Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/190
KARAR NO : 2022/109

DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 17/03/2021
KARAR TARİHİ : 08/02/2022

Mahkememizde görülen Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin Mahkememize sunduğu 17/03/2021 tarihli dava dilekçesi ile; davalı tarafından davacının lehdarı olduğu, keşidecisi … Gıda Tarım Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti olan ve … A.Ş … Şubesi tarafından düzenlenen 15/07/220 keşide tarihli … seri nolu 100.000,00 TL bedelli çeke dayanılarak İzmir 19. İcra Müdürlüğünün …/… esas sayılı dosya kapsamında ödeme emrinin 04/03/2021 tarihinde tebliğ edildiğini, davacı tarafça anılı takibin davacı yönünden iptaline ilişkin İzmir 3. İcra Hukuk Mahkemesinin …/… esas sayılı dosya kapsamında dava ikame ettiğini, sınırlı inceleme yetkisine sahip icra mahkemesince takibin yanlızca tazminat olan 10.000,00 TL lik kısmı yönünden tedbiren durdurulmasına karar verildiğini, davacının anılı icra takibine konu çek sebebiyle borçlu bulunmadığından ve davalı alacaklı yanca icrai işlemlere başlandığından davayı açtıklarını, takibe dayanak olan çekin keşide tarihinin değiştirilmesi suretiyle tahrifata uğradığını ve süresi içinde ibraz edilmeyen çekin kambiyo senedi vasfını yitirdiğini, takibe konu çekin davacı tarafından borçlu keşideci şirkete iade edilmiş olmasına karşı davacının ciro zincirinden silinmeksizin çekin tedavüle sokulduğunu, çekin davacı tarafından kendisine ciro edilmiş görünen şirket ile davacı arasında herhangi bir ticari ilişkinin olmadığını, takip borçlusu olan keşideci … Gıda Tarım Ürünleri San. Ve Tic. Ltd. Şti hakkında söz konusu eylemine uyan nitelikli dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçları sebebiyle şikayette bulunulduğunu, Çine Cumhuriyet Başsavcılığının …/…soruşturma numaralı dosya kapsamında soruşturmanın devam ettiğini, davacının lehdar sıfatına haiz olduğundan çek tazminatından sorumlu tutulamayacağını, takibe konu çekin lehdarı olan davacının anılı çeki keşideci şirkete iade etmiş olduğundan ciro zincirinde yer almasının hukuka aykırı olduğunu, davacının anılı icra takibi kapsamında borçlu olmadığının tespiti ile takip bedelinin tamamının uygun görülecek teminat bedelinin depo edilmek suretiyle yargılama sonuna kadar takibin davacı yönünden tedbiren durdurulmasını ve icra veznesine yatırılacak paranın alacaklıya ödenmemesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava ettiği görülmüştür.
Dava dilekçesinin davalı şirkete tebliğ edildiği, davalı şirket vekilinin 22/04/2021 tarihli yanıt dilekçesi ile; davacı tarafından açılan işbu “ Menfi Tesbit “ davasının haksız ve yersiz olduğunu, hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, davanın reddinin gerektiğini, davalı şirket tarafından … … şubesine ait , CÇ … seri nolu, 15.07.2020 keşide tarihli 100.000,00 Tl bedelli çek, keşideci … Gıda Tar. Ür. San. Ve Tic. Ltd. şirketi tarafından tedavüle çıkartıldığını ve … Plastik San. Tic. Ltd Şr ,Meha Organik Tarım Ür. Gıda Hay. San. Ve tic. Ltd. Şti akabinde davalı şirkete cirolandığını, süresinde ibraz olunan çekin karşılığı bulunmadığından karşılıksız kaşesi basıldığını, davalı şirket tarafından Çine İcra Müdürlüğünün …/… E sayılı dosyası ile, keşideci ve cirantalar hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe geçildiğini, … Plastik San. Tic. Ltd Şr tarafından Çine İcra Hukuk mahkemesinin …/… E sayılı dosyası ile yetkisizlik ve takibin iptaline dair dava açıldığını, yetkisizlik talepleri kabul edildiğinden dosyanın yetkili İzmir İcra Müdürlüğüne gönderilmesine karar verildiğini, Yetkili İcra Müdürlüğü olarak İzmir 19 İcra Müdürlüğünün …/… E sayılı dosyasına kayıt yapıldığını, bu arada davalı şirket tarafından Çine İcra Ceza Mahkemesinin …/… E sayılı dosyası ile “karşılıksız çek keşide etmek” suçundan müracatta bulunulduğunu, sanık hakkında mahkumiyet kararı verildiğini, işbu dava ile davacı tarafın esasa ilişkin itirazlarını ortaya koyduklarını,
Davanın Arabuluculuk şartını taşıdığını, davanın usulden reddinin gerektiğini, davacı yanın, takip konusu çekin , keşideci … Gıda Tarım Ür. San. Ve Tic. Ltd Şirketine iade bordrosu ile iade edildiğini iddia ettiklerini, çekin iadesi nedeniyle kendilerinin ciro zincirinde yer almasının hukuka aykırı olduğunu bildirdiklerini, keşideci ve davacı şirket arasındaki her türlü hukuki ilişkinin kendilerini bağlayacağını, davalı şirketin bu ticari ilişkinin dışında kaldığını, davacı yanın şahsi defi mahiyetindeki savunmasını , iyiniyetli olan düzgün ciro silsilesine güven duyan davalı şirkete ileri sürdüğünü, davacı çekin ödenmesi nedeniyle iade ettiği iddiasında ise cirosunu iptal etmesi gerektiğini, iptal etmemesindeki ihmalin davalı şirketi bağlamadığını, davalı şirketin bu hususu araştırma yükümlülüğü bulunmadığını, davacı şirketin basiretli bir iş adamı ( TTK 18/2) gibi davranıp cirosunun üzerini çizmesi veya başka yöntemle okunamaz hale getirmesi ya da cironun iptal edildiğine ilişkin bir ifadenin cironun üzerine koyması gerektiğini, sunulan nedenlerle ; Zorunlu arabuluculuğa başvurulmamış olması nedeniyle öncelikle dava şartı yokluğundan davanın reddine, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olarak açılan işbu menfi tesbit davasının reddi ile, takip konusu alacağın tüm ferileri ile davalıya ödemesini, İİK 72/4 uyarınca alacağın geç alınmasından kaynaklanan zararların de tesbiti ile %20 den az olmamak kaydıyla öncelikle yatırılan teminattan olmak üzere davalıya ödenmesine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
İzmir 19 İcra Müdürlüğü’nün …/… Esas sayılı takip dosyası, İzmir 18. İcra Müdürlüğü’nün …/… Esas sayılı takip dosyası, İzmir 3 İcra Hukuk Mahkemesi’nin …/… Esas sayılı dosyası, Çine İcra Hukuk Mahkemesi’nin …/… Esas sayılı dosyası, İzmir CBS …/… Soruşturma sayılı dosyası, Çine CBS …/…Soruşturma sayılı dosyası Uyap üzerinden celp edilerek, Çine İcra Müdürlüğü’nün …/… Esas sayılı takip dosyasının fiziki olarak celp edilerek dosyamız içine alınmıştır.
Dava, … A.Ş. … Şubesi nezdinde dava dışı … Gıda Ltd. Şti. Tarafından keşide edilen çekin ön yüzünde lehtar olarak davacı şirketin göründüğü, 100.000,00 TL bedelli … seri no’lu çekin icra takibine konu edilmesi ve davacı şirket aleyhine icra takibi başlatılmış olması sonrasında bu takip nedeniyle davacının borçlu olmadığı iddiası ile açılan davadır.
Davacı icra takibine konu edilen çekin keşideciden teslim alındıktan sonra çek bedelinin ödenmiş olması nedeniyle dava dışı keşideci şirkete çeki iade etmesi neden ile takibe konu çek ile ilgisinin kalmadığını iddia etmiştir.
İzmir 19. İcra Müdürlüğü’nün …/… Esas sayılı takip dosyasının yapılan incelemesine göre, alacaklının dosyamız davalısı şirket olduğu, borçlunun dosyamız davacısı şirket olduğu, takibin kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatıldığı ve takibe konu kambiyo senedinin … … Şubesi nezdinde dava dışı … Gıda Ltd. Şti. Adına kayıtlı hesaptan verilen ve keşidecisi aynı şirket olan … seri no’lu çek olduğu, çekin ön yüzünde davacı şirketin lehtar olarak göründüğü, çek bedelinin 100.000,00 TL, keşide tarihinin ise paraflanmış hali ile 15/07/2020 olduğu, davacı şirketin takibe konu çek arkasında kaşe ve kaşe üzerinde imzasının olduğu anlaşılmıştır. Takibin kesinleştiği ve takibe devam edildiği görülmüştür.
Çine Cumhuriyet Başsavcılığı’nın …/… Soruşturma sayılı dosyasının yapılan incelemesinde, müştekinin dosyamız davacısı şirket olduğu, şüphelinin dava dışı … kişi olduğu, bu kişinin takibe konu çek keşidecisi … Gıda Ltd. Şti.’nin yetkili olduğu, isnat edilen suçun Resmi Belgede Sahtecilik, Bilişim Sistemleri Banka veya Kredi Kurumlarının Araç Olarak Kullanılması Sureti ile Dolandırıcılık olarak gösterildiği, C.Başsavcılığı tarafından yapılan soruşturmada çek üzerinde inceleme yapıldığı ve çek tarihinin değiştirilmesine ilişkin kısımda bulunan el yazılarının imzanın ve düzeltme imzasının dava dışı şirket yetkilisine ait olduğunun tespit edildiği ve şüpheli hakkında kovuşturma yapılmasına yer olmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.
Davalı tarafça her ne kadar arabuluculuk dava şartının gerçekleşmediği iddia edilmiş ise de davanın niteliği dikkate alındığında davanın menfi tespit davası olduğu, davacının davalı taraf ile aralarında herhangi bir hukuki ilişkinin kabul edilmediği, arabuluculuk şartının hukuki ilişkinin varlığı kabul edilmeyen bir noktada bunu ileri süren tarafa dayatılmasının hukuk mantığı ile bağdaşmadığı, kaldı ki son yüksek yargı kararlarına göre bu nevi davalarda arabuluculuk dava şartının aranmadığı görülmüş, buna göre dava dosyamız yönünden arabuluculuk koşulunun yerine getirilmemesinin davanın reddini gerektirir bir husus olmadığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafça dava konusu çekin dava dışı şirkete iade edildiğine ilişkin belge ve çek fotokopilerinin dosyaya sunduğu anlaşılmıştır. Her ne kadar davacı tarafça dava konusu icra takibine dayanak çekin dava dışı şirkete iade ettiği hususu bu belgeler ile belirlenmekte ise de, dava dışı şirkete teslim esnasında çek arkasında bulunan davacı şirkete ait kaşe ve üzerinde ki imzanın yani diğer adı ile cironun iptal edilmediği, cironun iptalini gösterir herhangi bir kaydın bulunmadığı, teslim esnasında iptali gösterir bir belgenin dava dışı şirket tarafından da düzenlenmediği anlaşılmıştır. Tespit edilen husus dikkate alındığında davacı şirketin takibe konu çeki iade ederken kendi cirosunu iptal etmemiş olması halinde belgenin niteliği itibariyle kambiyo senedi olduğu dikkate alındığında borçlu olmadığına ilişkin hususun çeki eli bulunduran kişiye karşı ileri sürülemeyeceği gerek yargı kararları gerekse kanun gereğidir.
Davacının dava konusu takibe dayanak çekin dava dışı keşideciye iadesi ve iade sırasında cironun iptal edilmemesi nedeni ile ileri sürebileceği defi sadece şahsi defi olabilecek olup, şahsi definin davalı yetkili hamile karşı ileri sürülmesinin mümkün olmadığı tespit edilmiştir. Zira davalı yetkili hamilin kural olarak iyi niyetli olduğunun kabulü gerektiği anlaşılmıştır. Davalı şirket tarafından ciro yolu ile teslim alınan çekin keşide tarihi dikkate alınarak süresi içinde bankaya ibraz edildiği, çekin karşılığının olmadığının tespiti üzerine davalı şirket aleyhine icra takibinin başlatıldığı anlaşılmıştır. Davalı şirketin dayandığı belgenin niteliği dikkate alınarak keşideci veya cirantalardan herhangi birine başvurabileceği hususu dikkate alındığında davacı şirket aleyhine başlatılan takipte herhangi bir usule aykırılık tespit edilememiştir.
Davacının şahsi defi mahiyetinde kabul edilmesi gereken hususu düzgün ciro silsilesi ile çeki elinde bulunduran kişiye karşı ileri süremeyeceği anlaşılmış, bu haliyle davanın reddine karar verilmesi gerektiği görülmüş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
Davanın REDDİNE,
Peşin alınan harcın red harcına mahsubu ile 1.627,05 TL harcın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden vekilin harcadığı emek ve mesaiye karşılık yürürlükte bulunan AAÜT ne göre 13.450,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Karar kesinleştiğinde artan gider avansının taraflara iadesine,
Dair karar, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvuru yolu açık olmak üzere davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı. 08/02/2022

Yazman …
e-imza

Yargıç …
e-imza