Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/544
KARAR NO : 2022/589

DAVA : Menfi Tespit (Alım Satım)
DAVA TARİHİ : 29/09/2020
KARAR TARİHİ : 07/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Alım Satım) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili, dava dilekçesi ve duruşmalarda özetle; müvekkili şirketin İzmir ilinde ünvanında yer alan diğer sektörlerle birlikte gıda sektöründe faaliyetlerde bulunduğu, müvekkili şirketin gıda ham maddeleri alıp sattığını, müvekkili ile davalının, müvekkilinin toptan satmak üzere gıda ham maddesi arayışına girmesi sonucu ticaret yapmak için görüştükleri, davalı şirketin temin edebileceğini söylediği gıda ham maddesini almak üzere anlaştıklarını, müvekkiline ait toplam 92.000,00 TL tutarında iki adet olan Yapı Kredi Bankası Selçuk Şubesi ……….no.lu 16.11.2019 vadeli 47.000-TL ve …….. no.lu 15.12.2019 vadeli 45.000-TL tutarlı iki adet çeki ciro ederek davalıya teslim ettiğini, müvekkilinin davalı ile ayrıca bir sözleşme yapmadığını ve güvene dayalı olan bu ticaret eylemi nedeni ile teslim ettiği çekler içinde bir tahsilat makbuzu almadığını, davalının müvekkilinden çekleri teslim aldıktan sonra müvekkil şirkete herhangi bir mal teslimi gerçekleştirmediğini, edimini yerine getirmekten kaçınan davalının müvekkili şirketten aldığı çeklerini de iade etmediğini, müvekkili şirketin güvene dayalı yapılan bu ticari ilişkide karşı yana karşı ediminin ifası için bir ihtarname göndermediğini, çeklerin kendisine iade edileceği düşüncesi ile bir hukuki girişimde de bulunmadığını, çünkü davalının malları teslim edeceğini söyleyerek müvekkilini oyaladığını, ancak çekleri de ciroladığını, bu konuda da müvekkiline bilgi verilmediği, müvekkili şirketin karşılığını almadığı için çeklerin kendisine iade edileceğini düşünürken çeklerin hamilleri tarafından art ardına bankaya ibraz edildiği, karşılıksız işlemi yapıldığını, davalı tarafın ödemelerini peşin olarak çek ile aldığı ve teslim etmesi gerekli malları müvekkili şirkete teslim etmediği gibi çekleri cirolayarak müvekkilinin çekler sebebiyle karşılıksız işlemi görmesine ve çek sicilinin bozulmasına , müvekkilinin haksız icra takipleriyle karşılaşmasına neden olduğu, açıklanan nedenlerle her türlü tazminat ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davalı aleyhine açılan menfi tespit davasının kabulüne, davalı şirket ile müvekkilinin davalı şirket lehine keşide ettiği çekler karşılığında davalı şirkete herhangi bir borcunun olmadığının tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesi dava ve talep ettiği görülmüştür.
CEVAP : Davalıya dava dilekçesi, ekleri ve duruşma günü usulüne uygun olarak tebliğ edildiği halde yasal süresi içerisinde davaya cevap vermediği görülmüştür.
DELİLLER :Davacı iddiasını ispata yönelik olarak; müvekkiline ait ticari defter ve kayıtlar, davalıya ait ticari defter ve kayıtlar, bilirkişi incelemesi, çeklerin fotokopisi, yemin ve tanık delillerine dayandığı görülmüştür.
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.’nin 23.05.2021 tarihli yazısında………seri no.lu 15.12.2019 keşide tarihli 45.000-TL bedelli çekin bankaya 16.12.2019 tarihinde … Mobilya İnş.Paz.San.Tic.Ltd.Şti. tarafından ibraz edildiği, karşılıksız işlemi gördüğü, 2.030-TL çek garanti bedelinin 31.12.2019 tarihinde hamile ödendiği, karşılıksız kalan tutarın 42.970-TLolduğu, düzeltme hakkının kullanılmadığı, ……. seri no.lu 16.11.2019 keşide tarihli çekin 47.000-TL bedelli çekin 18.11.2019 tarihinde bankaya takas aracılığı ile Finansbank tarafından ibraz edildiği, karşılıksız işlemi gördüğü, karşılıksız kalan tutarın 44.970-TL olduğu, düzeltme hakkının kullanılmadığı, çek garanti bedeli 2.030-TL olarak hamile 22.11.2019 tarihinde ödendiğinin, çek görüntüsü ve ibraz eden bilgilerinin tespit edilememesi sebebi ile karşı bankadan temin edilmesinin bildirildiği görülmüştür.
ONB Finansbank A.Ş.’nin 10.06.2021 tarihli yazısında Yapı Kredi Bankası A.Ş.’ne ait …….seri no.lu 47.000-TL tutarlı çekin 18.11.2019 tarihinde … tarafından Girne Bulvarı Şubesine ibraz edildiği, ibraz anında hesap bakiyesi yetersiz görüldüğünden karşılıksız işlemine tabi tutulduğunun bildirildiği görülmüştür.
Tarafların dosyaya celbini talep ettiği belge ve kayıtların dosyaya teminine müteakiben tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda, taraflar arasında ticari ilişki olup olmadığı, var ise bu ilişki kapsamında davacı şirketin davalıdan mal alımı karşılığında davalıya dava konusu 2 adet çeki verip vermediği, davalının çek karşılığı malları teslim edip etmediği, teslim etmemiş ise davacının çekler nedeniyle davalıya borçlu olup olmadığı hususunda dava dosyası kapsamına uygun ve denetime elverişli rapor alınması hususunda dosyanın konusunda uzman SMMM bilirkişisi …’e tevdii edilmiş, bilirkişi tarafından 05/10/2021 tarihli düzenlenen raporda ; davalı …’in yasal defterlerinin Mahkemeye ibraz edilmemiş olması sebebi ile yapılan incelemeler dava dosyası ve davacı şirketin 2019-2020 yılı yasal defterleri ile sınırlı kaldığı, yapılan incelemeler sonucunda;
-Davacı …Tur.Otom.Teks.Gıd.San.Tic.A.Ş’nin 2019-2020 yılına ait elektronik yasal defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yasal süresi içerisinde yaptırılmış olduğu, muhasebe kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu, yevmiye defteri kayıtları ile kebir defterlerinin uyumlu olduğu,
-Davacı …Tur.Otom.Teks.Gıd.San.Tic.A.Ş tarafından davalı … adına Yapı Kredi Bankası Selçuk Şubesi nezdinde bulunan 16.11.2019 vadeli … no.lu 47.000-TL ve 15.12.2019 vadeli …… no.lu 45.000-TL tutarında iki adet çek keşide edildiği,
-Dava konusu işbu çeklerin davacı …Tur.Otom.Teks.Gıd.San.Tic.A.Ş.’nin 2019 yılı yasal defterlerinde kayıt altına alınmadığı,
-Davacı şirketin 2019-2020 yılı yasal defterlerine göre davalı … tarafından teslim edilmiş bir malı gösterir herhangi bir fatura kaydına rastlanmadığı,
-Davacı şirketin 2019-2020 yılı yasal defterlerinde davalı … ile aralarında ticari bir ilişkinin varlığını gösterir herhangi bir muhasebe kaydına rastlanmadığı,
-Dava dosyası kapsamında yapılan incelemelerde dava konusu Yapı Kredi Bankası Selçuk Şubesi nezdinde bulunan 16.11.2019 vadeli … no.lu 47.000-TL tutarındaki çekin arka yüzünde davalı … cirosunun mevcut olduğu, çekin dava dışı … tarafından ibraz edildiği, çekin karşılıksız işlemi gördüğü,
-Dava dosyası kapsamında yapılan incelemelerde dava konusu Yapı Kredi Bankası Selçuk Şubesi nezdinde bulunan 15.12.2019 vadeli …….. no.lu 45.000-TL tutarındaki çekin arka yüzünde davalı … cirosunun mevcut olduğu, çekin dava dışı … Ltd.Şti tarafından ibraz edildiği, çekin karşılıksız işlemi gördüğü, Mahkeme tarafından davacı şirketin yasal defterlerinde kayıtlı olmasa da çeklerin arka yüzünde davalı … cirosunun mevcut olması ve davacı yasal defterlerine göre davalıdan işbu çeklere istinaden bir mal tesliminin olmadığına karar verilmesi durumunda, davacı …Tur.Otom.Teks.Gıd.San.Tic.A.Ş.’nin Yapı Kredi Bankası Selçuk Şubesi nezdinde bulunan 16.11.2019 vadeli … no.lu 47.000-TL ve 15.12.2019 vadeli … no.lu 45.000-TL tutarındaki iki adet çek sebebi ile davalı …’e 29.09.2020 dava tarihi itibari ile 92.000-TL tutarında bir borcu olmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır.
Menemen Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma Sayılı dosyası incelendiğinde, müştekinin … Otomotiv Tekstil ve Gıda Sa. Tic. A.Ş yetkilisi … olduğu, şüphelinin … olduğu, müşteki tarafından şüpheliyle sözlü olarak mal alımı konusunda anlaşma yaptıkları, bunun karşılığında şüpheliye 2 adet çek verdiğini, ancak şüphelinin söz verdiği malları teslim etmediği gibi çekleri de iade etmeyip 3.şahıslara çekleri ciro ettiğini ve çeklerin karşılıksız çıkması nedeniyle mağdur olduğunu belirterek şikayetçi olduğu, savcılık tarafından tacir veya şirket yöneticileri ile kooperatif yöneticilerinin dolandırıcılığı suçundan yürütülen soruşturma neticesinde 30.11.2021 tarihinde …….. karar nolu karar ile kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar verildiği görülmüştür.
Davacı vekili dava dilekçesinde açıkça yemin deliline dayanmış olduğundan; davacı vekiline yemin deliline dayanıp dayanmayacakları konusunda beyanda bulunması ve yemin deliline dayanacak iseler yemin metnini hazırlayıp sunmaları için 2 haftalık kesin süre verilmesine, verilen süre içerisinde beyanda bulunmamaları ve yemin metnini sunmamaları durumunda yemin deliline dayanmaktan vazgeçmiş sayılacakları hususunun ihtarına ilişkin davetiye tebliğ edildiği ancak davacı vekilinin verilen kesin süre içerisinde yemin metni sunmadığı görülmüştür.
DEĞERLENDİRME : Dava, bedelsizlik nedeniyle davacı keşidecinin çeklerden dolayı borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Yapılan yargılama, toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde,
Davacı taraf, gıda ham maddesi almak için dava konusu Yapı Kredi Bankası Selçuk Şubesi … no.lu 16.11.2019 vadeli 47.000-TL bedelli ve … no.lu 15.12.2019 vadeli 45.000-TL bedelli iki adet çeki keşide ederek davalıya teslim ettiğini, davalının çekleri teslim aldıktan sonra mal teslimini gerçekleştirmediğini belirterek bedelsizlik nedeniyle çeklerden dolayı lehdar davalıya borçlu bulunmadığının tespitini talep ettiği,
Davalının davaya cevap vermediği, davalının Menemen Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma Sayılı dosyasında kollukta verdiği ifadesinde davacıya dava konusu çekler karşılığında mal teslimini yaptığını belirttiği,
Buna göre taraflar arasındaki uyuşmazlığın dava konusu çeklerin karşılığında davalı tarafça mal tesliminin yapılıp yapılmadığı noktasında toplandığı ,
Dava konusu çekler kambiyo senedi niteliğinde olup sebepten mücerrettir, somut olayda ispat yükünün davacıda olduğu, davacının bedelsizlik iddiasını yazılı delille ispatlaması gerektiği anlaşılmıştır.
Dava konusu çeklerin miktarı itibariyle HMK’nun 201 maddesinde düzenlenen senede karşı senetle ispat kuralı gereğince davacının iddiasını senetle ispat etmesi gerektiği, tanık dinletilme talebine yönelik davalının açık muvafakati bulunmadığından davacının tanık dinletme talebinin Mahkememizce reddine karar verildiği, davalının ticari defter ve kayıtlarını ihtarlı davetiye tebliğine rağmen sunmadığı, davacıya ait ticari defter ve kayıtlar üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen 05.10.2021 tarihli raporda dava konusu 2 adet çekin davacı defterlerinde kayıtlı olmadığı, davacı defterlerinde davalının teslim ettiği malı gösterir fatura kaydının olmadığı, davacı defterlerinde davalı ile aralarında ticari bir ilişkinin varlığını gösterir muhasebe kaydının olmadığının tespit edildiği, davacının tek taraflı olarak düzenlemiş olduğu ticari defterlerinin bedelsizlik iddiasını ispatlamaya yeterli olmadığı, davacının dava dilekçesinde yemin deliline dayandığından davalıya yemin teklif etme hakkının hatırlatıldığı, davacı tarafça davalıya yemin teklifinde bulunulmadığı, tüm dosya kapsamından temelde bir borcun söndürülmesi amacıyla verilen çekler nedeniyle mal alınmadığının davacı tarafça kanıtlanamadığından davacının davasının reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi HMK 294/4 mad. gereğince bir ay içinde açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının davacı tarafça peşin yatırılan 1.571,13 TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.490,43‬-TL ‘nin karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-Dava reddolduğundan, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 12.690,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı tarafça yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-HMK.nun 333.maddesi uyarınca taraflarca yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 07/06/2022

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza