Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/1276
KARAR NO : 2022/269

DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/10/2016
KARAR TARİHİ : 10/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
DAVA : Davacı vekili, dava dilekçesi ve duruşmalarda özetle; müvekkili davacının ısıtma, soğutma, yangın, havalandırma tesisatı işi ile iştigal ettiğini, işi kapsamında … Porselen A.Ş.’nin sulu toprak altı ve üstü tesisat işini üstlendiği, bu iş nedeniyle, üreticisi … Mühendislik A.Ş. ve yetkili satıcısı … A.Ş.’den kullanılmak üzere tesisat boru, toprak altı HDP EF Manşon satın aldığını, müvekkilinin 2015 Ayı Nisan ayı aldığı işi tamamlayarak, … Porselen A.Ş.’ye teslim ettiğini, test aşamasında hatalı olduğunu tespit edilen bir kısım manşonu değiştirdiğini, değişim nedeni ile işi 2015 Mayıs ayında teslim edebildiğini, hattın döşenmesi sonrasında hatalı ayıplı olduğu tespit edilen 10 adet … marka Manşonu 2015 Ayı Nisan sonunda yetkili satıcı … A.Ş.’ye iade eitiğini, zaman içerisinde münferit tarihlerde sistemde arızlar meydana geldiği, bu arızalara ilişkin elektronik posta yazışmaları mevcut olduğunu, telefon görüşmeleri yaptığını, bu süreçte üretici … A.Ş.’nin mühendisinin iş alanında tespitler yaptığını, kullamlan manşonlarda çatlamalar tespit ettiğini, üretim hatasından kaynaklandığı sonucuna vardığını, … A.Ş. firması ile yapılan görüşmeler neticesinde adı geçen firmanın üretim kaynaklı sorunlar nedeni ile doğan tüm masrafları karşılayacağını, sistemdeki diğer sorunlu bölgelerin tespiti onarımını gerçekleştirileceğini taahhüt ettiği, davacının bu çalışmalara üç personeli ile katılması konusunda tarafların mutabık kaldıklarını, … A.Ş.’nin maliyet hesabı için … Uluslararası Ekspertiz/Gözetim ve Sörvey Hizmetleri Lt.d Şti.’den talepte bulunduğu, tüm görüşmelere ve pirişimlere rağmen … A.Ş.’nin taahhütlerini yerine getirmediğini, ayıplı ürün ve imalat hataları nedeni ile … A.Ş.’nin sorumlu olduğunu, yetkili satıcı … A.Ş.’nin de müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu, müvekkilinin yeniden yapmak zorunda kaldığı iş nedeni ile maddi zarara uğradığını, yine bu süre içinde yeni iş alamadığı için yoksun kalınan kâr-beklenen menfaatinin olduğu, tüm bu nedenlerle fazlaya ilişin hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000,00- TL Maddi zararın; 5.000,00-TL Yoksun kalınan kâr-beklenen menfaat bedelinin yargılama gideri ve vekalet ücreti ile birlikte davalıdan tahmiline karar verilmesini dava ve talep ettiği görülmüştür.
Davacı vekili tarafından mahkememize sunulan 01/02/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile dava dilekçesinde talep ettikleri 10.000 TL maddi tazminatı 186.311,35 TL arttırarak 196.311,35-TL’ye yükselterek dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine, 5.000,00-TL Yoksun Kalınan Kâr zararının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine,1.664,75-TL Delil Tespiti Mahkeme gideri ile işbu davadaki yargılama giderleri ve vekalet ücretinin müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacı müvekkile verilmesine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
CEVAP : Davalı … Mühendislik vekili cevap dilekçesi ve duruşmalarda özetle; yetki, görev ve husumet yönünden itirazlarının olduğunu, Ankara Mahkemeleri’nin yetkili olduğunu, davacının 24.11.2014 tarihinden itibaren çeşitli zamanlarda satıcı … A.Ş.’den ürünler almaya başladığı, son olarak 02.05.2015 tarihinde ürün satırı aldığını, ürünleri atmasından sonra kontrol etmediğini, müvekkili şirkete ürünler ile ilgili bir şikayette bulunmadığını, basiretli bir tacir gibi davranmadığını, TTK 23. Maddeye uygun incelemeler sonucu sırasıyla satıcıya dolayısıyla müvekkile herhangi bir ihbarda bulunmadığını, bu nedenle de kanun hükmü gereği alıcı aldığı ürünleri kabul etmiş sayılacağı, müvekkilinin sadece ürünlerin üreticisi olduğunu, montaj işleminin muhatabının müvekkili veyahut diğer davalı olmadığını, davacının kesin kabul ve satın alma işleminden yaklaşık 1 yıl sonra müvekkili şirkete resmi olmayan bir talep ve ürünlerden şikayetçi olunduğunu bildirdiği, bu 1 yıllık süre boyunca ürünleri kullandığını, konu ile ilgili şirket personelinin 15.02.2016 tarihinde arandığını, şirket personelince davacının aldığı ürünlere ait fatura incelemesinde ürünlerin 2014 yılında alındığını, şirket personelince ürünlerin uzun süre kullanıldığı ve ürünler ile ilgili şikayet sürelerinin kaçırıldığını ve bu nedenle yapılabilecek bir şey olmadığı bilgisinin verildiğini, müvekkili şirket veyahut şirket personeli tarafından herhangi bir taahhüt verilmediğini, müvekkili şirketin çalışanı …’nın işin yapıldığı şantiye alanındaki görevinin tespit ve incelemeden ibaret olduğunu, müvekkili şirketin herhangi bir kusurunun olmadığını, davacının muayene ve test işlemini gerçekleştirmesi gerektiğini, akabinde bir ayıp var ise bunu satıcıya bildirmesi gerektiğini, sektör ve ticari muayene usulünün de aynı doğrultuda olduğunu, davacının toprak üstü basınç testini yapması, daha sonra sistemi toprak altına döşemesi gerektiğini, çeşitli ihtimaller göz önüne alındığında davacının kusurlu olduğu ve kendi kusuru ile zararın artmasına sebebiyet verdiğini, müvekkili şirketin ürettiği ürünlerde üretim hatasının söz konusu olmadığını, olsa olsa kullanım hatasından kaynaklanabilecek bir durum söz konusu olduğunu, manşon kaynatıldıktan sonra soğuma zamanı beklenmeli ve bu süre zarfi içerisinde ürünün hareket ettirilmemesi gerektiğini, ürünlerde soğuma süreci beklenmeksizin ürünün sahaya alınması ve kullanılması halinde üründe çatlamaların olmasının muhtemel olacağı, bunun kullanım hatasından kaynaklanabileceği, Bilecik Sulh Hukuk Mahkemesi bilirkişi raporunun kabulünün mümkün olmadığını, ürünler satıldıktan 15 ay sonra yapılan bilirkişi tespitinin kabulünün mümkün olamayacağını, müvekkili şirketin … Uluslararası Ekspertiz Ltd, Şti”ne bir tespit yaptırmadığını, sigorta sözleşmesi kapsamında ihbarda bulunduğunu, açılan davada Türk Borçlar Kanuhu değil Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin uygulanması gerektiğini belirterek, davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin de davacıya tahmiline karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Davalı … Teknik Malzeme vekili cevap dilekçesi ve duruşmalarda özetle; davayı kabul etmediklerini, davacının yoksun kalınan kâr-beklenen menfaat bedelinin ne olduğunu açıklaması gerektiğini, müvekkili şirketin sadece ayıplı olduğu iddia edilen ürünlerin satıcısı olduğunu, diğer davalı şirketten alarak satışını gerçekleştirdiğini, Bilecik Sulh Hukuk Mahkemesi … Değişik İş sayılı tespit dosyası sonucu düzenlenen raporun yeterli bir rapor olmadığını, tespit raporundaki aleyhe hususları kabul etmediklerini, davacının alımı olduğu … marka …. Manşon SDR 11 ürünlerinden 10 adedinin arızalı olması nedeniyle müvekkiline iade edilmesi ile müvekkil şirket satıcının sorumluluğu kapsamında durumu hemen diğer davalı … A.Ş.’ye bildirdiğini, iade edilen ürünlerin yenisi ile değiştirilmesi karşısında, iade ve değişimi yapılması iştenmeyen ürünler bakımından satıcı sıfatı olan müvekkiline yöneltilecek bir kusurunun bulunmaması gerektiğini, davacının ayıp iddiasında bulunduğu ürün teknik bir malzeme olduğu için bu ürünün kullanımından önce yaşlandırma testi, hidrostatik testi gibi testlere tabi tutulması gerektiği, ürünlerin kullanımında kullanıcı hatasının olup olmadığının irdelenmesi gerektiği, bu hususlarda davacı tarafından yaptırılan Bilecik Sulh Hukuk Mahkemesi … Değişik İş dosyası raporunun yetersiz, teknik verilerden uzak bir rapor olduğunu, izah edilen nedenlerle müvekkiline kusur sorumluluğunun bulunmadığından davanın reddi ve yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
DELİLLER :Davacı iddiasını ispata yönelik olarak; telefon kayıtları, e postalar, tespit dosyası, fatura ve sevk irsaliyeleri, masraflara, konaklamaya ve yemeğe ilişkin faturalar, SGK kayıtları, dava dışı iş sahibi … Porselen A.Ş Bilecik üretim fabrikasının ziyaretçi kapı giriş çıkış kayıtları, … Uluslararası Ekspertiz gözetim ve Sörvey Hizmetleri Ltd. Şirketi çalışanının iş sahasını ziyaretine ilişkin fabrika ziyaretçi giriş -çıkış kayıtları ve iş sahasında yapılan tespit, hatalı 10 adet ürünün davalı … A.Ş’ye iade edildiğine dair yazılı belge, dava dışı iş sahibi … Porselen A.Ş tarafından düzenlenen 17.08.2016 tarihli işin yeniden yapılması talebini içeriri yazılı belge, davalı … Mühendislik A.Ş kontrol şefi …’nın iş alanını 11.08.2016 tarihinde tekrar ziyaret ettiğine dair foto,, davacı tarafça 17.08.2016 tarihinden sonra işin yeniden yapılması için yapmış olduğu masrafları gösterir belge ve irsaliye faturaları, foto ve görüntüler, bilirkişi ve tanık deliline dayandığı görülmüştür.
Davalı … Mühendislik savunmasını ve iddialarını ispat yönünde; davalı … mühendisliğe ait ürünleri TSE belgeleri, tanık, bilirkişi ve keşif delillerine dayandığı görülmüştür.
Davalı … Teknik vekili savunmasını ve iddialarını ispat yönünde; faturalar, keşif, bilirkişi delillerine dayandığı görülmüştür.
Bilecik Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Değişik İş sayılı Dosyası incelendiğinde; davacının 22.08.2016 tarihli dilekçesinde, … Porselen A.Ş.’nin fabrika alanında sulu yangın söndürme sistem hattında 2015 yılında işin tamamlanmasının ardından lokal bölgelerde kaçak-patlamaların olduğunu, yapılan onarımlardan sonrada farklı alanlarda yeni patlamaların ve basınç düşmelerinin gerçekleştiğini, patlamaların genelde manşonlardan kaynaklı olduğu ve tüm sistemin yenilenmesi gerektiğini beyan ederek bilirkişiden dava konusu işin yapıldığı … porselen A.Ş.’nin fabrika alanında sulu söndürme sistem hattında kullanılan boruların kusurlu malzeme olup-olmadığı ve meydana gelen lokal sızıntılar nedeniyle bütün işin yenilenmesinin zorluk-öneminin tespitinin yapılması talep ettiği,Mahkeme tarafından 24.08.2016 tarihinde İnşaat Mühendisi,Makine Mühendisi ve fen bilirkişi marifetiyle keşif yapıldığı, makina mühendisi ve inşaat mühendisi tarafından düzenlenen 08.09.2016 tarihli bilirkişi raporunda özetle, … Porselen A.Ş ‘nin fabrika alanında sulu yangın söndürme sistem hattında kullanılan boruların, üretim kaynaklı bir hata nedeniyle kusurlu olduğu ve yapılan tüm hatlarda manşonların yeniden farklı bir ürünle değiştirildiği ve değiştirileceğinin görüldüğü, hattın uzunluğu göz önüne alındığında, beton kırımı, makine ve el ile kazım işlerinin ortaya çıkacağı, bu durumun işçilik maliyet ve hattın kullanılmama açısından olumsuz durum meydana getirdiği rapor edilmiştir.
Taraf tanıkları dinlenmiştir.
Davacı Tanığı Tanık … Beyanında; “Ben … porselen firmasında güvenlik ve idari işler şefiyim, 2015 yılı Nisan ayında davacı … tarafından bizim firmamızın yangın söndürme tesisatı yapıldı, buna ilişkin gerekli hatlar çekildi, ancak 2015 yılı Ağustos ayında bu yangın söndürme hatlarında arızalar meydana geldi, şöyle ki; su kaçakları oluştu, su kaçakları oluşunca da basınçlar düştüğünden devreye girmedi, biz bu durumu …’a bildirdik, bana adını söylemiş olduğunuz … Mühendislik ve … Teknik Malzeme Şirketi ile bizim daha evvel hiçbir ticari bağımız olmadı, ancak biz oluşan arızayı …’a bildirdikten sonra 2016 yılı Ağustos ayında … Mühendislikten …isimli kalite kontrol şefi olduğunu beyan eden kişi bizim firmamıza geldi, yetkililer ile görüştü, yapılan görüşmeler sırasında ben de hazır bulunmuştum, o konuşmalar sırasında oluşan arızaların kendileri tarafından üretilen ürünlerden kaynaklandığını, daha evvel Erzurum veya Erzincan taraflarında da bu türden yapılan işlerde yine kendileri tarafından üretilen malzemelerden kaynaklı sıkıntı yaşandığını ve bunun kendileri tarafından giderileceğini söyledi, ancak arızaları 2016 yılı Ağustos ayında … giderdi, hattı tekrar açtılar, tüm su kaçıran maşonları tekrardan değiştirdiler, kendilerine ne kadar bedele mal olduğunu bilmiyorum, biz bir daha … Mühendislik Firmasından yetkililer görmedik ve … firması tarafından arıza giderildikten sonra bir daha yangın söndürme hattında herhangi bir arızayla karşılaşmadık” şeklinde beyanda bulunulduğu görülmüştür.
Davacı Tanığı Tanık …; “Ben … Porselen Firmasında makine mühendisi olarak çalışmaktayım, mekanik bakım müdürüyüm, 2015 yılında bizim firmamızda 6.000,000,00 -7.000,000,00 milyonluk bir yatırım yapıldı ve bu yatırım kapsamında yapılan işleren biri de yangın söndürme hattı döşetmekti, yangın söndürme hattı ise davacı …’a yaptırıldı ancak bir süre sonra döşenen hatta yeraltında patlamalar oluştu, basınç düştüğü için biz bunu anlıyorduk, defalarca … Firmasına bunu bildirdik, … her defasında gelip patlayan yerlerde kazılar yaptı, tamiratlar yaptı, ancak patlayan yerler her serferinde tekrarlıyordu, her çağırdığımızda defalarca tamiratlar tekrarlandı, ancak neticede bu işin bu şekilde olmayacağı anlaşılınca 2016 yılı Ağustos ayında hem … hem de kullanılan malzemelerin üreticisi olan … Mühendislik Firmasından yetkili olduğunu beyan eden …firmamıza geldiler, gerekli görüşmeler yapıldı, o görüşmeler sırasında …yaşanan arızaların kendileri tarafından üretilen malzemelerin üretim hatasından kaynaklandığını ve gerekli tamiratların kendileri tarafından yaptırılacağını söyledi, sonrasında ise yine … Mühendislik Firmasindan fabrika müdürü olduğunu be y an eden …isimli şahıs geldi, ürettikleri malzemenin sigortalı olduğunu, kendi ceplerinden bir şey çıkmayacağını ve tamiratların kendileri tarafından yaptırılacağını söyledi, ancak aradan zaman geçmesine rağmen hiçbir tamirat yaptırılmayınca biz de durumu …’a bildirdik, … geldi, … tarafından bütün yangın söndürme hattı yenilendi, boruların bir kısmı değiştirildi, ekleme yerlerindeki maşon diye tabir edilen malzemelerin ise tamamı değiştirildi, bir daha yangın söndürme hattında herhangi bir sorunla karşılaşmadık” şeklinde beyanda bulunduğu görülmüştür.
Davacı Tanığı Tanık Hüseyin Yılmaz; “Ben … porselen firmasında yardımcı işletmeler grup müdürüyüm bizim firmamızda 2014 yılında alınan bir karar ile 2015 yılı bahar aylarında yangın söndürme hattı döşendi, bu hatıt … firması döşedi, ancak sabit bir periyod olmadan sık sık arızalar meydana geldi, bu arızaları biz …’a bildirdik , … arızaları giderdi, ancak … arızaları giderdikçe gerek aynı yerlerde, gerekse de farklı yerlerde arızalar tekrarlandı, yeraltında patlamalar meydana gelmekte ve yeraltına sızıntılar olmaktaydı, biz bunu depodaki suyun eksilmesi ve yüzeydeki su parlamasından anlamaktaydık, ben o dönem yurt dışındaydım ancak edindiğim bilgiye göre … mühendislik firmasından yetkililer de gelip görüşmüşler, ancak neticede ise hattın tamamına yakınını yenilemek kaydıyla arızaları … firması giderdi, hatırladığım kadarıyla borular değiştirilmedi, ancak borular arasındaki eklem yerleri olan maşon diye tabir edilen malzemeler değiştirildi, aynı zamanda borular yer altından geçtiği için ve boruların bir kısmına ulaşmak için betonu kırmak gerektiğinden boru içine boru döşenerek de birtakım arızalar giderildi” şeklinde beyanda bulunulduğu görülmüştür.
Davalı … Mühendislik Tanığı Tanık … Beyanında; “Davalı Teka Mühendislik … AŞ de 26 yıldır usta başı olarak çalışıyorum. Şirketimiz doğalgaz ve içme suyu boru ek parçası üretimi yapmaktadır. Diğer davalı şirket bizim ürettiğimiz ürünlerin İzmir de satışını yapan bir firmadır. Davacı bizim ürünlerimizi davalı … … AŞ den satın alarak Kütahya da bulunan … Porselen firmasının yangın hatlarında kullanmış. 1,5 sene sonra hatlarda kaçak olduğu yönünde bir şikayet bize ulaştı. Ben de hasar oluşan kısımlardan bir kesit alınarak gönderilmesini istedim. Amacım sıkıntının borulardan mı yoksa bizim ürettiğimiz ek parçalarından mı kaynaklandığını tespit etmekti. Gerekli testleri yaptım. Basınç kontrolleri ve testleri yapılmadan boruların döşendiğini, sonradan da gereğinden fazla basınç uygulandığını tespit ettim. Bunu bir rapor halinde davacıya gönderdim. Netice olarak şunu söyleyebilirim. Bizim ürünlerimizde herhangi bir hata yoktur. Borularda da yoktur. Hatalı uygulama nedeniyle bu kaçaklar meydana gelmiştir. Borulara kapasitesinin üzerinde basınç uygulandığı için kaçaklar oluşmuştur.” şeklinde beyanda bulunduğu görülmüştür.
Davalı … Mühendislik Tanığı Tanık …Beyanında; “Davalı şirkette 2006 yılından bu yana üretim mühendisi olarak görev yapıyorum. Şu an üretim müdürüyüm. Doğalgaz ve içme suyu boru ek parçası üretimi yapıyoruz. Davalı ürettiğimiz ürünleri İzmir deki bir firmadan satın alıp Kütahya da … Porselen firmasının fabrikasında yangın hatlarında kullanmış. Montaj sırasında tarafımızca üretilen ürünler yanlış uygulanmış. Bunun neticesi olarak da yangın hatlarında su kaçakları oluşmuş. Yangın hatlarında başka bir firmanın boruları ve bizim ek parçalarımız kullanılmış. Uygulama sırasında ek parçalara elektrik verilip soğuyuncaya kadar hareketsiz bir şekilde kalması gerekmektedir. Fakat davacı taraf uygulama yaparken ek parçalara elektriği verip direk olarak hatlara yerleştirmiştir. Bekleme sürelerine riayet etmemiştir. Bu durumu şikayet üzerine (yangın hatları döşendikten 2 yıl sonra) fabrikaya gittiğimde tespit ettim. Normal uygulamanın şu şekilde olması gerekir. Siz kaynağı yaptıktan sonra bir gün süreyle soğumasını beklersiniz. Daha sonra borular suyla doldurulup basınçlandırılır. Kaçak yoksa toprak altına gömülür. Fakat somut olayda soğutma işlemi beklenmeden ve basınç testi yapılmadan yangın hatları döşendiği için bu sorun çıkmış olabilir. Ayrıca bu kaçak sorunu hatlarda kullanılan borulardan da kaynaklanmış olabilir. Şunu da belirtmek isterim ki, biz ürünleri uygulanacak basınca göre üretiyoruz. Davacı yanın basınç testi sırasında borulara ne kadar basınç uyguladığına dair herhangi bir kayıt ve bilgileri yoktur. Yüksek basınç verilmesi nedeniyle de kaçak sorunu meydana gelmiş olabilir. Ürün kapasitesi üzerinde basınçlandırılmış olabilir. Çalıştığım firma 90 ülkeye ihracat yapan köklü bir firmadır. Ürünlerimizle ilgili bugüne kadar hiçbir şikayet gelmemiştir. Davacı da 10 yıldır bizim ürünlemizi kullanan bir firmadır. Davalık olayda muhtemeldir ki uygulama hatası yapılmıştır.” şeklinde beyanda bulunduğu görülmüştür.
Tarafların dosyaya celbini talep ettiği belge ve kayıtların dosyaya teminine müteakiben, davacı tarafın hazır edeceği malzeme üzerinde gerektiğinde labratuar ortamında inceleme yapılarak tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda dosya kapsamına uygun denetime elverişli rapor aldırılması için dava dosyası Kimya Yüksek Mühendisi Bilirkişi …, İnşaat Mühendisi … ve Hukukçu Bilirkişi …’a tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından yapılan inceleme sonucunda dosyaya sunulan 13/11/2017 tarihli raporda; davacı tarafından dava dışı … Porselen A.Ş.’ye ait işyerinde sulu toprak altı ve üstü tesisat işinde kullanılan ve davalı … Mühendislik A.Ş.’ye ait manşonlarda üretim hatasının söz konusu olduğu, ürünlerin ilk etapta değiştirilen 10 adetinin açık ayıp kabul edilebileceği, sonradan değiştirilen bir kısım manşonların da açık ayıp içerdiği, geri kalan manşonların ise kullanımdan bir süre sonra parçalanmış olması, işi veren firmanın talebi üzerine başka bir markanın manşonlar ile tamirat yapıldığında sorun kalmadığı anlaşıldığından gizli ayıp niteliğinde olduğu, öncelikle problemli manşonları üreten … Mühendis A.Ş.’nin ve satıcı … A.Ş.’nin sorumlu ve kusurlu olduğu, basınç testini yapmayan ve 10,5 bar işletme basıncıyla 1328 metrelik imalatı teslim eden davacı firmanın kusurlu olduğu, davacı tarafından 10 adet açık ayıp içeren manşonların test edilmeden üzerinin kapatılması nedeni (Nisan-Mayıs 2015 dönemi yapılar masraflar) ile ortaya çıkan masraflardan dolayı kusurunun bulunduğu, bu hususta davalılara kusur izafe edilemeyeceği, diğer dönem aralıklarında yapılan işlemler nedeni ile muhtemel açık ayıp içeren manşonların tespitini yapmayarak sistemin üzerine kapatan davacının, yine üretim hatası nedeni ile gizli ayıp taşıyan manşonları üreten ve satan davalıların kusurlu olduğu, süresi içinde açık ayıpların tespit edilmeyerek üstünün kapatılması ve gizli ayıplar nedeni ile davacının ve davalıların maddi zararın oluşmasında; davacı uygulayıcı … Müt. Firmasının işverenine test etmeden işi teslim etmesinden dolayı sorumluluğunun bulunduğundan, uygulamadan kaynaklı %45 oranında kusurlu olabileceği, üretici firma … Mühendislik San. Ve Tic. A.Ş.’nin de teslim ettiği manşonlarda her ne kadar değiştirim yapılmış ise de, önceden çıkan açık ayıplar ve/veya kısmi test sonradan çıkan manşonların olması kırık/ayrılma-patlama (10,5 bar su basıncına dayanamama) gibi gizli ayıpların olması sebebiyle de üretimden kaynaklı %45 (yüzdekirkbeş) oranında kusurlu olabileceği, malı üreticiden alıp davacıya (tüketiciye) teslim aşamasında, test işlemlerini yapmaması sebebiyle davalı … Teknik Malizeme San ve Tic A.Ş.’nin açık ayıplardan sorumluluğunun bulunması sebebiyle tedarikten kaynaklı %10 (yüzdeon) oranında kusurlu olabileceği şeklinde rapor edildiği görülmüştür.
Taraf vekillerinin rapora itirazları doğrultusunda ek rapor tanzimi hususunda dosya bilirkişi heyetine tevdii edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından yapılan inceleme neticesinde dosyaya sunulan 08/03/2018 tarihli ek raporda; dava konusu ürünler, (EF Manşon)’lar üzerinde akredite laboratuvar marifeti ile inceleme yapılması gerektiği, ürünler mahkemeye sunulduktan sonra ürünlerle ilgili test ücreti hesap edilip yatırılarak rapor aldırılması gerektiği, ayrıca bu hususta davacı vekili tarafından söz konusu ürünler üzerinden aldırıldığı beyan edilen PETKİM Akredite Laboratuvar test sonuçlarına dair raporun da incelenmek üzere celbi gerektiği, taraf itirazlarını değerlendirecek bir raporun ancak bu eksiklikler giderildikten sonra tanzim edilebileceği şeklinde ön rapor hazırlandığı, davacı vekilince eksikliklerin ikmaline müteakiben bilirkişi heyeti tarafından dosyaya sunulan 25/07/2018 tarihli ek raporda; 1)ürünlerin üretiminde kesinlikle kullanılmaması gereken ikinci bir polimeri de kullanan … Mühendislik San ve Tic A.Ş. firmasının garanti ettiği PE 100 standartlarını karşılamadığı için %80 (yüzdeseksen) oranında kusurlu olduğu, 2)malı üreticiden alıp davacıya teslim aşamasında test işlemlerini yapmaması sebebiyle, davalı … Teknik Malzeme San ve Tic A.Ş.’nin açık ayıplardan sorumluluğunun bulunması sebebiyle tedarikten kaynaklı %10 (yüzdeon) oranında kusurlu olduğu, 3) Davacı Uygulayıcı, … Müteahhitlik firmasının her ne kadar PE 100 standartlarını karşılamayan manşonların ne zaman problem çıkaracağını bilmek mümkün olmamasına rağmen, işverenine test etmeden işi teslim etmesinden dolayı sorumluluğu bulunduğundan uygulamadan kaynaklı %10 (yüzdeon) oranında kusurlu olduğu yönünde (analiz sonuçları ve bu sonuçlara göre malzemenin PE 100 standartlarını karşılamadığı dikkate alınarak) kanaat oluşmuştur şeklinde rapor edildiği görülmüştür.
Tarafların ticari defter ve kayıtlarının bulunduğu adresi bildirmesine müteakiben, taraf vekillerinin itirazları da dikkate alınarak, bilirkişi heyetine SMMM bilirkişisi …’in eklenerek, dosyanın bilirkişi heyetine tevdii ile davacı şirket ve davalı … Ltd. Şti defter ve kayıtları üzerinde yerinde inceleme yapılarak, tarafların itirazlarını karşılar mahiyette ve varsa davacının oluşan zararı ile yoksun kaldığı kar miktarını gösterir rapor hazırlanması istenilmiş, bilirkişi heyetinde bulunan Y. Kimya Mühendisi …, İnşaat Mühendisi …, Hukukçu Bilirkişi … ve SMMM Bilirkişi … tarafından hazırlanan 25/11/2019 tarihli ek raporda; oluşan ayıplardan dolayı önceki raporla taraflara verilen kusur oranları dikkate alınarak: a)Defter belgelerine göre yapılan denetlenmiş harcama bedeline göre: Yukarıdaki denetlenmiş harcamalar dikkate alındığında: 195.413,42TL ayıp giderim bedeline göre, tarafların kusur oranlarına göre sorumluluk miktarları: 1) Ürünlerin üretiminde kesinlikle kullanılmaması gereken ikinci bir polimeri de kullanan … firmasının garanti ettiği PE 100 standartlarını karşılamadığı için % 80 (yüzde seksen) oranında kusurlu olduğundan: 195.413,42TL*%80=156.330,74TL, 2) Malı Üreticiden alıp, Davacıya (tüketiciye) teslim aşamasında, test işlemlerini yapmaması sebebiyle, Davalı … Teknik Malzeme San ve Tic A.Ş.’NİN, açık ayıplardan sorumluluğunun bulunması sebebiyle TEDARİKTEN KAYNAKLI %10 (yüzdeon)oranındakusurlu olduğundan: 195.413,42TL*%10=19.541,34TL 3) Davacı Uygulayıcı, … MÜTEAHHİTLİK FİRMASININ, her ne kadar PE 100 standartlarını karşılamayan manşonların ne zaman problem çıkaracağını bilmek mümkün olmamasına rağmen, İşverenine test etmeden işi teslim etmesinden dolayı sorumluluğu bulunduğundan UYGULAMADAN KAYNAKLI % 10 (yüzde on) oranında kusurlu olduğundan: 195.413,42TL*%10=19.541,34TL miktarında olabileceği diğer bir alternatife göre: b)Tespit raporu esas alınarak takribi ayıp giderim bedeline göre: Taraflardan: Yukarıdaki tespit raporu dikkate alınarak, hazırlanan 2016 dava yılına göre keşif miktarına göre, 102.875,00TL ayıp giderim bedelinin, tarafların kusur oranlarına göre sorumluluk miktarları: 1) Ürünlerin üretiminde kesinlikle kullanılmaması gereken ikinci bir polimeri de kullanan … firmasının garanti ettiği PE 100 standartlarını karşılamadığı için % 80 (yüzde seksen) oranında kusurlu olduğundan: 102.875,00TL*%80=82.300,00TL, 2) Malı Üreticiden alıp, Davacıya (tüketiciye) teslim aşamasında, test işlemlerini yapmaması sebebiyle, Davalı … Teknik Malzeme San ve Tic A.Ş.’NİN, açık ayıplardan sorumluluğunun bulunması sebebiyle TEDARİKTEN KAYNAKLI % 10 (yüzde on) oranında kusurlu olduğundan: 102.875,00TL*%10=10.287,50TL 3) Davacı Uygulayıcı, … MÜTEAHHİTLİK FİRMASININ, her ne kadar PE 100 standartlarını karşılamayan manşonların ne zaman problem çıkaracağını bilmek mümkün olmamasına rağmen, İşverenine test etmeden işi teslim etmesinden dolayı sorumluluğu bulunduğundan UYGULAMADAN KAYNAKLI % 10 (yüzde on) oranında kusurlu olduğundan: 102.875,00TL*%10=10.287,50TL miktarında olabileceği şeklinde rapor edildiği görülmüştür.
Taraf vekillerinin itirazına binaen, uyuşmazlığın çözümü özel ve teknik bilgi gerektirdiğinden, davalı … Mühendislik San. Ve Tic. A.Ş.nin üreticisi davalı … Teknik Malzeme San.ve Tic.A.Ş. Yetkili bayi ve satıcı olduğu ve davacı tarafından davalıdan satın alınıp da dava dışı … Porselen A.Ş.nin Bilecik Organize Sanayi Bölgesinde bulunan fabrikanın inşaatında kulanılan “tesisat boru ve toprak altı MDP boru ER Manşon” ürününün ayıplı olup olmadığı, var ise bu ayıbın gizli ayıp niteliğinde olup olmadığı, ayıbın süresinde davalılara bildirilip bildirilmediği, ayıbın giderilip giderilemediği, var ise ayıptan dolayı davacının oluşan maddi zarardan yoksun kaldığı karın miktarı ile bu zarardan davalıların sorumlu olup olmadığı ile sorumlu iseler sorumlu oldukları miktarı gösterir önceki raporlar ve taraf vekillerinin itirazları da dikkate alınarak rapor tanzimi hususunda dosya konusunda uzman SMMM bilirkişisi Gülşen Özel nitelikli hesap uzmanı Dr ……Makine Mühendisi İbrahim Kurşun, Kimya Mühendisi ….. ve İnşaat Mühendisi …….. tevdii edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından dosyaya sunulan 15/01/2021 tarihli raporda; • Ticari Satıma Konu Davacı’nın …’ın alıcı ve Davalı …’nın üretici ve davalı …’nın satıcı sıfatıyla tarafı oldukları ürünlerin ayıplı oldukları; •Ayıbın niteliğinin gizli ayıp niteliğinde olduğu; •Ayıba ürünün hammaddesinde Polietilen ve Polipropilen kullanılmasının sebep olduğu ve Davalı Alıcının olağan incelemesi neticesinde ayıbın tespit edilemeyeceği ve ürünlerin gizli ayıplı olduğu Sayın Mahkeme tarafından kabul edilmesi halinde TBK 223 hükmünün uygulama alanı bulabileceği; •Heyetimiz teknik incelemesi neticesinde ulaşılan sonuç ve kanaatin Sayın Mahkeme tarafından da benimsenmesi halinde Davacı …’ın Davalılardan 197.976,1TL alacaklı olduğu şeklinde rapor edildiği görülmüştür.
DEĞERLENDİRME :Dava; ayıplı ürün satışından kaynaklı maddi zarar ile yoksun kalınan kar bedelinin tazmini istemine ilişkindir.
Yapılan yargılama, toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Tacir olan davacı …’ın (Harput Mekanik Taahhüt İşleri) dava dışı … Porselen A.Ş.nin 2. Organize San. Böl. … Köyü Mevkii Bilecik adresindeki üretim fabrikasının, sulu yangın söndürme sistemlerinin toprak altı ve toprak üstü tesisat işini üstlendiği ve bu iş nedeniyle tüm hatta kullanılmak üzere; üreticisi davalı … Mühendislik San ve Tic A.Ş. ve yetkili satıcısı/bayii davalı … Teknik Malzeme San ve Tic. A.Ş. ‘den tesisat boru ve toprak altı HDP Boru EF Manşon satın aldığı,
Davacı … (Harput Mekanik Taahhüt İşleri) tarafından söz konusu işin 2015 Nisan ayı içerisinde tamamlandığı, iş sahibi dava dışı … Porselen A.Ş. ne teslim edildiği, yangın hattının döşenmesi sırasında test aşamasında hatalı/ayıplı olduğu tespit edilen 10 adet 160 HDPE EF SDR11 Manşon (… marka) Nisan 2015 sonunda yetkili satıcı … Tek. Mal. San. Tic A.Ş.’ye belge karşılığında iade edilmiş olduğu ,
Dava dışı … Porselen A.Ş. tarafından iş bitimini takiben münferit tarihlerde yangın hattı sistemdeki arızaların (su kaçakları – su basıncının düşmesi) davacı tarafa ihbar edildiği, davacı tarafından arızalara müdahale edildiği ancak müdahalelere rağmen yangın su hattındaki kaçakların devam ettiği , davacı tarafça dava dışı … Porselen A.Ş. Fabrika sahasındaki yangın söndürme sistemine ait hatta yaşanan tekrarlı arızaların lokal onarımlarla giderilmediği ve davacının hattın tamamı için tümüyle onarım ve yenileme yaptığı, bu kapsamda 1.179,81 m3 makinalı kazı, 140,80 m3 el kazası, 217,35 m2 çelik hasarlı beton kırımı ve 377,00 m2 parke sökümü yapılarak hattın dökümü sonrası dolgu, parke ve beton imalatları yapıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce 08.03.2018 ve 25.07.2018 tarihli ön rapor ve ek raporu hazırlayan bilirkişi heyetine teslim edilen ve Ege Üniversitesi Rektörlüğü Merkezi Araştırma Test Analiz Labaratuvarına analize verilen manşon örnekleri üzerinde yapılan inceleme ve bu incelemeyi esas alan 15.01.2021 tarihli bilirkişi raporunun teknik ve bilimsel açıdan yeterli ve hüküm kurmaya elverişli tespitleri içerdiğinden hükme esas alındığı, sözkonusu rapora göre ayıbın kaynağının malzeme hammaddesinde Polietilen ve Polipropilen yer almasından kaynaklandığı ve 16 basınca dayanması gereken ürünlerin 11 bar basınca dayanmadığı tespit edildiği, sözkonusu ürünlerin gizli ayıplı olduğu, davacı tarafından yapılan yeniden onarım ve yenileme nedeniyle yapılan masrafların ortalama piyasa rayiçleri ile uyumlu olduğu, ancak dosyaya sunulan 8.994,50 TL konaklama faturasının davacının çalışanlarına ait olup olmadığı tespit edilemediğinden zarar hesaplamasına dahil edilmediği, davacının yeniden yapım imalat giderlerinin KDV hariç 182.757,73 TL olduğu, davacının faturalardaki KDV tutarlarını indirim konusu yapması nedeniyle zarar tutarına dahil edilmediği, 13.553,61 TL işçilik giderleri dahil edildiğinde davacının uğradığı zararın 196.311,35 TL olduğunun tespit edildiği, davacının gelir ve karlılık durumu yönünden yapılan incelemelerde davaya konu işin yapılması nedeniyle direkt bağlantılı olarak kar kaybı yaşamadığı, Bilecik Sulh Hukuk Mahkemesi … D.İş Dosyasında 1.664.75TL yargılama gideri yaptığının belirtildiği görülmüştür.

Somut olayda davalı … Mühendislik San ve Tic A.Ş. üretici, davalı … Teknik Malzeme San ve Tic. A.Ş. ise yetkili satıcı/bayii olduğu, davalı üretici … Mühendislik San ve Tic A.Ş. tarafından davacının arızalı olduğunu belirttiği 10 adet manşon ürün yerine davacıya yeni ürün verildiği, davalı üreticinin kurumsal firma olarak ürünlerde ayıp olduğunun süresinde bildirildiğinde ürünlerin derhal değiştirdiğini, bu kapsamda davacının iade taleplerinin davalı üretici tarafından karşılandığını belirttiği, bu kapsamda davalı üreticinin garantör sıfatının bulunduğunun anlaşıldığı, davacının davalı … Teknik Malzeme San ve Tic. A.Ş’den satın aldığı üreticisi davalı … Mühendislik San. ve Tic A.Ş. olan dava konusu tesisat boru ve toprak altı HDP Boru EF manşonların üretim kaynaklı ayıplı olduğu, ayıbın davacı alıcı tarafından mutad bir inceleme ile tespit edilmesinin mümkün olmadığı, davacı alıcıdan ticari satım kapsamında ve TTK m. 23/ son hükmü uyarınca “kapsamlı bir muayene (inceleme) beklenmemekte; ondan sadece, satılan şeyin seçiminde ve gözden geçirilmesinde mutad olağan özenin gösterilmesinin beklendiği, satılan, alıcının sahip olmadığı bir mesleki bilgiyi veya uzmanlığı gerektiriyorsa bile, alıcı, bunu bir üçüncü kişiye muayene ettirmek zorunda olmadığı, TTK.md.23/son yer alan “inceleme” kavramını, “mutad (olağan) inceleme”olduğu, bu muayenenin tarzı ve kapsamının “satılanın niteliğine”, “bu tür şeylerin alınıp satıldığı çevredeki mutad ticari uygulamaya” ve “alıcının (tacirin) tecrübesine” göre, belirlendiği böylelikle alıcı, mutad (olağan) muayene sonucunda meydana çıkacak ayıpları araştırmak zorunda olduğu, alıcının, mutad muayene ile anlaşılamayan gizli ayıpları araştırma zorunluluğunun bulunmadığından dava dosyasında yer alan 13.11.2017 tarihli kök bilirkişi raporunda, 25.07.2018 tarihli ek raporda; 25.11.2019 tarihli kök raparda davacı alıcıya “test yapmadığından bahisle kusur izafe edilmesine ilişkin görüşlere itibar edilmemiş, TBK 227 maddesine göre, satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme, aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme ve imkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme seçimlik haklarına sahiptir. Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabileceği, alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkının saklı olduğunun düzenlendiği, davaya konu ürünlerdeki ayıbın malzeme kaynaklı olduğu, üretimde hammadde olarak Polietilen ve Polipropilen kullanılması neticesinde beklenen dayanıklılığa sahip olmadığı ve gizli ayıplı olduğu, ayıp ihbarının süresinde yapıldığı davalı … Teknik Malzeme San. Ve Tic. A.Ş ‘nin satıcı sıfatıyla, davalı üretici … Mühendislik San. ve Tic. A.Ş.’nin ise garanti veren olarak satılanın ayıbından sorumlu oldukları, davacının davadışı … AŞ tesislerinde kullandığı ve Davalı Üretici … tarafından üretilen davalı Satıcı … tarafında satılan malzemelerde üretim kaynaklı ayıplar nedeniyle uğradığı maddi kayıpları BK 227.maddeye göre talep edebileceği, bu kapsamda yapılan inceleme neticesinde düzenlenen 15.01.2021 tarihli bilirkişi raporuna göre, davacının davaya konu işin yapılması nedeniyle direkt bağlantılı olarak kar kaybı yaşamadığı , davacının dava dışı … fabrikasında işi tekrar yapması nedeniyle uğradığı maddi zarar toplamının 196.311,35 TL olduğu, davacının 01.02.2021 tarihli ıslah dilekçesi ile belirsiz alacak davası olarak açtığı maddi zarara ilişkin talebini 196.311,35 TL’ye yükselttiği, her ne kadar davalılar ıslaha karşı zamaşımı definde bulunmuş iseler de, davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığından TTK’nın 23/1-c maddesi yollamasıyla 6098 sayılı TBK’nın 231/1 maddesi gereğince 2 yıl zamanaşımı zamanaşımı süresinden faydalanamayacakları kanaatine varılarak zamanaşımı savunmaları yerinde görülmemiş ve davacının davasının kısmen kabulü ile, 196.311,35 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının yoksun kalınan kar bedeline ilişkin istemini ispatlayamadığından reddine karar verilmiş, davacının Bilecik Sulh Hukuk Mahkemesi … D.İş Dosya yaptığı 1.664.75TL masrafın yargılama giderleri kısmında değerlendirilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi HMK 294/4 mad. gereğince bir ay içinde açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ ile,
196.311,35 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının yoksun kalınan kar bedeline ilişkin isteminin reddine,
2-Tespit giderlerinin yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine,
3-Alınması gereken 13.410,02-TL karar ve ilam harcından davacı tarafça peşin olarak yatırılan 284,48-TL peşin harç, 3.182,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 3.466,48 TL harcın mahsup edilerek bakiye 9.943,54-TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNE’ye gelir kaydına,
4- Dava kısmen kabul edildiğinden davacı tarafın yaptığı 4,30 TL vekalet suret harcı, 8.203,10-TL tebligat, posta gideri ve bilirkişi ücreti, 578,20 TL Ege Üni. Rapor ücreti, 1.664,75 TL tespit giderleri olmak üzere toplam 10.450,35 TL yargılama giderinden davanın kabul oranı nazara alınarak 10.190,13 TL yargılama gideri ile davacı tarafın karşıladığı 29,20-TL başvurma harcı, 3.466,48 TL peşin ve ıslahla tamamlanan harç olmak üzere toplam 13.685,81 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı taraflara verilmesine, davacı tarafın fazladan yaptığı yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına.
5-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 22.191,79-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 5.000,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara eşit olarak verilmesine,
7-Davacı tarafça peşin yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 10/03/2022

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza