Emsal Mahkeme Kararı İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/692 E. 2021/533 K. 29.06.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/1276
KARAR NO : 2021/481

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/09/2017
KARAR TARİHİ : 15/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili, dava dilekçesi ve duruşmalarda özetle; davalı şirket ile müvekkili şirket arasında 23/02/2015 tarihinde yetkili satıcılık sözleşmesi imzalandığını, davalı şirketin sözleşmedeki yükümlülükleri yerine getirmediğinden iş bu sözleşmenin 8.9.maddesi hükmü gereğince bayilik sözleşmesinin herhangi bir şart ve süreye bağlı olmaksızın Beyoğlu ….Noterliğinin 11/05/2017 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesiyle feshedildiğini ve ihtarname tarihi itibariyle mevcut olan 79.256,03-TL tutarındaki borcun ödenmesi için 3 günlük süre verildiğini, ihtarnameye rağmen sözleşme ve bayilik ilişkileri sebebiyle ödenmeyen alacağın tahsili için İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasından ilamsız takibe geçilerek ödeme emrinin gönderildiğini, söz konusu takibe davalı vekilinin borca ve yetkiye itiraz etmesi üzerine yetki itirazlarının icra müdürlüğünce kabul edilerek dosyanın Torbalı İcra Müdürlüğüne gönderildiği, bunun üzerine Torbalı İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosya kapsamında yeniden ödeme emrinin gönderildiğini, davalı vekilinin dilekçesinde “müvekkili şirketin herhangi bir borcu olmaması” gerekçesi ile alacağın tamamına itiraz ettiğini ve takibin durmasına sebebiyet verdiğini, yapılan itirazın haksız ve dayanaksız olduğunu, davalı şirketin borcunun müvekkili şirketin defter ve kayıtları ile sabit olduğunu, her ne kadar borcun olmadığı iddia edilmişse de takip konusu borcun ödendiğine ilişkin herhangi bir belge de sunulmadığını, davalı tarafın faiz itirazının da yerinde olmadığını, takip öncesi ihtarnameyle temerrüde düşürülmesine rağmen takip öncesi için herhangi bir işlemiş faiz talep edilmediğini, ayrıca takip konusu alacağın tarafların ticari ilişkilerinden kaynaklı olması nedeniyle takip tarihinden itibaren yıllık %10,50 oranında avans faizi uygulanmasının da usul ve yasaya tamamen uygun olduğunu, bu nedenlerle; davalı tarafın haksız ve kötü niyetli itirazının iptaline, takibin devamına, %20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği görülmüştür.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ve duruşmalarda özetle; müvekkili şirketin davacıya ait güvenlik sistemlerinin satışını yaptığını, yapılan satışlardan doğan sorumluluğun davacı şirkete ait olduğunu, satışlardan elde edilen gelirin de davacı şirkete ait olduğunu, ancak satış sonrası davacı şirket tarafından iyi yönetilmeyen, eksik bırakılan işlemler ve satış sonrası gerekli denetimlerin yapılmamış olması sebebiyle müşteriler tarafından ödenmeyen borçların müvekkili şirketten tahsili istendiğini ancak bunu kabul etmenin mümkün olmadığını, taraflar arasında bir alışveriş ilişkisi olmadığını, müvekkili şirket tarafından ödenmeyen bir borcun da bulunmadığını, davacı şirketin müşterilerden tahsil edemediği ücretleri müvekkili şirketten istediğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte, davacı şirketin gerekli denetimleri yapmayarak, sistem kurulan müşterilerden alması gereken aylık ödemeleri takip etmeyerek , alacağı var ise bu alacağın doğmasına kendisinin sebep olduğunu, taraflar arasında yapılan sözleşme gereği satış sonrası kontrolün davacı şirketin sorumluluğunda olduğunu, borçlarını ödemeyen abone müşterilerden icra yolu ile veya haricen tahsil edilen ücretlerin, davacı hesaplarından düşülmediğini, kabul anlamına gelmemekle, davacının icra takibinde belirtmiş olduğu alacak meblağının neye gore hesaplandığı ve bu alacağa ilişkin müşterilerden tahsilat yapıp yapmadığı hususunun belirsiz olduğunu, davacının haksız kazanç elde etmeye çalıştığını, tüm evraklar, ticari defterler incelendiğinde müvekkili şirketin böyle bir borcu olmadığının ispat edileceğini, ayrıca davacı tarafından talep edilen kötüniyet tazminatını da kabul etmediklerini, davacı tarafın dava dilekçesi ile alacaklı olduğunu beyan ettiği alacağın nereden kaynaklandığını ne icra takibinde ne de dava dilekçesinde izah etmediğini, bu nedenle davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı yana yüklenmesine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
DELİLLER :Davacı iddiasını ispata yönelik olarak; 23/02/2015 tarihinde Yetkili Satıcılık Sözleşmesi, Beyoğlu ….Noterliğinin 11/05/2017 tarih ve … yevmiyeli ihtarnamesi, Torbalı İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosya kapsamı, cari hesap ekstresi ve faturalar, müvekkili şirket ticari defter ve kayıtları, bilirkişi incelemesi, tanık beyanları, yemin, Yargıtay kararları ve her türlü yasal delile dayandığı görülmüştür.
Davalı vekili savunmasını ve iddialarını ispat yönünde; Torbali İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası, ticari defterler kayıtlar, bilirkişi incelemesi ve yasal her türlü delile dayandığı görülmüştür.
Torbalı … Asliye Hukuk Mahkemesinin 12/09/2017 tarih … Esas … Karar sayılı kararı ile görevsizlik kararı verildiği, dosyanın Mahkememize tevzi edildiği ve … Esasına kaydının yapıldığı anlaşılmıştır.
Torbalı İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde ; davacı alacaklı … Güvenlik sistemleri AŞ tarafından davalı borçlu …. Güvenlik Taşeronulk Taş. İnş ve Tem. Hizm. San ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine cari hesaba dayalı alacağın tahsili için 79.253,03 TL asıl alacağın tahsili için İstanbul ….İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin davalı borçluya 02/06/2017 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin yetkiye itiraz etmesi sebebiyle davacı alacaklı vekilinin 19/06/2017 tarihli dilekçesi ile yetki itirazının kabul edilerek dosya kaydının kapatılmasını ve dosyanın Torbalı İcra Müdürlüğüne gönderilmesini talep ettiği, İstanbul … İcra Müdürlüğü tarafından dosyanın Torbalı İcra Müdürlüğüne gönderildiği ve … Esasına kaydının yapıldığı, Torbalı İcra Müdürlüğü tarafından çıkarılan ödeme emrinin davalıya 25.07.2017 tarihinde tebliğ edildiği, davalı borçlunun vekili aracılığıyla 26/07/2017 tarihli dilekçe ile açılan icra takibine, borcun tamamına itiraz ettikleri, icra müdürlüğünce 26/07/2017 tarihinde itiraz üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği görülmüştür.
Tarafların dosyaya celbini talep ettiği belge ve kayıtların dosyaya teminine müteakiben tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda, dava dosyası ile davacı şirket defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılmak üzere, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi ve ticari ilişki kapsamında davacının takip tarihi itibariyle davalıdan alacaklı olup olmadığı, var ise alacak miktarının tespiti hususunda İstanbul ATM’ye talimat yazıldığı, talimat mahkemesince dava dosyası SMMM bilirkişisi …’a tevdii edilmiş, bilirkişi tarafından 26/10/2018 tarihli düzenlenen raporda ; davacının 2016-2017 takvim yılına ait incelenen resmi defter ve belgelerinin sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davacının incelenen resmi defterlerinde davalı … Güvenlik Taşeronluk Taşımacılık İnş. Ve Tem. Hizm. San. Tic. AŞ ‘den 30/05/2017 icra takip tarihi itibariyle 83.236,74 TL alacaklı olduğu rapor edildiği görülmüştür.
Dava dosyasına talimat mahkemesince temin edilen bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığı görülmekle, dava dosyasının yeniden İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilerek SMMM bilirkişisi …’dan taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında davacının defter ve kayıtlarında yer alan fatura içeriği hizmetin sunulup sunulmadığına ilişkin belge olup olmadığı, var ise iş bu belgelerin nelerden ibaret olduğu, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi de dikkate alınarak davacı şirketin, davalı şirketten alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise bu alacağın ne suretle doğduğu ve miktarını gösterir ek rapor aldırılması için dosyanın bilirkişiye tevdi edildiği, bilirkişi tarafından 04/09/2019 tarihli düzenlenen ek raporda ; taraflar arasındaki ticari ilişki 23.02.2015 tarihli yetkili satıcılık sözleşmesine dayalı olup, her iki tarafın da kaşe ve imzasını barındırdığını, davacı yanın 01.01.2015 tarihli düzenlemiş olduğu yetkili satıcılık sözleşmesine dayalı … Güvenlik Sistemleri A.Ş satış kanalımızda 01.01.2015 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıda detayları belirtilen Yetkili Satıcı Prim Modeli uygulanacaktır yazısı davalı yanın imza ve kaşesini barındırmaktadır. Davacı yanın incelenen resmi defter ve belgelerinde taraflar arasında düzenlenen faturaların sözleşmede belirtilen aktivasyon primleri; EK 1 tabloya göre hesaplanacaktır, operasyon destek primleri EK 2 deki tablo gibi hesaplanacaktır, abonelik iptallerinde Charge- Back (Prim Geri Çağırma) Modeli EK 3’deki tabloya göre hesaplanacaktır hususlara sadık kalınarak hazırlandığı tespit edilmiştir. Davacının 2016-2017 takvim yılına ait incelenen resmi defter ve belgelerinin sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davacının incelenen resmi defterlerinde davalı … Güvenlik Taşeronluk Taşımacılık İnş. Ve Tem. Hizm. San. Tic. AŞ ‘den30/05/2017 icra takip tarihi itibariyle 79.253,03 TL alacaklı olduğu, davacının 79.253,03 TL ‘lik asıl alacak talebinin yerinde olduğu, icra takip tarihi itibariyle avans faizi talep edebileceği şeklinde rapor edildiği görülmüştür.
Davalı tarafın itirazına binaen dosyanın yeniden İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilerek, başka bir SMMM bilirkişisine tevdii edilmesi ve taraflar arasındaki yetkili satıcılık sözleşmesi kapsamında, davacı şirket defter ve kayıtları üzerinde yerinde inceleme yapılması, taraflar arasındaki sözleşme ve ticari ilişki kapsamında davacının takip tarihi itibariyle davalıdan alacaklı olup olmadığı, var ise işbu alacakların neden ibaret olduğu ve alacak miktarını gösterir, dosya kapsamına uygun, tarafların iddia ve savunmaları ve itirazlarını karşılar mahiyette rapor aldırılması hususunda talimat yazıldığı, talimat mahkemesince dosya SMMM bilirkişisi …’e tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından 20/11/2020 tarihli düzenlenen raporda; davacı yanın kendi ticari defter kayıtlarına nazaran 30.05.2017 takip tarihi itibarıyla davalı yandan 79.253,03 TL alacaklı olduğu, davacı yan alacağının karşılıklı ürün ve prim faturalaşması ile iade faturaları sonucunda oluştuğu anlaşılmakla, ancak davalı şirket ticari defter kayıtlarının incelenmesi ile var ise, taraflar arasındaki cari hesap ve buna dayalı borç/alacak farklılığının değerlendirilmesi gerektiği, sözleşme çerçevesinde hak ediş sisteminin çalışabilmesi için belirlenen kriterlerin yerine gelmiş olması gerektiği önem arz etmekle, sözleşme ekinde, aboneliğin ilk 12 ayında 3 aylık abonelik bedelini ödemeyen veya sistemden ayrılan aboneler için ödenmiş olan tüm hak edişlerin %100 oranda yetkili satıcıdan geri alınacağı yönündeki düzenlemenin açıkça ifade edilmiş olması karşısında, davalı yanın ifade ettiği şekli ile aboneliğin ilk 12 ayında 3 aylık abonelik bedelini ödemeyen veya sistemden ayrılan abonelerden, sonrasında tahsilat yapılıp yapılmadığının, hak edişin iptaline etkisinin bulunmadığı, bu yönü ile davalı itirazlarının yerinde olmadığı değerlendirilmiş olmakla, bu hususta takdirin mahkemeye ait olduğu, diğer yandan, söz konusu primlerin geri çağırılmasına sebebiyet veren iptal ve ödememe durumlarına ilişkin verilerin davacı şirket sisteminde kayıtlı olduğu, bu anlamda hangi aboneliklerin hangi neden ile iptal edildiği ve hangi abonelerin, aboneliğin ilk 12 ayında 3 aylık abonelik bedelini ödemediği yönündeki bildirimlerin davacı yana belgeleri ile bildirilip bildirilmediği, dolayısıyla da davalı şirket hak edişlerinin iptal gerekçelerinin yerinde olup olmadığı hususunun tespit edilmesinin mümkün olmadığı, davacı yanın prim geri çağırma dayanaklarını davalı şirkete bildirmiş ve davalı şirketin bu yönde bir itirazda bulunmamış olması halinde davacı yanın takipteki alacağının, kendi ticari defter kayıtlarına göre yerinde olacağı şeklinde rapor edildiği görülmüştür.
Taraflar arasındaki yetkili satıcılık sözleşmesi kapsamında, davalı şirket defter ve kayıtları üzerinde yerinde inceleme yapılarak,taraflar arasındaki sözleşme ve ticari ilişki kapsamında davacının takip tarihi itibariyle davalıdan alacaklı olup olmadığı, var ise işbu alacakların neden ibaret olduğu ve alacak miktarını gösterir, dosya kapsamına uygun, tarafların iddia ve savunmaları ve itirazlarını karşılar mahiyette rapor alınması hususunda dosya SMMM bilirkişisi …’na tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından 06/05/2021 tarihli düzenlenen raporda; davalı şirketin 2016 yılı ticari defterinin incelemeye sunulmadığı, incelemeye sunulan 2017 yılı ticari defterlerinde açılış onayının usulüne uygun olarak yaptırıldığı ancak herhangi bir kaydın bulunmadığı/ boş olduğunun tespit edildiği, davacının prim iptali/ geri çağırma dayanağı faturaları davalı şirkete bildirmiş ve davalı şirketinde bu yöne ilişkin bir itirazının olmadığı, abonelik iptallerinde uygulanacak prim geri çağırma modeline istinaden, aboneliğin ilk 12 ayında 3 aylık abonelik bedelini ödemeyen veya sistemden ayrılan abonelerden sonradan tahsilat yapılıp yapılmamasının hak edişin iptaline/ geri çağrılmasına bir etkisinin olmayacağı, incelemeye sunulan 2016 yılı faturaları davalının davacı şirkete ve davacı şirketin de davalı şirkete düzenlediği faturalar üzerinden yapılan inceleme neticesinde de 2016 yılı sonu itibariyle davacı şirketin davalı şirketten 81.875,04 TL alacaklı olduğunun rapor edildiği görülmüştür.
DEĞERLENDİRME :Dava; bayilik sözleşmesinden doğan alacağa ilişkin başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir. Dava 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır.
Yapılan yargılama, toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Davacı ile davalı arasında 23.02.2015 tarihinde “Yetkili Satıcılık Sözleşmesi”nin yapıldığı, sözleşmenin konusunun davacı tarafından üretilen ve ileride davacı tarafından sağlanacak olan elektronik, güvenlik ve alarm abonelik, satış, montaj ve hizmet iş ve işlemlerinin yetkili satıcı olan davalı tarafından gerçekleştirilmesinde uygulanacak olan işbirliğinin tespiti ile tarafların hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesinden ibaret olduğunun belirtildiği, sözleşmenin 3. maddesinde yetkili satıcının hak ve yükümlülüklerinin belirlendiği, buna göre yetkili satıcının iş bu sözleşme kapsamında vereceği her türlü hizmete ve üstlendiği her türlü yükümlülüklere ilişkin olarak gerek iş bu sözleşme tarihi itibariyle muaccel olan ve gerekse iş bu sözleşme tarihinden sonra doğacak olan … ve/veya … Grup şirketlerine yönelik her türlü borçlarını …’ye ve /veya … Grup şirketlerine derhal ödemekle yükümlü olduğunu, iş bu borçları ilk talep halinde ilgili alacaklılara derhal ödememesi halinde …’nin iş bu borçları yetkili satıcının … nezdinde bulunan her türlü prim alacağından vb. alacak ve teminatlarından tahsil ve mahsup edebileceğini ve bu kapsamda ilgili alacaklılara …’nin yetkili satıcı adına ödeme yapabileceğini, bu şekilde yapılacak ödemeler nedeniyle …’ye yönelik herhangi bir istirdat, defi, itiraz ve herhangi bir hak ve alacak talebinde bulunamayacağını, bu kapsamda yapılacak ödemelere ilişkin olarak …’yi gayrikabili rücu ve ibra ettiğini kabul ve taahhüt eder” şeklinde düzenlendiği, yine taraflar arasında 01.01.2015 tarihinden geçerli olmak üzere “yetkili abonelik prim sistemi” abonelik iptallerine charge-back (prim geri çağırma )modeli uygulanacağı belirtildiği, davalı taraf davacı tarafından satış yapılan müşterilerden haricen veya icra yoluyla tahsil edilen ödemelerin davalı hesaplarından düşülmediğini, sözleşmeden doğan yasal sorumluluk gereği davacının alacaklarını müşterilerden tahsil etmesi gerektiğini beyan etmiş ise de, taraflar arsında akdedilen yetkili satıcılık sözleşmesinin eki niteliğindeki yetkili satıcı prim modeli incelendiğinde, davalının da aralarında olduğu yetkili satıcıların ürün satış ve hizmet tipine dayalı olarak, davacı şirkete kazandırdıkları aboneler için belirlenen hak ediş kriterleri üzerinden hesaplanan primleri davacı şirkete fatura ettikleri, aboneliklerin iptalinin söz konusu olması halinde ise bu primlerin davacı tarafça geri çağrılarak yetkili satıcılara iade faturası düzenlendiği, sözleşme ekinde aboneliğin ilk 12 ayında 3 aylık abonelik bedelini ödemeyen veya sistemden ayrılan aboneler için ödenmiş olan tüm hak edişlerin %100 oranında yetkili satıcıdan geri alınacağının düzenlendiği, bu nedenle davalının aboneliğin ilk 12 ayında 3 aylık abonelik bedelini ödemeyen veya sistemden ayrılan abonelerden sonrasında tahsilat yapılıp yapılmadığının, hak edişin iptaline etkisinin bulunmadığından bu yöndeki davalı itirazının yerinde görülmediği, dava konusu alacağın bu kapsamda karşılıklı ürün ve prim faturalaşması ile iade faturaları sonucunda oluştuğunun anlaşıldığı, dosyada mevcut davalı ticari defterleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde düzenlenen 06.05.2021 tarihli denetime elverişli ve gerekçeli bilirkişi raporuna göre davacının prim iptali/ geri çağırma dayanağı faturalarını davalı şirkete bildirdiği ve davalı şirketin herhangi bir itirazda bulunmadığı, incelemeye sunulan 2016 yılı faturaları, davalının davacı şirkete ve davacı şirketin de davalı şirkete düzenlediği faturalar üzerinde yapılan inceleme neticesinde 2016 yılı sonu itibariyle davacı şirketin davalı şirketten 81.875,04 TL alacaklı olduğunun rapor edildiği, ancak davacı talebinin 79.253,03 TL olduğu , böylece davacının yetkili satıcılık sözleşmesi kapsamında davalıdan karşılıklı ürün ve prim faturalaşması ile iade faturaları sonucunda 79.253,03 TL alacaklı olduğunu tüm dosya kapsamından ispatladığı, davalının itirazının haksız olduğu anlaşılmakla davacının davasının kabulüne, davalının Torbalı İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına vaki itirazının iptali ile 79.253,03 TL asıl alacağın takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesi için takibin devamına, hüküm altına alınan alacak likit olduğundan %20 oranındaki icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıda yazılı hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi HMK 294/4 mad. gereğince bir ay içinde açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KABULÜNE,
Davalının, Torbalı İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına vaki itirazının iptali ile 79.253,03 TL asıl alacağın takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesi için takibin devamına,
2-Hüküm altına alınan 79.253,03TL alacak üzerinden hesaplanan %20 oranındaki icra inkar tazminatı olan 15.850,60 davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Alınması gereken 5.413,77-TL karar ve ilam harcından davacı tarafça peşin yatırılan 1.199,75- TL’nin mahsubu ile bakiye 4.214,02-TL ‘nin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafça yapılan 31,40-TL başvuru harcı, 1.199,75-TL peşin harç, 4,60- TL vekalet harcı, 2.193,16-TL tebligat, posta gideri, talimat gideri, bilirkişi ücretleri olmak üzere toplam 3.428,91‬-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 11.102,89- TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Taraflarca peşin yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 15/06/2021

Katip …
e -imzalıdır

Hakim …
e -imzalıdır

Bu belge 5070 Sayılı Yasa Hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.