Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/65
KARAR NO : 2022/367

DAVA : Menfi Tespit-İstirdat
DAVA TARİHİ : 29/01/2020
KARAR TARİHİ : 20/04/2022

Mahkememizde görülen Menfi Tespit-İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasında ticari mal alışverişi olduğunu, toplam 190.000,00 TL tutarında kaplama, duvar ve diğer malzemelerin karşılığı olarak davalıya birden fazla çek verildiğini toplam 190.000,00 TL tutarındaki 6 adet … Bankasına ait keşidecisi …, Lehtarı … Hayvansal Ürünleri … olan 27/12/2019 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli … seri nolu çek ile … Bankasına ait keşidecisi …, Lehtar … Hayvansal Ürünleri … olan, 02/12/2019 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli … seri nolu çek, … keşideci … Deri Gıda Hayvan Ürün. San Ve Tic Ltd Şti, lehtarı … olan, 13/09/2019 keşide tarihli 60.000.-TL bedelli … seri nolu çek, … Bankasına ait keşideci … Hayvansal Ürünleri …, lehtarı … olan 17/09/2019 keşide tarihli 30.000,00 TL bedelli … seri nolu çek, … Bankasına ait keşideci … Hayvansal Ürünleri …, lehtarı … olan 16/08/2019 keşide tarihli 30.000,00 TL bedelli … seri nolu çek ve … Bankasına ait keşideci … Hayvansal Ürünleri …, lehtarı … olan 09/07/2019 keşide tarihli 30.000,00 TL bedelli … seri nolu çekin ödenmesine rağmen davalı tarafından 70.800,00 TL tutarında fatura düzenlendiğini, davalı tarafından teslim edilen malların bir kısmının ayıplı çıktığını, bir kısmının ise hiç teslim edilmediğini, davalı ile ayıplı malların iadesi konusunda görüşme yapılmasına rağmen davalının iadeye rıza göstermediğini, davalının toplam 100.000,00 TL bedelli 3 adet çeki tahsil etmesine rağmen bu ödemeye ilişkin malları teslim etmediğini, bu çekler nedeniyle İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesinde açılan davanın arabuluculuk dava şartının yerine getirilmemesi nedeniyle redd edildiğini belirttiği, karşılığında mal teslimi yapılmayan ve bu şekilde bedelsiz kalan, vadesinin gelmesi nedeniyle ödendiğini, … Bankasına ait keşidecisi …, Lehtarı … Hayvansal Ürünleri … olan 27/12/2019 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli … seri nolu çek ile … Bankasına ait keşidecisi …, Lehtar … Hayvansal Ürünleri … olan, 02/12/2019 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli … seri nolu çek, … keşideci … Deri Gıda Hayvan Ürün. San Ve Tic Ltd Şti, lehtarı … olan 13/09/2019 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli … seri nolu çeklerin bedelsizliğine ve davalıya ödenen 100.000,00 TL nin istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili tarafından sunulan 24/02/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile davanın ilk aşamada 100.000,00 TL lik bedelin istardadı olsa da, davanın konusunu sebepsiz zenginleşme olarak ıslah ettiğini beyanla davalı tarafından sebepsiz zenginleşerek tahsil edilen toplam 100.000,00 TL nin müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi ile; taraflar arasında yapılan sözleşmelere göre davalının elinde bulunan 2. el fabrika kurulum malzamelerini davacıya teslim ettiğini ve karşılığında aldığı çekleri tahsil ettiğini, davacı tarafın ayıp iddiasının haksız olduğunu ve buna ilişkin hukuki bir başvuru yapılmadığını, yapılan alışverişe dair fatura düzenlendiğini,iddia edildinin aksine 190.000,00 TL den fazla alışveriş yapıldığını,çeklerin kötü niyetle tahsil edilmediğini, malzeme bedeli olarak tahsil edildiğini, malların teslim edilmediğini davacının ispat etmesi gerektiğini, sözleşme ve faturaların davacının iddiasının haksızlığına delil olduğunu belirttiği ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce deliller toplanılmış, tarafların tacir sıfatlarının tespiti bakımından bağlı bulundukları Vergi Dairesi Müdürlüklerine, Ticaret Sicil Müdürlüğüne, Esnaf ve Sanatkarlar Odasına yazılan müzekkere cevaplarından davacı …’ın 2019 yılında birinci sınıf tacir, davalı …’ün ikinci sınıf tacir olduğu bildirilmiş, davaya dayanak teşkil eden 13/06/2019 tarihli, 01/07/2019 tarihli sözleşme suretleri incelenmiş, taraflara Mahkememizin 22/06/2020 tarihli oturumunda ticari defter ve kayıtlarını ibraz yönünden HMK 220/1 maddesi uyarınca iki haftalık kesin süre verilmiş, davacı taraf işbu davada kendi ticari defter ve kayıtlarına dayanmamış, davalı taraf ticari defter ve belgelerinin bulunduğu adresi bildirmiş, davalının ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişiler vasıtasıyla inceleme yaptırılmış, alınan bilirkişi raporu Mahkememizce yeterli ve hükme esas almaya elverişli mahiyette değerlendirilmiştir.
İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin …/… esas sayılı dosyasının incelenmesinde, davacı … vekili tarafından davalı … aleyhine 25/11/2019 tarihinde açılan menfi tespit davası olduğu, yapılan yargılama sonunda verilen 27/11/2019 tarihli karar ile arabuluculuğa başvuru yapılmadan açıldığından bahisle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verildiği, kararın 20/01/2020 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davalının ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişiler vasıtasıyla yaptırılan inceleme sonucunda, düzenlenen bilirkişi raporunda, VUK 176. maddesinde tüccarların hangi sınıfa tabi defterlerin tutulacağının belirlendiği, işletme defterine tabi defter tutacak vergi mükelleflerinin VUK 486. nolu tebliği 01/01/2019 tarihinden itibaren Defter Beyan Sistemine göre elektronik ortamda tutmaya başlayacakları ve bu sistemde saklayacakları uygulamasına geçilmiş olup, davalı tarafın 2019 yılı işletme defterini Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Defter Beyan Sistemi üzerinde tuttuğu, bu sistemde VUK 486 tebliğinde belirtildiği üzere, defter-beyan sistemi vasıtasıyla elektronik ortamda tutulan defterlerin açılış onayı, defterlerin kullanacağı faaliyet döneminin ilk gününde Başkanlık tarafından elektronik onayının yapıldığı, açılış onayının 213 sayılı Kanunda öngörülen tasdik hükmünde olduğu, defterlerin ait oldukları takvim yılının son ayını takip eden dördüncü ayın sonuna kadar Başkanlık tarafından elektronik ortamda kapanış onayının yapıldığı, davalı tarafın II. sınıf tüccarlar sınıflandırmasına tabi olarak işletme esasına göre defter beyan sistemi üzerinde 2019 yılı işletme defterini tuttuğu, davalı tarafın tabi olduğu sınıf itibarı ile tuttuğu işletme defterinde usul gereği gelir-gider kayıtları tutulmakta olup, bunun dışında ödeme, tahsilat, borç, alacak v.b gibi kayıtların takip edilmediği, dolayısı ile davalı yanın 2019 yılı işletme defteri üzerinde sadece kesilen faturalara ait gelir kayıt incelemesi yapıldığı, mevcut dosya içerisindeki belgelere göre davacının davalıya verdiği, davalının da tahsil ettiği çeklerin toplam tutarının 190.000,00 TL olup tahsilini davalı tarafça yapıldığı, davalı taraf vekilinin 06/07/2020 tarihinde Uyap üzerinden verdiği dilekçede bildirilen 5 adet l7/06/2019, 12/07/2019, 12/07/2019, 09/09/2019, 20/11/2019 tarihli faturaların alınan çıktı eklerinin okunamadığı, dilekçede varlığından söz edilen 13/06/2019 tarihli sözleşme ile 01/07/2019 tarihli sözleşmenin Uyap çıktısının yer almadığı, davalı taraf işletme defteri kayıtları incelendiğinde davacı yanın …’a kesilen ve detayları raporda belirtilen 70.800,00 TL’lık tek bir faturanın kayıtlı olduğu, davalı tarafça var olduğu bildirilen 5 adet faturadan bu fatura hariç, başka fatura kaydının bulunmadığı, davacı tarafın davalıya verdiği çeklerden 27.12.2019-… nolu 20.000,00 TL, 02.12.2019-… nolu 20.000,00 TL, 13.12.2019-… nolu 60.000,00. TL’sı toplam 100.000,00 TL çek karşılığı fatura kaydının bulunmadığı, …’ün Balçova Vergi Dairesine verdiği 2019/4.dönem geçici vergi beyannamesindeki işletme hesap özetindeki tablosunda dönem içindeki elde edilen hasılat toplamı 291.500,00 TL olarak beyan edildiği, …’ün DBS işletme defteri gelir kısım dökümündeki 2019 yılı hasılat toplamının 291.500,00 TL olduğu, geçici vergi bildirimindeki beyanla uyumlu olduğu, bu şekilde defter kayıtlarında dava konusu edilen 70.800,00 TL dışında davacı adına düzenlenmiş başka bir fatura olmadığı, davacı yanın beyan ettiği ayıplı mala ait iddia ile ilgili dava dosyası içerisinde mal alıcısı olarak muayene ve ihbar yükümlülüğünü yerine getirdiğine dair bir belge bulunmadığı, buna göre hangi miktar ve tutardaki malın ayıplı olduğunun da belirsiz olduğu, zira ayıplı mal olduğu iddiasına karşılık düzenlenmiş bir iade faturasının da ibraz edilmediği, bu nedenle ayıplı mala ait herhangi bir tespit yapılamadığı, davalının defter kayıtlarına göre davacı adına düzenlenmiş sadece 1 adet 70.800,00 TL tutarındaki faturanın kayıtlı olduğu, başkaca mal teslimine ait bir fatura kaydının bulunmadığı, 27.12.2019-… nolu 20.000,00 TL, 02.12.2019-… nolu 20.000,00 TL, 13.12.2019-… nolu 60.000,00. TL’sı toplam 100.000,00 TL çek karşılığı mal teslimine ait fatura kaydının bulunmadığı anlaşılmış, davacı tarafın ayıplı mal iddiası yönünden söz konusu malzemelerin mahallinde keşifleri yönünden bulunduğu yer Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılarak keşif icrasına Mahkememizin 06/10/2021 tarihli karar verilmiş ise de, duruşmadan sonra aynı tarihli dilekçesindeki beyanlarında “…dava konumuz ve talebimiz ayıplı çıkan mallara ilişkin değildir. Dava dilekçemizde ve ıslah dilekçemizde de belirttiğimiz üzere A-B-C maddelerinde yazılı çeklere ilişkin davalı tarafından müvekkilime mal teslimi yapılmamış, teslim edilmeyen mallara ilişkin haliyle bir sevk irsaliyesi olmayacağından sevk irsaliyesi düzenlememiş, ilgili bedelin faturası kesilmemiş, ilgili çeklere ilişkin malları müvekkile teslim etmemesine rağmen çekleri de müvekkilime teslim etmeyerek sebepsiz zenginleşecek nitelikte A-B-C maddelerinde yazılı toplam 100.000,00 TL’lik çekler davalı tarafından tahsil edilmiştir. dava konumuz teslim edilmeyen ancak tahsil edilen bu çeklere ilişkin sebepsiz zenginleşme davasıdır. ayıplı çıkan mallara ilişkin bir talebimiz olmayıp, bu nedenle keşif yapılmasına gerek bulunmamaktadır.” yönündeki beyanlarına nazaran keşif yapılması amacıyla talimat yazılmasına yönelik ara kararından vazgeçilmiş, davacının delil listesinin yemini delilini içermediği anlaşılmıştır.
Toplanan deliller, dosyaya ibraz edilen çek örnekleri, 13/06/2019 tarihli ve 01/07/2019 tarihli sözleşme örnekleri, davalının ticari defter ve belgeleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemeleri, tarafların iddia ve savunmaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının dava konusu çeklere dayalı olarak açmış olduğu işbu davada, dava konusu çeklerin bedelsiz olduklarının ispat yükünün davacıya ait olduğu (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 05/10/2020 tarih 2020/2509 esas 2020/3788 karar sayılı içtihatı) TBK nun 207/2 maddesi uyarınca sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça ve aksine bir âdet bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borcu aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler. Çekin ödeme aracı olması nedeni ile, davacının çeki verdiğinde satışa konu malın bedelini ödediği, çek konusu malın da teslim alındığının kabulünün gerekeceği, bu durumun aksine yazılı delillerle davacı tarafından ispatlanması gerektiği, davacının işbu davada kendi ticari defter ve kayıtlarına dayanmadığı, yazılı delillerle davasını ispatlayamadığı, öte yandan davacı tarafın delil listesinde yemin delilinin de bulunmadığı görülmekle davacı tarafından kanıtlanamayan davanın reddine karar verilmediği sonuç ve kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm tesisi cihetine gidilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda yazılı bulunan gerekçeye göre;
Davanın REDDİNE,
Peşin alınan 1.707,75 TL harçtan alınması gerekli 80,70 TL harcın mahsubu ile 1.627,05 TL nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Davacının yapmış olduğu yargılama harç ve yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden hüküm gününde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca 13.450,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde, mahkememize veya bulunduğu yerde varsa Asliye Ticaret Mahkemesi’ne, yoksa Asliye Hukuk Mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 20/04/2022

Katip …
e-imza

Hakim…
e-imza