Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/68
KARAR NO : 2022/370

DAVA : Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
DAVA TARİHİ : 15/09/2021
KARAR TARİHİ : 07/04/2022

Mahkememizde görülen Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı … Sigorta A.Ş. vekilinin İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesine açmış olduğu davada 15.09.2021 harç tarihli dava dilekçesiyle; müvekkili şirkete … nolu nakliyat abonman sigorta poliçesi ile 15.05.2019 -15.05.2020 tarihleri arasında sigortalı olan … Tic. A.Ş. tarafından farklı modelde toplam 438 adet buzdolabı cinsi emtianın İspanya’da yerleşik … … isimli Grup Şirketine satıldığını ve 1×20 GP ve 5×40 HC konteynerlere istiflenen emtianın ana nakliyece … sorumluluğunda İzmir Aliağa Limanından İspanya’nın Barcelona Limanına getirildiğini, 06.08.2019 tarihinde yapılan tahliye işlemlerinden sonra hasara konu emtiaların bulunduğu …-… nolu konteynırın tıra yüklenerek alıcı firmanın deposuna götürüldüğünü, tahliye sırasında ürünlerde ıslaklık olduğunun tespit edildiğini, teslim belgesine hasar notunun düşüldüğünü, 06.08.2019 tarihinde alıcı firma tarafından düzenlenen kalite raporunda 54 adet ürünün kullanılamaz durumda olduğu, 18 ürünün ise ambalaj hasarlı olduğunun tespit edildiğini, davalının taşımadan dolayı sorumlu olduğunu, alınan ekspertiz raporunda hasarın Türkiye’den İspanya’ya nakliyesi esnasında konteyner kapaklarında bir nedenden dolayı yağmur veya deniz suyunun içeriye girerek emtiaya sirayet etmesiyle oluştuğunu, müvekkilinin TTK m. 1472 uyarınca 2815,47 Euro zararı ödeyerek sigortalıya halef olduğunu ve bu alacağı talep etmek için İzmir 8. İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı dosyasıyla 2820,33 Euro üzerinden takibe geçtiklerini, arabuluculuk görüşmelerinin … /… numarası ile yapıldığını, ancak sonuca ulaşılamadığını belirterek bu miktar zararın tahsili için yapılan takibe itirazın iptali, % 20 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı … Denizcilik ve Nak. A.Ş vekilinin 08.10.2021 tarihli cevap dilekçesiyle; taşımanın Aliağa Limanı’ndan İspanya’nın Barcelona limanına müvekkili şirketin acenteliğini yaptığını … Konteynır Taşımacılık A.Ş. tarafından yapıldığını, Barcelona’dan alıcının adresine 3. Kişi alıcı tarafından karayolu ile taşıma yapıldığını, …numaralı deniz taşıma senedi tahtında … Konteyner Taş. A.Ş tarafından yapıldığını, müvekkilinin taşıyanın acentesi olduğunu, davanın İzmir 5. ATM de görülmesi gerektiğini, aktif husumet yönünden davacının sigortalısının satış faturasında teslim şeklinin CIP olarak görüldüğünü, bu teslim şekline göre yükten doğabilecek risklerin malın gemiye yüklenmesinden doğacak risklerin önceki bir aşamada alıcıya geçtiğini, hasarın deniz taşıması sırasında meydana geldiği kabul edilse bile risk gemiye yüklenmeden önce alıcıya geçtiğini, dosyada alıcının bu hakkını sigortalıya devrettiğine ilişkin bir belge sunulmadığını, alıcının … … firması olduğunu, … Tic. A.Ş’nin sigortalı olmasına rağmen hak sahibi olmadığını, bu nedenle halefiyet hakkını kazanamadığını, ödemenin ex gratia ödeme olduğunu, aktif dava ehliyeti yokluğundan davanın reddinin gerektiğini, davacı sigortacının satış sözleşmesini alıcı tarafından iddia olunan hasarla ilgili zarara uğradığını iddia ettiğinden satıcının zarara uğradığını ispatlaması gerektiğini, yine pasif husumet yönünden de; müvekkilinin sadece acente olarak görev yaptığını, bu nedenle davanın … Konteynır Taşımacılık A.Ş ye izafeten acentesi sıfatıyla açılması gerektiğini, pasif husumet yönünden davanın reddinin gerektiğini, esasa ilişkin olarak ta taşıyanın sorumluluğunun bulunmadığını, davacının usulüne uygun süresinde hasar ihbarında bulunmadığını, ayrıca tarafların katılımı ile TTK m. 1185 uygun bir tespit yapılmadığını, ekspertiz raporunun müvekkilinin yokluğunda hazırlandığını, dava konusu malların konteynırda mühürlü olarak taşındığını ve teslim edildiğini, FCL / FCL kaydının bulunduğunu, yani konteynırın davacının sigortalısı tarafından yüklenip mühürlendiğini, yine konşimentoda … … ibaresinin yer aldığını, bu zararın neye göre tespit edildiğinin belli olmadığını, bu nedenle … Denizcilik ve Nakliyat A.Ş. yönünden davanın sıfat yokluğu / aktif husumet, pasif husumet ve esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekilinin 22.10.2021 tarihli replik dilekçesinde; dava konusu uyuşmazlıkta satıcının … Tic. Aş, alıcının ise … … . olduğundan ve bu şirketlerin grup şirketleri olmasından dolayı, nakliyat abonman sözleşmesi sigorta poliçesiyle malların tamamının fabrikanın çıkış anından teslim tarihine kadar sigortalandığını, müvekkilinin rizikolardan sorumlu olduğunu, zararın grup şirketler adına … Tic. A.Ş’ye ödendiğini, … … nin sigorta sözleşmesine taraf olduğu, hukuka aykırı bir ödeme bulunmadığını, yine dava dışı şirketler arasında düzenlenen faturalarında CIP ibaresi bulunduğundan zararı tazmine etme hakkının … … de olduğu iddia edilmiş ise de; bu şirketin müvekkili şirketin sigortalısı olduğunu, davalının başvurusu üzerine … …/… hasar denetiminde muayenesinde durumun tespit edildiğini, söz konusu ürünlerin alıcısı tarafından teslim alınmadığını, teslim alınmayan ürün bedellerinin … Tic. A.Ş ye ödenmediğini, bu nedenle hasar bedelinin … Tic. A.Ş ye ödendiğini, yine davalının pasif husumet itirazını kabul etmediklerini, … Denizcilik A.Ş nin … Konteyner A.Ş nin hissedarı olduğunu, aralarında organik bağ bulunduğunu, pasif husumet ehliyetinin gerçekleştiğini, aksi halde HMK m. 124 e göre taraf değişikliği yapılmasını talep ettiklerini, davanın ihtisas mahkemesinde açıldığını, ancak teknik nedenle 4. ATM ne düştüğünü, davalının sadece deniz taşımasını üstlenmiş ise de; zararın zaten deniz taşımasında meydana geldiğini, TTK m. 1178 e göre taşıyanın hasardan sorumlu olduğunu, FCL / FCL ibaresinin bu taşıma ile sonuç doğurmasının mümkün olmadığını, ambalajlamanın sarılı karton kutularda yapılarak konteyner içerisine plastik kapaklar poliüretan alt ve üst kalıplarla korunarak yükleme yapıldığını, konteynerin dayanıklı olup olmadığının herhangi bir belge ile ispatlanamadığını belirterek HMK m. 124 e göre öncelikle taraf teşkili sağlanmasıyla davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 07.12.2021 tarihinde davanın görevli İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı vermiş ve bu karar 08.01.2022 tarihinde kesinleşerek dosya davacının süresinde verdiği tahrik dilekçesiyle mahkememize gönderilmiştir.
Dava; davacı sigorta şirketinin sigortalısının yapmış olduğu taşıma sözleşmesinden kaynaklan hasar nedeniyle doğan rücuen alacak davasıdır.
Tarafların delilleri toplanmış ve değerlendirilmiştir.
Poliçe, İzmir 8. İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı dosyası, ihtarname, faturalar, konşimento, ekspertiz raporları, fotoğraflar incelenmiştir.
İzmir 10. İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı dosyasıyla incelendiğinde; takip alacaklısı … Sigorta A.Ş.’nin takip borçlusu … Denizcilik ve Nakliyat A.Ş. aleyhine 29.07.2020 tarihinde yapmış olduğu ilamsız icra takibinde 3.642,67 Euro asıl alacak ve işlemiş faiz ile birlikte 3.648,96 Euro üzerinden takibe geçtiği, borçluya ödeme emrinin 30.10.2020 tarihinde tebliğ edildiği ve borçlunun 05.11.2020 tarihinde takibe itiraz ederek takibin 05.11.2020 tarihinde durdurduğu belirlenmiştir.
Ayrıca davalının pasif husumet itirazı incelendiğinde ise;
Davalı vekilinin pasif husumet itirazının incelenmesi için …numaralı konşimento üzerinde yapılan incelemede taşıyanın … Transport SA olduğu bu konişmento da yükleme acentesinin … Denizcilik ve Nak. A.Ş olduğu (davalının cevap dilekçesinde yer aldığı üzere), yani taşıyanın davalın dava dilekçesinde belirttiği üzere taşıyanın … Konteynır Taşımacılık A.Ş., acentesinin ise … Denizcilik ve Nakliyat A.Ş. olduğu, ancak davanın doğrudan acenteye karşı açıldığı, davalının düzenlediği faturada da konşimentoya atıf yapıldığı ve navlun faturasının (03.07.2019 tarihli ….. numaralı) … Konteynır Taşımacılık A.Ş. adına acentesi sıfatıyla düzenlendiğinin belirtildiği, buna rağmen davacının davasını doğrudan acenteye karşı açtığı, her ne kadar replik dilekçesinde taşıyan … Konteynır Taşımacılık A.Ş. ile … Denizcilik ve Nak. A.Ş nin grup şirket olduğu, bu nedenle husumetin eksik olmadığını, aksi kanaatteyse davanın niteliği gereği HMK m. 124 den yararlanarak taraf sıfatında düzeltme talep ettiği belirlenmiş ise de; 03.07.2019 tarihli faturada da navlun bedelinin … Konteynır ve Taşımacılık SA adına … Denizcilik ve Nakliyat AŞ tarafından tahsil edildiği ve taşıma işini yapan şirketin … Konteynır ve Taşımacılık SA olduğu belirlendiğinden davacının doğrudan acenteye karşı dava açmasının usul hükümlerine aykırı olduğu tespit edildiğinden, davacının davasının pasif husumet/sıfat yokluğu nedeni ile reddine karar vermek gerekmiştir.
Pasif husumet ehliyetinin bu dava ve takipte bulunmadığı, bu durumun HMK m. 119 ve 124’e göre düzeltilmesinin de mümkün olmadığı belirlenmiştir.
Ayrıca 03.07.2019 tarihli 5.140 Euro bedelli faturada … Konteynır ve Taşımacılık SA adına … Denizcilik ve Nakliyat AŞ tarafından acente sıfatıyla tanzim edildiği belirtilmiştir.
Davacı yapmış olduğu icra takiplerinde de doğrudan borçlu olarak … Denizcilik ve Nakliyat AŞ’yi göstermiş olup; husumetin asıl taşıyan olan … Konteynır ve Taşımacılık SA’ya izafeten … Denizcilik ve Nakliyat AŞ’ye yöneltilmesi gerekli olduğu halde; bunu yapmadığı, bu haliyle; husumetteki eksikliği giderse dahi; takibe devam edemeyeceği de belirlenmiştir (1).
Bu nedenle davanın diğer unsurlarının incelenmesine gerek olmaksızın davanın reddi gerekmiştir.
Davalının davanın reddi ile birlikte %20 kötü niyet tazminat talebinin ise; davacının davasını haksız ve kötü niyetli açtığı tespit edilemediğinden kabul edilmemiş ret edilmiştir.

____________________________________________________________________________________________________________________
(1)Y. 11 HD 2016/946 E. 2016/4616 K. Sayılı 25.04.2016 tarihli kararında “Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, MÖHUK m. 6 gereğince uygulama alanı bulan genel işlem koşullarına ait hükümler gereğince somut olayda yetki itirazına dayanak yapılan konşimento kaydının geçerli olmadığından bu yöndeki yetki ilk itirazının reddine; davalının dava dışı ….’ye düzenlemiş olduğu 10.01.2014 tarihli, …. ve … numaralı faturalar ve … nolu konşimentosu incelendiğinde; taşıyan firmanın …. acentesinin … olduğu, taşımayı yapan asıl taşıyıcının …. olduğundan; davanın eTTK m.119/2- yTTK m.105/2’ye göre acente sıfatıyla …’ye açılması gerektiği, ancak doğrudan …’ye dava açıldığı, yine takibinde doğrudan …’ye karşı yapıldığı, pasif husumet ehliyetinin bu dava ve takipte bulunmadığı, bu durumun HMK m. 119 ve 124’e göre düzeltilmesinin de mümkün olmadığı, davacının dava konusu yapmış olduğu alacağının borçlusu… olduğundan davacı-sigortacının bu taşıyıcıya izafeten acentesine dava açmadığı ve takip yapmadığı, davanın ve takibin doğrudan doğruya acenteye karşı açıldığı gerekçesiyle pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.”
Y. 11. HD’nin 2013/8170 E. , 2013/22352 K. 09.12.2013 tarihli kararında “Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, konişmentoda taşıyanın adının gösterilmediği, konişmentonun M/V … gemisinin kaptanı tarafından imzalandığı, konişmento …(…) ifadesiyle … & … Ltd tarafından imzalandığı, “statement of facts ” standart olaylar tutanağında gemi işletme müteahhidi olarak … ‘in belirtildiği, TTK 946/2. ve 1099. maddeler gereğince davalı … & … Ltd şirketinin taşıyan olduğu, HMK 124. maddesi uyarınca dava açıldıktan sonra davanın tarafının ancak karşı tarafın açık muvafakatının bulunması halinde değiştirilmesinin mümkün olduğu, karşı tarafın açık muvafakatının olmadığı, HMK 124/4.fıkrasında tarafların yanlış veya eksik gösterilmesinin kabul edilebilir bir yanılgıya dayanması halinde hakimin karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebileceğinin düzenlendiği, TTK 119. madde gereğince acente müvekkili namına davaya muhatap olabilir ise de davacının takipte iki nolu davalıya karşı müvekkili namına izafeten değil asaleten takip yaptığı ve davasını da asaleten açtığı, dolayısıyla taraf değişikliği talebinin HMK 124/4. fıkra kapsamında kabul edilebilir olmadığı, acente olan iki nolu davalının doğrudan doğruya meydana gelen zarardan sorumlu olmadığı, husumetin taşıyana ya da taşıyana izafeten acentesine yöneltilebilecek olması karşısında davalı … yönünden dava atiye terk edilmiş olmakla, bu davalı hakkında esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davanın davalı … Gemi Kiralama ve Acenteliği Limited Şirketin yönünden pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine, karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir………. hükmün ONANMASINA…….”
Yine Y. 11. HD 2013/3773 E. 2013/20956 K. Sayılı 20.11.2013 tarihli kararında “Mahkemece; iddia, savunma ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, dava konusu taşımanın Hong Kong – Malezya arasının … Co. Ltd. tarafından, Malezya- İstanbul arasının … Taşımacılık ile … Hizmet ve Tic. A.Ş.’nin acenteliğini yaptığı … A/S tarafından gerçekleştirildiği, deniz yolu ile taşıma işini taahhüt edenin … Uluslararası Nakliyat ve Dış Tic. Ltd. Şti. olduğu, taşımayı fiilen gerçekleştiren … Co. Ltd. ve … A/S ile … Uluslararası Nakliyat ve Dış Tic. Ltd. Şti. arasında alt navlun sözleşmelerinin kurulduğunun kabulünün gerektiği, asıl ve alt navlun sözleşmelerinin birbirlerinden bağımsız oldukları, alt taşıtanın asıl taşıyan ile doğrudan doğruya bir hukuki ilişkisinin bulunmadığı, husumetin taşıyan sıfatını haiz … Uluslararası Nakliyat ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ye düştüğü, ancak husumetin … Co. Ltd.’ne izafeten … Uluslarası Nakliyat ve Dış Tic. Ltd. Şti. ve dava dışı … A/S’nin acentesi olan… Taşımacılık ile … Hizmet ve Tic. AŞ.’ye yöneltildiği davada davalıların pasif husumet ehliyetinin bulunmadığı ve somut davada temsilde hata değil yanlış kişiye dava açılmasının söz konusu olduğu, dolayısı ile davanın … Uluslararası Nakliyat ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ye karşı devamının mümkün olmadığı ve HMK’nın 124/3-4. maddelerinin uygulanmasının yasal koşullarının bulunmadığı gerekçesiyle, davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.…….. kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA……”
HÜKÜM : Yukarda Açıklanan Sebeplerle;
Davacı davasını asıl taşıyan olan … Konteynır ve Taşımacılık SA’ya karşı izafeten … Denizcilik ve Nakliyat AŞ’yi göstererek takip yapması ve dava açması gerekirken TTK m.105/2’ye aykırı olarak doğrudan acenteye karşı ve onu hasım göstererek doğrudan takip yaparak dava açmış olması nedeniyle; davacının davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine,
Davalının %20 kötü niyet tazminat talebinin ise şartları gerçekleşmediğinden reddine,
Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 80,70 TL harçtan dava açılışında alınan 485,79 TL peşin harcın mahsubu ile fazla alınan 405,09 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yargılama gideri olarak yapılan 5,5 TL elektronik tebligat masrafının davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden red edilen miktar üzerinden AAÜT’nin 13/1. maddesine göre belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile vekili yararına davalıya verilmesine,
Dava şartı arabuluculuk ücreti olan ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesi uyarınca tarafların anlaşamamaları nedeniyle Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL’nin davada haksız çıkan davacıdan alınarak, Hazine’ye gelir kaydına,
HMK m. 333 gereği gider avansından artanın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı ve gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süresi içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.07/04/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır

Bu belge, 5070 sayılı yasa uyarınca e-imza ile imzalanmıştır.