Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/544
KARAR NO : 2022/886

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/09/2021
KARAR TARİHİ : 13/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı … Sigorta A.Ş. vekili İzmir …. Asliye Ticaret Mahkemesine açtığı 15.09.2021 harç tarihli davada dava dilekçesiyle; müvekkilleri … Sigorta A.Ş. ile dava dışı … A.Ş. arasında 15.05.2019-15.05.2020 tarihleri arasında geçerli olmak üzere kapsam dahilinde meydana gelecek rizikolar için … numaralı Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi düzenlendiği, davalı/ borçluların kusuru ve sorumluluğu ile poliçe kapsamında aşağıda detaylı şekilde izah edileceği üzere hasar meydana gelmiş, dava dışı sigortalıya yapılan 3.922,46 Euro tutarında ödeme TTK m. 1472 tahtında halefiyet ilkesi gereği tahsil edilmek üzere İzmir …. İcra Müdürlüğü …/… Esas sayılı dosyasında ilamsız icra takibi yapıldığını, takibe vaki itiraz sebebi ile itirazın iptali davası açtıklarını, dava dışı sigortalı … tarafından muhtelif modelde toplam 705 adet buzdolabı cinsi emtia, …’da yerleşik … … adlı grup firmasına satıldığı, 6×40 HC konteynerlere istiflenen emtia ana nakliyeci … sorumluluğunda … … limanından …/… … adlı gemiye yüklenerek … limanına sevk edildiği, 05.08.2019 tarihinde … limanındaki tahliye işlemlerinden sonra iç nakliye için araca yüklenen …-… nolu konteyner alıcı firma tesislerine sevk edildiğinde, tahliye esnasında ürünlerde ıslaklık tespit edilmiş olup, teslim belgesine hasar notu düşüldüğü, 05.08.2019 tarihinde alıcı firma tarafından düzenlenen kalite raporunda 80 ürünün kullanılamaz durumda olduğu, 28 ürünün ise ambalaj hasarlı olduğu beyan edildiği, davaya konu hasarda dava dışı sigortalının adına nakliye faturası düzenleyen davalı/borçlu şirket olup, meydana gelen hasarda kusur ve sorumluluğu bulunmadığı, bu husus hasar dosyası kapsamında alınan ekspertiz raporuyla da tespit edilmiş, hasarın Türkiye’den …’ya …-… nolu konteynerle yapılan nakliye esnasında konteynerin kapaklarından bir nedenden dolayı yağmur veya deniz suyunun içeri girerek emtiaya sirayet etmesi sonucu oluştuğu rapor altına alındığı, davaya konu hasar, nakliye esnasında oluşmuş olup Mahkemece yapılacak yargılama neticesinde davalı şirketin hasardan sorumlu olduğunun tespiti ile itirazın iptaline takibin devamına ve %20 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Denizcilik ve Nakliyat A.Ş. vekili … …. Asliye Ticaret Mahkemesine sunduğu 11.10.2021 tarihli cevap dilekçesiyle; öncelikle, davanın reddini istediklerini, davacının sigortalısına ilişkin eşya, sigortalı firmanın adresinden … Limanına dava dışı üçüncü kişi tarafından kara yolu ile, … Limanından … Limanına müvekkil şirketin acenteliğini yaptığı dava dışı … Konteyner Taşımacılık A.Ş. (Bundan sonra “… Konteyner” olarak anılacaktır.) tarafından deniz yolu ile, … Limanından alıcının bulunduğu adrese dava dışı üçüncü kişi alıcı tarafından kara yoluyla taşındığı, söz konusu taşıma … numaralı denizde taşıma senedi tahtında taşıyan dava dışı … Konteyner tarafından gerçekleştirildiğini, taşımanın … Konteyner tarafından yapılmış olup müvekkil şirketin söz konusu taşımada taşıyanın acentesi olarak hareket ettiği, davacı, dava dışı sigortalının Nakliyat Sigorta Poliçesi ile sigorta yaptığını ve bu sigortaya konu mallarda hasar olduğunu, bu sebeple sigortalısına tazminat ödemek zorunda kaldığını iddia ettiğini, dosyadaki satış faturasına göre davacının sigortalısının satıcı sıfatıyla bir alım – satım anlaşması yaptığı ve bu anlaşmada teslim şeklinin CIP teslim şekli olarak belirlendiğini, CIP teslim şekline göre yükten doğabilecek riskler malın gemiye yüklenmesinden önceki bir aşamada satış sözleşmesindeki alıcıya geçtiğini, malın deniz taşıması esnasında hasarlandığı kabul edilse bile riskin gemiye yüklemeden öncesinde alıcı tarafa geçtiğini, davacının sigortalısı olan satıcının (satış sözleşmesine göre) eşyada doğan hasardan sorumluluğu bulunmadığını, hasardan davacının sigortalısı olan satıcı değil dava dışı alıcı sorumlu olduğunu, ayrıca dosyaya dava dışı alıcının bu hakkını davacının sigortalısına devrettiğine ilişkin bir belge de sunulmadığı, bu durumda taşıyanın dava dışı alıcıya karşı olan sorumluluğu devam etmekte olduğu, dava dışı alıcının iddia edilen hasar için taşıyana karşı hukuki işlemlere girişmesi halinde, taşıyanın tek hasar dosyası için iki ayrı tarafa iki ayrı ödeme yapma riski bulunmakta olduğu, buna göre, davaya konu olayda eşyadan doğan risk CIP kaydına göre gemiye yüklenmeden öncesinde alıcısı “… ….” firmasına geçtiğini, olayda alıcı “… …” firması, satıcı firma ise davacının sigortalısı … A.Ş firması olduğunu, davacı, sigortalısı … A.Ş’ye yaptığı ödemeye istinaden müvekkilden talepte bulunmakta olduğu, ancak sigortalı … A.Ş hak sahibi olmadığından kendisine yapılan ödeme davacıya halefiyet hakkı kazandırmadığını, dolayısıyla davacı sigorta şirketi, yanlış kişiye ödeme yaparak veya “ex gratia” ödemesi (hatır ödemesi) yaparak usulüne uygun şekilde halefiyet kazanamamış olduğunu, davacı usulüne uygun halefiyet kazanamamış ve dolayısıyla işbu davayı açma hakkına da sahip olamadığını, bu nedenle davanın öncelikle aktif dava ehliyet yokluğu nedeniyle reddinin gerektiğini, ayrıca görevli mahkemenin deniz ticaret mahkemesi olup, süresinde yapılmış bir hasar ihbarı bulunmadığını, tarafların katılımıyla inceleme yapılmadığından ekspertiz raporunun geçerli olarak kabul edilemeyeceğini, müvekkilinin sadece deniz taşımasını üstlendiğini ve taşımaya FCL/FCL kaydıyla yaptığını, yine “Slac Shıpper’s Load, Stow, Eıght And Count” yani yükleyici yükledi, istifledi, saydı, mühürledi klozunun bulunduğunu, konteynerlerde herhangi bir hasar tespit edilemediğini, konteyner içi istiften taşıtanın sorumlu olduğunu, taşıyanın TTK m. 1186’ya göre sorumluluğunun sınırlı olduğunu, talep edilen miktarın fahiş miktarda belirlendiğini, sovtaj bedelinin usulüne uygun olmadığını belirterek davanın aktif ve pasif husumet, görev ve esastan reddini ve kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili İzmir …. Asliye Ticaret Mahkemesine sunduğu 22.10.2021 tarihli replik dilekçesinde; dava konusu uyuşmazlıkta satıcının … Tic. Aş, alıcının ise … … olduğundan ve bu şirketlerin grup şirketleri olmasından dolayı, nakliyat abonman sözleşmesi sigorta poliçesiyle malların tamamının fabrikanın çıkış anından teslim tarihine kadar sigortalandığını, müvekkilinin rizikolardan sorumlu olduğunu, zararın grup şirketler adına … Tic. A.Ş’ye ödendiğini, … … SL’nin sigorta sözleşmesine taraf olduğu, hukuka aykırı bir ödeme bulunmadığını, yine dava dışı şirketler arasında düzenlenen faturalarında CIP ibaresi bulunduğundan zararı tazmine etme hakkının … … ’de olduğu iddia edilmiş ise de; bu şirketin müvekkili şirketin sigortalısı olduğunu, davalının başvurusu üzerine Damage inspection survey report …/… hasar denetiminde muayenesinde durumun tespit edildiğini, söz konusu ürünlerin alıcısı tarafından teslim alınmadığını, teslim alınmayan ürün bedellerinin … Tic. A.Ş ye ödenmediğini, bu nedenle hasar bedelinin … Tic. A.Ş ye ödendiğini, yine davalının pasif husumet itirazını kabul etmediklerini, … Denizcilik A.Ş nin … Konteyner A.Ş nin hissedarı olduğunu, aralarında organik bağ bulunduğunu, pasif husumet ehliyetinin gerçekleştiğini, aksi halde HMK m. 124’e göre taraf değişikliği yapılmasını talep ettiklerini, davanın ihtisas mahkemesinde açıldığını, ancak teknik nedenlerle İzmir … ATM’ne düştüğünü, davalının sadece deniz taşımasını üstlenmiş ise de; zararın zaten deniz taşımasında meydana geldiğini, TTK m. 1178’e göre taşıyanın hasardan sorumlu olduğunu, FCL / FCL ibaresinin bu taşıma ile sonuç doğurmasının mümkün olmadığını, ambalajlamanın sarılı karton kutularda yapılarak konteyner içerisine plastik kapaklar poliüretan alt ve üst kalıplarla korunarak yükleme yapıldığını, konteynerin dayanıklı olup olmadığının herhangi bir belge ile ispatlanamadığını belirterek HMK m. 124’e göre öncelikle taraf teşkili sağlanmasıyla davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
İzmir …. Asliye Ticaret Mahkemesinin …/… Esas – …/… Karar sayılı 31.03.2022 tarihli kararla dosyanın görevli olduğunu belirttiği İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine dair verdiği kararın 10.05.2022 tarihinde kesinleştiği, davacı vekili süresinde tahrik dilekçesiyle mahkememize gönderilmiştir.
Dava; davacı sigorta şirketinin sigortalısının yapmış olduğu taşıma sözleşmesinden kaynaklan hasar nedeniyle doğan rücuen alacak davasıdır.
Tarafların delilleri toplanmış ve değerlendirilmiştir.
İzmir …. İcra Müdürlüğü …/… Esas sayılı dosyası, poliçe, ihtarname, faturalar, konşimento, ekspertiz raporları, fotoğraflar, arabuluculuk tutanağı incelenmiştir.
İzmir …. İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı dosyasıyla incelendiğinde; takip alacaklısı … Sigorta A.Ş.’nin takip borçlusu … Denizcilik ve Nakliyat A.Ş. aleyhine 29.07.2020 tarihinde yapmış olduğu ilamsız icra takibinde 3.922,46 Euro asıl alacak ve 6,77 Euro işlemiş faiz ile birlikte 3.929,23 Euro üzerinden takibe geçtiği borçluya ödeme emrinin 04.11.2020 tarihinde tebliğ edildiği ve borçlunun 05.11.2020 tarihinde takibe konu borcun ferileriyle birlikte tamamına itiraz ederek takibi durdurduğu belirlenmiştir.
Davalının pasif husumet itirazı incelendiğinde ise;
Davalı vekilinin pasif husumet itirazının incelenmesi için … numaralı konşimento üzerinde yapılan incelemede taşıyanın … Transport SA olduğu bu konişmento da yükleme acentesinin … Denizcilik ve Nak. A.Ş olduğu (davalının cevap dilekçesinde yer aldığı üzere), yani taşıyanın davalının dava dilekçesinde belirttiği üzere taşıyanın … Konteynır Taşımacılık A.Ş., acentesinin ise … Denizcilik ve Nakliyat A.Ş. olduğu, ancak davanın doğrudan acenteye karşı açıldığı, davalının düzenlediği faturada da konşimentoya atıf yapıldığı ve navlun faturasının (11.07.2019 tarihli … numaralı) … Konteynır Taşımacılık A.Ş. adına acentesi sıfatıyla düzenlendiğinin belirtildiği, buna rağmen davacının davasını doğrudan acenteye karşı açtığı, her ne kadar replik dilekçesinde taşıyan … Konteynır Taşımacılık A.Ş. ile … Denizcilik ve Nak. A.Ş.’nin grup şirket olduğu, bu nedenle husumetin eksik olmadığını, aksi kanaatteyse davanın niteliği gereği HMK m. 124’ten yararlanarak taraf sıfatında düzeltme talep ettiği belirlenmiş ise de; 11.07.2019 tarihli faturada da navlun bedelinin … Konteynır ve Taşımacılık SA adına … Denizcilik ve Nakliyat A.Ş. tarafından tahsil edildiği ve taşıma işini yapan şirketin … Konteynır ve Taşımacılık SA olduğu belirlendiğinden davacının doğrudan acenteye karşı dava açmasının usul hükümlerine aykırı olduğu tespit edildiğinden, davacının davasının pasif husumet/sıfat yokluğu nedeni ile reddine karar vermek gerekmiştir.
Pasif husumet ehliyetinin bu dava ve takipte bulunmadığı, bu durumun HMK m. 119 ve 124’e göre düzeltilmesinin de mümkün olmadığı belirlenmiştir.
Ayrıca 11.07.2019 tarihli 3.084,00 Euro bedelli faturada … Konteynır ve Taşımacılık SA adına … Denizcilik ve Nakliyat A.Ş. tarafından acente sıfatıyla tanzim edildiği belirtilmiştir.
Davacı yapmış olduğu icra takiplerinde de doğrudan borçlu olarak … Denizcilik ve Nakliyat AŞ’yi göstermiş olup; husumetin asıl taşıyan olan … Konteynır ve Taşımacılık SA’ya izafeten … Denizcilik ve Nakliyat AŞ’ye yöneltilmesi gerekli olduğu halde; bunu yapmadığı, bu haliyle; husumetteki eksikliği giderse dahi; takibe devam edemeyeceği de belirlenmiştir (1).
Bu nedenle davanın diğer unsurlarının incelenmesine gerek olmaksızın davanın reddi gerekmiştir.
Davalının davanın reddi ile birlikte %20 kötü niyet tazminat talebinin ise; davacının davasını haksız ve kötü niyetli açtığı tespit edilemediğinden kabul edilmemiş ret edilmiştir.
—————————————————————————————————-
(1)Y. 11 HD 2016/946 E. 2016/4616 K. Sayılı 25.04.2016 tarihli kararında “Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, MÖHUK m. 6 gereğince uygulama alanı bulan genel işlem koşullarına ait hükümler gereğince somut olayda yetki itirazına dayanak yapılan konşimento kaydının geçerli olmadığından bu yöndeki yetki ilk itirazının reddine; davalının dava dışı ….’ye düzenlemiş olduğu 10.01.2014 tarihli, …. ve … numaralı faturalar ve … nolu konşimentosu incelendiğinde; taşıyan firmanın …. acentesinin … olduğu, taşımayı yapan asıl taşıyıcının …. olduğundan; davanın eTTK m.119/2- yTTK m.105/2’ye göre acente sıfatıyla …’ye açılması gerektiği, ancak doğrudan …’ye dava açıldığı, yine takibinde doğrudan …’ye karşı yapıldığı, pasif husumet ehliyetinin bu dava ve takipte bulunmadığı, bu durumun HMK m. 119 ve 124’e göre düzeltilmesinin de mümkün olmadığı, davacının dava konusu yapmış olduğu alacağının borçlusu… olduğundan davacı-sigortacının bu taşıyıcıya izafeten acentesine dava açmadığı ve takip yapmadığı, davanın ve takibin doğrudan doğruya acenteye karşı açıldığı gerekçesiyle pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.”
Y. 11. HD’nin 2013/8170 E. 2013/22352 K. 09.12.2013 tarihli kararında “Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, konişmentoda taşıyanın adının gösterilmediği, konişmentonun … gemisinin kaptanı tarafından imzalandığı, konişmento Printed by (basan) ifadesiyle … & … Ltd tarafından imzalandığı, “statement of facts ” standart olaylar tutanağında gemi işletme müteahhidi olarak … ‘in belirtildiği, TTK 946/2. ve 1099. maddeler gereğince davalı … & … Ltd şirketinin taşıyan olduğu, HMK 124. maddesi uyarınca dava açıldıktan sonra davanın tarafının ancak karşı tarafın açık muvafakatının bulunması halinde değiştirilmesinin mümkün olduğu, karşı tarafın açık muvafakatının olmadığı, HMK 124/4.fıkrasında tarafların yanlış veya eksik gösterilmesinin kabul edilebilir bir yanılgıya dayanması halinde hâkimin karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebileceğinin düzenlendiği, TTK 119. madde gereğince acente müvekkili namına davaya muhatap olabilir ise de davacının takipte iki nolu davalıya karşı müvekkili namına izafeten değil asaleten takip yaptığı ve davasını da asaleten açtığı, dolayısıyla taraf değişikliği talebinin HMK 124/4. fıkra kapsamında kabul edilebilir olmadığı, acente olan iki nolu davalının doğrudan doğruya meydana gelen zarardan sorumlu olmadığı, husumetin taşıyana ya da taşıyana izafeten acentesine yöneltilebilecek olması karşısında davalı … yönünden dava atiye terk edilmiş olmakla, bu davalı hakkında esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davanın davalı … Gemi Kiralama ve Acenteliği Limited Şirketin yönünden pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine, karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir………. hükmün ONANMASINA…….”
Yine Y. 11. HD 2013/3773 E. 2013/20956 K. Sayılı 20.11.2013 tarihli kararında “Mahkemece; iddia, savunma ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, dava konusu taşımanın … – … arasının … Ltd. tarafından, …- … arasının … Taşımacılık ile Lojistik Endüstrisi Hizmet ve Tic. A.Ş.’nin acenteliğini yaptığı … /… tarafından gerçekleştirildiği, deniz yolu ile taşıma işini taahhüt edenin … Ltd. Şti. olduğu, taşımayı fiilen gerçekleştiren … Ltd. ve …/… ile … Ltd. Şti. arasında alt navlun sözleşmelerinin kurulduğunun kabulünün gerektiği, asıl ve alt navlun sözleşmelerinin birbirlerinden bağımsız oldukları, alt taşıtanın asıl taşıyan ile doğrudan doğruya bir hukuki ilişkisinin bulunmadığı, husumetin taşıyan sıfatını haiz … Ltd. Şti.’ye düştüğü, ancak husumetin … Ltd.’ne izafeten … Ltd. Şti. ve dava dışı …’nin acentesi olan … Taşımacılık ile lojistik Endüstrisi Hizmet ve Tic. AŞ.’ye yöneltildiği davada davalıların pasif husumet ehliyetinin bulunmadığı ve somut davada temsilde hata değil yanlış kişiye dava açılmasının söz konusu olduğu, dolayısı ile davanın … Ltd. Şti.’ye karşı devamının mümkün olmadığı ve HMK’nın 124/3-4. maddelerinin uygulanmasının yasal koşullarının bulunmadığı gerekçesiyle, davanın pasif husumet ehliyeti yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir… kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA…”
HÜKÜM : Yukarda Açıklanan Sebeplerle;
Davacı davasını asıl taşıyan olan … Konteynır ve Taşımacılık SA’ya karşı izafeten … Denizcilik ve Nakliyat AŞ’yi göstererek takip yapması ve dava açması gerekirken TTK m.105/2’ye aykırı olarak doğrudan acenteye karşı ve onu hasım göstererek doğrudan takip yaparak dava açmış olması nedeniyle; davacının davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine,
Davalının %20 kötü niyet tazminat talebinin ise şartları gerçekleşmediğinden reddine,
Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL harcın dava açılışında alınan 523,52 TL harcın mahsubu ile fazla alınan 442,82 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Yargılama giderlerinin davacının üzerine bırakılmasına,
Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT’nin 7/2. maddesine göre belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile vekili yararına davalıya verilmesine,
Dava şartı arabuluculuk ücreti olan ve 6325 sy Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesi uyarınca tarafların anlaşamamaları nedeniyle Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL’nin davada haksız çıkan davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
HMK m. 333 gereği gider avansından artanın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı ve gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süresi içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13.10.2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim…
e-imzalıdır