Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/993
KARAR NO : 2023/754
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 21/11/2022
KARAR TARİHİ : 03/10/2023
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı taraf vekili duruşmada tekrar ettiği dava dilekçesi ile özetle; İzmir İli Gaziemir ilçesi açıklarında 18.11.2022 tarihinde meydana gelen sel afeti sebebiyle … Gıda Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin ticari defter ve evraklarının bulunduğu adres olan şirket merkezinin, büyük hasar ve kayba uğradığını, yaşanan sel felaketi neticesinde, müvekkili şirket tarafından yapılan kontrollere müteakiben; ‘‘2017, 2019, 2021 ve 2022 yıllarına ait ticari defterlerin kısmen zayi olduğu ve 2017, 2018, 2019, 2020 yıllarına ait fatura, sevk irsaliyesi, Z raporu, bordro, tahsilat makbuzu ve sair evrakların tamamının zayi olduğu’’nun tespit edildiğini, müvekkili şirket tarafından gerekli tüm dikkat ve özenin gösterilmesine rağmen müvekkili şirkete ait ticari defter ve sıralı olarak belirtilen diğer evrakların zayi olması neticesinde, 20.11.2022 tarihli Karakol Tutanağı tanzim edildiğini, ilgili tutanakta yer alan fotoğraflardan da sabit olduğu üzere, sel suyu sebebiyle eşyaların çoğunun raflardan yere, çamurlu suya düşerek evrakların çoğunun zayi olduğunu, açıklanan nedenlerden dolayı müvekkilinin ticari faaliyetleri açısından son derece önemli olan ticari defter ve resmi evrakları mücbir sebep dolayısıyla zayi olduğundan müvekkili şirketin ticari defterleri ve resmi evrakları için zayi belgesi verilmesi hususunda karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Menderes İlçe Emniyet Müdürlüğünün 28/11/2022 tarihli cevabi yazısı ekinde sunulan ve polis memurlarınca düzenlenen 19/11/2022 tarihli tutanak örneğinde; 19/11/2022 günü saat 09:30’da idarelerinde meydana gelen doğal afet (yağmur suyu-sel suyundan işyerinin zarar görmesi- … Gaziemir) olayında olay yerinde yapılan görgü tespitte; gıda deposunun olduğu yeri çamurlu su bastığı, ürünlerin yere döküldüğü ve ürünlerin zarar gördüğünün görülmüş olduğu, çamurlu sudan içeriye girilemediği, muhasebe odasındaki raflarda bulunan bütün eşyaların yere dökülmüş olduğu, içeriye çamurlu su girmesinden dolayı içeriye girilemediği, bütün eşyaların, dosyaların zarar gördüğünün görülmüş olduğu, muhasebe arşiv odasının girişini çamurlu su bastığını, eşyaların yere suyun içerisine dökülmüş olduğu, personele ait olduğu belirtilen evrakların da yere dökülmüş ve zarar görmüş olduğu, gıda malzemelerinin bulunduğu depoda malzemelerin yere döküldüğü, yerlerin ıslak ve su basmış olduğu, içeride çamurlu suyun olduğunun görüldüğü tespit edilmiştir.
İzmir …Noterliği’nin 21/03/2023 tarihli cevabi yazısında; davacı … Gıda Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ nin 19.07.2017 tarih … yevmiye no, 19.07.2017 tarih … yevmiye no ve 19.07.2017 tarih … yevmiye nolu defter tasdiklerine ait işlemlerin örneklerinin gönderildiği belirtilmiş, işbu evrak örnekleri dosyamız arasına alınmıştır.
Menderes Vergi Dairesinin 27/12/2022 tarihli cevabi yazısında; … vergi numaralı … A.Ş. ile ilgili tetkikte, mükellefin 19/07/2017-26/06/2018 tarihleri arasında daireleri yetki alanı içerisindeki … Menderes adresinde “Süt Ürünleri Toptan Ticareti” ve “Bakkal ve Marketlerde Yapılan Perakende Ticaret” faaliyetlerinde bulunduğu, mükellefin 26/06/2018 tarihi itibariyle Gaziemir Vergi Dairesine nakil olduğu bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu : SMMM Bilirkişi … 08/09/2023 tarihli raporunda; Ticari defterler yönünden yapılan tespitlerde; 2017 yılına ait ticari defterler yönünden : Defterlerde okunmayan herhangi bir sayfa ve kayıt bulunmadığını ancak tüm sayfalarda sağ üst kısmında noter onayı bulunan mühürde mürekkep dağılması görüldüğünü, 2019 yılına ait ticari defterler yönünden : Defterlerde okunmayan herhangi bir sayfa ve kayıt bulunmadığını ancak tüm sayfalarda sağ üst kısmında noter onayı bulunan mühürde mürekkep dağılması görüldüğünü, Yevmiye defterinin 2001. ve 2002. boş yazdırılmamış 2 adet sayfaların yerinde bulunmadığının tespit edildiğini, defteri kebirde 247. sayfasında su ve çamurdan dolayı yapışan ve kopan sayfada okunmayan 108 hesap kayıtları birkaç rakam olduğunun tespit edildiğini, 2021 yılına ait ticari defterler yönünden; Şirket 2021 yılında e-defter mükellefiyetine geçtiğinden rapor ekinde berat belgelerinden görüleceği üzere fiziki defterleri mevcut olmadığından herhangi bir sel hasarı bulunmadığının tespitine varıldığını, 2022 yılına ait ticari defterler yönünden : Şirket 2022 yılında e-defter mükellefiyetine geçtiğinden rapor ekinde berat belgelerinden görüleceği üzere fiziki defterleri mevcut olmadığından herhangi bir sel hasarı bulunmadığının tespitine varıldığını, Yasal belgeler yönünden yapılan tespitlerde; Tespitlerin yer aldığı “E2” bölümünde detaylı açıklandığı ve resimlerden de görüleceği üzere 2017-2018-2019 ve 2020 yıllarına ait 2020/07. ay ve sonrası e-fatura dönemi dışında kalan önceki dönemlere ait alış ve satış faturaları, sevk irsaliyeleri, Z raporları, tahsilât – tediye makbuzları ve sair evrakın, ayrıca seri numarası okunan ve belirtilen bir kısım boş halde kullanılmamış olan fatura ve sevk irsaliyelerin de zarar gördüğü, sel suyu ve çamurdan kaynaklanan nedenlerle kullanılamaz halde geldiği tespitlerine varıldığı, davacı şirket vekilinin dilekçesinde talep beyanlarında belirtilmeyen 2021 ve 2022 yıllarına ait e-faturalar dışında kalan alış faturaları, sevk irsaliyeleri, Z raporları, tahsilât – tediye makbuzları ve sair evrakın da kullanılamaz halde olduğunun tespit edildiği, yılı okunan ancak diğer detay bilgilerin okunamadığı hurda yumak hale gelmiş belgelere rastlandığı, talep beyanları dışında kalan dönemlere ait tespitler için zayi belgesi düzenlenip düzenlenemeyeceği hususu hukuki değerlendirme gerektirdiğinden Yüce Mahkeme’nin takdirinde olduğunu mütalaa etmiştir.
Dava; TTK.nun 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi talebine ilişkin dava olup, davanın yasada öngörülen süre içerisinde açıldığı kabul edilmiştir.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesi “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir” hükmünü taşımaktadır.
TTK.nun 82/7 maddesi uyarınca zayi belgesi düzenlenebilmesi için davacının defter tutmakla veya saklamak ile yükümlü olması, zayi olan belgelerin kullanılmış defter ve belgeler olması, usulüne uygun tutulmuş olması, başvurunun 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde yapılmış olması gerekir.
Yasal düzenleme ve somut olay birlikte değerlendirildiğinde; davacı şirkete ait sel baskının olduğu işyerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, mali müşavir bilirkişi raporun göre davacı şirketi ait 2017 yılına ait ticari defterler yönünden defterlerde okunmayan herhangi bir sayfa ve kayıt bulunmadığı ancak tüm sayfalarda sağ üst kısmında noter onayı bulunan mühürde mürekkep dağılması görüldüğü, 2019 yılına ait ticari defterler yönünden defterlerde okunmayan herhangi bir sayfa ve kayıt bulunmadığı ancak tüm sayfalarda sağ üst kısmında noter onayı bulunan mühürde mürekkep dağılması görüldüğü, Yevmiye defterinin 2001. ve 2002. boş yazdırılmamış 2 adet sayfaların yerinde bulunmadığı, defteri kebirde 247. sayfasında su ve çamurdan dolayı yapışan ve kopan sayfada okunmayan 108 hesap kayıtları birkaç rakam olduğu,2021 yılına ait ticari defterler yönünden şirketin 2021 yılında e-defter mükellefiyetine geçtiğinden berat belgelerinden görüleceği üzere fiziki defterleri mevcut olmadığından herhangi bir sel hasarı bulunmadığı, 2022 yılına ait ticari defterler yönünden : davacı şirket 2022 yılında e-defter mükellefiyetine geçtiğinden rapor ekindeki berat belgelerinden görüleceği üzere fiziki defterleri mevcut olmadığından herhangi bir sel hasarı bulunmadığı,2017-2018-2019 ve 2020 yıllarına ait 2020/07.ay ve sonrası e-fatura dönemi dışında kalan önceki dönemlere ait alış ve satış faturaları, sevk irsaliyeleri, Z raporları, tahsilât – tediye makbuzlarının zarar gördüğü, sel suyu ve çamurdan kaynaklanan nedenlerle kullanılamaz hale geldiği, 2021 ve 2022 yıllarına ait e-faturalar dışında kalan alış faturaları, sevk irsaliyeleri, Z raporları, tahsilât – tediye makbuzlarının da kullanılamaz halde olduğunun tespit edildiği, davacının 2017 yılına ait ticari defterleri okunaklı ve sağlam olup yalnızca defter sayfalarındaki noter mührünün su ile teması nedeniyle dağıldığı, 2019 yılına ait ticari defterlerden Yevmiye defterinin 2001 ve 2002 numaralı 2 adet sayfası ile defteri kebirin 247. Sayfası dışında kalan bölümlerinin zarar görmediği, okunaklı olduğu, yalnızca sayfalar üzerindeki noter mührünün su ile temas nedeniyle dağıldığı, 2021 ve 2022 yıllarına ait ticari defterlerin ise e-defter olması nedeniyle zaten fiziken mevcut olmadığından sel baskınında zarar görmesinin mümkün olmadığı tespit edildiğinden davacı tarafın 2019 yılına ait ticari defterlerden Yevmiye defterinin 2001 ve 2002 numaralı 2 adet sayfası ile defteri kebirin 247. Sayfası dışında bu defterler yönünden zayi belgesi talep etmekte hukuki yararının bulunmadığı, 2019 yılına ait Yevmiye Defteri’nin sayfa numaraları 2001 ve 2002 olan 2 adet sayfasının, 2019 yılına ait Defteri Kebir’in 247. Sayfasının 2017-2018-2019 -2020 yıllarına ait (2020/07.ay ve sonrası e-fatura dönemi dışında kalan önceki dönemlere) ait alış ve satış faturaları, sevk irsaliyeleri, Z raporları, tahsilât – tediye makbuzları ile 2021 ve 2022 yıllarına ait e-faturalar dışında kalan alış faturaları, sevk irsaliyeleri, Z raporları, tahsilât – tediye makbuzlarının sel baskınında tamamen zayi olması nedeniyle davacının anılan defterlerin ilgili sayfaları yönünden ile diğer ticari belgeler yönünden dava açmakta hukuki yararının bulunduğu anlaşılmakla davanın kısmen kabul kısmen reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafından açılan davanın KISMEN KABULÜ ile davacı şirkete ait;
-2017-2018-2019 -2020 yıllarına ait (2020/07.ay ve sonrası e-fatura dönemi dışında kalan önceki dönemlere) ait alış ve satış faturaları, sevk irsaliyeleri, Z raporları, tahsilât – tediye makbuzları,
-2021 ve 2022 yıllarına ait e-faturalar dışında kalan alış faturaları, sevk irsaliyeleri, Z raporları, tahsilât – tediye makbuzları,
-2019 yılına ait Yevmiye Defteri’nin sayfa numaraları 2001 ve 2002 olan 2 adet sayfasının,
-2019 yılına ait Defteri Kebir’in 247. Sayfasının
ZAYİ OLDUKLARININ TESPİTİNE,
Fazlaya ilişkin isteğin REDDİNE,
2-Maktu harç tutarı olan 269,85 TL harca, peşin alınan 179,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 89,95 TL harcın davacı taraftan alınarak HAZİNE’ YE GELİR KAYDINA.
3-Davanın niteliği gereği davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-HMK.nun 333.maddesi uyarınca davacı tarafından yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine.
ilişkin, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde, mahkememize veya bulunduğu yerde varsa Asliye Ticaret Mahkemesi’ne, yoksa Asliye Hukuk Mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 03/10/2023
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır