Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/678
KARAR NO : 2022/422

DAVA : Ticari Şirket (Pay Defteri Kaydına İlişkin)
DAVA TARİHİ : 20/11/2020
KARAR TARİHİ : 20/04/2022

Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı …vekili 20.11.2020 harç tarihli dilekçesiyle; Müvekkilinin borsada arz edilmek üzere SPK’ya müracaat etmiş olan ve yapmış olduğu genel kurullarında bu konuda karar almış … Enerji Holding AŞ’ye ait B gurubu hisselerden 50 adet hisseyi 24.08.2020 tarihinde … isimli başka bir hissedardan satın aldığını, hisseler için her biri 5 (BEŞLİRA) değer üzerinden 250,00.TL (İKİYÜZELLİLİRA) ödeme yaptığını, satın alma ve devir işleminin, … tarafından İzmir … Noterliği, 25.08.2020 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile … Enerji Holding A.Ş.’ye bildirildiğini, davalı … Enerji Holding A.Ş.’nin müvekkil …’e göndermiş olduğu cevabi yazısında, bu pay devrinin yapılabilmesi için hisseleri satan kişinin değil, alan kişinin imza beyannamesi ile birlikte kendisinin başvuru yapması gerektiğinin yazılı olarak bildirildiğini, davacının Edremit … Noterliğinin 02.09.2020 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile satın aldığı hisselerin kendi adına şirket pay defterine kaydının yapılarak bundan sonra yapılacak genel kurul çalışmalarının ve tüm bildirimlerin kendi adresine yapılmasının bildirildiğini, davalı şirketin TTK hükümlerine aykırı olarak, müvekkilimizin satın aldığı hisselerin pay defterine kaydını yapmadığını, şirketin 2017 yılı olağan genel kurul toplantısında, şirket hisselerinin devirlerinin kısıtlanamayacağına ilişkin beyanların tutanaklara geçirildiğini, aynı genel kurulda nama yazılı hisse senetlerinin, hamile yazılı hisse senedine çevrildiği ve alınan bu karar nitelikli oy çokluğu gerektirirken bu prosedüre uyulmadığı, müvekkili tarafından alınan hisselerin şimdiye kadar hiçbir ortağa yapılmadığı şekilde bir prosedüre tabi tutulduğunu, davalı şirketin ana sözleşmesinde hisselerin devri konusunda herhangi bir kısıtlama yada ek prosedür bulunmadığı gibi TTK ilgili maddeleri uyarınca da müvekkilin hisseleri almasına mani bir hal bulunmadığını, davalı tarafın müvekkilinin dernek üyesi bulunan başkaca hissedarlara da yapıldığı üzere pay devrini yapmamakta ve göndermiş olduğu yazılarda TTK m. 493/1 gereğince kayıtların pay defterine yapılmayacağını hisse devrini tanımadıklarını ve hisseleri devredene şirket adına teklifte bulunularak hisselerin şirket tarafından satın alınacağını bildirdiğini, fakat şirket tarafından yapılmak istenilen uygulamanın müvekkile uygulanması mümkün olmadığını, hisse devrini engelleyecek herhangi bir kanun veya ana sözleşmede madde bulunmadığını, şirket hisseleri müvekkil tarafından satın alınıp pay defterine kaydını isteyinceye kadar tüm hissedarlar tarafından kolayca alınıp satıldığını, müvekkiline devri yapan …’a herhangi bir sorun çıkarılmadığı gibi daha evvel hiç kimseye sorun çıkarılmadığını ve pay defterine kayıt yapıldığını, şirketin borsaya açılmaya hazırlanmakta ve arz edecek olduğu hisselerini yerli yabancı herkesin talep halinde alımına ve satımına açmaya çalıştığını, müvekkilinin almış olduğu hisselerin kaydının yapılmaması ve bunun ötesinde akit serbestisine ve TTK ilgili maddelerine, şirket ana sözleşmesine aykırı olarak alım satım işleminin tanınmıyor olmasının müvekkilini zarara uğrattığını belirterek fazlaya ilişkin tüm dava ve talep haklarımız saklı kalmak kaydı ile davalı tüm taleplere rağmen kötüniyetle kanuna ve de şirket ana sözleşmesine aykırı olarak hisse devrini pay defterine işlemediğinden, müvekkilinin almış olduğu 50 adet hisselerin pay defterine kaydının yapılması konusunda karar verilerek hükmen tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Enerji Holding A.Ş. vekili 25.12.2020 tarihli cevap dilekçesiyle; Davacının Edremit … Noterliğinin 02.09.2020 tarihli ihtarnamesiyle müvekkili şirkette pay sahibi ve ortak olan …’ın hasip olduğu 50 adet nama yazılı payı devraldığına ilişkin beyan ile pay devir işleminin şirket defterine kaydını talep ettiğini, davacının müvekkili şirkete herhangi bir başvuru yapmadığını, pay devrinin hangi tarihte yapıldığının anlaşılamadığını, müvekkili şirkete gönderilen 25.08.2020 tarihli yazıda ve 02.09.2020 tarihli beyanda devir tarihinin belirtilen tarihle uyuşmadığı, müvekkili şirketin yönetim kurulunun 24.12.2019 tarihli …/… sayılı kararıyla halka arz çalışmasına başladığını, 17.03.2020 tarihinde SPK’nın halka arzı onayladığını, ancak covid-19 salgını nedeniyle çalışmaların ertelendiğini, 27.08.2020 tarihinde yapılan genel kurulda şirket ortaklarının %65,79’unun halka arz yapılmaması yönünde oy kullandığı ve bu karardan dönüldüğünü, pay sahipleri … ve diğer 241 kişiye paylarının devrine ilişkin olarak müvekkiline 25.08.2020 tarihinde ihtarnameyle bildirim yapıldığını, müvekkili şirkete bildirim yapılan bu tarih itibariyle müvekkili şirketin halka açık şirket statüsüne geçip geçmeyeceğinin SPK mevzuatına tabi olup olmayacağının 27.08.2020 tarihli 2019 yılı olağan genel kurul toplantısından iki gün önce olduğu, SPK m. 16/1 gereğince A.Ş. statüsündeki şirketlerin ortak sayısının 500 ve üzeri olması halinde SPK’ya tabi olacağının belirtildiği, müvekkili şirketin ortak sayısının 500’e çıkartılarak müvekkili şirket karar almasa dahi halka açık şirket statüsü kazanılması halinde bu devirlerin yapıldığını, ancak 27.08.2021 tarihli genel kurulda şirketin halka arzının 92.615.490 adet olumlu ve 197.372.184 adet olumsuz oy ile oy çokluğuyla ret edildiği, paylarını davacı dâhil birçok kişiye devretmiş görülen dava dışı …’ın paylarının devrinin pay defterine kaydının engel olarak bir takım hususlar tespit edildiğini, özellikle delil beyanlarıyla delil listesinde yer alan devre konu pay adetlerinin birbirleriyle örtüşmediğini, bazı devralma beyanlarında tarihin bulunmadığını, payları temsil eden ilmühaberlerin ciro ve teslim gerekli olduğu halde bi ilmühaberinin bulunmadığı, yine devreden kişilerin kendi nam ve hesaplarıyla devraldıklarını bildirmediğini, buna istinaden davalı şirketin 08.09.2020 tarihli 2020/… sayılı yönetim kurulu kararıyla devir işlemlerinde izlenecek yolun kanuni ve usulü eksikliklerle işleme alınmaması, usulüne uygun devredilenler için ise devredene TTK m. 493 gereğince devre konu pay değerlerinin bedellerinin gerçek değeri üzerinden şirket hesabına satın alınmasına ilişkin teklifte bulunduklarını, böylece TTK m. 374 gereğince genel kurul yetkisine bırakılanlar dışında yönetim kurulunun devir işlemlerinde hukuka aykırı bir durum bulunması halinde şirket menfaatlerini korumak için 1100 adet B grubu müvekkili şirket payının devralındığına ilişkin gerekli belgelerin müvekkili şirkete ulaştırılmadığı, bu nedenle TTK m. 493/3F gereğince şirket devrinin pay defterine kaydının ret edildiği, bazı hissedarlarında bu devri kabul etmediklerini, müvekkili şirket tarafından davacıya gönderilen 29.02.2020 tarihli yazıda yer alan kararların müvekkili şirketin pay sahibi sayısını arttırma amacıyla muvazaalı olarak yapılması nedeniyle taleplerinin ret edildiğini, TTK m. 493/1F gereğince şirketin esas sözleşmede ön görülen bir gerekçe ileri sürerek devredene paylarını başvurma anındaki gerçek değeriyle, kendi veya diğer pay sahipleri ya da 3. kişiler hesabına almayı önererek onay istemini ret edebileceği hükmünün bulunduğunu, davacının iddiasına itibar edilemeyeceğini, müvekkili şirketin esas sözleşmesinde bu hususta özel bir hüküm bulunmasına gerek olmadığına, bu şartın öğretide escape clouse / kaçış klozu olarak yer aldığını, özellikle kişisel unsurları öne çıkan AŞ’lerde yani kapalı AŞ’lerde şirketin yabancılaşmasına engel olmak amacıyla bu hükmün bulunduğunu, ana sözleşmede bu konuda hüküm bulunmasına gerek bulunmadığını, zira yasada açık hüküm yer aldığını, yine TMK m. 2 gereğince herkes haklarını kullanırken kötü niyetli hareket etmemesi gerektiğinden bir kişinin payını aynı anda 342 kişiye devrinde doğruluk ve güven kurallarına aykırılık bulunduğundan bu talebin reddedildiğini, iyi niyetli 3. Kişilerin korunması için hamile yazılı payların nama yazılı paylara dönüştürülmesinin hakkın kısıtlanması anlamına gelmediğini, pay dönüştürme işleminin kanuna uygun olarak yapıldığını, müvekkili şirketin 26.06.2018 tarihinde yaptığı 2017 yılı olağan genel kurul toplantısında esas sözleşmenin pay senetlerinin nevi ve devri başlıklı 7. Maddesiyle düzenlenen B grubu hamile yazılı paylar nama yazılı paylara dönüştürüldüğü, müvekkili şirketin iştiraklerinin ana iştigal konusuna ilişkin mevzuata yapılan değişiklikler kapsamında bir ihtiyaç nedeniyle bu işlemin yapıldığını, şirketin holdingin bünyesinde bulunan bir tüzel kişilik olduğunu, holdingde birçok şirket yer aldığından Enerji Piyasası Mevzuatına göre hamile yazılı senetlerin devrinin takibi mümkün olmadığından zorunlu olarak yapıldığını, EPDK’nın pay sahiplerini onaylaması yükümlülüğünün bulunduğunu, özellikle Enerji Piyasası Lisans Yönetmeliği m. 57/2 numarasına göre lisans sahibi ve tüzel kişinin sermayesinin %10 ve daha fazlasını temlik eden payların doğrudan veya dolaylı olarak edinilmesi halinde bunun EPDK onayına tabi olduğunu, müvekkili şirketin iştiraklerinde tek ve hakim ortağı olduğunu ve hissedar yapısının değişmesi halinde EPDK’nın buna izin vermeyeceğini, şirketin bunu şeffaflık gayesiyle yaptığını, özellikle B grubu hamiline yazılı listelerin nama yazılı hale getirildiğini, payların dönüştürülmesine yönelik olarak esas sözleşme değişiklikleri için özel bir nisap öngörülmediğini, TTK m. 485 gereğince payın türü dönüştürülme yoluyla yapılabileceği ve TTK m. 421’de yer alan nitelikli karar sayısının aranmadığını, müvekkili şirketin halka arz için SPK’ya ön izin başvurusunda bulunmasının tüm kamuoyu tarafından bilindiğini belirterek davacının davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; anonim şirket hisselerinin devrinin pay defterine tesciline ilişkindir.
Tarafların delilleri toplanmış ve değerlendirilmiştir.
Şirket ana sözleşmesi, pay defteri, hisse devir sözleşmesi ve ihtarnameler incelenmiş ve bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Dosya üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesinde davacının hisse devrinin geçerli olup olmadığı, şartlarının oluşup oluşmadığı, hisse devrinin davalı şirket tarafından pay defterine kaydedilmemesinde davalı şirketin bildirdiği haklı sebeplerin bulunup bulunmadığı, şirket hisselerinin hamiline yazılı halden name yazılı hale geçirilmesinin usulüne uygun olup olmadığı ve hissedarların aleyhine sonuç doğurup doğurmadığı, haklı bir sebebe dayanıp dayanmadığı hususlarında talimat yoluyla bilirkişi incelemesi yapılmış ve bilirkişi … ile SMMM bilirkişisi … ile elektrik elektronik mühendisi … dan alınan 10.03.2022 tarihli raporda; davalı şirkette A ve B grubu payların bulunduğunu, payların nama yazılı olup, 30.07.2018 tarihinde ilmühaberlere bağlandığını A grubu payların devrinin yönetim kurulunun muvafakatına bağlı olmasına karşılık B grubu payların devrinde herhangi bir kısıtlama bulunmadığını, TTK m. 486/2 gereğince hisse senetleri basılıncaya kadar ilmühaber çıkaralabileceğini, ilmühaberlere kıyas yoluyla nama yazılı hisse senedi hükümleri uygulanacağını, TTK m. 490 gereğince nama yazılı payların devrinde ilke olarak herhangi bir sınırlandırılmaya bağlı olmaksızın devredilebileceği, devrin ciro edilmiş nama yazılı pay senedinin zilyedinin devri yoluyla yapılacağı, davalı şirkette B grubu payların ilmühaberlere bağlandığını, payın devri için ciro edilmiş ilmühaberlerin zilyedine geçirilmesi gerektiği, davaya konu devirlerin bu usule göre yapılmadığı, ilmühaberlerin ibraz edilmediği gibi hangi payların devredildiğin belirlenmediği, ve davacıya devreden … hisse devrinin geçerli olmadığını, zira; İzmir … Noterliğinin 25.08.2020 tarihli işleminde … şirkette maliki bulunduğu, 20946 adet B grubu hisseleri belirli kişilere devrettiğini belirttiği ve imza attığı, devralanların ise bu hisseleri aldıkları ve kabul ettiklerine dair bir ibare ve imza bulunmadığı, bu devrin TTK da yer alan alacağını temliki şartlarını dahi taşımadığı, … 24.08.2022 tarihli yazısında 50 adet B grubu payların … devrettiğini bildirdiğini, … de şirkete 26.08.2022 tarihli başvurusu … 50 Adet payı devraldığını bildirdiği TTK m. 499 da pay defteri ile ilgili olarak payın usullüne uygun devrinin yapılması halinde şirketin pay defterine yeni paydaşın kaydedeceği aksi halde pay defterine yazılamayacağı bu halde payın usulüne uygun devredilmemesi nedeniyle yönetim kurulunun devri pay defterine kaydetmeyeceği, bunun hukuka uygun olduğu, TTK m. 493 ve pay devri konusunda red sebeplerinin de belirtildiği, şirketin önemli bir red sebebini esas sözleşmede öngörerek onay istemini reddedip payın başvurma anındaki gerçek değeri ile almayı teklif edebileceği önemli sebebin işletmenin konusu ve ekonomik bağımsızlığı yönünden haklı sebep teşkil etmesi gerekliliğini, yine payı devralanın payı kendi adına ve hesabına aldığını, beyan etmezse devrin pay defterine kaydının reddedebileceği hükmünün bulunduğu, somut olayda da devrin usulüne uygun yapılmadığı gibi devir alanın kendi adına ve hesabına açıkça beyan etmediğinden ve devrinden usulüne uygun olmaması nedeniyle TTK m. 499/1 ve 2 bentlerine aykırı olduğu, belirtilmiştir.
Bu rapora karşı davacı vekili 11.04.2022 tarihli beyan dilekçesiyle; müvekkilinin Edremit … Noterliğinin 02.09.2020 tarihli ihtarnamesi ile satın aldığı hisseleri kendi adına şirket pay defterine yapılarak adresine tebligat yapılmasını istediği, şirketin hisselerini pay defterine kaydetmediğini belirterek davanın kabulüne davanın konusuz halinde karar verilmesine de davalı şirketin davacı müvekkil tarafından aynı usulde yapılmış başvurusuna rağmen hisse senetlerinin pay defterine kaydının yapılmasını reddetmesi nedeniyle yargılama giderine talep etmiştir.
Davalı vekili 05.04.2022 tarihli beyan dilekçesiyle; rapora bir itirazları olmadığını, SPK tarafından müvekkili şirketin halka açık ortaklık statüsünde olduğuna ilişkin idari işleme dair Ankara … İdare Mahkemesinde …/… E …/ … K sayılı karar ile davanın kabulüne ve halka açık statüye olduğuna ilişkin idari işlemin iptaline karar verildiğini, böylece davanın konusuz kalması nedeniyle yargılama giderinin vekâlet ücretinin davacıya hükmedilmesini talep etmiştir.
Toplanan tüm deliller ve yapılan incelemelere göre;
Davalı şirkette A ve B grubu payların bulunduğunu, payların nama yazılı olup, 30.07.2018 tarihinde ilmühaberlere bağlandığını A grubu payların devrinin yönetim kurulunun muvafakatine bağlı olmasına karşılık B grubu payların devrinde herhangi bir kısıtlama bulunmadığı, TTK m. 486/2 gereğince hisse senetleri basılıncaya kadar ilmühaber çıkarılabileceği, ilmühaberlere kıyas yoluyla nama yazılı hisse senedi hükümleri uygulanacağı, TTK m. 490 gereğince nama yazılı payların devrinde ilke olarak herhangi bir sınırlandırılmaya bağlı olmaksızın devredilebileceği, devrin ciro edilmiş nama yazılı pay senedinin zilyedinin devri yoluyla yapılacağı, davalı şirkette B grubu payların ilmühaberlere bağlandığını, payın devri için ciro edilmiş ilmühaberlerin zilyedine geçirilmesi gerektiği, davaya konu devirlerin bu usule göre yapılmadığı, ilmühaberlerin ibraz edilmediği gibi hangi payların devredildiğin belirlenmediği, yine davacıya hissesini devreden … hisse devrinin geçerli olmadığı, zira İzmir … Noterliğinin 25.08.2020 tarihli işleminde … şirkette maliki bulunduğu 20946 adet B grubu hisseleri belirli kişilere devrettiğini belirttiği ve imza attığı, ancak devralanların ise bu hisseleri aldıkları ve kabul ettiklerine dair bir ibare ve imza bulunmadığı, bu devrin TTK da yer alan alacağını temliki şartlarını dahi taşımadığı belirlenmiştir.
TTK m. 499 da pay defteri ile ilgili olarak payın usullüne uygun devrinin yapılması halinde şirketin pay defterine yeni paydaşın kaydedeceği aksi halde pay defterine yazılamayacağı bu halde payın usulüne uygun devredilmemesi nedeniyle yönetim kurulunun devri pay defterine kaydetmeyeceği yer almaktadır. Somut olayda da davalı şirket usulüne uygun olarak yapılmayan devir nedeniyle pay devrinin TTK m. 493/3f göre davacının payı kendi adına ve hesabına aldığını açıkça beyan etmediğinden şirkete paydaş olarak kaydetmemesinde hukuka aykırılık bulunmadığı belirlenmiştir. … tek başına imzaladığı devir senedinde ilmühaberlerden bahsedilmediği ve hangi hisseye ait bilgi olmadığından 342 kişiye devir yapmasının hukuka uygun olmadığı, şirketin 500 hissedarı aşması halinde halka açık AŞ olacağı tespit edilmiştir. Bu durum TTK m. 499/1 ve 2 bentlerine aykırıdır. Daha sonradan davacının 06.10.2021 tarihli dilekçesinde açıkladığı üzere başvurunun 2 kez reddedilerek davanın açılmasından sonra eksikliklerin giderilerek devralanın pay defterine kaydedilmesinde davalının kusuru bulunmadığı yani dava açıldığı tarih itibari ile pay devrinin usulüne uygun olmadığı, … ilmühaberleri böldüğü ve ilmühaberleri ciro ve teslim yoluyla devir ettiği böylece davacının da bölünmüş ilmühaberlere dayanılarak başvuru yapması nedeniyle pay defterine hisseleri kayıt ettiği tespit edildiğinden yargılama giderlerinin davacı üzerinden bırakılmasına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarda Açıklanan Sebeplerle;
Davada dava sırasında konusu olan payların şirket pay defterine kaydedildiği, tespit edilmekle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
Ancak davalının usulüne uygun olarak payın devri yapılmadan payların pay defterine tescil yapılamayacağını belirtmesinde hukuka uygunluk bulunduğundan davacının dava tarihi itibari ile haklı olmadığı belirlenmiş olmakla yargılama gideri ve vekaleti ücretinin davacı üzerine bırakılmasına,
Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL harcın dava açılışında alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile eksik alınan 26,30 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye iaret kaydına,
Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT’nin 13/1. maddesine göre belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile vekili yararına davalıya verilmesine,
HMK m. 333 gereği gider avansından artanın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Dair, davalı vekilinin yüzüne karşı davacı tarafın yokluğunda verilen gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süresi içerisinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 20.04.2022

Başkan …
E-İmzalıdır

Üye …
E-İmzalıdır

Üye …
E-İmzalıdır

Katip …
E-İmzalıdır