Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/592
KARAR NO : 2023/13

ASIL DAVA : Mahkememizin 2021/592 E. 2023/13 K. sayılı dosyası
DAVA : Tazminat ( Ticari Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/09/2018

BİRLEŞEN DAVA : …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyası
DAVA : Tazminat ( Ticari Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/09/2018
KARAR TARİHİ : 17/01/2023
G. KARAR
YAZIM TARİHİ : 27/01/2023

Mahkememizce verilen … tarih … esas ve … karar sayılı karar, Yargıtay 15. H.D.’nin … tarih … esas ve … karar sayılı ilamı ile bozularak, mahkememizin yukarıdaki esas sayılı dosyasına tevzii edilmekle, Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat), Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVA :
DAVA: Davacı … Büyükşehir Belediyesi … Genel Müdürlüğü vekili duruşmada tekrar ettiği dava dilekçesi ile özetle; … Genel Müdürlüğü’nün, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5393 sayılı Belediye Kanunu gereğince … Büyükşehir Belediyesine bağlı, katma bütçeli bir kamu kurumu olup, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu uyarınca … Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde lastik tekerlekli toplu ulaşım hizmetini yürüttüğünü, idarelerinin söz konusu görevi, toplam 1412 adet engelli ve yaşlı hemşehrilerinin kullanımına uygun olan alçak tabanlı otobüsten oluşan filosu aracılığıyla, 7/24 çalışma esasına göre kesintisiz ve sürekli şekilde yerine getirdiğini, İdareleri ile dava dışı … Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. firması arasında imzalanan … ve … sayılı Mal Alımı İhalesi Sözleşmesi kapsamında İdareleri tarafından 100 adet körüklü otobüs satın alındığını, söz konusu otobüslerin 2016 model, körüklü, alçak tabanlı, klimalı, engelli donanımlı vb. özelliklere sahip olup, tüm araçların yasal sertifikasyon ve homologasyon işlemleri AB üyesi yabancı test ve onay kuruluşlarınca yapıldığını ve belgelendirildiğini, ayrıca otobüslerin Tip Onay Belgesi ise T.C. Bilim Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olan TSE tarafından verildiğini, idareye ait otobüslerin vize kontrollerinin 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 34’üncü maddesi uyarınca düzenli olarak yapıldığını, … sayılı Mal Alımı İhalesi Sözleşmesi kapsamında satın alınan 13 adet otobüsün vize kontrolüne götürüldüğünü, söz konusu araçlara vize verildiğini, davaya konu olan ve … sayılı Mal Alımı İhalesi Sözleşmesi kapsamında satın alınan … plaka no.lu 7 adet otobüsün vize kontrolüne götürüldüğünü, söz konusu araçlar hakkında “Ağır Kusurlu” ve “Araç Trafiğe Açık Karayolunda Kullanılamaz” kanaatine varıldığını, … tarihinde ağır kusurlu olarak tespit edilen … plakalı 4 adet araç üzerinde hiçbir değişiklik yapılmaksızın yüklenici … A.Ş. yetkililerinin iştiraki ile yeniden vize işlemini götürülmüş olup, … A.Ş. çalışanlarına otobüslerin kontrol bağlantı uçlarının yeri gösterildikten sonra, otobüslerin muayeneleri sorunsuz olarak tamamlanarak otobüslere vize verildiğini, … tarihinde ağır kusurlu olarak tespit edilen … plakalı 3 adet araç üzerinde hiçbir değişiklik yapılmaksızın yüklenici … A.Ş. yetkililerinin iştiraki ile yeniden vize işlemine götürüldüğünü, … A.Ş. çalışanlarına otobüslerin kontrol bağlantı uçlarının yeri gösterildikten sonra, otobüslerin muayenelerinin sorunsuz olarak tamamlanarak otobüslere vize verildiğini, ilk grup olarak giden 12 araca sorunsuz bir şekilde vize verildiğini, ardından … tarihinde farklı personellerce incelenen ikinci grup araca vize verilmediğini, … tarihinde vize verilmeyen otobüslerin … ve … tarihinde … A.Ş. personelinin iştiraki ile yeniden muayeneye gönderildiğini, yeni muayene işleminin davalının farklı personelleri tarafından gerçekleştirildiğini ve otobüslere vize verildiğini, davalı tarafından yapılan ilk vize kontrolünde “Ağır Kusurlu” olarak tespit edilen 7 adet otobüsün … tarihlerinde 3 gün boyunca toplu taşıma hizmetinde kullanılamadığından idarelerinin … TL tutarında zarara uğradığını, bu nedenlerle davanın kabulü ile … TL tutarındaki İdaremiz zararının zararın doğduğu … tarihinden itibaren hesaplanacak ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. vekili duruşmada tekrar ettiği cevap dilekçesi ile özetle; Yürürlükte bulunan hukuki mevzuat gereğince Türkiye’de kayıtlı araçların muayene edilmesi işi Karayolları Genel Müdürlüğü’nce yürütülmekte iken gerekli yasal düzenleme ve değişikliklerin yapılmasının ardından, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. arasında imzalanan İmtiyaz Sözleşmesi ile sabit ve seyyar araç muayene istasyonlarının yapımı, bakımı ve işletilmesi hakkının Müvekkili Şirket’e tanındığını, müvekkili şirketin, Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelik, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü talimat ve genelgeleri ve TS EN ISO 17020 standardı doğrultusunda araç muayene işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve uygunluk tayininin yapılmasından sorumlu A Tipi bir muayene kuruluşu olduğunu, mevzuatta öngörülen şekilde ve dünya çapında kabul edilmiş uygun tekniklerle muayenenin gerçekleştirildiğini, ilgili raporların …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş. “…” tarafından düzenlendiğini, dava dışı … … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. “… …” ile …, ayrı iki tüzel kişilik olup, …ile … … arasında imzalanan sözleşme uyarınca İzmir ili sınırları içerisinde bulunan Araç Muayene İstasyonlarının işletim yetkisinin, … … tarafından, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın onayı ile …’a sağlandığını, davacı tarafın iddialarının dayanağının … tarihli muayene olması sebebiyle husumetin de ilgili raporu düzenleyen ve tüketiciye söz konusu hizmeti veren …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş.’ye yöneltilmesi gerektiğini, bu nedenle müvekkile yöneltilen davanın reddini talep ettiklerini, davacı tarafça 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu 34. madde kapsamında 100 adet körüklü otobüs muayenelerinin yapılması amacıyla … tarihinden itibaren …’a ait muayene istasyonuna getirildiğini, ilk olarak … tarihinde davacı tarafın muayene için getirdiği ZX16SA3BX tipindeki 13 adet araçta herhangi bir kusurun tespit edilemediğini ve “Hafif Kusurlu, Muayene Onaylandı, Etiket Verildi” bilgisiyle onaylarının verildiğini, … tarihinde davacı tarafça ilk muayenede getirilenlerle aynı tipte 7 adet otobüsü (davaya konu … plakalı) muayene işlemi için aynı adrese getirdiğini, yapılan muayene sonucunda “Ağır Kusurlu, Muayene Onaylanmadı, Etiket Verilmedi, Araç Trafiğe Açık Karayolunda Kullanılamaz” açıklamasıyla muayenelerinin onaylanmadığını, onaylanmayan tüm araçlarda ortak kusurun “kontrol bağlantı uçlarının kullanılamaz durumda olmasının” gösterildiğini, Muayene günü yapılan incelemede araçlarda kontrol bağlantı uçlarının olması gerektiği yerde olmadığının görüldüğünü, buna rağmen …personeli tarafından uçlara ulaşabilmek için gayret gösterildiğini ancak fiziksel olanaksızlık nedeniyle uçlara ulaşmanın mümkün olmadığını, bağlantı uçlarına ulaşılamaması nedeniyle zorunlu fren testinin yapılamadığını ve araçlarda giderilmesi gereken sorunun davacı taraf personeline bildirildiğini, aynı araçların bu kez belirtilen eksiklik giderilerek … ve … günleri tekrar muayeneye getirildiğini, kontrol bağlantı uçlarının düzeltildiğini gören …personelinin muayenelere onay verdiğini, davacı tarafın alacak talebine konu temel iddiasının “… günü muayeneyi gerçekleştiren personelin araçlardaki kontrol bağlantı ucunu bulamadığı, … ve … günleri farklı personellerle gerçekleştirilen muayenede davacı taraf çalışanları tarafından yeni personele uçların gösterilerek onay alındığı” olmakla birlikte, bu iddianın tamamen dayanaksız olduğunu, … günü muayeneleri onaylamayan personellerden …’nun 3 araca, …’nın 1 araca, …’ın 1 araca, …’nın da 4 araca … ve … günlerinde onay verdiğinin görüldüğünü, kaldı ki bu isimlerden … haricindeki 3 personelin … günü onaylanan araçların da onaylayan listesinde yer aldığını, bu haliyle davacı tarafın iddiasının kendi içinde dahi tutarlı olmadığını, her bir otobüs için günlük 15 saatlik hesaplama yapılmasının olağandışı olduğunu ve saatlik 280,00 TL servis dışı kalma ücretinin makul bir ücret olmadığını, davanın …Araç Muayene İstasyonları İşl. A.Ş.’ye ihbarını talep ettiklerini, açıklanan nedenlerle; öncelikle davanın “…” adresinde bulunan …Araç Muayene İstasyonları İşl. A.Ş.’ye ihbarına, devamla haksız davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
CEVAP: Davalı … … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. vekili duruşmada tekrar ettiği cevap dilekçesi ile özetle; Davacı tarafça müvekkili şirkete karşı aynı konu ile ilgili …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyası ile dava ikame edildiğini, bilirkişi raporunun düzenlenmesini takiben ilgili davanın huzurdaki dava ile birleştirilmesine karar verildiğini ve dosyanın gönderildiğini, sayın Mahkemece huzurdaki davada … tarihinde yapılan taraf değişikliği ile müvekkili şirketin bu davanın da davalısı konumuna geldiğini ancak hali hazırda aynı konuda …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … tarihli … E. sayılı dosyası ile müvekkili şirket aleyhine devam eden derdest bir dava bulunduğundan huzurdaki davanın öncelikle derdestlik sebebiyle reddini talep ettiklerini, yürürlükte bulunan hukuki mevzuat gereğince Türkiye’de kayıtlı araçların muayene edilmesi işinin Karayolları Genel Müdürlüğü’nce yürütülmekte iken gerekli yasal düzenleme ve değişikliklerin yapılmasının ardından, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve … … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. (“Müvekkil Şirket”) arasında imzalanan İmtiyaz Sözleşmesi ile sabit ve seyyar araç muayene istasyonlarının yapımı, bakımı ve işletilmesi hakkının Müvekkili şirkete tanındığını, davacı tarafın iddialarının dayanağının … tarihli muayene olması sebebiyle husumetin de sadece ilgili raporu düzenleyen …’a yöneltilmesi gerektiğini, yapılan muayenede kusurlu işlemin bulunmadığını, davacı tarafın alacak talebine konu temel iddiasının “… günü muayeneyi gerçekleştiren personelin araçlardaki kontrol bağlantı ucunu bulamadığı, … ve … günleri farklı personellerle gerçekleştirilen muayenede davacı taraf çalışanları tarafından yeni personele uçların gösterilerek onay alındığı” olmakla birlikte, bu iddianın tamamen dayanaksız olduğunu, davacı taraf araçların muayeneye “kontrol bağlantı uçlarının kullanılabilir durumda getirildiğini” ispatlayamamakta, ancak bu iddiasını “araçların muayenesinin reddedildiği gün işlemleri yapan personel ile muayenesinin kabul edildiği gün işlemleri yapan personelin farklı kişiler olmasına” dayandırdığını, tamamen varsayıma dayalı olan, somut hiçbir gerekçe de içermeyen bir yorum üzerinden …’a ve dolayısıyla müvekkili şirkete kusur atfının mümkün olamayacağını, davacı tarafın “muayeneyi gerçekleştiren personel değişimi” nedeniyle … ve … günlerinde onay alınabildiği iddiasının da gerçeği yansıtmadığının görüldüğünü, … günü muayeneleri onaylamayan personellerden …’nun 3 araca, …’nın 1 araca, …’ın 1 araca, …’nın da 4 araca … ve … günlerinde onay verdiğinin görüldüğünü, kaldı ki bu isimlerden … haricindeki 3 personelin … günü onaylanan araçların da onaylayan listesinde yer aldığını, bu haliyle davacı tarafın iddiasının kendi içinde dahi tutarlı olmadığını, son olarak, davacı tarafın araçlar üzerinde “… tarihi ile … ve … tarihleri arasında hiçbir değişiklik yapmadığı” iddiasının da ispat yükünün kendisi üzerinde olduğunu, zira aynı araçlara onay verilmesinin “personel değişimiyle” açıklanamayacağı gibi “araçlardaki kontrol bağlantı uçlarının davacı şirket çalışanları tarafından personele gösterildiği” gibi soyut bir iddia ile de açıklanamayacağını, davacı tarafın tüm bu iddialarını kesin delille ispatlamakla sorumlu olduğunu, açıklanan nedenlerle; davanın öncelikle derdestlik sebebiyle, bu yönde kanaat oluşmadığı takdirde husumet yokluğundan, bu yönde de kanaat oluşmadığı takdirde esasa yönelik nedenlerle reddini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA :
DAVA: Davacı … Büyükşehir Belediyesi … Genel Müdürlüğü vekili duruşmada tekrar ettiği dava dilekçesi ile özetle; … Genel Müdürlüğünün 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5393 Sayılı Belediyeler Kanunu gereğince … Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde lastik tekerlekli toplu taşıma hizmetini yürüttüğünü, idarenin dava dışı … Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. firmasından … tarih ve … sayılı Mal Alım İhale Sözleşmesi kapsamında 100 adet körüklü otobüs satın aldığını, söz konusu otobüslerin Tip Onay belgesinin TSE tarafından verildiğini, vize kontrollerinin 2918 Sayılı KTK gereğince düzenli olarak yapıldığını, söz konusu ihale kapsamında satın alınan otobüslerin vize muayenelerinin grup şeklinde davalı şirkete götürüldüğünü, … tarihinde 13 adet otobüsün vize kontrolüne götürüldüğünü ve vize verildiğini, … tarihinde davaya konu olan ve … sayılı mal alımı ihalesi sözleşmesi kapsamında satın alınan … plakalı 7 adet otobüsün vize kontrolüne götürüldüğünü, söz konusu araçlar hakkında “ ağır kusurlu “ ve “ araç trafiğe açık karayolunda kullanılamaz “ kanaatine varıldığını, … tarihinde ise … tarihinde ağır kusurlu olarak tespit edilen … plakalı 4 adet araç üzerinde hiçbir değişiklik yapılmaksızın yüklenici … A.Ş. yetkililerinin iştiraki ile yeniden vize işlemine götürülerek çalışanlara otobüslerin kontrol bağlantı uçlarının yeri gösterildikten sonra otobüslerin muayenesinin sorunsuz olarak tamamlanarak otobüslere vize verildiğini, … tarihinde ise … tarihinde ağır kusurlu olarak tespit edilen … plakalı 3 adet araç üzerinde hiçbir değişiklik yapılmaksızın yüklenici … A.Ş. yetkililerinin iştiraki ile yeniden vize işlemine götürülerek çalışanlara otobüslerin kontrol bağlantı uçlarının yeri gösterildikten sonra otobüslerin muayenesinin sorunsuz olarak tamamlanarak otobüslere vize verildiğini, açıkça 7 adet otobüse ilişkin olarak hatalı işlem yapıldığını, yapılan ilk vize kontrolünde ağır kusurlu olarak tespit edilen 7 adet otobüsün … -… tarihlerinde 3 gün boyunca toplu taşıma hizmetinde kullanılamadığından idarenin 92.400,- TL tutarında zarara uğradığını, otobüslerin toplamda 330 saat servis dışı kaldığını, idare araçlarının servis dışı kalması halinde talep edilebilecek bedellerin Büyükşehir Belediyesi tarafından belirlendiğini, 1 saatlik servis dışı kalma ücretinin … tarihinden itibaren geçerli olmak üzere …- TL olduğunu , söz konusu zararın giderilmesi talebi ile ilgili ….Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosyası ile … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. ye dava açıldığını, davanın … tarih ve … K. sayılı kararı ile pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verildiğini , yerel mahkeme kararının istinaf edildiğini, henüz kesinleşmediğinden huzurdaki davanın açılma zorunluluğunun doğduğunu, söz konusu zararın giderilmesi talebi ile idare tarafından davalılar ile arabuluculuk görüşmesi yapılmasına karşın taraflar arasında anlaşmaya varılamadığını, davalı çalışanlarının hatalı, kusurlu ve eksik işlemleri sebebiyle davacı idarenin uğradığı zararlardan davalının sorumlu olduğunu, fazlaya ilişkin talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla davanın kabulü ile ….- TL tutarındaki idare zararının , zararın doğduğu … tarihinden itibaren hesaplanacak ticari avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. vekili duruşmada tekrar ettiği cevap dilekçesi ile özetle; Müvekkiline yöneltilen davanın husumet yönünden reddedilmesi gerektiğini, yapılan muayenede kusurlu işlem bulunmadığını, dava konusu 7 adet otobüsün muayene işlemlerinde kontrol bağlantı uçlarının olması gerektiği yerde olmadığının görülmesi ve uçlara ulaşabilmek için gayret gösterilmesine karşın fiziksel olanaksızlık nedeniyle uçlara ulaşılamaması nedeniyle zorunlu fren testinin yapılamadığını, aynı araçlar için belirtilen eksikliğin giderilerek … ve … günleri tekrar muayene edilerek …personelince muayenelere onay verildiğini, davacı tarafın alacak talebine konu temel iddiasının … günü muayene yapan personelin araçlardaki kontrol bağlantı ucunu bulamadığı, … ve … günleri farklı personelle gerçekleştirilen muayenede davacı taraf çalışanları tarafından yeni personele uçların gösterilerek onay alındığı olmakla birlikte bu iddianın tamamen dayanaksız olduğunu, … günü muayeneyi gerçekleştiren ve onay vermeyen personellerden …, …, …, … ve …’in … günü davacı tarafın aynı tipteki 13 otobüsünün muayenesini tamamladığı, bu araçlarda kontrol bağlantı uçlarına ulaşılabildiği ve gerekli testler tamamlanmış olduğundan muayenelerinin onaylandığını, dolayısı ile aynı personelin kontrol bağlantı uçlarının yerini bulamadığı iddiasının gerçeklikle ilgisi olmadığını, sonraki muayenelerin kimin tarafından yapıldığının önemi olmadığını, davacı tarafın muayeneyi gerçekleştiren personel değişimi nedeniyle onay iddiasının gerçeği yansıtmadığını, nitekim … günü muayeneleri onaylamayan personellerden … ‘nun 3 araca, … ‘nın bir araca, …’ın bir araca, …’nın da dört araca … ve … günlerinde onay verdiğinin görüldüğünü, bu hali ile davacı tarafın iddiasının kendi içinde dahi tutarlı olmadığını, bir an için davacı tarafın iddiasında haklı olduğu kabul edilse dahi her bir otobüs için 15 saatlık hesaplama yapılmasının olağan dışı olduğunu ve saatlik 280 TL servis dışı kalma ücretinin makul bir ücret olmadığını belirterek davanın öncelikle husumetten, aksi takdirde esasa yönelik nedenlerle reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı yana bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı … Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş. vekili duruşmada tekrar ettiği cevap dilekçesi ile özetle; Davacının dava dilekçesinde yer alan tüm iddialarının gerçeğe aykırı olduğunu ve davanın reddi gerektiğini, müvekkil şirket tarafından gerçekleştirilen hatalı bir işlem olmadığını, davalı işyerine muayene için getirilen ve tüm havalı fren sistemine sahip ağır vasıta araçların muayene işlemlerinin tamamlanabilmesi için fren test uçlarının olması halinde ilgili uçlara müvekkil şirket tarafından sensör takma zorunluluğu bulunduğunu, araç muayene işleminin bir parçası olan fren testinin uygulandığı esnada sensörlerin ölçtüğü basınç ile fren-verim hesabı yapılarak aracın fren sisteminin trafik can ve mal güvenliği açısından uygun olup olmadığının kontrol edildiğini, ağır vasıta araçlarda fren test uçlarının bulunmaması, bulunmasına rağmen çalışmaması yada erişiminin teknisyenlerin güvenli bir şekilde ulaşabileceği bir konumda olmaması, hortum ve ucundaki pasoyu takabilmesine engel bir yerde olması, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından belirlenen ve yayınlanan kusur teksine göre ağır kusur olarak değerlendirildiğini, … Genel Müdürlüğüne ait muayene işlemi için gerekli olan fren test ucunun sensörün kolayca takılabileceği bir alanda bulunan araçlara ilişkin fotoğrafların 1 ve 2 nolu fotoğraflarda yer aldığını, 4, 5 ve 6 nolu fotoğraflarda ise fren test uçlarının yerleri ve ulaşma zorluğunun görüldüğünü, … tarihinde yapılan araç muayene işleminin müvekkili şirket personellerinin azmi ile zorlanarak da olsa tamamlandığını, … tarihinde davaya konu 7 adet otobüsün muayene işlemi için getirildiğinde fren test uçlarının yönünün bu defa aracın yukarısına doğru bakmakta olduğundan pasolu bağlantı yapılması mümkün olmadığından ilgili kusurun verildiğini, kusur verilme nedeninin 5 ve 6 nolu fotoğraflarda görüleceği üzere açık ve net olduğunu, fren test uçlarına sensör takılamadığını, davacı idare tarafından daha öncede farklı marka … otobüslerinin farklı tarihlerde muayeneye getirildiğini, … plakalı araçların da aynı kusur maddesi ile kusurlu bulunduğunu, davacı idare tarafından aynı gün ilgili eksikliklerin giderilerek sensör takılabilir ve çalışır durumda olduğundan araç muayenelerinin onaylandığını , dava dilekçesinde araçlar üzerine hiçbir teknik değişiklik yapılmadan yeniden muayene için götürüldüğü ve o esnada … A.Ş. yetkilileri tarafından test ucunun gösterildiğine ilişkin iddiaların gerçekleri yansıtmadığını, araç muayenelerini gerçekleştiren teknisyen isimlerinin tabloda görüleceği üzere 20 Temmuzda aynı teknisyenin zorlanarak taktığı test uçlarını 25 Temmuzda üst kısma bakmasından dolayı takamadığının anlaşıldığını, 7, 8, 9 ve 10 nolu fotoğraflarda söz konusu eylemin ne derece zor ve uğraştırıcı olduğunun görüldüğünü, … yetkilisinin sensörü takamadığı yahut çok zorlandığı araçlarda muayene işlemi esnasında teknik değişiklik yaptığını, aracın normal yol konumu olarak bilinen sürüş pozisyonunun değiştirilerek engelli bir yolcu alıyormuş gibi sağ tarafa yatırıldığını, bu sayede fiziki alan artırılarak yine uzanma hareketi yapılarak sensörün güçlükle takılabildiğini, yetkili tarafından uygulanan pozisyon değişikliğinin muayene işlemi esnasında sürekli uygulanmasının mümkün olmadığını, müvekkil şirket çalışanlarının bu pozisyondaki aracı muayene etmesi esnasında herhangi bir neden ile aracın normal pozisyona gelmesi halinde çalışanların zarar görmesi ve çalışanların sağlığı açısından telafisi mümkün olmayan sonuç doğurabileceğini, bu markaya ait tüm araçlarda fren test uçlarının resimlerde de görüleceği üzere ulaşılabilir yere alındığını , diğer bir deyişle araç üzerine ikinci bir teknik değişiklik yapıldığını, müvekkil şirket tarafından yapılan muayene işleminin tarafsız olarak yapıldığını ve Bakanlık talimatı doğrultusunda iş ve işlemlerin yapıldığını , ağır vasıta muayene teknisyenlerinin araç başına işlem süresinin 30 dakika olarak esas alınacağına dair düzenleme olduğunu, muayene işleminin bir parçası olan sensör takma işleminin maksimum 2-3 dakika içinde yapılmakta olduğunu, dava konusu otobüslerin muayene işlemi esnasında salt sensör takılması için müvekkil şirket çalışanlarının 20-25 dakika kanalda uğraştıklarını, bunun dışında … firmasından gelen yetkililer ile birlikte bir aracın sensörlerinin takılabilmesi için ortalama yarım saat harcanmasına rağmen sensörlerin tam olarak takılamadığını, randevu sistemi ile çalışılan ve randevu verilen araç sayısının belli olduğunu, davalı işyerinde yarım saatte bitirilmesi gereken araç muayenesinin fren test uçlarının muayene işlemi için elverişli yerde bulunmaması sebebiyle araç başına tanımlanan muayene süresinin geçtiğini, bu durumun müvekkil şirketin çalışma düzenini bozduğunu, Bakanlık tarafından belirlenen talimatlara uygun şekilde muayene işleminin gerçekleştirildiğini, fren test ucuna ulaşılamadığı için sensör takılamayan dava konusu araçlarla ilgili eksikliğin karşılığı olan ağır kusur verildiğinden vize işlemlerinin yapılamadığını, dava konusu otobüslerde bulunan fren test ucuna sensörün takılabilmesi, hem fren ucunun bulunduğu konum hem de ucun yönünün aracın yukarısına doğru olması sebebiyle mümkün olmadığını, tüm bu nedenlerle müvekkil şirket yahut şirket çalışanlarının dava konusu olayda kusurlarının olmadığını, idarenin uğradığını iddia ettiği zararın fahiş olduğunu ve denetiminin eldeki verilerle mümkün olmadığını belirterek haksız davanın reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı yana bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Bozma öncesi mahkememiz kararı : Mahkememizce … tarih … esas ve … karar sayılı kararda; “Davalı pasif husumet itirazında bulunmuş olup, gerçekten davacıya ait otobüslerin vize ve muayene işlemlerini yapan …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş’nin, … … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’nin alt işleticisi olduğu, vize ve muayene işlemlerinin yapıldığı İzmir ilinin davalı şirketin hizmet bölgesi sınırları içerisinde bulunmadığı, bu nedenle husumetin gerçek işletici olan … … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’ye yöneltilmesi gerektiği, davalıya husumet yöneltilemeyeceği anlaşılmakla davacının davasının pasif husumet yokluğundan reddine karar vermek gerekmiş ” gerekçesiyle karar verilmiştir.
İstinaf Kararı: Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi’nin … tarih … E. … K. Sayılı ilamı ile; ” Davalı ile dava dışı … A.Ş ve …A.Ş’nin ayrı ayrı tüzel kişiliklerinin bulunduğu, görev alanlarının farklı olduğu, yine muayene işlemini yapan şirket ile davalı şirketin değil … Şirketinin anlaşmış oldukları birlikte değerlendirildiğinde , istinaf taleplerinin yerinde olmadığı kanaati ile istinaf talebinin HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ” gerekçesiyle esastan reddine karar verilmiştir.
Yargıtay Bozma İlamı : Yargıtay 15. H.D.’nin … tarih … esas ve … karar sayılı ilamında; ” dava konusu vize ve muayene işlemlerinin yapılmasında yetkinin … Muayene İstasyonlarına ait olduğu, ilgili muayene belgelerinde …-… ayrımı yapılmaksızın sadece “…” logosunun yer aldığı ve fakat resmi internet sitesinin iletişim bölümünde ise yalnızca … A.Ş.’nin ticaret unvanın bulunduğu hususları birarada değerlendirildiğinde, pasif husumetin tayininde bahsi geçen yanılmanın kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığı tartışmasızdır. Bu durumda mahkemece, HMK’nın 124 ve 115. maddeleri gereğince, davacıya iradi taraf değişikliği yapmak üzere süre verilip dava dilekçesinin ilgilisine tebliği sağlanarak sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun esastan reddi kararı doğru olmamış, istinaf mahkemesi kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararının bozulması uygun görülmüştür. Bozma nedenine göre, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesinin … tarih, … E.-K. sayılı kararı kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA” karar verilmiştir.
Alt İşletim Sözleşmesi; Davalı … … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş (işletici) ile davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş (alt işletici) arasında imzalanan … tarihli alt işletim sözleşmesi dosyamız arasına alınmıştır.
Trafik kayıtları: … Trafik Tescil Müdürlüğüne yazılan yazımıza verilen … tarihli cevaba göre; … plaka sayılı otobüslerin dava tarihi olan … günü itibari ile mevcut araç sahibinin … Genel Müdürlüğü adına kayıtlı olduğu görülmüştür.
Araç Muayene Raporları: davacıya ait otobüslerin dava konusu olan vize ve muayene işlemlerine ilişkin araç muayene raporlarının tümünün …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş tarafından düzenlendiği görülmüş ve dosyamız arasına alınmıştır.
Hizmet Bölgesi Belgeleri: Davalı tarafından sunulan Araç Muayene İstasyonları Tesis ve İşletme (Teknik) İhale Şartları belgesi ve eki niteliğindeki hizmet bölgesi belgesi ile Türkiye’nin il ve ilçeler itibariyle … ve … olmak üzere iki bölgeye ayrıldığı, ihale şartları ekindeki …-… haritaya göre İzmir ilinin … hizmet bölgesi içinde bulunduğu, bu hizmet bölgesinin ise … … Taşık Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’nin görev alanı içinde kaldığı görülmüştür.
Birleşen Dosyada Alınan Bilirkişi Raporu: …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında Makina Mühendisi Bilirkişi Prof. Dr. …ve makina mühendisi …’dan alınan … tarihli raporda; dosyadaki mevcut bilgi, belge ve tarafların açıklamaları dikkate alınarak … tarihinde dava konusu … plakalı … marka Kentlf Körüklü ZXI6SA3BX tip 2016 model 7 adet otobüsün, davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş. “de yapılan test ve muayenelerinde, muayene işlemlerinin usul ve ilgili mevzuata uygun olarak yapıldığı, araçların test uçlarının bulunması ve test sensörünün takılması için konum ve pozisyonlarının uygun olmaması nedeniyle vize verilmemesinin mevcut mevzuata uygun olduğu, Test uçlarının kolay ve güvenli bir şekilde test sensörünün takılmasına uygun hale getirilmesinin araç sahibi veya testi yaptıran davacı kurumun sorumluluğunda olduğu, “Araçta herhangi bir değişiklik veya ölçüm noktasının uygun hale getirilmesi gibi bir müdahalenin test kuruluşu muayene personelin tarafından yapılmasının kesinlikle hatalı ve yasak olduğu, Fren testinin kolayca yapılabilmesi için, test sensörünün bağlanacağı ucun nereden olması gerektiği ile ilgili belirleyici bir yönerge mevcut olmamakla birlikte, fren testlerinin problemsiz yapılabilmesi için, test uçlarının aracın yan kısmında kapalı bir dolap içerisine alınması veya alt kısmında kanala girildiğinde kolayca ulaşılan bir noktaya alınmasının uygun olacağı mütalaa edilmiştir.
Bilirkişi heyet raporu : Otomotiv uzmanı Bilirkişi Dr. Öğr. Üyesi …, Makina Mühendisi bilirkişi …, Otomotiv teknikeri bilirkişi …, SMMM Bilirkişi … 30/05/2022 tarihli raporunda; Dosyanın, mevzuatın ve araçların tetkiki neticesinde, sayın Mahkemenin talepleri doğrultusunda, dava konusu … plakalı … marka 2016 model 7 adet otobüsün, … tarihinde, davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş.’de yapılan muayeneleri ile ilgili olarak; Dava konusu davacıya ait 7 adet otobüsün … günü vize kontrolüne götürüldüğünde birleşen davada davalı …A.Ş. tarafından kontrol bağlantı uçlarına ulaşılamaması nedeniyle “kontrol bağlantı uçları kullanılmaz durumda olduğu ” muayene raporlarına yazılarak ağır kusur verilmesinin, araçların fiili durumuna ve araç muayene ve vizelerinin yapılmasına ilişkin yasal mevzuata uygun olup olmadığı” hususu ile ilgili olarak; …A.Ş. tarafından kontrol bağlantı uçlarına ulaşılamaması nedeniyle uçları kullanılmaz durumda olduğu” tespit edilmesinin, muayene raporlarına yazılarak ağır kusur verilmesinin, araçların fiili durumuna ve araç muayene ve vizelerinin yapılmasına ilişkin yasal mevzuata uygun olduğu, 7 adet otobüste kontrol bağlantı uçlarının imalatta bulunması gereken orijinal yerlerinde bulunup bulunmadığı, kontrol bağlantı uçlarının bulunamadığı … tarihli ilk muayeneden sonra 7 adet aracın kontrol bağlantı uçlarının yerinin davacı tarafça değiştirilip değiştirilmediği, sonucuna göre birleşen davada, davalı …A.Ş. görevlilerinin kontrol bağlantı uçlarının yerini bulamamalarının eksik ve ayıplı ifa olarak kabul edilip edilemeyeceği ilgili olarak; Fren testinin kolayca yapılabilmesi için, test sensörünün bağlanacağı, fren test bağlantı ucunun nerede ve hangi yöne bakıyor olması gerektiği ile ilgili belirleyici bir yönergenin/yönetmeliğin dosya içeriğinde görülemediği, ancak otobüslerde incelemede görüldüğü üzere ve inceleme tarafın teknisyenlerinden alınan teknik bilgiler değerlendirildiğinde; kontrol bağlantı uçlarının (Fren Basınç Test Kontrol-Ölçüm Bağlantı Uçlarının) imalatta bulunduğu orijinal yerin, aracın körük ve şase arasındaki ve fren kombisi yanındaki) lokasyonda olduğu, araçların vizeden geçmemesi ve bu uçlara erişimin zor ve güvensiz olması nedeniyle, araçlara harici 2.ci bir sensörün, aracın en alt düzlemine, dingil yakınına erişimi çok kolay, sensör takılırken gözle görülebilecek bir lokasyona takılmış olduğu, problemin çözülmüş olduğu, araçların hali hazırdaki durumlarının da bu şekilde olduğu, buradaki problemin, “davalı …A.Ş. – görevlilerinin – kontrol ”- bağlantı uçlarının yerini bulamamaları” olmadığı, ESAS PROBLEMİN sözgeçen kontrol bağlantı uçlarının bulunduğu lokasyon, bu lokasyondaki konumu, bağlantı ucunun bu lokasyonda iken baktığı yön olduğu, (eğer yön yukarıya bakıyorsa hiç takılamayacağı, yana bakıyorsa, teknisyenin iş güvenliğini ve mevzuatı aykırı davranarak aparatı takma zorunda kalacağı), Davalı …A.Ş. görevlilerinin” kontrol – bağlantı uçlarının uygunsuzluğu, erişim zorluğu” nedenleriyle, “… tarihli muayenede 7 araca mevzuata uyup ağır kusur vermemelerinin” mevzuata uygun olduğu, bu nedenle eksik ve ayıplı ifa olarak kabul edilemeyeceği, … tarihinde davacıya ait 13 adet otobüste birleşen davada davalı …A.Ş. tarafından ilk muayene işlemi sırasında otobüslere vize verildiği gözetildiğinde; İlk muayenesinde vize verilen otobüsler ile … tarihinde vizeden geçemeyen dava konusu otobüslerin aynı teknik özelliklere sahip olup olmadığı, kontrol bağlantı uçlarının aynı yerde bulunup bulunmadığı davalı şirkette her iki tarihteki muayene işlemlerini yapan teknik personelin aynı olup olmadığı, farklı ise … tarihli muayene işlemini yapan teknik personelin kontrol bağlantı uçlarının yerini bulamamasının tecrübesizliği ve teknik açıdan bilgisizliğinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı, ile ilgili olarak; iki ayrı tarihli Muayene incelendiğinde; … tarihli 13 adet aracı muayenesini yapan teknisyenlerin; …, …, …, …, …, …, olduğu, … tarihli 7 adet aracı muayenesini yapan teknisyenlerin; …, …,…, … olduğu, buna göre her iki Muayenede bulunan aynı Teknisyenlerin; …, …, …, …, olduğu, diğer teknisyenlerin davaya konu aracın kontrolünde, bir önceki kontrolü yapanlarla aynı olmadığı, dosya içeriğinde; … tarihli 13 adet otobüsün kontrol bağlantı test uçlarının tam olarak hangi yöne baktığına dair bir tespit ve delilin bulunmadığı, yine aynı şekilde … tarihli davaya konu 7 adet otobüsün kontrol bağlantı test uçlarının tam olarak hangi yöne baktığına dair bir tespit ve delilin bulunmadığı, Olayın “Teknisyenlerin test bağlantı uçlarının yerini bulamaması, yada teknisyenin yetersizliği, tecrübesizliği, bilgisizliği” olmadığı, OLAYIN; anılı test ucunun lokasyonu, erişim güçlüğü, ucun baktığı yön, uçlar aşağıya baksa bile erişim ve sensörü buraya vidalama/bağlama güçlüğü, bağlantı sırasında teknisyenin hareketlerin ergonomik olmaması, iş güvenliği bakımından risk taşıması ve yaratması olduğu, bu işlem yapılırken verilen yasal sürenin aşılması olması olduğu, zaten bu problemlerin olmaması nedeniyle, bağlantı test uçlarının durumu ile ilgili yukarıda açıklanan mevzuat olduğu, … tarihli 13 adet otobüsün test ucu durumu ve harcanan efor ile, … tarihli davaya konu 7 adet otobüsün kontrol bağlantı test uçlarının durumunun (uçların konumu ve çalışma şartlarının farklı olabileceğinden) değerlendirilmemesi gerektiği, her iki muayenede de uçların bulunduğu orijinal konumun erişilmesi zor ve problemli bir lokasyon olduğu, nitekim, daha sonra aşağı kısımlara kolay erişilebilir ve görülebilir yere kontrol ucu takılarak, bu tür sorun ve anlaşmazlıkların ortadan kalkmış olduğu, “Davacı …’un satın aldığı otobüslerde kontrol bağlantı uçlarının yerini değiştirerek kolay ulaşılabilir hale getirme yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı, böyle bir yükümlülüğü var ise yükümlülüğe dayanak yasal mevzuatın ne olduğu” ile ilgili olarak; açıklanmış olan gerekçelerle ve verilen mevzuat gereği, Davacı …’un satın aldığı otobüslerde kontrol bağlantı uçlarının yerini değiştirerek kolay ulaşılabilir hale getirme yükümlülüğünün olduğu, davalı …’un müdahale yetkisi olmadığı görüş ve kanaatinde olduklarını, “Davacı vekilinin birleşen davada alınan bilirkişi heyet raporuna yönelik itirazlarının değerlendirilmesi, ile ilgili olarak; Davacı vekilinin önceki Bilirkişi Heyet Raporuna yaptığı itirazın, heyetimizce iş bu raporun Teknik Değerlendirmeler” kısmında açıklandığı, netice olarak dava tarafın bu rapora karşı (teknik içerikli) itirazlarına katılmadıklarını, itirazların hukuki boyutunun değerlendirilmesinin sayın Mahkemeye ait olduğunu, birleşen dosyada alınan … tarihli bilirkişi heyet raporundaki tespitlerden farklı kanaate ulaşılması halinde, neden farklı sonuca varıldığının teknik, bilimsel ve yasal mevzuat açıklanarak denetime elverişli şekilde bilirkişi raporu düzenlenmesi ile ilgili olarak; anılı … tarihli Bilirkişi Heyetindeki tespitlere yönelik bir çelişkinin olmadığı, anılı rapordaki tespitlere iştirak ettikleri, teknik bakımdan yapılan değerlendirmeleri neticesinde görüş ve kanaatlerinin; … tarihinde dava konusu … plakalı … marka 2016 model 7 adet otobüsün, davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş.’de yapılan muayenelerinde “Ağır Kusur” almalarının uygun olduğu, araçların ağır kusur alıp muayeneden geçememesinin sebebinin (teknik bakımdan), muayeneyi yapan davalı kurum kaynaklı olmayıp, yukarıda ayrıntılı açıklanan gerekçelerle otobüslerin maliki davacı kurumdan (bağlantı uçların konumu ve erişilmesinin zor/problemli olması nedeniyle) kaynaklı olduğu, nitekim bağlantı uçlarının yerinin değişimi sonrası … otobüslerde kontrol bağlantı uçlarının yerini değiştirerek kolay ulaşılabilir hale getirme yükümlülüğünün açıklanan gerekçelerle davalı kurumda olması gerektiği, muayeneyi yapan teknisyenlerin bir kusuru olmadığı, mevzuatı uyguladıkları yönünde görüş ve kanaate vardıkları, “Mali Müşavir Bilirkişiden, davacıya ait 7 adet otobüsün … – … — … tarihleri arasında servis dışı kalmaları nedeniyle söz konusu otobüslerin belirtilen tarih aralığında hangi hatlarda hangi saatlerde çalışacağı tespit edilerek, anılan tarih aralığında sefere çıkamamaları nedeniyle servis dışı kalmalarından kaynaklanan davacı idarenin net maddi zararının miktarının tespiti hususlarında bilirkişi raporu düzenlenmesi istendiği” ile ilgili olarak; sayın Mahkemenin görüşü, Bilirkişi Heyetlerinin teknik değerlendirmelerinin aksi yönde olması halinde; Davacı … Büyükşehir Belediyesi … Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan 2017 yılı faaliyet raporu verilerine göre yapılan hesaplamada; dava konusu 7 adet otobüsün 1 adedinin ortalama günlük gelirinin 1.200,07 TL, 3 günlük gelirinin 3.600,20 TL 7 adet otobüsün 3 günlük olası gelirinin ise 25.201,40 TL olabileceği, Davacı … Büyükşehir Belediyesi … Genel Müdürlüğü, Otobüs İşletme Dairesi Başkanlığı Ulaşım Genel Koordinasyon Şube Müdürlüğü’nün …Tarih, … Sayılı yazılarıyla bildirilen … tarihlerinde vizeleri olmadığı için gerçekleştirilemeyen servislerin saat ve hat numaralarına göre ve Meclis Kararı ile saatlik servis dışı kalma ücreti dikkate alındığında gelir kaybı hesaplama yöntemi konusunda takdirin Sayın Mahkemede olduğu mütalaa edilmiştir.
Asıl ve Birleşen Dava; otobüs muayene ve vize işlemlerine ilişkin ticari hizmetin ayıplı ifası nedeniyle uğranılan maddi zarara ilişkin maddi tazminat davasıdır.
6100 sy HMK’nun 114. Maddesinde dava şartları sayılmış olup, 114/1-ı bendi uyarınca “Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması.” dava şartları arasında kabul edilmiştir.
Aynı kanunun 115/1. Fırkası uyarınca “Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler.
115/2 Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda, mahkememizde görülmekte olan asıl dava ile mahkememiz dosyası ile birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında açılan davanın davacısı ile davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’nin ve dava konularının aynı olduğu, davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. hakkındaki aynı davanın daha önce mahkememizin 2021/592 esas sayılı dosyasında açıldığı ve halen derdest olduğu anlaşılmakla davacının, birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. hakkındaki davasının 6100 sy HMK’nun 114/1-ı bendi ve 115/2 fıkrası uyarınca derdestlik dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Asıl davada; davacı otobüslerinin vize ve muayene işlemlerini yapan …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş.’nin … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’nin alt işletmecisi olduğu, işlemlerin yapıldığı İzmir ilinin davalı şirketin hizmet bölgesi sınırları içerisinde bulunmadığı, husumetin … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’ye yöneltilmesi gerektiğinden davanın usulden reddine karar verilmiş, taraf vekillerinin istinaf başvurusu üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesince, davalı ile dava dışı …A.Ş. ile … Taşıt A.Ş.’nin ayrı tüzel kişilikleri bulunduğu, görev alanlarının da farklı olduğu muayene yapan şirket ile davalının değil … Taşıt A.Ş.’nin anlaşmış olduğu gerekçesiyle istinaf başvuruları esastan reddedilmiş, istinaf ilamına karşı davacı vekilinin temyiz yoluna başvurusu üzerine Yargıtay 15. HD’nin … esas, … karar sayılı ilamı ile dava konusu vize ve muayene işlemlerinin yapılmasında yetkinin … Muayene İstasyonlarına ait olduğu, ilgili muayene belgelerinde …-… ayrımı yapılmaksızın sadece “…” logosunun yer aldığı ve fakat resmi internet sitesinin iletişim bölümünde ise yalnızca … A.Ş.’nin ticaret unvanın bulunduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde, pasif husumetin tayininde bahsi geçen yanılmanın kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığı bu durumda mahkemece, HMK’nın 124 ve 115. maddeleri gereğince, davacıya iradi taraf değişikliği yapmak üzere süre verilip dava dilekçesinin ilgilisine tebliği sağlanarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle mahkememiz kararı bozulmuştur.
Bozma kararına uyularak, davacı vekilinin HMK’nun 124. Maddesi uyarınca iradi taraf değişikliğine ilişkin talebi kabul edilmiş, dava dilekçesi ve ekleri iradi taraf değişikliği ile davalı sıfatını kazanan … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’ye tebliğ edilerek yargılamaya devam olunmuştur.
Gerek asıl davada davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. hakkında gerekse birleşen davada davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş. yönünden yapılan yargılama neticesinde, birleşen dosyada dinlenen tanık beyanları, birleşen dosyada alınan bilirkişi raporu, asıl davada mahkememizce alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı vekili, davacı … bünyesinde çalıştırılan yolcu otobüslerinin vize ve muayene işlemlerinin Trafik Kanunu’nun 34. maddesi uyarınca davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’nin alt işleticisi olan birleşen davada davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş’ye yaptırıldığını, muayene için götürülen araçların bir kısmının vize işlemlerinin yapılmasına rağmen 7 adet otobüse haksız şekilde “ağır kusurlu” olduklarından bahisle vize verilmediğini, aradan birkaç gün geçtikten sonra aynı araçların hiçbir değişiklik yapılmadan götürülmesine rağmen vizelerini sorunsuz aldıklarını ileri sürerek, hizmeti ayıplı sunan davalılardan araçların kullanılamadığı süreler nedeniyle uğradığı zararın tazminini talep etmiş ise de; gerek birleşen dosyada aldırılan bilirkişi heyet raporunda gerekse mahkememizce asıl ve birleşen dosya yönünden yapılan yargılama sırasında davacı vekilinin birleşen dosyada alınan bilirkişi heyet raporuna itirazlarını da karşılar şekilde aldırılan bilirkişi heyet raporuna göre, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Alt Yapı Bakanlığı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü 66002798 -225.03 — 48730 sayılı “Araç Muayenesi” konulu, 2016 /KDGM -16 / Araç Muayene GENELGESİ’nin süreler” maddesinde; araç muayene istasyonlarında çalıştırılan ağır vasıta muayene teknisyenlerinin araç başına düşen işlem süresinin ortalama 30 dakika olduğu, söz konusu teknisyenlerin yapabileceği azami araç sayılarının buna göre belirleneceğinin öngörüldüğü, davacıya ait dava konusu otobüslerin vizesinin yapıldığı … tarihinde yürürlükte olan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın Belirli Motorlu Araç Sınıflarının ve Römorklarının Frenleme Düzenekleri İle İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinin (71/320/AT) EK I – 8.1 maddesi uyarınca madde 7.2’de belirtilen tertibatla donatılmış fren sistemlerinde, basınç deney bağlantılarının, tertibatın giriş ve çıkış basınç devrelerine en yakın ve kolay ulaşılabilecek yerlerde konumlandırılması gerektiği, Ulaştırma Ve Altyapı Bakanlığının Araç Muayene İstasyonlarının Açılması İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmeliği’nin 27. Maddesi uyarınca araç muayenelerinde parça sökme, takma veya tamirat işlemi yapılamayacağı ve yetkili servis ve/veya tamirhaneye yönlendirilemeyeceğinin açıkça norm altına alındığı, mahkememizce görevlendirilen otomotiv uzmanı bilirkişi …, makina mühendisi bilirkişi … ve otomotiv teknikeri bilirkişi … tarafından dava konusu 7 adet otobüs ile dava konusu otobüslerden önce … tarihinde muayene edilen ve vizesi verilen davacıya ait otobüslerden örnek olarak … plakalı otobüs taraflar vekillerinin katılımı ile yerinde incelenmiş olup, yerinde yapılan inceleme sonucunda edinilen kanaate göre dava konusu ağır kusur verilerek vizesi verilmeyen otobüsler ile ilk muayenesinde vizeden geçen otobüste Fren Basınç Test Kontrol (Ölçüm) Ucunun, otobüslerin alta bakan zemin kısmından içe doğru yaklaşık 30 cm içeride, aracın körük ve şasesi arasında, fren kombisi yanında olduğu, el ile direk ve kolay ulaşılacak konumda olmadığı, bu ucun dışında, arka dingil altında geçen hava hattı üzerine, harici bir başka Fren Basınç Test Kontrol (Ölçüm) Ucu takılmış olduğunun tespit edildiği, gerek birleşen dosyada alınan bilirkişi heyet raporundaki teknik değerlendirme gerekse mahkememizce alınan bilirkişi heyetinin teknik değerlendirmesine göre mevzuata göre; muayeneye giren davaya konu otobüslerin, Fren Basınç Test Kontrol (Ölçüm) Bağlantı Uçlarına, ölçüm (basınç) sensörü takılarak, değer okunmasının ve fren verimliliğinin tespitinin zorunlu olduğu, davaya konu tüm otobüslerin; esas “Fren Basınç Test Kontrol (Ölçüm) Bağlantı Uçlarının” otobüsün alta bakan zemin kısmından içe doğru yaklaşık 30 cm içeride, aracın körük ve şase arasında ve fren kombisi yanında olduğu, el ile direk ve kolay ulaşılacak konumda olmadığı, yönlerinin farklı yöne bakıyor olduğu, sensörün bu ucu takılması için 4-5 tur çevrilmesi gerektiği, sensörün hortumunun ve ucundaki pasoyu takabilmesine engel bir yerde olduğu, sensörü bağlamak için fren kontrol ucuna erişimin, güvenli bir şekilde olmadığı, muayene teknisyeninin (yine mevzuata göre) herhangi bir anahtarla üzerinde harici/fiziki müdahalede bulunamayacağı, bağlantı ucunun kolay bir yerde olması gerektiği, davacının … tarihinde vizeden geçen otobüslerinin vize ve muayenesini yapan teknik personel ile dava konusu 7 adet otobüsün vize ve muayenesini yapan teknik personelin iki kişi dışında aynı isimler olduğu, dolayısıyla vizeden geçemeyen otobüsler yönünden davalı … … A.Ş. personelinin teknik bilgisizliği ve tecrübesizliğinden söz edilemeyeceği, dava konusu 7 adet otobüse ilişkin olarak yapılan muayene işlemlerinin usul ve ilgili mevzuata uygun olarak yapıldığı, dava konusu otobüslerin test uçlarının bulunması ve test sensörünün takılması için konum ve pozisyonlarının uygun olmaması nedeniyle vize verilmemesinin mevcut mevzuata uygun olduğu, test bağlantı uçlarının kolay ve güvenli bir şekilde test sensörünün takılmasına uygun hale getirilmesi görev ve sorumluluğunun araç sahibi veya testi yaptıran davacı kurumun sorumluluğunda olduğu, araçta herhangi bir değişiklik veya ölçüm noktasının uygun hale getirilmesi gibi harici bir müdahalenin davalı muayene kuruluşunun personeli tarafından yapılmasının mevzuat gereği mümkün olmadığı, otobüslerin kontrol bağlantı uçlarının imalattan orijinal yerinin, aracın körük ve şase arasındaki, fren kombisi yanındaki lokasyonda olması nedeniyle bu uçlara erişimin zor ve iş güvenliği açısından riskli olması göz önünde bulundurulduğunda davalı muayene kuruluşu personelinin yaptığı işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu araçların en alt düzlemine, dingil yakınına erişimi çok kolay, sensör takılırken gözle görülebilecek bir lokasyona harici ikinci bir sensörün takıldığı, harici sensör takıldıktan sonra aynı araçların tekrar davalı kuruluşa getirildiği … tarihinde muayenesinin yapılarak vizelerinin verildiği anlaşılmakla davacı tarafça dava konusu otobüslere ilişkin … tarihinde yapılan vize ve muayene işlemlerinden araçlara ağır kusur verilmesinde davalı kuruluş çalışanlarının kusurlu oldukları veya ayıplı hizmet sundukları ispat edilemediğinden asıl davada davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş. hakkındaki, birleşen davada davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş. hakkındaki davalarının esastan reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜ K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
I-ASIL DAVADA;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Peşin alınan 1.577,97 TL harçtan maktu red harç tutarı olan 179,90 TL’nin mahsubu ile fazladan alınan 1.398,07 TL harcın talep halinde ve karar kesinleştiğinde DAVACI TARAFA İADESİNE.
3-Dava tamamen reddedildiğinden davacı tarafın yaptığı tüm yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına.
4-Dava tamamen reddedildiğinden, hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/4. fıkrasına göre takdir ve hesaplanmış olan; 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’ye verilmesine.
II-BİRLEŞEN …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN … ESAS SAYILI DOSYASINDA,
1-Davacının, davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş hakkındaki davasının derdestlik dava şartı yokluğundan HMK’nun 114/1-ı ve 115/2. maddeleri uyarınca USULDEN REDDİNE,
2- Davacının, davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş. hakkındaki davasının REDDİNE,
3-Peşin alınan 1.577,97 TL harçtan maktu red harç tutarı olan 179,90 TL’nin mahsubu ile fazladan alınan 1.398,07 TL harcın talep halinde ve karar kesinleştiğinde DAVACI TARAFA İADESİNE.
4-Dava tamamen reddedildiğinden davacı tarafın yaptığı tüm yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına.
5-Dava şartı arabuluculuk ücreti olan ve 6325 sy Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesi uyarınca tarafların anlaşamamaları nedeniyle Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00 TL’nin davada haksız çıkan davacıdan alınarak HAZİNE’ye gelir kaydına,
6- Dava tamamen reddedildiğinden davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş.’nin yaptığı 90,00 TL yargılama giderinin davacı taraftan alınarak bu davalıya verilmesine.
7-Davalı hakkındaki farklı nedenle reddedildiğinden, hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/4. fıkrasına göre takdir ve hesaplanmış olan; 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’ye verilmesine.
8-Dava farklı nedenlerle reddedildiğinden, hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/4. fıkrasına göre takdir ve hesaplanmış olan; 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı … Taşıt Muayene İstasyonları Yapım ve İşletim A.Ş.’ye verilmesine.
9-Dava farklı nedenlerle reddedildiğinden, hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Kanunu ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/4. fıkrasına göre takdir ve hesaplanmış olan; 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı …Araç Muayene İstasyonları İşletmeciliği A.Ş.’ye verilmesine.
ilişkin, taraflar vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde, mahkememize veya bulunduğu yerde varsa Asliye Ticaret Mahkemesi’ne, yoksa Asliye Hukuk Mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.17/01/2023

Katip …
e imzalıdır

Hakim …
e imzalıdır