Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/26
KARAR NO : 2023/146

DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 10.01.2022
KARAR TARİHİ : 22.02.2023

Mahkememizde görülen İtirazın İptali (Ödünç Verme Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı … vekili 10.01.2022 harç tarihli ihtiyati haciz talepli dava dilekçesiyle; davalı … Enerji Ltd. Şti. İle elektrik üretim işinde anlaştıklarını tüm projeler onaylandıktan sonra panel ve diğer giderleri ödeme aşamasına geldiğinde davalı şirketin ödeme sıkıntısı çektiğini, davalı şirket yetkilisi … ile müvekkilinin eski arkadaş olduklarını, davalı şirket yetkilisi tarafından müvekkilinin şirketine ortaklık teklif edildiğini, müvekkili tarafından davalı şirketin sistemi kurması için alması gereken güneş panelleri ve diğer giderlerin ödendiğini, davalı şirket yetkilisince ortaklık anlaşmasından vazgeçilmesi üzerine müvekkili ile davalı arasında dava konusu sözleşme akdedildiğini, sözleşme uyarınca davalı şirket tarafından müvekkiline 31.12.2020 tarihine kadar 4.300.000 USD ödeneceği, bu tarihe kadar ödeme yapılmazsa bu tarihten sonra ödenmesi gereken bedelin 4.700.000 USD olacağı hususlarında tarafların anlaştıklarını, 31.12.2020 tarihinde ödeme yapılmadığını, 27.05.2021 tarihinde 4.300.000 USD ödeme yapıldığını, sözleşme uyarınca 400.000 USD eksik ödeme yapılması nedeniyle davalı aleyhine İzmir 5. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasıyla takip başlatıldığını, takibin itiraz üzerine durduğunu, takip tarihinde 1 USD’nin 8.592 TL olduğunu, dava tarihinde ise 13.87 TL olduğunu ve halen değişkenlik gösterdiğini, arabuluculukta anlaşma sağlanamadığını belirterek itirazın iptali ile takibin devamına, müvekkilinin dava tarihinde USD karşılığı olan kaybı sebebi ile %62 icra inkâr tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ile vekâlet ücretlerinin davalı üzerine bırakılmasına karar verilmesini ve davalı tarafın kötü niyetli şekilde alacağı sürüncemede bırakmak istemesi, alacağın sabit olması da göz önüne alınarak öncelikli olarak teminatsız, aksi durumda mahkemenin uygun göreceği bir teminat karşılığında ihtiyati haciz kararı verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Enerji Üretimi İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi vekili 21.02.2022 tarihli cevap dilekçesiyle; davanın mutlak ticari dava niteliğinde olmadığı gibi nispi ticari dava koşullarını da sağlamadığını, davaya bakmaya Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğunu, bu nedenle öncelikle davanın görevsizlik nedeniyle reddini, müvekkilinin borcu bulunmadığını, davaya konu olan icra takibinin derdest olarak ikame edildiğini, aynı alacağa ilişkin müvekkili şirket aleyhine İstanbul Anadolu 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında da icra takibi yürütüldüğünü, davaya konu olan icra takibinin derdestlik sebebiyle iptali ve takibin derdest olması nedeniyle davanın reddi gerektiğini (Yargıtay 19 HD’nin 6.12.2017 tarihli 2016/14890 E 2017/7766 K sayılı kararı), taraflar arasında akdedilen sözleşmenin geçerli olmadığını, sözleşmenin TBK m. 27/1 uyarınca sözleşmenin kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı olarak düzenlendiğini, bu nedenle sözleşmenin kesin hükümsüz olduğunu, edimlerin sebepsiz zenginleşmeye dayanılarak geri istenebileceği sonucunu doğurduğunu, müvekkili tarafından davacıya öncesinde ödenen 800.000 USD bedele yönelik sebepsiz zenginleşme nedeniyle talep ve dava haklarını saklı tuttuklarını, takibe konu olan cezai şartın geçersiz olduğunu, cezai şartın en önemli özelliğinin fer’i nitelikte bir borç olması olduğunu, geçerliliğinin asli borcun geçerliliğine bağlı olduğunu, kabul anlamına gelmemekle birlikte sözleşme ile kararlaştırılan cezai şartın fahiş olarak belirlendiğini, ceza koşulunun dürüstlük kuralına aykırı bir biçimde belirlendiğinde ve fahiş olduğunda TBK m. 182’nci uyarınca hâkimin ceza koşulunu re’sen indirebileceğini (Yargıtay 3 HD’nin 21.06.2017 tarihli 2017/11148 E – 2017/10611 K sayılı kararı), taahhütnamede yer alan imzaların müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını, imza incelemesinde bu hususun ispatlanacağını, davaya konu alacağın likit olmayıp yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminatının reddi gerektiğini (Yargıtay 11 HD’nin 2011/8434 E – 2011/8141 K sayılı kararı), İİK m. 67’de belirlenen koşulların oluşmadığını belirterek davanın reddini, davacı aleyhine %20’den az olmamak kaydıyla kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 03.03.2022 tarihli replik dilekçesiyle; dava dilekçesindeki hususları ve ihtiyati haciz talebini yinelemiştir.
Davalı vekili 26.03.2022 tarihli düplik dilekçesiyle; cevap dilekçesindeki hususları yinelemiş ve İzmir CBS’nin … soruşturma sayılı dosyasıyla tefecilik suçuna ilişkin soruşturma yürütüldüğünü, bu dosyanın bekletici mesele yapılmasını talep etmiştir.
Dava; davalıya borç verildiği iddia edilen miktarın tahsili için başlatılan icra takibine itirazın iptali davasına ilişkindir.
Arabuluculuk tutanağı, İzmir 5. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası, İstanbul Anadolu 20. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası, taahhütname, ödeme kayıtları, 30.000.000TL bedelli 20.01.2021 vade tarihli senet sureti, poliçe, Karşıyaka 5. Noterliği’nin … yevmiye numaralı ihtarname, davalıya ait … Bankası İzmir Ticari Şubesi … müşteri numaralı banka hesap dökümü, davacıya ait … Bankası … IBAN numaralı banka hesap dökümü, tarafların defter ve kayıtları incelenmiştir.
Isparta İcra Dairesinin … E sayılı dosyası incelendiğinde; takip alacaklısı …’ın takip borçlusu … Enerji Ltd. Şti. ve … aleyhine 29.01.2021 tarihinde 3.436.840 TL üzerinden takibe geçtiği, ödeme emrinin borçlulara ayrı ayrı tebliğ edildiği, …’a 09.08.2021, … Enerji Ltd. Şti.’ne ise 04.08.2021 tarihinde tebliğ edildiği, borçluların ayrı ayrı itirazda bulunduğu, …’ın 30.07.2021, … Enerji Ltd. Şti.’nin de 30.07.2021 tarihinde itirazda bulunduğu, her iki itirazının da ayrı ayrı icra dairelerinin yetkili gösterdiği … Enerji Ltd. Şti.’nin İzmir İcra Dairesini, borçlu …’ın ise İstanbul Anadolu İcra Dairesini yetkili gösterdiği, her iki tarafın yetki itirazının kabul edilmesi ile alacaklı vekilinin de talebi ile … Enerji Ltd. Şti. tarafından dosyanın İzmir İcra Dairesine, … yönünden ise İstanbul Anadolu İcra Dairesine gönderilmesi yönünde 02.08.2021 ve 09.08.2021 tarihinde karar verildiği, borçlu şirket tarafından ayrılan takibin İzmir. 5. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasıyla takibe devam edildiği, borçluya ödeme emrinin 02.08.2021 tarihinde düzenlenerek gönderildiği ve borçluya 05.09.2021 tarihinde tebliğ edildiği, borçlunun 24.08.2021 tarihinde itiraz ettiği ve itiraz üzerine itirazın iptali davasının mahkememizde açıldığı, İstanbul Anadolu 20. İcra Müdürlüğünde devam eden takibin ise …’a 29.07.2021 tarihli ödeme emrinin gönderildiği, 03.10.2021 tarihinde tebliğ edildiği, borçlunun 27.09.2021 tarihinde takibe itiraz ettiği ve 29.09.2021 tarihinde takibin durduğu, ilişkin olduğu belirlendi.
İzmir CBS’nin … soruşturma sayılı dosyası incelendiğinde; şikâyetçi … ve … Enerji Ltd. Şti.’nin 27.05.2021 tarihli tefecilik suçuna istinaden … hakkında 21.02.2022 tarihli dilekçeleri ile müvekkillerine 1.200.000 USD faiz karşılığında 3.500.000 USD borç vermesi konusunda anlaştıklarını, taahhütname isimli sözleşme ile şüpheliye 5.000.000 EURO bedelli senet verileceği kararlaştırıldığını, 5.000.000 Euro karşılığı 30.000.000 Euro bedelli senet verildiği, 3.000.000 USD bedelli poliçenin müvekkillerine verildiğini, müvekkillerinin bu poliçeyi kullandıklarını, müvekkillerinin bu borcun 4.300.000 USD olarak 27.05.2021 tarihinde ödediklerini, sanığın bu ödemenin eksik olduğunu iddia ederek 400.000 USD alacağın tahsili için icra takibine geçtiğini, sanığın fiilinin tefecilik olduğundan bu suçtan dolayı cezalandırılması için suç duyurusunda bulundukları soruşturmanın devam ettiği, belirlenmiştir.
Yine davalı tarafın itirazı ile sözleşmedeki imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığını belirtmesi nedeniyle bu konuda 29.06.2022 tarihli celse 4-5-6 nolu ara karar ile imza incelemesi yapılması yönünde karar verilmiş ve şirket yetkilisi …’ın imzası alınmıştır.
Tarafların defter ve kayıtların incelenmesi için bilirkişi …’ten 29.03.2022 tarihli rapor alınmıştır. Bu raporda; davalı şirketin defter ve kayıtları incelendiğinde, 20.03.2020 tarihi itibari ile … hesabına 22.610.000 TL alacak kaydı yapıldığı, buna karşılık 31.05.2021 tarihinde … hesabına 4.300.000 USD karşılığı 36.261.900 TL ve 31.12.2021 tarihinde de 7.356.938,12 TL olmak üzere toplam 43.618.838,12 TL ödeme yapıldığı, takip ve dava tarihi itibari ile davalı … Enerji Ltd. Şti. davacı …’tan 21.008.838,12 TL alacaklı olduğu, davalının ticari defterlerinde her ne kadar bu alacak kaydı yer alsa da davalının davacıya borçlandığı 4.300.000 USD’nin 27.05.2021 tarihinde ödenmesi ile borcunun kalmadığı, her ne kadar taraflar arasındaki sözleşmede 4.300.000 USD’nin 31.12.2020 tarihinden sonra ödenmesi halinde, 4.700.000 USD ödeneceği hususunda anlaşılmasına rağmen 4.300.000 USD’nin 27.05.2021 tarihinde ödendiği, 400.000 USD karşılığı 3.436.840 TL alacak talepli olarak İzmir 5. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyasıyla takibe geçildiği belirlenmiştir.
Davalı tarafın derdestlik ilk itirazı değerlendirildiğinde, dava konusu takibin Isparta İcra Müdürlüğünden sonra yapılan itirazlar üzerinde borçlu … yönünden İstanbul Anadolu 20. İcra Müdürlüğü’nden … E sayılı dosyası, borçlu … Enerji Ltd. Şti. yönünden ise İzmir 5. İcra Müdürlüğünün … E sayılı dosyasıyla devam ettiğinden derdestlik itirazının söz konusu olmadığı, ayrı ayrı takiplerin devam ettiği belirlenmiştir.
Davacının tacir olmadığı, gerek kendi beyanlarından ve gerekse davalının cevap dilekçesindeki iddialarından anlaşılmış olup, davacının tacir olmadığı anlaşılmıştır. Taraflar arasında yapılmış olan sözleşme de 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4/1. maddesinde yer alan tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın; mutlak ticari dava ve / veya her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işlerinin ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi olmadığı belirlenmiştir.
Görev dava şartı kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında mahkemece resen gözetilmesi gerekmektedir. Asliye Ticaret Mahkemeleri 6102 sayılı TTK’nin 4/1 maddesinde belirtildiği üzere her iki tarafın tacir ve işin de her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili olduğu nispi ticari davalar ile aynı yasanın 4/1-a,b,c,d,e ve f bentlerinde sayılan mutlak ticari davaları veya farklı bir özel yasada ticari dava olduğu düzenlenen davaları incelemekle görevlidir.
Her ne kadar davacı, TTK.nın 4/1-f maddesinin “Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde…öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ticari dava…sayılır.” düzenlemesine dayanarak, davayı mahkememizde açmış ve iddia etmiş ise de, söz konusu madde ile ödünç para verme işleri ile uğraşan ve özel kanunlara tabi banka, kredi veya finansal kuruluşların kastedildiği, madde gerekçesinde de “Finans sektöründe sadece bankalar ve ödünç para verme işleri ile uğraşanlar bulunmamakta, bu sektör sadece anılan kanunlarla düzenlenmemektedir. Bunların yanında, finansal kiralama, faktoring, özel ve genel finans şirketleri, forfaiting şirketleri başta olmak üzere çeşitli finans kurum ve kuruluşları da vardır. Bunları düzenleyen ayrıntılı bir mevzuat bulunmaktadır.” açıklaması yer almaktadır.
Dava dilekçesi ve davalının duruşmadaki beyanlarından anlaşıldığı kadarıyla taraflar arasında ödünç para verme sözleşmesi yapıldığı ve davalının taahhütlünameyle davacıya belli miktar parayı faizi ile birlikte ödemeyi taahhüt ettiği belirlenmiştir. Dolayısıyla taraflar arasındaki uyuşmazlığın Türk Borçlar Kanununun 386.maddesinde yer alan “Tüketim ödüncü sözleşmesi, ödünç verenin, bir miktar parayı ya da tüketilebilen bir şeyi ödünç alana devretmeyi, ödünç alanın da aynı nitelik ve miktarda şeyi geri vermeyi üstlendiği sözleşmedir.” düzenlemesi kapsamında bir tüketim ödüncü sözleşmesine dair olduğu kabul edilmiştir.
Bu kapsamda; davacının tacir olmayan gerçek kişi olması, somut olayın niteliği itibariyle, işlemin TTK.nın 4.maddesi kapsamında bir ödünç para verme işi olarak değerlendirilmesinin mümkün olmaması, dolayısıyla davanın mutlak bir ticari dava olmadığı, davacının tacir olmaması nedeniyle, eldeki davanın nispi ticari dava da olmadığı, taraflar arasındaki ilişkinin TBK.386 kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından, mahkememizin görevsizliğine ve Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğuna karar vermek gerekmiştir. (Yargıtay 13. HD. E. 2016/16554 K.2018/12476, 20/12/2018).
Bu hükme göre, davacının somut olayda tacir sayılmadığından 6100 sayılı HMK m. 2 gereğince Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olduğundan, mahkememizce görevsizlik kararı vermek ve (HMK m. 114/1/c) Mahkememizin görevsizliğine ve bu çerçevede davanın gerçekleşmeyecek dava şartı nedeniyle HMK m. 115/2f gereği davanın usulden reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Sebeplerle;
Davacının davasının Mahkememizin görev alanına girmediğinden; (HMK m. 114/1/c) Mahkememizin görevsizliğine ve bu çerçevede davanın gerçekleşmeyecek dava şartı nedeniyle HMK m.115/2f gereği davanın usulden REDDİNE
Kararın kesinleşmesiyle ve talep halinde dosyanın görevli İzmir Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine
Yargılama giderlerinin HMK m. 331/2b gereği davanın yetkili mahkemeye gönderilmesi halinde bu mahkemede karar verilmesine, aksi halde; (HMK m. 20/1-son cümle’ye göre) davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesine,
Dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmemesi halinde Mahkememizce verilecek hükümle; gönderilmesi halinde ise; bu mahkemece verilecek hükmün kesinleşmesiyle (HMK m. 333 gereği) yatırılan avansın kullanılmayan kısmının yatıran taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı ve gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süresi içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/02/2023

Başkan …
e-imzalı

Üye …
e-imzalı

Üye …
e-imzalı

Katip …
e-imzalı