Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/275
KARAR NO : 2022/973

DAVA : Alacak (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/03/2022
KARAR TARİHİ : 01/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili, dava dilekçesi ve duruşmalarda özetle; müvekkili şirketin muhatabı olan davalının 20.10.2021 tarihli keşide yeri İzmir olan … Seri numaralı 70.000,00 TL bedelli çeki 25.10.2021 tarihinde davalı bankaya ait Manavkuyu şubesine ödenmesi üzerine ibraz ettiğini, davalı banka şubesinin çek üzerindeki imzanın hesap sahibine ait olmadığını ve çek ile alakalı bu sebeple işlem yapılamadığı doğrultusunda çekin üzerine şerh koyduğunu, bu işlemin karşılıksızdır işlemi olmaması sebebi ile de banka çek sorumluluk bedelini ödemediğini, her ne kadar çek sorumluluk bedelinin taraflarına ödenmesi gerektiği yönünde arabuluculuğa başvurmuş olsalar da, karşı yan tarafından çek sorumluluk bedelinin ödenmesine yanaşılmadığını, çekin üzerine karşılıksızdır şerhi koyulmamış olması gerekçesi ile taraflarınca karşılıksız çek keşide etmek suçundan dolayı şikayette bulunma haklarını kaybettiklerini, banka alacaklı yetkili hamilin talebine rağmen ”keşideci imzasının tutmaması veya benzeri şekilde meşruu olmayan ve yasal dayanaktan yoksun nedenler ile karşılıksızdır işleminin yapılmadığı durumlarda, keşidecinin bu hususta çekin geçerliliğine veya imzaya dair bir itirazının bulunmaması yada imzanın keşideciye ait çıkması gibi hallerde banka sorumluluğunun cezai sorumluluğuna da gidileceğini, taraflarınca İzmir 12 icra müdürlüğü … Esas sayılı icra dosyasında çek bedelinin ödenmesi talebi ile keşideci …Endüstriyel Temizlik Ürün. Elektronik Plastik Kozmetik Kimya San ve Tic A.Ş. hakkında icra takibini başlattıklarını, borçluya çıkartılan ödeme emrine karşı süresi içerisinde herhangi bir borca veya imzaya da itiraz edilmediği, ve takibin şu anda kesin halde olduğunu, muhatap bankanın ibraz edilen çek üzerinde sadece var ise ciro silsilesinin düzenli olup olmadığı, çekin sahteliği ve tahrif edilip edilmediği hususları ile sınırlı bir inceleme yapabileceğini, bu haller dışında bankanın karşılıksızdır işlemi yapmaktan imtina edemeyeceğini, Muhatap bankanın kendisine ibraz edilen çeki düzenleyenin imzası üzerinde sadece ıslak bir imza olup olmadığına dair bir inceleme yapabileceği, bunun dışında çek üzerindeki imzanın keşideciye ait olmadığı veya çek üzerindeki imzanın belirsiz olduğu gibi gerekçeler ile karşılığı olan bir çeki ödemekten veya karşılığı olmayan çek hakkında karşılıksızdır işlemi yapma zorunluluğundan imtina edemeyeceğine dair hükmedilen pek çok yüksek mahkeme kararına rağmen, çıplak göz ile , imza incelemesinde herhangi bir uzmanlığı olmayan bir banka memuru tarafından yapılan imza incelemesini kabul etmenin mümkün olmadığını, karşılıksız çek şikayet haklarını kaybetmiş olmalarından kaynaklı tazminat hakları doğduğunu ve tazminat talebinde bulunma haklarının saklı kaldığını, bankanın çek hakkında karşılıksızdır işlemi yaparak ibraz tarihindeki çek sorumluluk bedelini müvekkiline ödemesi gerektiğini beyan ile davanın kabulüne, fazlaya dair talep ve ıslah hakkı ile karşılıksızdır işlemi yapılmamış olması gerekçesi ile uğranılan zarar ile ilgili talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydı ile davalının 20.10.2021 tarihli keşide yeri izmir olan … Seri numaralı 70.000,00 TL bedelli çeki ile alakalı ibraz tarihinde ödemesi gereken 2.670,00-TL çek yaprağı sorumluluk bedelinin ibraz tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte ödenmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini dava ve talep ettiği görülmüştür.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ve duruşmalarda özetle;Davalı bankanın çek üzerinde yer alan imzaların doğruluğu ile ciroda kopukluk olup olmadığı hususunda araştırma ve değerlendirme yapma yetkisi ve yükümlülüğü bulunduğunu, bankaların basiretli bir tacir gibi davranmak ve işlemleri gerçekleştirdikleri sırada özen yükümlülüğüne uymak zorunda olduğunu, bankanın davacının ibraz etmiş olduğu çekin üzerindeki imzaların yetkililere ait olup olmadıklarını kontrol etme yükümlülüğü bulunmadığını, çekin sahte veya tahrif edilmesi durumunda muhatap bankanın kusursuz sorumluluğunun doğacağını, bu nedenle muhatap bankanın ödenmek üzere kendisine ibraz edilen çekte yer alan imzaların gerçek olup olmadığını, ciroda kopukluk olup olmadığı ve içeriğinde tahrifat olup olmadığı açısından kurallara uygun ve itinalı şekilde kontrol etme borcu bulunduğunu, çekin üzerinde yer alan imzaların gerçek olup olmadığının bankada mevcut imza örneğiyle karşılaştırma yapılarak tespit edildiğini, banka, kendisine yüklenen kontrol görevini kusurlu bir davranışla ihlal ederek, sahte veya tahrif olan bir çeki öderse keşideciye karşı sorumlu olacağını ve yapılan ödemeden doğan zararı tazmin borcu altına gireceğini, somut olayda müvekkili bankanın haklı olarak çek üzerinde yer alan imzaların doğruluğunu ve ilgili belgeleri kontrol ettiğini, kontrol sonucunda ise imzaların birbiriyle uyuşmadığı ve çekte yer alan imzaların yetkili imzalar olmadığının tespit edildiğini ve ödeme yapılmadığını, müvekkili bankanın müşterisi olan dava dışı keşideci şirketin çekin müvekkili bankaya ibraz edildiği tarihte şirket yetkilisi olan

…’nun imzalamış olduğu keşideci, çekte yer alan imzanın kendisine ait olmadığını ve bu sebeple çek sorumluluk bedeli de dahil olmak üzere çekle ilgili ödeme taleplerini kabul etmediğini dilekçe ile beyan ettiğini, olayda 5941 sayılı Çek Kanununun 3. maddesinin 4. fıkrasında belirtilen prosedürün gerçekleştirilmesi için hamilin talepte bulunması şart olduğu halde, davacı hamilin çeki ibraz ettiği 25/10/2021 tarihinde sorumluluk bedelinin ödenmesini müvekkili Bankadan talep etmediğini, ayrıca sorumluluk bedellerinin ödenmesi için çek aslının da bankaya bırakılması gerekirken çek aslının davacı nezdinde olduğu müvekkili bankaya bırakılmadığını, davacının dilekçesinde keşideci…Endüstriyel Temizlik Or. Elektronik Plastik Kozmetik Kimya San. Ve Tic. A.Ş.ne karşı karşılıksız çek ile ilgili şikayette bulunamadığını fakat keşideciye karşı icra takibi başlatıldığını beyan ettiği, söz konusu icra takibi devam ettiğinden çekin sorumlularına karşı başvuru yollarının tüketilmediğini, Mahkemenizce tüm savunma ve beyanlarının aksine kanaat getirilse dahi çek bedelinin davacı tarafından tahsil edilip edilmediği hususunda davacıya ve çek ilgililerine ait kayıtlarda inceleme yapılması gerektiğini, davacının çek bedelini ciranta veya keşideciden tahsil ettiği ortaya çıkması durumunda davaya konu taleplerinin sebepsiz zenginleşmeye yol açacağını, açıklanan nedenlerle açılan davanın reddine, yargılama giderleri, arabuluculuk ücreti ve ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
DELİLLER :Davacı iddiasını ispata yönelik olarak; :Çek görseli, keşideci ticaret sicil kaydı, bilirkişi incelemesi, keşif ve tanık delillerine dayandığı görülmüştür.
Davalı vekili savunmasını ve iddialarını ispat yönünde; Bankanın Girne Bulvarı Şubesinin … Seri numaralı, 20.10.2021 keşide tarihli, keşide yeri İzmir olan 70.000,00 TL bedelli çek örneği , dava dışı…Endüstriyel Temizlik Or. Elektronik Plastik Kozmetik Kimya San. Ve Tic. A.Ş.ye ait banka nezdindeki tüm imza, kayıtları, belgeleri, imza sirkülerinin celbi, dava dışı…Endüstriyel Temizlik Or. Elektronik Plastik Kozmetik Kimya San. Ve Tic. A.Ş.nin çekin müvekkili bankaya ibraz edildiği tarihte şirket yetkilisi olan …’nun müvekkili bankaya yazmış olduğu “çekte yer alan imzanın kendisine ait olmadığını ve bu sebeple çek sorumluluk bedeli de dahil olmak üzere çekle ilgili ödeme taleplerini kabul etmediği” beyanını içerir dilekçenin celbi, dava dışı…Endüstriyel Temizlik Or. Elektronik Plastik Kozmetik Kimya San. Ve Tic. A.Ş. yetkilisinin keşide tarihinde ve çekin ibraz tarihinde kim olduğunun tespiti ile şirkete ve yetkilisine ait ilan, imza sirkülerinin ilgili Ticaret Sicili Müdürlüğünden celbi, keşideci şirketin yetkilisinin kim olduğunun tespiti ile çek üzerindeki imzaların doğruluğunu araştırmak amacıyla yapılacak imza incelemesi, davacıya çek bedelinin ödenip ödenmediği yönünde yapılacak tespit amacıyla davacıya ve keşideci ile cirantalara ait kayıtlarda yapılacak inceleme , davacı ile keşideci veya ciranta arasında açılmış dava ve icra takiplerinin UYAP kayıtları, davacıya ve çek ilgililerine ait hesap hareketlerinin celbi, banka kayıtlarının celbi, bilirkişi incelemesi, keşif, tanık ve yemin delillerine dayandığı görülmüştür.
İzmir 12 İcra Müd. … Esas sayılı dosyası incelendiğinde ; alacaklı … İnşaat Elektrik Makina Taahhüt ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından borçlular…Endüstriyel Temizlik Ürünleri ve Elektronik Plastik Kozmetik Kimya Sanayi ve Tic. AŞ ile … aleyhine 20.10.2021 günlü … seri nolu 100.000 TL bedelli çek ve 20.10.2021 günlü … seri nolu 70.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak 100.000 TL çek bedeli, 70.000 TL çek bedeli, 2.569,86 TL takibe kadarki faiz alacağı, 1.798,90 takibe kadarki faiz alacağı olmak üzere toplam 174.368,76 TL alacağın tahsili için kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip başlattığı, ödeme emrinin borçlu…Endüstriyel Temizlik Ürünleri ve Elektronik Plastik Kozmetik Kimya Sanayi ve Tic. AŞ’ye 28/01/2022 tarihinde, borçlu ….’e 14.0.2022 tarihinde tebliğ edildiği, icra müdürlüğü tarafından takibin 01/02/2022 tarihinde kesinleştirilmesine karar verildiği görülmüştür.
Davalı bankaya müzekkere yazılarak dava konusu çekin keşidecisi olan dava dışı…Endüstriyel Temizlik Ür. Elektronik Plastik Kozmetik Kimya San. ve Tic. A.Ş’nin banka nezdindeki tüm imzaları ve imza sirküleri getirtilmiştir.
İzmir Ticaret Sicili Müdürlüğünden dava konusu çekin keşidecisi olan dava dışı…Endüstriyel Temizlik Ür. Elektronik Plastik Kozmetik Kimya San. Ve Tic. A.Ş.’nin çekin keşide tarihi olan 20.10.2021 tarihindeki ve çekin ibraz tarihi olan 25.10.2021 tarihindeki yetkililerinin imza sirküleri, imza beyannamesi ve yetki atamasına ilişkin TTSG örnekleri getirtilmiştir.
DEĞERLENDİRME :Dava, kendisine ibraz edilen çekteki keşideci imzasının bankada mevcut keşidecinin yetkili temsilcisinin imza sirkülerindeki imzadan farklı olması nedeniyle çek sorumluluk bedelini ödemeyen bankadan çek sorumluluk bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
6102 Sayılı TTK’nun 812. maddesi “Sahte veya tahrif edilmiş bir çeki ödemiş olmasından doğan zarar muhataba ait olur; meğerki, senette düzenleyen olarak gösterilen kişiye, kendisine verilen çek defterini iyi saklamamış olması gibi bir kusurun yüklenmesi mümkün olsun.” hükmünü haiz olup, Yargıtay 11.HD’nin 2011/8218 Esas ve 2012/14979 Karar sayılı emsal kararında da belirtildiği üzere, muhatap yönünden, yasadan doğan kusursuz sorumluluk öngörülmüştür. Yani muhatap banka çek anlaşması dolayısıyla, keşideciye karşı, ödenmek üzere kendisine ibraz edilen çeki, imzanın gerçek ve içeriğinde tahrifat olup olmadığı açısından kurallara uygun ve itinalı şekilde kontrol etmek borcunu yüklenmiştir. Keşidecinin imzasının gerçek olup olmadığı ise bankada mevcut imza örneğiyle karşılaştırma yapılarak tespit edilir. Muhatap banka, kendisine yüklenen kontrol görevini kusurlu bir davranışla ihlal ederek, sahte veya tahrif olunmuş bir çeki öderse anılan yasa maddesi uyarınca, keşideciye karşı, çek anlaşmasının ihlali sebebiyle, sorumlu olur ve yapılan ödemeden doğan zararı tazmin borcu altına girer.
Somut olayda, davalı bankada mevcut keşideciye ait imza sirküleri ile dava konusu çek üzerindeki keşideci imzanın farklı olduğu, ayrıca keşideci şirketin yetkilisi olan …’nun 21.04.2022 tarihli davalı bankaya sunduğu dilekçe ile ” dava konusu … seri nolu 20.10.2021 keşide tarihli 70.000,00 TL bedelli çek üzerindeki imza, vade tarihindeki imza yetkilimiz imzasına havi olmadığından çek sorumluluk bedeli de dahil olmak üzere çekle ilgili olarak ödeme taleplerini kabul etmediğimi beyan ederim” içerikli dilekçe sunduğu, davalı bankanın kendisinde bulunan imza sirkülerindeki imza ile ibraz edilen çekteki keşideci imzasının karşılaştırılması neticesinde imzaların farklı olması nedeniyle ödemede bulunmamış olup basiretli bir tacir gibi hareket etme zorunluluğu bulunan ve bir güven kurumu olan bankanın sahte
olduğunu tespit ettiği bir çeki ödememesi esasen bankanın görevi olduğu dikkate alındığında çekin sahte olduğunun düşünülmesinde bir yanlışlık olmadığından davalı bankanın çek sorumluluk bedelini ödememesi nedeniyle bankanın kusurlu olduğunun kabul edilemeyeceğinden davacının davasının reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi HMK 294/4 mad. gereğince bir ay içinde açıklandığı üzere;
Davacının davasının REDDİNE,
Alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Dava şartı arabuluculuk ücreti olan ve 6325 sy Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesi uyarınca tarafların anlaşamamaları nedeniyle Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL’nin davada haksız çıkan davacıdan alınarak HAZİNE’ye gelir kaydına,
Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 2.670,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davalı tarafça yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
HMK.nun 333.maddesi uyarınca taraflarca yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı dava konusunun miktar ve değeri istinaf sınırının altında olması nedeniyle kesin olarak verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 01/11/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır

BU BELGE ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞ OLUP AYRICA ISLAK İMZA UYGULANMAYACAKTIR.
“5070 Sayılı Yasanın 5.ve 22. Maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.