Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/1196 Esas
KARAR NO : 2022/645

DAVA : Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/11/2019
KARAR TARİHİ : 21/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; “…müvekkil şirketle, davalı arasında tanzim olunan 31.01.2018 tarihli Satın Alma Sözleşmesine, Soğutucu Teslim Protokolüne, Tabela Teslim Protokolüne, Teslim Alındı Fişine göre davalı …Mahallesi … Caddesi No … Pendik İstanbul “Balkan Tekel&Kurtyemiş’isimli işletmede sözleşme süresi boyunca, kendisine teslim edilen ( 3 adet çift kapılı) soğutucu, tabela,raf vb. ürün konumlandırma ve soğutma malzemelerinindaima temiz ve çalışır bulundurulmasından, işletmede konumlandırılmasından sorumludur. Davalının işletmede çalışır vaziyette bulundurmayı taahhüt ettiği 2 adet soğutucu dolabı yerinden kaldırdığı, tabelayı söktüğü, bu ve diğer suretle sözleşme hükümlerinin ihlal edildiği, bilirkişi incelemesi ile tespit olunmuştur.Sunulan nedenlerle 5.000,00.- USD cezai şartın dava tarihinden itibaren tahakkuk edecek en yüksek döviz mevduat faizi ( ftili ödeme tarihindeki MB döviz satış kuru üzerinden TL karşılığının) ve 205.418,00.-17 TL katkı tutarının dava tarihinden itibaren tahakkuk edecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini” talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin 17.01.2020 tarihli cevap dilekçesinde özetle; “…müvekkil ile davacı yan arasında 31.01.2018 tarihli Satın Alma Sözleşmesi, Soğutucu Teslim Protokolü, Tabela Teslim Protokolü imzalanmıştır. Ancak her iki protokolde satın alma sözleşmesinden sonra ayrıca düzenlenmiş olup sözleşmenin bir eki niteliğinde olmayan bağımsız düzenlemelerdir. Satın Alma Sözleşmesinin hiçbir yerinde sözleşmenin tabela ya da soğutucu protokollerine aykırılıktan dolayı fehedilebileceğine ve davacı yan tarafından verilen katkının iade edileceğine dair bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Her iki protokol de Satın Alma Sözleşmesi’nden sonra düzenlendiği için protokollere dair bir hükmün satın alma sözleşmesi içinde yer alması mümkün değildir…………. bu sebeplerle tabela ve dolaplar ile ilgili protokolün sözde ihlaline dayanzlarak Satın Alma Sözleşmesinin feshedilmesi ve yapılan katkı bedeli 205.-418,00 TL nin iade edilmesini istemenin sözleşmeye bağlı hiçbir yasal dayanağı bulunmadığı, Tabela Teslim Protokolünün hiçbir maddesinde protokole aykırılık halinde dava konusu bir diğer alacak olan katkı bedelinin davacıya iade edileceğine dair düzenleme yapılmamıştır.” denilerek davanın reddini talep etmiş ve savunmuştur.
Dosya içeriğinde mevcut 31.01.2018 tarihli sözleşme imzalandığı, bu sözleşmenin davalı … ve davacı … tarafından 7 madde olarak imzalandığı anlaşılmıştır. Sözleşmenin 2. Maddesinde …Pazarlama A.Ş. işletmeye destek olmak amacı ile ön İskonto bedeline mahsuben / Son İskonto Bedeline Mahsuben KDV dahil 274.075,82 TL İskonto katkıda bulunacağı 3. Maddede ise yeniden satıcının iş bu sözleşme hükümlerine aykırı davranmadı halinde 5.000,00 USD cezai şartın nakden ve defaten ödeneceği’ konusunda tarafların anlaştıkları,
Taraflar arasında imzalanan Soğutucu Teslim Protokolünün 2. Sayfası son paragrafında yer alan Sözleşmesiz maddeler için, …Pazarlama A.Ş. “nin hiçbir bildirime gerek olmaksızın cihazları kendine verildikten sonra 5 yıl süre boyunca, …Paz. A.Ş. “nin yazılı izni olmaksızın yerini değiştirir ise …Paz. A.Ş.”ye 5.000,00 TL cezai şart bedelinin derhal ve nakden ödemeyi kabul ve taahhüt eder. Bu halde dahi Müşteri iş bu protokolün 3. Maddesi kapsamında cihazları iade etmekle veya bedelini ödemekle yükümlü olduğu’” konusunda tarafların protokole imza attıkları ve tarafların 21.05.2018 tarihinde 2 adet Klimsan marka buzdolabının davalı tarafa teslim edildiği tespit edilmiştir. Yine taraflar arasında Tabela Teslim Protokolü imzalandığı, Prokolün 4. Maddesinde “müşterinin …’un yazılı izni olmaksızın Tabelayı işletmesinden kaldırırsa …’a 5.000,00 TL cezai şart bedelini derhal ödeyeceğini kabul ve taahhüt edeceği” konusunda tarafların iş bu protokolü imzaladıkları anlaşılmıştır.
Mahkememizce deliller toplanılmış İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi … D.İş sayılı dosyasının incelenmesinde; bilirkişinin tespit ve değerlendirmelerine göre 04.11.2019 tarihinde hazırlanan bilirkişi raporunda “tespiti istenen …Mahallesi … Caddesi No …. Pendik İstanbul “Balkan Tekel&Kuruyemiş’ adresindeki 25 Eylül 2019 tarihinde yapılan incelemelerde; Dükkan dış kısmında …firmasına ait herhangi bir reklam içerecek tabela bulunmadığı, dükkanın dış kısmının … firmasına ait tabelası ve reklam içeren ürün ve afişlerin mevcut olduğu, dükkan içinde dışında ve depo kısmında …’a ait bir adet çift kapılı soğutucu çalışır halde olduğu dükkan içinde yer alan diğer Soğutma dolaplarının farklı firmalara ait olduğu tespit edilmiştir. İnceleme yapılan dükkan içinde …marka ürünler ile farklı firmalara ait reklam ve ürünlerin mevcut olduğu görülmüştür.” denildiği anlaşılmıştır.
Dosya uyuşmazlık konularında inceleme yapılmak üzere gıda mühendisi ve SMMM’den oluşan bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişiler tarafından mahkememize ibraz edilen ayrıntılı gerekçeli 19/09/2021 tarihli raporda;
1- Davacı tarafın ticari defter ve belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde; 2018/2019 yılı hesap döneminde E- Defter mükellefi olduğu, sunulu ticari e- defterlerin defter berat kayıtlarının V.U.K. uygun olarak zamanından yapıldığı tespit edilmiş olup, defter kayıtları, muhasebe fişleri ve ekli müsbit evrakın, fatura ve irsaliyelerin V.U.K. m.229-232) hükümlerine uygun şekilde tanzim edildiği,
2- 31.01.2018 tarihli sözleşme imzalandığı, iş bu sözleşmenin Davalı … ve davacı … tarafından 7 madde olarak imzalandığı anlaşılmıştır. Sözleşmenin 2. Maddesinde …Pazarlama A.Ş. işletmeye destek olmak amacı ile ön İskonto bedeline mahsuben / Son İskonto Bedeline Mahsuben KDV dahil 274.075,82 TL İskonto katkıda bulunacağı 3. Maddede ise yeniden satıcının iş bu sözleşme hükümlerine aykırı davranmadı halinde 5.000,00 USD cezai şartın nakden ve defaten ödeneceği’” konusunda tarafların anlaştıkları,
3- Davacının davalıya 205.418,88 TL katkı ödemesi yaptığı davalının da karşılığında bu ödemeler karşılığında davacı tarafa toplam 8 adet fatura düzenlediği anlaşıldığı,
Netice olarak mahkemenin taraflar arasında imzalanan Soğutucu Teslim Protokolü ile Tabela Teslim Protokolüne aykırı hareket ettiği kanaat edilirse 205.418,88 TL+5.000 USD (28.459,50TL) =233.878,28 TL alacaklı olacağı mahkemenizin davalı tarafın protokollere aykırı hareket etmediği kanaat edilirse bu defa davacının davalıdan 205.418,88 TL İskonto Bedeli ve 5.000,00 USD alacağının olamayacağı, dolayısı ile davalının davacıya borcunun olmayacağı rapor edilmiş,
Yapılan itirazlar üzerine bilirkişi heyetine dosya tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 14/02/2022 tarihli raporda, kök raporun aynısı olduğu, görüşlerde bir değişiklik olmadığının bildirildiği,
Yine 10/06/2022 tarihli 2. ek raporda; davacının 25.11.1019 tarihli dava dilekçesi 1. Sayfası son sayfasında “müvekkil şirket sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ifa ettiği halde davalının işletmede çalışır vaziyette bulundurmayı taahhüt ettiği 2 adet soğutucu dolabı yerinden kaldırdığı, tabelayı söktüğü, bu ve diğer suretlerle sözleşme hükümlerinin ihlal edildiği İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyası ve bilirkişi incelemesi ile tespit olunmuştur” ifade edilmiştir. Taraflar arasında imzalanan Soğutucu Teslim Protokolünün 2. Sayfası son paragrafında yer alan Sözleşmesiz maddeler için, …Pazarlama A.Ş. ‘nin hiçbir bildirime gerek olmaksızın cihazları kendine verildikten sonra 5 yıl süre boyunca, …Paz. A.Ş.’nin yazılı izni olmaksızın yerini değiğtirir ise …Paz. A.Ş.’ye 5.000,00 TL cezai şart bedelinin derhal ve nakden ödemeyi kabul ve taahhüt eder. Bu halde dahi Müşteri iş bu protokolün 3. Maddesi kapsamında cihazları iade etmekle veya bedelini ödemekle yükümlü olduğu” konusunda tarafların protokole imza attıkları ve tarafların 21.05.2018 tarihinde 4 adet Klimsan marka buzdolabının davalı tarafa teslim edildiği tespit edilmiştir. Yine taraflar arasında Tabela Teslim Protokolü imzalandığı, Prokolün 4. Maddesinde “müşterinin …’un yazılı izni olmaksızın tabelayı işletmesinden kaldırırsa …’a 5.000,00 TL cezai şart bedelini derhal ödeyeceğini kabul ve taahhüt edeceği” konusunda tarafların iş bu protokolü imzaladıkları tespit edilmiş, mahkemenin davalı tarafın yaptığı ihlalden dolayı 5.000,00 TL cezai şart bedelinin ödemesi gerektiği hususunda karar vermesi halinde, inceleme yapmış olduğum davalı Bilanço ve Gelir Tablosunda ki verilere göre 5.000,00 TL’nin davalının ekonomik mahfına sebebiyet vermeyeceği tespit edildiği rapor edilmiş,
2. Ek raporda davalının ekonomik durumu nazara alınmak suretiyle cezai şartın ödenmesi durumunda davalının ekonomik mahfına sebebiyet verilip verilmeyeceği hususunda ek rapor hazırlanmış olup mahkememizin 27.06.2022 tarihli ara kararı gereği düzenlenmiş olan 2.ek rapora ilişkin olarak 5.000,00 USD ve 5.000,00 TL olarak alternatifli olarak hazırlanarak rapor sunulması için dosya SMMM bilirkişiye tevdi edilmiş, alınan 08/07/2022 tarihli bilirkişi ek raporunda; davalı gelir tablosu ve bilançosu incelendiğinde ise 31.12.2019 tarihinde davalı şirketin özsermeye toplamının 163.917,81 TL olduğu tespit edilmiştir. Davanın mahkemenizde görülmeye başladığı 25.11.2019 tarihinde 1 USD karşılığı Türk Lirasının 5.6919 olduğu 5.000,00 * 5,6919=28.459,50 TL olacağı hesaplanmıştır.
2019 mali döneminde Şirket Sermayesinin 163.917,81 TL-28.459,50 Cezai şart= 135.458,32 TL olacağı öz sermayenin yaklaşık %21 kısmına tekabül ettiği hesaplanmış olup takdiri mahkememize bırakıldığı, netice olarak mahkemenin cezai şartın 5.000,00 TL olması halinde 2. Ek raporda da ifade edildiği üzere 5.000,00 TL cezai şartın davalının ekonomik mahfına sebebiyet vermeyeceği huusunda ki görüşlerinin değişmediği, fakat cezai şartın 5.000,00 USD olması halinde ise cezai şartın TL karşılığının 28.459,50 TL olacağı hesaplanmış olup konu ile ilgili takdirler mahkemeye bırakıldığı rapor edilmiş ve alınan bilirkişi raporu Mahkememizce yeterli ve hükme esas almaya elverişli mahiyette görülmüştür.
Tanık … beyanında: “…ben davalı …’i aynı iş kolunda faaliyet göstermemizden dolayı tanırım. Bende başka bir firmanın Alkol ürünlerini satmaktayım. Benim iş yerim Küçük Bakkalköy Maltepe de bulunmaktadır. Davalı … beyin …’a ait tabelası eskimiştir. Onu …’a iade etti. Onun erine rakip firmanın tabelesini taktırdı. Rakip firmanın ürünlerini çok sattığı için rakip firmanın soğutucu dolabını tercih etti. Davacının soğtucu dolaplarınıda davacı kendi gelip aldı. Ben bu konuda …’un izni olup olmadığını bilmiyorum. Davacıya ait soğutma dolabı ve tabelalar kullanılabilir haldeydi gelip davacı şirketin çalışanları davalının iş yerinden aldılar. Benim olayla ilgili görgüm bilgim bundan ibarettir..”şeklinde beyanda bulunmuştur.
Tanık … beyanında: “ben davalı …’i aynı mahallede oturduğumuzdan dolayı tanıyorum. Davalı … ….’in Balkan Tekel Kuruyemiş isimli işletmesi vardır. Ordan zaman zaman alışveriş yaparız. Bir gün mahallede dururken davalının işletmesindeki tabelanın söküldüğünü ve dolapların alındığını gördüm. …çalışanları gelip işletmeden malzemeleri aldılar. Teslim aldıklarında tabela ve dolabın çalışır vaziyette olduğunu temiz olduğunu gördüm. Tabela söküldükten sonrada rakip firma olan Efes firmasının tabelası takıldı. Ayrıca efes markasının soğutma dolabıda işletmede duruyordu. İçerisinde …markasının ürünleride vardı. Satışa devam ediyordu.Benim olayla ilgili görgüm bilgim bundan ibarettir..”şeklinde beyanda bulunmuştur.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE :
Tüm dosya kapsamı birlikte incelendiğinde; taraflar arasındaki uyuşmazlığın taraflar arasında imzalanan 31/01/2018 tarihli satın alma sözleşmesi, soğutucu teslim protokolü, tabela teslim protokolü sözleşmelerine aykırı davrandığı iddiası ile davalı hakkında açılan 5.000 USD cezai şartın dava tarihinden itibaren işleyecek en yüksek döviz mevduat faizi ile birlikte 205.418,00 TL katkı tutarının dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemine yönelik olduğu, davalı tarafça; sözleşme hükümlerine aykırı davranılmadığı açılan davanın reddi gerektiği, istemine yönelik olduğu tespit edildi noktalarında toplandığı anlaşılmakla; taraflar arasında 31.01.2018 tarihli Satın Alma Sözleşmesi imzalandığı, Soğutucu Teslim Protokolüne, Tabela Teslim Protokolüne, Teslim Alındı Fişi taraflar arasında düzenlendiği, bunlara göre davalı …Mahallesi … Caddesi No … Pendik İstanbul adresinde faaliyet gösteren “Balkan Tekel&Kurtyemiş” isimli işletmede sözleşme süresi boyunca davacı tarafından teslim edilen ( 3 adet çift kapılı) soğutucu, tabela,raf vb. ürün konumlandırma ve soğutma malzemelerinin daima temiz ve çalışır bulundurulmasından, işletmede konumlandırılmasından sorumlu olacağı hususlarında anlaşıldığı, davalının işletmede çalışır vaziyette bulundurmayı taahhüt ettiği 2 adet soğutucu dolabı yerinden kaldırdığı, tabelayı söktüğü, bu ve diğer suretle davalı tarafından sözleşme hükümlerinin ihlal edildiği ve bu durumun İstanbul Anadolu 2. Asliye Ticaret Mahkemesi … D.İş sayılı dosyasında ve mahkememizce alınan kök ve ek bilirkişi heyeti raporlarında tespit edildiği nazara alındığında taraflar arasındaki sözleşmenin maddelerinin davalı tarafından ihlal edilmiş olduğu, bu nedenle davacının sözleşmenin 3.maddesi kapsamında cezai şart ve davalı tarafa verilen iskonto katkı bedeli istemeye hak kazandığı ve davalının katkı bedelinden ve 5.000 USD’ye ilişkin cezai şarttan sorumlu olduğu anlaşıldığından, davacının davasının kabulü ile 205.418,00 TL katkı ödemesi ile 5.000 USD’nin TL karşılığının TBK 182 son maddesi gereğince cezai şartın fahiş olması nedeniyle %20 hakkaniyet indirimi yapılmak suretiyle 22.767,60 TL alacakların dava tarihinden itibaren avans faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesisine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
HÜKÜM : Yukarıda yazılı bulunan gerekçeye göre;
1-Davacının davasının KABULÜ İLE 205.418,00 TL katkı ödemesi ile 5.000 USD’nin TL karşılığının TBK 182 son maddesi gereğince cezai şartın fahiş olması nedeniyle %20 hakkaniyet indirimi yapılmak suretiyle 22.767,60 TL alacakların dava tarihinden itibaren avans faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 15.587,35 TL nisbi karar ve ilam harcından peşin alınan 3.994,74 TL peşin harcın mahsubu ile eksik kalan 11.592,61 TL’nin davalıdan alınmasına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 34.945,98 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4- Davacı tarafından yapılan 77,50 TL e-tebligat masrafı, 95,00 TL tebligat masrafı, 116,45 TL posta masrafı, 500,00 TL bilirkişi ücreti, 1,70 TL KEP ücreti toplamı 790,65 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 44,40 TL başvurma harcı, 3.994,74 TL peşin harç toplamı 4.039,14‬ TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-HUAK 18/A maddesi gereğince zorunlu arabuluculuk kapsamında suçüstü ödeneğinden ödenen 1.320,00 TL arabulucuk giderinin 6831 sayılı yasa hükümlerine göre davalı taraftan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
6-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesinden sonra resen davacıya iadesine,
8-Davalı tarafından yatırılan delil avansının kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesinden sonra resen davalıya iadesine,
Dair karar HMK 341 vd maddeleri gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize veya aynı nitelikteki başka yer mahkemeye verilecek dilekçe ile istinaf yoluna başvurabileceği belirtilerek davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı okunup usulden anlatıldı.21/09/2022

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza