Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/167 Esas
KARAR NO : 2023/616
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 24/02/2023
KARAR TARİHİ : 13/07/2023
Yukarıda tarafları yazılı davanın mahkememizde yapılan yargılaması sonunda dava dosyası ve ekleri incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirketin yetkili hamili olduğu açık bilgileri bulunan çekler olan … Bankası … Şubesi’nin, … numaralı, keşidecisi … olan 30/08/2023 keşide tarihli 45.000,00 TL tutarlı çek ve … Bankası … Şubesi’nin, … numaralı, keşidecisi … olan 30/09/2023 keşide tarihli 80.000,00 TL tutarlı olan toplam 2 adet çeki kaybetmiş olduklarını, davacı şirket yetkilisinin 11/02/2023 tarihinde Kemeraltı Çarşısına işlerini halletmek için gittiğini, ancak davacı şirket yetkilisinin, Kemeraltına gitmeden önce cebinde bulunan açık bilgileri bulunan çeklerin daha sonrasında işyerine döndüğünde cebinde olmadığını fark etmiş olduğunu, davacı şirket yetkilisi, daha sonrasında Kemeraltında dolaştığı yerlere bakınmış olduğunu, Kemeraltında dükkanı olan esnaflara sormuş olduğunu, ancak çek yapraklarını bulamadığını, çeklerin kaybolduğundan emin olduktan sonra davacı şirket yetkilisi tarafından karakola gidilerek ifade verilmiş olduğunu, bu olaylar sonucunda dava konusu açıkça bilgileri verilen çeklerin zayi olduğunu, TTK. madde 651’de “Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkemece iptaline karar verilebilir” şeklinde açıkça belirtilen maddede, zayi edilen çeklerin üçüncü şahısların ellerine geçmesi halinde davacı şirketin mağdur olacağını, bu nedenle kötü niyetli üçüncü kişilerin haksız şekilde yararlanarak sebepsiz zenginleşmesine mahal vermemek ve davacı şirketin mağdur olmaması için ihtiyati tedbir kararı verilerek çeklere ödeme yasağı konulması ve çeklerin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesi amacıyla davayı açtıklarını, bu nedenlerden dolayı yukarıda açık bilgileri verilen çeklerin üçüncü kişilere ödenmemesi yönünde ödeme yasağı konularak ihtiyati tedbir kararı verilmesini, bu hususta ilgili … Bankası … İzmir Şubesine müzekkere yazılmasını, Ticaret Sicil Gazetesinde ilanların yapılmasını, akabinde söz konusu çeklerin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
KANITLAR:
Türkiye Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne ilan yaptırılmak için yazılan yazıya cevabi yazının geldiği görüldü.
… Bankası’ndan çeklerin ibraz edilmediği ve çeklerin ödeme yasağı konulduğuna dair cevabi yazıların geldiği görüldü.
GEREKÇE :
Dava, TTK.’nın 818/1.s madde hükmü yollaması ile aynı Kanun’un 757. ve diğer maddeleri hükümlerine göre açılan zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.
TTK. hükümleri uyarınca dava dilekçesinde bahsi geçen çekler ile ilgili Ticaret Sicili Gazetesinde 08/03/2023, 16/03/2023 ve 24/03/2023 tarihlerinde üç kez ilan yaptırılmış, yapılan ilanlara rağmen çekler ile ilgili mahkememize herhangi bir müracaatın yapılmadığı belirlenmiştir.
TTK.’nın 651/2 maddesine göre kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı zamanda senet üzerinde hak sahibi olan şahıs senedin iptalini isteyebilir. Senet üzerinde hak sahibi olmaktan maksat; senede malik olmak veya senet üzerinde sınırlı ayni hak (intifa, rehin gibi) sahibi olmak demektir.
Hak sahibi olan şahıs senet üzerinde hak sahibi olan senedin maliki, zilyedi, intifa hakkı sahibi, rehin hakkı alacaklısı veya bunların temsilcileri olabilir. Yani davanın davacısı; senedin maliki sıfatıyla zilyedi, rehin alacaklısı, intifa hakkı sahibi veya vekili olabilir. Burada önemli olan senet üzerindeki zilyetliğin veya ayni bir hakkın mevcut olmasıdır.
Senetteki hakkın sahibi olmayan, intifa hakkı sahibi olmayan veya rehin hakkı alacaklısı sıfatını taşımayan bir kimsenin iptal davası açma konusunda dava açma ehliyeti yoktur. (Karayalçın Yaşar, Ticaret Senetler 4. Bası, Ankara 1970)
Zayi nedeniyle iptal davasının ancak son hamil isteyebilir. Senedin keşidecisi zayi nedeniyle iptal davası açamaz. (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 23/03/2009 tarih, 2007/14726 Esas, 2019/3341 Karar)
Kıymetli evrakın zayi olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı zamanda senet üzerinde hak sahibi olan şahıs veya mirasçıları senedin iptalini isteyebilir.
Davacı dava dilekçesinde, dava dilekçesinde iptalini istediği senedi somutlaştırması gerekir. Yani, senedin düzenleyenin kim olduğu, senedin düzenleme tarihi ve yeri, vadesi, senetteki tüm kayıtlar, senedin rengi, boyutları, seri halde çıkarılan senetlerde seri numaraları gibi tüm tanımlayıcı özelliklere yer vermesi gerekir. Senedin fotokopisi varsa dilekçeye eklenir. Davacı iptalini istediği senedin kaybolduğunu inanılır şekilde ispat etmelidir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 09/01/2018 tarih, 2016/5819 Esas, 2018/90 Karar sayılı ilamında “Mahkemece tüm dosya kapsamına göre Türk Ticaret Kanunu’nun 730/20 maddesi yollaması ile aynı yasanın 669. maddesine göre açılacak zayi nedeniyle çek iptali davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış olduğu, keşidecinin bu davayı açma hakkı bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir… Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesine dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesine usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.” belirtilmiştir.
Somut olayda yapılan incelemede dava konusu çeklerin davacı tarafından keşide edildiği anlaşılmakla davayı açmaya ehil olmadığı anlaşıldığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE;
2-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 269,85 TL nispi harçtan, peşin alınan 179,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 89,95 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
4-HMK.’nın 333. maddesi uyarınca davacı tarafından yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansından kararın tebliğ gideri düşüldükten sonra kalan kısmın karar kesinleştikten sonra davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 18/07/2023
Katip …
¸E-imza
Hakim …
¸E-imza