Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/879 Esas
KARAR NO : 2022/552

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/05/2019
KARAR TARİHİ : 22/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin ve grup şirketlerinin Diş Sağlığı Teknisyenliği sektöründe faaliyet gösterdiğini, ticari faaliyetleri kapsamında davalı Banka ile uzun yıllar çalıştığını ve her türlü bankacılık ürününü kullandığını ve sık sık da kredi kullandığını, ancak, 02.01.2019 tarihinde davalı Banka tarafından davacı Şirketin hesaplarından Limit Çalışması neden gösterilerek Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti adı altında 10.900.- TL ve 545.- TL olmak üzere toplam 11.445.- TL paranın çekildiğini, bunun üzerine davacı Şirket tarafından davalı Bankaya İzmir 27. Noterliği’nin 27.02.2019 tarih ve …….. yevmiye sayılı ihtarnamesinin çekildiğini, bu para kesintisinin neden yapıldığının açıklanmasını ve bu paranın iade edilmesinin talep edildiğini, davalı Banka tarafından İzmir 4. Noterliği’nin 08.03.2019 tarih ve …… yevmiye sayılı cevabi ihtarnamenin gönderildiğini, ihtarnamede kesilen paranın Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti olduğunun söylendiğini, ancak Şirketin davalı Bankadan kullanıp da ödemediği canlı kredisi ve/veya kredi borcu olmadığı gibi yeni bir kredi veya eski kredilerinin limitinin artırılması için bir talebinin bulunmadığını, arabuluculuk müracaatında bulunulduğunu, ancak davalı Banka ile uzlaşma sağlanamadığını, açıklanan nedenlerle; fazlaya dair her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla, davanın kabulü ile davalı Bankanın haksız ve hukuksuz olarak davacı şirketin hesabından kesinti yaptığı 11.445.- TL’nin, kesinti tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte şirkete ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini, dava ve talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı şirketin, Bankanın müşterisi olup Banka tarafından Şirket hesaplarından alınan kredi teklif ve değerlendirme ücretinin yasal olmadığından bahsederek iadesini istemişse de işbu bedelin yasalara ve davacı şirket ile banka arasında akdedilen sözleşmeye göre tahsil edilmiş olup hukuka ve yasaya uygun olduğunu, bankanın hizmet komisyonları çizelgesindeki oranlar baz alınarak kesintilerin yapıldığını, davaya konu kredi teklif ve değerlendirme ücretinin, banka uygulaması gereği Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi doğrultusunda kendisine belli bir nakit ya da gayri nakit limit tesis edilmiş olan müşterilerden kredi teklifinin onaylanmasına paralel tahsil edilen bir ücret olduğunu, işbu ücretin TTK’nın 20. maddesi hükmü gereğince ve GKTS onaylı limitine istinaden tahsil dildiğini, davacı şirketin sık sık kredi kullandığını dava dilekçesinde ikrar ettiğini, sık sık kredi kullanan davacı şirketin kredibilitesinin ne şekilde devam ettiğinin tespitini sağlamak amacıyla dava konusu bedelin tahsil edildiğini, söz konusu bedelin tahsilinin bankacılık mevzuatına uygun olduğunu, Bankanın dönemler halinde, taraflar arasında imzalanmış ve limiti belirlenmiş sözleşmeler gereğince Ticari Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti tahsil etmesinde yasa ve sözleşmeye aykırı bir durum bulunmadığını, davacının, dava konusu ücretin başka bankalar tarafından kesilmediğini beyan etmişse de bu beyanın kabulünün mümkün olmadığını, her bankanın fon maliyetinin, toplam mevduat tutarı ile personel sayısının birbirinden farklı olması sebebiyle faiz, komisyon, ücret ve masraf oranlarının birbirinden farklı olarak belirlendiğini, açıklanan nedenlerle; haksız ve mesnetsiz işbu davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini, talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE & NETİCE VE KANAAT:
Davacı Şirketin davalı Bankadan ticari kredi talep etmesi üzerine, davacı Şirket ile davalı Bankanın Konak/İzmir Şubesi arasında 10.10.2017 tarihli 250.000.- TL Limitli Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi’nin imzalandığı, daha sonra ise 24.01.2019 tarihli 3.000.000.- TL Limitli Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi’nin de imzalandığı ve bu sözleşmelere istinaden davacı Şirketin Ticari Krediler kullandığı anlaşılmıştır.
Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesinin:
6. maddesinde; (Komisyon, Ücret, Vergi, Fon ve Masraflar) “Banka’nın bu Sözleşme’ye dayanarak açtığı veya açacağı her türlü nakdi ve gayrinakdi krediler ile hesaplara ve aldığı teminatlara Taraflar’ın mutabakatı ile belirlenmiş olan ve Kredi Kullanım Talimatı’nda, Taraflarca mutabık kalınarak imzalanacak ayrı bir listede yahut belirtilen şekilde ayrı bir mutabakat mevcut değil ise işbu Sözleşme ekinde yer alan kredi komisyon listesinde belirtilen oranlarda/tutarlarda komisyon uygulanacağını, komisyonların hangi şekilde belirlendiklerine bakılmaksızın, işbu Sözleşmede belirlenen azami komisyon hadlerine kadar, Banka tarafından fon maliyetlerindeki değişimler dikkate alınarak artırılabileceğini, … taraflar kabul ve beyan ederler.” Hükmü bulunmaktadır.
Davacı Şirketin Şirket kaşesiyle birlikte imzalı 10.10.2017 tarihli davalı Bankaya verdiği yazılı taahhütte;
“Şubeniz nezdinde açılmış olan …… numaralı Esnek ticari hesabımdan aksini yazılı olarak Banka’nıza bildirmediğimiz sürece ve her defasında tarafımızdan teyit alınmasına gerek olmaksızın, hesaplarımızda yeteri kadar bakiye bulunmaması durumunda, Bankacılık hizmetlerine ilişkin her türlü ücret, Kredi teklif ve değerlendirme ücreti, masraf ve komisyon tahsilatları, faiz ödemelerimiz, vadesi geciken tüm ödemelerimiz, her türlü kredi ve kredi kartı ödemelerimiz, Eft, havale, virman ve sair para transferi işlemlerimiz, otomatik fatura ödemelerimiz, sigorta, vergi, SGK, maaş ödemelerimiz, doğrudan borçlandırma ödemelerimiz, Banka açısından bir takip yükümlülüğü getirmemek üzere çek, senet, poliçe ödemelerimiz ve bunlarla sınırlı olmamak üzere tarafımızca yapılması gereken tüm ödemeler için Esnek ticari hesap İimitiminin kullandırılmasını; Esnek ticari hesap limitinin kullandırılarak gerekli ödemelerimizin yapılmasını kabul ve taahhüt ederiz.” şeklinde yazılı taahhütte bulunulduğu ve Sözleşmenin “9.6. Esnek Ticari Hesap Kredisi Kullandırılması” başlıklı maddesinde de aynı hükümlerin bulunduğu anlaşılmıştır.
Yapılan yargılamada taraf delilleri toplanmış, dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi raporunda; yapılan inceleme sonucunda; davacı şirketin davalı bankadan ticari kredi talep etmesi üzerine, davacı Şirket ile davalı Bankanın Konak/İzmir Şubesi arasında 10.10.2017 tarihli 250.000.- TL Limitli Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi’nin imzalandığı, daha sonra ise 24.01.2019 tarihli 3.000.000.- TL Limitli Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi’nin de imzalandığı ve bu Sözleşmelere istinaden davacı Şirketin Ticari Krediler kullandığı,
Sözleşme’nin 6.2. maddesine göre 3.000.000.- TL Kredi Limiti için asgari 500.- TL veya %1 oranında azami 30.000.- TL Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti alınmasının mümkün olduğu, ancak davalı bankanın 10.900.- TL Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti ile bu ücretin % 5’i tutarında 545.- TL BSMV olmak üzere toplam 11.445.- TL tahsil ettiği,
Davalı Bankanın, Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesinin 6. maddesi ve 9.6. maddesi hükmüne, Esnek Ticari Hesap Taahhütnamesine ve Sözleşme’nin 6. Maddesindeki Ticari Kredi Ücret, Komisyon ve Masraf Tablosu’na göre 02.01.2019 tarihinde 10.900.- TL Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti ile bu ücretin %5’i tutarında 545.- TL BSMV olmak üzere toplam 11.445.- TL Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücretini davacı Şirketin hesabından tahsil ettiği, davalı Bankanın komisyon, ücret ve masraf oranının Türkiye’deki diğer Bankalara göre fahiş olmadığı ve Bankanın söz konusu tutarları tahsil etmesinin yasal dayanakları bulunduğu belirtildiği,
Taraf vekilleri tarafından yapılan itirazlar üzerine bilirkişiden alınan 20/01/2020 tarihli ek raporda; bankaların ticari kredi tahsisi için yaptıkları istihbarat ve değerlendirmeler nedeniyle yaptıkları giderler ve bu işlemler için harcanan emek ve zamanın karşılığı olarak Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti veya Kredi İstihbarat Ücreti adı altında bir bedel tahsil etmelerinin normal olduğu değerlendirilmektedir. Sözleşmede de bu konuya ilişkin hükümler bulunduğu anlaşılmış olup, Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti veya Kredi İstihbarat Ücreti alınması mümkündür. Çünkü Ticari Kredi tahsis edilebilmesi için İstihbarat ve Mali Tahlil yapılması zorunludur. İstihbarat ve Mali Tahlil yapılmadan şirketlere ticari kredi tahsis edilmesi mümkün değildir. Kök Raporda söz konusu ücretin tahsil edilmesinin yasal dayanakları belirtilmiş olup taraflar arasında imzalanan Sözleşmelerde tahsil olunacak Kredi Teklif ve Değerlendirme Ücreti ile ilgili hükümler de açıklandığı,
Davalı Bankanın ticari kredi tahsis etmek için davacı Şirkete Sözleşme Öncesi Ön Bilgi Formu’nu imza karşılığında verdiği ve Ön Bilgi Formu’nda Sözleşmeyle ve alınacak ücretlerle ilgili bilgilerin verildiği görülmekte olup,
Bankanın ayrıca herhangi bir Talimat Yazısı almasına gerek yoktur. Yukarıda açıklandığı üzere Mali Tahlil ve İstihbarat Raporları ise Gizli’dir ve kredi kullanan firmalara kesinlikle verilmez.
6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca, tüketicinin taraf olduğu kredi ilişkilerinde bile, bankaların kredi tahsis ücreti talep etmesi yasal hale getirilmiş olup, bindebeş oranında (%0,5) kredi tahsis ücreti tahsil edilmektedir. Bu durumda dava konusu işlemde 3.000.000.- TL’lik kredi tahsisi için 15.000.- TL kredi tahsis ücreti ve 750.- TL bsmv alınması da mümkündür.
Ayrıca Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 16.06.2014 Tarih, 2014/5758 Esas, 2014/11529 Karar Sayılı İlamından anlaşılacağı üzere “bankanın kredi verirken gerekli değerlendirmeleri yapması gerektiği ve bunun için alacağı masrafların mevzuata uygun olduğu” görüşünün dikkate alınmasının uygun olacağı bildirilmiştir.
Dava; davalı banka tarafından davacının davalı banka nezdinde bulunan hesabından bilgisi dışında limit çalışması neden gösterilerek kredi teklif ve değerlendirme ücreti adı altında 545 TL ve 10.900,00 TL olmak üzere toplam 11.445,00 TL paranın davalı bankadan alınarak davacı hesap sahibine ödenmesine ilişkin istirdat davasına ilişkindir.
Tüm dosya kapsamı birlikte incelenmekle; tarafların uyuşmazlık noktalarının davalı bankanın davacıya ait banka nezdindeki hesabından bilgisi dışında paranın çekildiği belirtilen 02/01/2019 tarihinde limit çalışması gerekçesi ile kredi teklif ve değerlendirme ücreti adı altında toplam 11.445,00 TL paranın şirket hesabından çekilmesinin yasalara uygun olup olmadığı, bu gerekçelerle müşterinin hesabından para kesintisi yapılıp yapılamayacağı yapılabilecek ise ne kadar kesinti yapılacağı noktalarında tespiti noktalarında toplandığı anlaşılmakla, toplanan deliller, tarafların beyanları, ayrıntılı ve gerekçeli karar yazmaya yarar bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı nazara alındığında;
Kredi teklif ve değerlendirme yahut kredi istihbarat ücreti adı altında tahsil edilen alacak kaleminin bankaların kredi temini için genel araştırmaları muhatapların mali durumları, krediyi kullanım ve ödemedeki ekonomik güçleri, kredi kullanımının verimliliği vb diğer hususlarda yapacağı araştırma ve hizmetlere dair kredi müşterilerinden sözleşme hukukunun genel ilkeleri kapsamında genel işlem şartı olarak başta matbu sözleşmelere derc edilse dahi yapılan hizmetin, sunulan ürününü bir nevi karşılığı, ücreti olarak tahsil ve talep hakkını haiz oldukları bir bankacılık alacağı olarak vasfedileceği,
Bu cihetle mezkûr alacak kalemi kaynaklı davacının borçlu olmadığına mebni rücuen tahsili talebinde bulunamayacağı kanısına varılmış olmakla davanın reddi yönünde aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda yazılı bulunan gerekçeye göre;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Alınması gerekli 80,70 TL harçtan peşin alınan 195,46 TL nin mahsubu ile bakiye 114,76‬ TL nin davacıdan tahsili ile, Hazineye gelir kaydına,
3-Davalının kendisini duruşmalarda vekil ile temsil ettirdiği anlaşıldığından, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ye göre takdir ve tayin edilen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından işbu davada sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davacının yatırdığı gider avansından kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde re’sen iadesine,
Dair ; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda;
Dair karar HMK 341 vd maddeleri gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize veya aynı nitelikteki başka yer mahkemeye verilecek dilekçe ile istinaf yoluna başvurabileceği belirtilerek;
Açıkça okunup usulden anlatıldı. 22/06/2022

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza