarafın aşamada davalı … hakkındaki davadan feragat ettiği, davacı vekilinin incelenen vekaletnamesinde davadan feragate yetkili kılındığı belirlenerek … hakkındaki davanın feragat nedeniyle davalı kooperatif hakkındaki davanın sübut bulmadığından reddine dair aşağıdaki karar verilmiştir.
KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın Reddine,
Alınması gerekli 80,70 TL harcın peşin alınan 811,70 TL harçtan mahsubu ile bakiye 731,00 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Davalı kooperatif lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacı taraftan tahsiliyle davalı tarafa verilmesine,
Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
Davacı tarafça yatırılan gider avansının bakiyesinin karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı kooperatif vekilinin yüzüne karşı verilen karar tebliğden itibaren iki haftalık süre içinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16.06.2022

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır