Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/526
KARAR NO : 2021/873

DAVA : Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/10/2018
KARAR TARİHİ : 25/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
DAVA : Davacı vekili, dava dilekçesi ve duruşmalarda özetle; davacı şirket ile dava dışı …İnşaat Yapı Malzeme Oto Nakliyat San.Tic.Ltd.Şirketi arasında … … ilçesi, … …, …, … ve … Mahalleleri kanalizasyon ve içme suyu inşaatı yapımı için taşeronluk sözleşmesi imzalandığını, bu işte kullanılmak üzere …’a ait olduğu düşünülen iş makinesinin kiralandığını, davacının kira bedellerini davalıya ödediğini, iş makinesinin çalışma sırasında 22.06.2018 tarihinde arızalandığını, iş makinası ile ilgili davalıya arıza bildiriminin makine operatörü tarafından yapıldığını, birkaç defa yetkili servisten gelen kişilerin makinenin yapılamadığını belirterek iş makinesini İstanbul ikitellide bulunan servis merkezine götürdüklerini, iş makinesinin 29.06.2018 tarihinde … Yol Yardım’a ait araca yüklenerek taşındığını, iş makinasının en geç 30.06.2018 tarihinde yetkili servis olan … Servis Hizmetleri ve Yedek parça Tic. Ltd Şti’ne teslim edildiğini, 04.07.2018 tarihli 44.609,23 TL bedelli proforma faturanın hazırlandığını, makine yapılmış ve 06.07.2018 tarihli 51.460,34 TL lik … nolu fatura kesildiğini, proforma ile fatura arasında 7.000 TL fark olduğunu, davalı tarafın iş bu yapım faturasını ile birlikte 03.07.2018 tarihli … … nakliye faturasını ve 13.07.2018 tarihli … … nakliye faturasını davacıdan tahsil etmek için İzmir Karşıyaka … İcra Müdürlüğü ../… E sayılı dosyası ile davacı aleyhine icra takibine başlandığını, iş makinesinin davalı tarafından … leasıng ile aralarında yaptıkları leasıng sözleşmesi ile alındığını, sözleşme gereği son taksit ödenmeden makinenin mülkiyetinin davalı tarafa geçmediğini, bu sebeple davalının kendi malı olmayan makine için tamir ve nakliye faturası ödediği iddiasının gerçek dışı olduğunu, davalı araç maliki olmadığından alacaklı olduğuna dair davacı şirkete icra takibi ile husumet yöneltilemeyeceğini, iş makinasının 23.06.2018 tarihinde arıza yaptığını, davacıya ayıplı yakıt kullanımından kaynaklı hasar oluştuğuna dair Karşıyaka … Noterliğinin 10.07.2018 tarih … yevmiye nolu ihtarnamesi ile bildirim yapıldığını, iş makinasının arıza tarihi ile ihtar tarihi arasında 17 günlük sürenin geçtiğini, davalı tarafın ayıp ihbar süresine uymadığını, dolayısı ile makinenin arızasını kabul etmiş sayıldığından ve bu hasarı davacıdan talep edemeyeceğini, iş makinası üzerinde mahkeme kararı ile yapılmış bir arıza tespiti bulunmadığını, usulüne uygun alınmış bir yakıt örneği bulunmadığı gibi tarafsız bir laboratuvarda yaptırılmış bir yakıt testi de bulunmadığını, davalı tarafın 2 adet 14.160,00 TL bedelli nakliye faturası düzenlediğini, nakliye yapılan … … ile … arası nakliye fiyatının gidiş geliş 3.000 TL nakliye faturası olması gerekirken 14.160 TL lik faturanın sebepsiz zenginleşme amaçlı düzenlendiğini, belirterek davacının İzmir Karşıyaka … İcra Müdürlüğünün …/… E. Sayılı dosyası sebebiyle husumet itirazımız da dikkate alınarak davalı yana borçlu olmadığının tespitine, icra takibi haksız ve hukuka aykırı olarak kötüniyetli yapıldığından % 20 inkar tazmminatının davalıdan tahsili ile davacı yana verilmesine karar verilmesini dava ve talep ettiği görülmüştür.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ve duruşmalarda özetle; Davanın görevsiz mahkemede açıldığını, davacı ile müvekkil arasında imzalanan sözleşmenin başlığı “Makine Kira Sözleşmesi” olsa da, bu sözleşmenin eser sözleşmesi olduğu, davacı ile davalı arasında kira ilişkisi bulunmadığını, dava dışı … A.Ş. ile davalı arasında kira ilişkisi olmasının bu davanın konusu olmadığını, icra takibinin yapılış amacının dava dışı … A.Ş.’ye ait aracın ödenen zararının davacı tarafa rücu edilmesinden ibaret olduğunu, bu nedenle görevli mahkemenin genel hükümlere göre Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, zarar gören iş makinesinin davalı tarafından dava dışı … Kiralama A.Ş. ‘den kiralandığını, davalının mülkiyet hakkına dayanarak değil müteselsil borçluluk esasına dayanarak ödemiş olduğu zararı rücu etmek amacıyla davacı şirkete karşı icra takibi başlattığını, meydana gelen zararın tazmini bakımından davalının dava dışı … A.Ş.’ye kira ilişkisi nedeniyle sorumlu olduğunu, davacı şirketin ise, haksız fiili nedeniyle dava dışı … A.Ş.’ye karşı sorumlu olduğunu, dava dışı … A.Ş. zararın tazmini için Borçlar Kanunu 163. Maddesine göre sadece davalıya başvurmayı tercih ettiğini, davalının zararı tek başına karşılamak zorunda kaldığını, davalının Borçlar Kanunu 62. Maddesine göre dava dışı … A.Ş.’nin haklarına halef olduğu ve rücu amacıyla (BK 167/2) diğer müteselsil borçlu davacı şirkete husumet yönelttiği, davalının dava dışı … A.Ş.’den kiralamış olduğu aracın kirasını ödemesi ya da ödememesinin davanın konusu olmadığını, davalının alt kiraya verebilme yetkisinin olup olmamasının da önemli olmadığını, alt kiraya veren davalının bu hususta dava dışı … A.Ş.’ye karşı sorumlu olduğunu, dava konusu aracın kiraya verilebilmesi için malik olma şartı da aranmadığını, dava konusu araç için davalı ile dava dışı … A.Ş. arasındaki kira ilişkisinin devam ettiğini, taksit ödemeleri davalı tarafından yapıldığını ve araç tamir edildiği tarihten itibaren davalının zilyetliğinde olduğunu, davacı tarafın iddia ettiği gibi başka bir şahıs ya da şirkete bu aracın kiralanması/devri söz konusu olmadığını, iş makinasının 23.06.2018 tarihinde arızalandığını, aracın yetkili servisi olan dava dışı … Servis Hizmetleri ve Yedek Parça Ticaret Ltd. Şti tarafından 02.07.2018 tarihinde aracın yakıt kaynaklı arızalandığını tespit ettiğini, dava dışı … şirketinin bu durumu davalıya 05.07.2018 tarihinde elektronik posta ile bildirdiğini, yine aracın sigorta ettirildiği dava dışı … Sigorta A.Ş. de elektronik posta yoluyla 26.07.2018 tarihinde yakıt kaynaklı zarar olduğunu, zararın teminat dışı kaldığını bildirdiği, araca ilişkin hasar Karşıyaka … Noterliğinin … Yevmiye nolu ve 10.07.2018 tarihli ihtarnamesi ile davacı tarafa ihtar edildiğini, bu nedenle ihbarın süresinde olmadığı, hasarın davalı tarafça kabul edildiği beyanlarının hukuken kabul edilebilir beyanlar olmadığını, araç sahibi dava dışı … A.Ş. 01.08.2018 tarihli elektronik posta ile vermiş olduğu cevabi yazıda ” Hasar anında temin edilen yakıt numunesi laboratuvar ortamında analiz ettirilmiş olup değerlerin üst limit seviyesinde çıkması nedeniyle teminat dışı değerlendirilmiştir” ifadelerini kullandığı, yine dava dışı … Sigorta 26.07.2018 tarihli cevabi yazısında hasarın yakıt kaynaklı olduğunu, bu nedenle teminat dışı kaldığını belirttiği, yetkili servis olan … Servis Hizmetleri ve Yedek Parça Ticaret Ltd. Şti de 05.07.2018 yapılan incelemeler sonucunda yakıt deposunun içi konulan kötü yakıt ile kaplanmış, kötü yakıt tabakası tank yüzeyini olduğu gibi kaplamıştır ifadelerini kullandığı, buna göre hasarın yakıt kaynaklı meydana geldiği, bu nedenle davacı taraf ile davalı arasında imzalanan sözleşmenin diğer şartlar başlığı altındaki 1. maddesinde makinenin motorin ihtiyacının işveren tarafından karşılanacağı hususu göz önüne alındığında hasarın davacı tarafın kötü yakıt temin etmesi nedeniyle meydana geldiği bu nedenle haksız davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
DELİLLER :Davacı iddiasını ispata yönelik olarak; Karşıyaka … İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı dosyası, taşeronluk sözleşmesi, yakıt analiz raporu, nakliye faturaları, makine kira sözleşmesi ihtarname, … şirketinin davaya konu iş makinesi ile ilgili fatura ve iş emirleri, makinenin … Şirketine 29/06/2018 tarihinde gönderildiğine dair fotoğraf, bilirkişi, keşif ve sair delillere dayandığı görülmüştür.
Davalı vekili savunmasını ve iddialarını ispat yönünde; ” Makine Kira Sözleşmesi”, … Sigorta A.Ş. 26.07.2018 tarihli cevap yazısı, … Servis Hizmetleri ve Yedek Parça Ticaret Ltd. Şti ile yapılan görüşmelere dair elektronik posta yazı ve cevapları, … A.Ş. İle yapılan görüşmelere dair elektronik posta yazı ve cevapları, …-…-…-… Tescil Plaka Nolu araca ait İş Makinası Tescil Belgesi, …-… Seri-Sıra Nolu 03.07.2018 Tarihli Fatura, …-… Seri-Sıra Nolu 13.07.2018 Tarihli Fatura, A-… Seri-Sıra Nolu 06.07.2018 tarihli Fatura, Finansal Kiralama Sözleşmesi, Tescil/Bildirim kayıt Belgesi, araç üzerinden alınan yakıt numunesinin laboratuvar test sonuçları, bilirkişi, keşif, tanık ve sair delillere dayandığı görülmüştür.
Karşıyaka … İcra Müdürlüğünün …/… Esas Sayılı takip dosyası incelendiğinde; davalı … tarafından, davacı … İnş. Taah. Müh. Hafr. Nak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine 03.10.2018 tarihinde 51.460,34.- TL asıl alacak, 7.080,00- TL asıl alacak, 7.080,00- TL asıl alacak, 14.000,00 TL asıl alacak ve 1.677,04 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 81.297,38.- TL alacağın tahsili için ilamsız icra takibi başlatıldığı, takibin 7.080,00 TL bedelli fatura, 7.080,00 TL bedelli fatura , 51.460,34 TL bedelli fatura ve 14.000,00 TL belgesi sunulmayan alacağa dayandığı, ödeme emrinin borçluya tebliğ edildiği, borçlunun takibe itiraz etmediği görülmüştür.
Davalı gerçek kişinin 2018 tarihi itibariyle ticari işletme sahibi tacir olup olmadığının tespiti amacıyla İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanlığına, Karşıyaka Vergi Dairesine ve İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazıldığı, İzmir Ticaret Sicil Müdürlüğünün cevabi yazısında, adı geçenin tacir kaydına rastlanılmadığının, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanlığının cevabi yazısında oto yedek parça ticareti nedeniyle esnaf kaydının olduğunun, vergi dairesinin cevabi yazısında, …’ın 01/10/2017 tarihinden itibaren Motorlu Kara Taşıtlarının Parçalarının Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Perakende Ticareti faaliyeti ile iştigal ettiği, ticari kazanç elde ettiği ve bilanço usulüne göre defter tuttuğunun bildirildiği görülmüştür.
… nolu hasar dosyası ile …-…-…-… tescil plaka nolu aracın üzerinden alınan yakıt numunesine ait laboratuvar test sonuçlarının Mahkememize gönderilmesi için … Servis Hizm. Ve Yedek Parça Tic. Ltd. Şti’ye, … Sigorta A.Ş.’ye ve … A.Ş.’ye yazılan müzekkerelere cevap verildiği görülmüştür.
Tarafların dosyaya celbini talep ettiği belge ve kayıtların dosyaya teminine müteakiben, davacı ile davalı arasındaki makine kiralama hizmet sözleşmesi kapsamında, davalı tarafça davacıya hizmet sunumunda bulunmak üzere teslim edilen dava dışı … Leasing AŞ ye ait ve leasing sözleşmesi kapsamında davalıya teslim edilen iş makinesinin, hizmet sunumu sırasında oluşan hasarında davacının temin ettiği akaryakıtın etkili olup olmadığı, akaryakıtı standartlara uygun olup olmadığı, iş makinesinin iş bu nedenle arızalandığının kabulü halinde iş makinesinin arızasının giderilmesi için ne miktarda onarım bedeli ve nakliye bedeli ödendiği, iş bu bedelin piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı, iş bu bedellerin davalı tarafından ödenip ödenmediği, ödenmiş ise ne miktarda ödendiği, davalı tarafça yapılmış ise iş bu bedellerin davacı şirketten istenip istenemeyeceğinin tespiti hususunda dava dosyası Makine Mühendisi … ile SMMM Bilirkişi …’e tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından yapılan inceleme sonucunda dosyaya sunulan 05/04/2021 tarihli kök raporda ve 31/05/2021 tarihli ek raporda; Motorinin uygunluğu bakımından en önemli faktörün su ve kükürt oranları referans sınır değerleri olduğu, su ve kükürt oranlarının referans sınır değerleri altında kaldığı, numunenin ne zaman alındığının tespitinin mümkün olmaması, zamanında alındıysa analize gönderilenc kadar nerede, nasıl hangi şartlar altında muhafaza edildiğinin bilinmemesi, ulusal markerinin tespit edilmemiş olması nedeniyle alman numunenin test değerlerinin doğruluğu hakkında nihai kararın takdirinin mahkemeye ait olduğu, Mahkemeye ait olmakla yapılan analiz sonucu, analize gönderilen motorinin düzenlemede yer alan özelliklere göre Su ve Kükürt parametresi bakımından UYGUN olduğu, » Söz konusu ekskavatörün yakıl takviyesi sonrasında bir süre çalışmış olması bilahare kendi kendine stop etmesi ve bir daha çalışmaması, ekskavatöre konuları yakıtın kaçak akaryakıt olmadığı, kaçak akaryakıt kultanılmış olsaydı motorun tekleme yaparak çalışmaya devam edeceği eksozundan siyah duman atması gibi sonuçlar görülmesi gerektiği, aniden stop etme bir daha çalışmama gibi olaylar yaşanmayacağı, bu nedenle hasar nedeninin mini ekskavatörün yakıt deposuna … …. Alım Satım Kiralama Otom. ve Yedek Parça Tic. Ltd. Şti. (…) çalışanı operatör tarafından bidonla yakıt konulması esnasında, bidonun içerisinde akaryakıtın içerisinde bulunmaması gereken deterjan, arıtma kimyasalları, antifriz, sıvı yağ, asitler v.b yabancı sıvı kimyasal maddelerin olduğu, bu durumun ekskavatör motorunun yakıt sisteminde arızaya ve iş makinesinin çalışmamasına neden olduğu, bu hususa davacının temin ettiği akaryakıtın etkili olmadığı, TB285 Takeuchi Mini Ekskavatörün Teknik Değerleme bölümünde telertuatla izah edildiği üzere 3065 Sayılı KDV Kanunu’nun 1. maddesine göre Türkiye’de yapılan sınai, ticari, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Davaya konu aracın zararı gidermek için gerekli onarım, parça ve işçilik hizmeti de anılan yasa gereğince KDV’ye tabidir. Bu nedenle Ekspertiz Raporunda … Firmasının hasar onarım bedeli için düzenlediği 06.07.2018 tarih A-… nolu fatura içeriğinde yer alan 2.12,15,16,17,18,19,20 sıra nolu kalemler sarf malzemesi olarak nitelendirilmiş ve toplam hasar onarım bedelinden düşülmesi gerektiği teknik görüşüne iştirak edilmiş ancak hasar onarım bedeline %18 KDV eklenmesi gerektiği görüş ve kanaatiyle TB285 Takeuchi Mini Ekskavatörün hasar onarım bedeli 50.268,00 TL. olarak hesaplanmıştır. Dava dosyasında nakliye hizmet bedeli olarak tanzim edilmiş 2 adet fatura butunduğu, hakkını dayandırdığı olgunun varlığının ispat edilmesi ve internet sitelerinde yapılan incelemeye dayalı nihat kararın takdiri Sn. Mahkemeye ait olmak üzere 6.000,00 TL gidiş ve 6.009,00 TL dönüş nakliye hizmet bedelinin olay tarihi itibarıyla piyasa rayiçleri ile uyumlu olduğu, davacı ile davalı taraflar arasında ticari bir ilişkinin mevcut olduğu, Davalı …, tarafından 2018 Yılı Yasal Defterlerinin İncelenmek Amacı İle sunulamamış olduğu, 2019 yılı yasal delterlerinin Lehine Delil Teşkil Edebilecek vaziyette olduğu, Karşıyaka … İcra Müdürlüğü …/… Esas Sayılı takip dosyası ile, Davalı … tarafından Davacı … İnş. Taah. Müh. Hafr. Nak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Firmasına karşı 03.10.2018 tarihli (örnek 7) ödeme emri ile, 79.620,34.- TL asıl alacak, 1.677,04.- TL İşlemiş Faiz olmak üzere toplam 81.297,38.- TL alacağa istinaden takip tarihinden itibaren alacağın tahsili tarihine kadar işleyecek (Reeskont Avans Faizleri oranında) Faizi ile birlikte ilamsız takip yoluyla takipte bulunulduğu, Ödeme emrinin borçluya tebliğ edilmiş olduğu, borçlu tarafından icra dairesine veriler itiraz dilekçesi olmadığı, İcra Takip Dosyasındaki Alacak Bedelinin; 03/10/2018 tarihli ASIL ALACAK 14.000,00 TL, 03/10/2018 tarihli ASIL ALACAK 7.089,00 TL 03/10/2018 tarikli ASIL. ALACAK 7.980.00 TL, 03/08/2018 tarihli ASIL ALACAK 51.460,34 TL – 79,620,34.-TI. Toplam Tutarlı Asıl Alacak Bedeline dayandırılmış olduğu, Davalı …’ın Davacı … İNŞ. TAAH. MÜH. HAFR. NAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. firmasından yasal defter ve dayanağı olan cari hesap bakiyesinin karşılığı olarak 03.10.2018 İcra Takip Tarihi İtibari ile 25.547,00.-TL tutarında alacaklı olduğu, Davalının Resmi defter Belgelerinde yapılan incelemede; Davacının Dava Açılış Dilekçesinde Belirtmiş olduğu … Servis Hizmetleri ve Yedek parça Tic. Ltd Şti tarafımdan kesilmiş olduğu belirtilen 06.07.2018 tarihli 51.460,34 TL lik fatura, 2 adet 7080 TL * 7080 TL olmak üzere 14.160,00 TL Toplam tutarlı nakliye faturası ve tarafımca 14.000,00.-TL tutarlı Aylık Makine Kira Bedeli olduğu düşünülen tutar ile ilgili herhangi bir kayda tarafımca yapılan incelemelerde rastlanmamıştır. Bu Minvalde; Davacı … İNŞ. TAAH. MÜH. HAFR. NAK. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Firmasının yasal Defter ve Belgelerinde de Mali yönden inceleme yapılması gerektiği yapılmış olan tespite göre davanın taraflarının Muavin Defter Kayıtlarının karşılaştırılması sonrasında görüş ve kanaat oluşturulabilecek olup Nihai Takdir Sayın Mahkemenindir şeklinde rapor edildiği görülmüştür.
DEĞERLENDİRME :
Karşıyaka … Sulh Hukuk Mahkemesine açılan iş bu davada Mahkeme tarafından 24.12.2018 tarih …/…Esas ve …/… Karar sayılı karar ile görevli mahkemenin Karşıyaka Asliye Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle görevsizlik kararı verildiği, verilen bu kararın taraflarca istinaf edilmemesi üzerine 26.02.2019 tarihinde kesinleştiği, dosyanın gönderildiği Karşıyaka 1.Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından 18.03.2019 tarihinde …/… Esas ve …/… Karar sayılı karar ile yetkili mahkemenin İzmir Asliye Hukuk mahkemesi olduğundan bahisle HMK’nın 115/2 maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verildiği, bu kararın taraflarca istinaf edilmemesi üzerine 10.04.2019 tarihinde kesinleştiği,dosyanın gönderildiği İzmir 14.Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından 15.10.2019 tarihinde ../… Esas ve …/… Karar sayılı karar ile görevli mahkemenin İzmir Asliye Ticaret Mahkemesi olduğundan bahisle davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verildiği, verilen bu kararın taraflarca istinaf edilmemesi üzerine 12.11.2019 tarihinde kesinleştiği, davacının dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesini talep etmesi üzerine dosyanın Mahkememize tevzi edilerek yukarıdaki esasa kaydedildiği görülmüştür.
Dava; hizmet sözleşmesinden doğan alacağa dair başlatılan icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Yapılan yargılama, toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Tacir olan davacı ile davalı arasında “Makine Kira Sözleşmesi” başlıklı sözleşme imzalandığı, sözleşme ile davalının leasing sözleşmesi ile kiraladığı iş makinasının (TB285 Takeuchi Mini Ekskavatörün) davacıya kiraya verildiği, sözleşmede iş makinasının aylık kira bedelinin 14.000 TL olduğu,iş makinasının ayda 3 gün bakım izni olduğu, bu süreyi aşan sürelerin hak edişten düşeceği, iş makinasının motorin ihtiyacının davacı tarafından karşılanacağı ve verilen motorinin bedelinin makinanın aylık hak edişlerinden kesilmeyeceği, iş makinasının çalışma sahasına geliş ve dönüş nakliyesinin davacıya ait olduğu, iş makinasının tamir, bakım, onarım yağ değişimi vs. gibi giderlerinin davalıya ait olduğu, iş makinası personelinin yemek ve yatacak yer ihtiyacının davacı tarafından karşılanacağı, maaş, mesai ücretlerinin SGK ve diğer yasal yükümlülüklerinin davalıya ait olduğunun belirtildiği, bu içerikteki sözleşmenin kira sözleşmesi olarak yorumlanamayacağı, davalı tarafın dava dışı … Leasing AŞ’den leasing sözleşmesi ile kiraladığı iş makinası ile kendi çalışanlarını davacı tarafa hizmet sunumu için görevlendirmesi nedeniyle hizmet sözleşmesi niteliğinde olduğu, bu kapsamda TTK 3 ve 4/1 maddelerine göre davanın ticari dava olduğu ve Mahkememizin görevli olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasında yapılan hizmet sözleşmesi kapsamında dava konusu iş makinasının … İli, … İlçesi, … Köyünde kanalizasyon ve içme suyu inşaat şantiyesinde davacı tarafça kullanıldığı esnada 24.06.2018 tarihinde arızalandığı, iş makinasının yetkili servis … Servis Hizm. Ve Yedek Parça Tic. Ltd. Şti’nin …/… adresine nakledildiği, yetkili servis … Servis Hizm. Ve Yedek Parça Tic. Ltd. Şti tarafından davalı tarafa iş makinasının tamiri sebebiyle 06.07.2018 tarihli 51.460,34 TL bedelli faturanın düzenlendiği, ayrıca iş makinasının nakliyesi nedeniyle nakliye firmaları tarafından davalı adına 03.07.2018 tarihli …/…-…/… iş makinası nakliye bedeli 7.080,00 TL bedelli fatura ile …/… -…/… iş makinası nakliye bedeli 7.080,00 TL bedelli faturaların düzenlendiği, davalı tarafça 51.460,34 TL bedelli fatura, 03.07.2018 tarihli …/…-…/… iş makinası nakliye bedeli 7.080,00 TL bedelli fatura ve …/…- …/… iş makinası nakliye bedeli 7.080,00 TL bedelli fatura ile 14.000,00 TL belgesi sunulmayan alacağa dayanarak davacı hakkında ilamsız icra takibi başlatıldığı, davacının ödeme emrine süresinde itiraz etmediği ve davacı tarafça iş bu menfi tespit davasının açıldığı anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı tarafça davacıya hizmet sunumunda bulunmak üzere teslim edilen dava dışı … Leasing AŞ ye ait ve leasing sözleşmesi kapsamında davalıya teslim edilen iş makinesinin, hizmet sunumu sırasında oluşan hasarında davacının temin ettiği akaryakıtın etkili olup olmadığı, akaryakıtın standartlara uygun olup olmadığı, iş makinesinin iş bu nedenle arızalandığının kabulü halinde iş makinesinin arızasının giderilmesi için ne miktarda onarım bedeli ve nakliye bedeli ödendiği, iş bu bedelin piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı, iş bu bedellerin davacı şirketten istenip istenemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
İş makinasının yetkili servisi … Servis Hizm. Ve Yedek Parça Tic. Ltd. Şti’nin 05.07.2018 tarihli servis raporuna göre iş makinasının makineye konulan kötü yakıtın, yakıt pompası, yakıt otomatiği ve enjektörlere zarar vererek yakıt pompası üzerinde bulunan rack actılator mekanizmasını kilittediği ve buna bağlı olarak rack actuutor selencidinin zorlanarak aşırı ısındığı ve bunun sonucunda motor beyni ECU’nun yüksek amper akım çekmesi sonucu arızalandığı”nın belirtildiği görülmüştür.
Arıza ihbarının iş makinasını sigortalayan … Sigorta A.Ş.’ne 27.06.2018 tarihinde ihbar edildiği, … Sigorta A.Ş. tarafından düzenlenen 26.07.2018 tarihli yazıda hasarın oluşumunda sigorta ettirenin sözleşme aracılığıyla alt kiralama sağladığı şirketinin çalışması esnasında yakıtı bitmesi sonucu, plastik bidon içerisinde yakıt eklemiş ve iş makinesi yakıtın eklenmesi sonrasında stop ederek tekrar çalışmadığının tespit edildiği, yapılan inceleme neticesinde yakıt deposunda (toz, kükürt, deterjan vb. maddeler tespit edilmiş ve yakıt sistemi elemanlarının çizilmesine, aşınmasına ve deformasyonuna neden olarak hasar meydana gelmiştir. İlgili hasar, poliçede yer alan “İş makinelerinde kötü yaktı kullanımı sonucunda meydana gelebilecek hasarlar teminat haricidir.” notuna istinaden teminat dışı olarak değerlendirildiği ve hasar dosyasına tazminat tahakkuk etmeyeceğinin bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizce görevlendirilen Makine Mühendisi … ile SMMM Bilirkişi … tarafından yapılan düzenlenen 05/04/2021 tarihli kök raporda ve 31/05/2021 tarihli ek raporda; dava konusu iş makinasındaki hasar nedeninin mini ekskavatörün yakıt deposuna davalı çalışanı operatör tarafından bidonla yakıt konulması esnasında, bidonun içerisinde akaryakıtın içerisinde bulunmaması gereken deterjan, arıtma kimyasalları, antifriz, sıvı yağ, asitler v.b yabancı sıvı kimyasal maddelerin olduğu, bu durumun ekskavatör motorunun yakıt sisteminde arızaya ve iş makinesinin çalışmamasına neden olduğu, bu hususa davacının temin ettiği akaryakıtın etkili olmadığı, davaya konu aracın zararı gidermek için gerekli onarım, parça ve işçilik hizmeti de anılan yasa gereğince KDV’ye tabi olduğu, bu nedenle yetkili servisin hasar onarım bedeli için düzenlediği 06.07.2018 tarihli fatura içeriğinde yer alan 2.12,15,16,17,18,19,20 sıra nolu kalemler sarf malzemesi olarak nitelendirildiği ve toplam hasar onarım bedelinden düşülmesi gerektiği ve hasar onarım bedeline %18 KDV eklenmesi gerektiği bu durumda iş makinasının hasar onarım bedelinin 50.268,00 TL olarak hesaplandığı, nakliye hizmet bedeli olarak tanzim edilmiş KDV hariç 6.000,00 TL gidiş ve 6.000,00 TL dönüş nakliye hizmet bedelinin olay tarihi itibarıyla piyasa rayiçleri ile uyumlu olduğu bildirilmiştir.
Somut olayda taraflar arasında yapılan “Makine Kira Sözleşmesi” başlıklı sözleşmenin 5/1 maddesinde iş makinasının motorin ihtiyacının davacı tarafından karşılanacağının kararlaştırıldığı, bu kapsamda davacı tarafça dava konusu iş makinasının motorin ihtiyacının karşılandığı, denetime ve hüküm kurmaya elverişli dosyada mevcut kök ve ek rapora göre iş makinasının yakıt deposuna bidonla yakıt konulması esnasında, bidonun içerisinde akaryakıtın içerisinde bulunmaması gereken deterjan, arıtma kimyasalları, antifriz, sıvı yağ, asitler v.b yabancı sıvı kimyasal maddelerin olduğu, bu durumun ekskavatör motorunun yakıt sisteminde arızaya ve iş makinesinin çalışmamasına neden olduğu, bu hususa davacının temin ettiği akaryakıtın etkili olmadığının belirtilmiş ise de, davacının akaryakıtın bidonla iş makinasına konulmasını sağladığından bidon içerisinde yabancı sıvı kimyasal maddelerin olmaması gerektiğini kontrol etmediğinden meydana gelen hasar nedeniyle kusurlu olduğu ve meydana gelen zararı gidermesi gerektiği, davalı tarafa dava dışı … Kiralama A.Ş. ‘den kiralanan iş makinasındaki hasarın giderilmesi nedeniyle yetkili servis tarafından düzenlenen ve bilirkişi raporuyla tespit edilen 50.268,00 TL olması gereken onarım bedeli ile piyasa rayiçleriyle uyumlu olan iş makinasının nakliyesine ilişkin için düzenlenen KDV dahil 7.080,00 TL ve 7.080,00 TL bedelli 2 adet fatura bedelinin rücuen tahsil edebileceği, bu kapsamda davalının aktif husumet ehliyetinin olduğu, davalı adına düzenlenen onarım ve nakliye bedellerine ilişkin faturaların davalı defterlerinde kayıtlı olmaması davalının davacıya rücu etme hakkına halel getirmeyeceği, davacı taraf davacıya ait ticari defter ve kayıtların incelenmesini talep etmiş ise de, takibe konu faturaların davalı adına dava dışı 3.kişiler tarafından düzenlendiği, davacı tarafın sözkonusu fatura bedellerini davalıya ödediğine dair beyanı bulunmadığından esas etkili olmadığından davacı ticari defter ve kayıtları incelenmemiş, davalı taraf vekili duruşmada alınan beyanında dava konusu iş makinesinin arızalandığı tarih olan 23/06/2018 tarihinde iş makinesinin davalıya iade edildiğini ve taraflar arasındaki sözleşmenin bu tarih itibariyle feshedildiğini, bu tarihten icra takip tarihi olan 03/10/2018 tarihine kadarki süreçte davacının iş makinesini yeniden kiraya verememesi sebebiyle uğradığı kar kaybı yönünden 14.000,00 TL’lik alacak kalemini de ilamsız icra takibine konu ettiklerini, bu alacak kaleminin dayanak belgesi olmadığını ve bu alacak kalemi yönünden davalının davacı tarafa düzenlendiği fatura bulunmadığını beyan ettiği, böylece davalının takibe konu 14.000,00 TL bedelli alacak yönünden davacıdan alacaklı olduğunu ispatlayamadığı, davalının yemin deliline dayanmadığından yemin teklif etme hakkının hatırlatılmadığı, böylece davacının bilirkişi raporuyla tespit edilen 50.268,00 TL olması gereken iş makinasının onarım bedeli ile piyasa rayiçleriyle uyumlu olan iş makinasının nakliyesine ilişkin için düzenlenen 7.080,00 TL ve 7.080,00 TL bedelli 2 adet fatura bedeli nedeniyle davalıya borçlu olduğu, ancak 14.000,00 TL bedelli alacak ile onarım fatura bedeli farkı olan 1.192,34TL( 51.460,34-50.268,00=1.192,34TL) toplamı olan 15.192,34 TL davalıya borçlu olmadığı anlaşılmakla davacının davasının kısmen kabulüne davacının Karşıyaka … İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı icra dosyasında 15.192,34 TL davalıya borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, davalı alacaklının kötüniyetli olduğu ispatlanmadığından kötüniyet tazminat talebinin reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi HMK 294/4 mad. gereğince bir ay içinde açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile,
Davacının Karşıyaka … İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı icra dosyasında 15.192,34 TL davalıya BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Davacının kötü niyet tazminat talebinin reddine,
3-Alınması gereken 1.037,78 TL karar ve ilam harcından davacı tarafça peşin yatırılan 1.359,72 TL’nin mahsubu ile bakiye 321,93TL ‘nin karar kesinleştiğinde istem halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafça yapılan 16,50 TL başvuru harcı, 1.037,78-TL peşin harç, 5,20 TL vekalet harcı, 1.300,00-TL Bilirkişi ücreti, 742,90 TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 3.102,38-TL’nin davanın kabul oranı nazara alınarak 589,45-TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Dava kısmen kabul edildiğinden kabul edilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir ve hesaplanmış olan; 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine.
6-Dava kısmen reddedildiğinden, reddedilen miktar üzerinden hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir ve hesaplanmış olan; 9.175,64 TL vekalet ücretinin de davacı taraftan alınarak davalı tarafa verilmesine.
7-Davalı tarafın yaptığı herhangi bir yargılama gideri olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
8-HMK.nun 333.maddesi uyarınca yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.25/11/2021

Katip …
(E-İMZA)

Hakim …
(E-İMZA)

Bu evrak 5070 sayılı Yasa gereğince elektronik olarak imzalanmıştır.