Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/566
KARAR NO : 2022/907

DAVA : Haksız Feshin Tespiti, Alacak
DAVA TARİHİ : 26/08/2021
KARAR TARİHİ : 04/11/2022

Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda;
İDDİA ;
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; davalı ile müvekkili banka arasında imzalanmış olan 5 adet finansal kiralama sözleşmesine göre 6 ayrı makinenin müşteriye kiralandığını, bu makinelerin; 05/05/2015 tarihli, … tescil numaralı, 417.631,69 TL bedelli sözleşme ile BPM- T1225*30 CNC TURRET PUNCH PRES seri no: … olan; 11/12/2015 tarihli, … tescil numaralı, 556.401,25 USD bedelli sözleşme (24/08/2016 tarihinde …-… numara ile tadil edilmiş) ile 1*20 konteynır, framecad ST900 çerçeveleme makinesi, kotasyon başına (ST900İT)-Q-10925-X0V4 *3 paket makine seri numara: … açıcı seri no: … olan; 28/12/2015 tarihli, … tescil numaralı, 132.049,29 EURO ve 345.722,85 TL bedelli sözleşme (07/04/2016 tarihinde ek ödeme planı yapılmış) ile 1.3.1-) Q=6,3 Ton S=23,55 m, L=84,5 m, H=7 m, çift kiriş arabalı gezer köprülü vinç, 1.3.2-) Q=6,3 Ton S=23,55 m, L=1325 m, H=7 m, çift kiriş arabalı gezer köprülü vinç (4 adet); 07/01/2016 tarihli, … tescil numaralı, 176.412,38 TL bedelli sözleşme ile APHS 4 1200 CNC HİDROLİK ABKANT PRES G.T.İ.P NO:… 00 00; 21/03/2016 tarihli, … tescil numaralı, 24.657,20 Euro bedelli sözleşme (07/04/2016 tarihinde …-… numara ile tadil edilmiş) ile Q=6,3 Ton, S=16 M. L=25,7 M. H=5.8 M. çift kiriş arabalı gezer köprülü vinç olduğunu, finansal kiralama sözleşmesi gereği kiracı, ödemesi gerekli olan kira bedellerini zamanında ödemediği için Karşıyaka 5. Noterliği’nin 05/04/2021 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderilerek bedellerinin ödenmesi için süre verildiğini, ihtarname ile “60 gün içinde ödeme olmaması halinde bu süre sonunda sözleşmenin başkaca bir işleme gerek kalmaksızın feshedilmiş sayılacağının, kiralanan malın iadesi ve kira bedelleriyle karşılanamayan zararın isteneceğinin, kiralanan malların en geç 5 gün içerisinde bankaya aynen iade ve teslim edilmesinin” bildirildiğini, ancak davalı yanca herhangi bir ödeme yapılmadığı gibi makinelerin de teslim edilmediğini, davalı ile yapılmış olan Finansal Kiralama Sözleşmelerinin 23/2. maddesinde sözleşmenin feshinin düzenlediğini, “sözleşmede belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde kiralayan tarafından sözleşmenin feshedileceğinin” belirtildiğini, kiracının bugüne dek ödenmesi gereken kira bedellerini halen ödememesi karşısında müvekkili banka açısından sözleşmenin devamının beklenmeyeceğini belirterek, doğmuş doğacak tüm hakları saklı kalmak kaydı ile; finansal kiralama sözleşmesinin feshedilmiş olduğu hususunun tespiti ile makinelerin müvekkili bankaya iadesine, vekalet ücret, ve yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davacı vekili 22/09/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile; davaya konu edilmiş makinelerden bir adedinin (11/12/2015 tarih, … tescil numaralı 556.401,25-USD bedelli sözleşmeye konu 1*20 Konteynır, framecad ST900 çerçeveleme makinesi, kotasyon başına (ST900İT)-A-10925-X0VA *3 paket makine seri No:…, açıcı seri No: …) arızalı çıktığı için değiştirilmiş olması sebebiyle aynı makinenin yenisinin kiralandığını ancak makinenin seri numarası ile faturanın değiştiğini; 28/12/2015 tarih, … tescil numaralı, 132.049,29-EURO ve 345.722,85-TL bedelli sözleşme (07/04/2016 tarihinde ek ödeme planının yapıldığını) ile; Q=6,3 Ton S=23,55 m, L=84,5 m, H=7 m, çift kiriş arabalı gezer köprülü vinç;Q=-6,3 Ton S=23,55 m, L=1325 m, H=7 m, çift kiriş arabalı gezer köprülü vinç için sözleşmenin feshi davası açılmışsa da 28/12/2015 tarihli sözleşme ile kiralanmış olan 2 ayrı makine daha olduğu hususunun dava açıldıktan sonra belirlendiğini, usul ekonomisi gereği bu iki kalem için davanın ıslah edilmesi gerektiğini belirterek, davaya konu edilmiş olan makinelerden 1.2. maddede yer alan makinenin 11/12/2015 tarih, … tescil numaralı, 514.300,00-USD bedelli sözleşmeye konu 1*20 konteynır, 3*ambalaj içeriği; (TF550)-0-13571-W5F2 FRA ATF550 çerçeveleme makinesi, makine seri no:…, çözücü seri no: … numaralı makine olarak ıslah ettiklerini, 28/12/2015 tarihli feshi istenen sözleşme ile kiralanan APHS 41300 CNC HİDROLİK ABKANT PRES G.T.I.P. NO…. SET NO … ve MGH4110 HİDROLİK GİYOTİN MAKAS G.T.I.P. NO…. SERİ NO…. numaralı makinelerin de müvekkili bankaya ait olduğun ve teslimi yönünde davayı ıslah ettiklerini, ıslahla davaya eklenen 2 adet makinenin fatura bedeli 268.660,00-TL olup, mahkemece bu bakiye üzerinden ıslah harcının alınmasına karar verilmesini istediklerini belirtmiştir.
CEVAP ;
Dava dilekçesi davalıya usulüme uygun olarak tebliğ edilmiş, davalı tarafça yasal süre içerisinde davaya cevap verilmemiştir.
DELİLLER ;
Finansal kiralama sözleşmeleri, ihtarname, bilirkişi raporu.
GEREKÇE ;
Dava; finansal kiralama sözleşmesinin haklı sebeple feshedildiğinin ve kiralamaya konu makinelerin mülkiyetinin davacıya ait olduğunun tespiti ile makinelerin zilyetliğinin davacıya iadesi isteğine ilişkindir.
Davanın finansal kiralama sözleşmesinin feshine ilişkin olması ve mutlak ticari dava niteliğinde bulunması nedeniyle uyuşmazlığın çözümünde mahkememizin görevli olduğu kabul edilmiştir.
Davalı davaya cevap vermeyerek kural olarak davayı tümüyle inkar etmiş sayıldığından taraflar arasındaki uyuşmazlık; “taraflar arasında davaya konu 5 adet finansal kiralama sözleşmesinin düzenlenip düzenlenmediği, bu sözleşmelere göre davaya ve ıslaha konu makinelerin davalıya teslim edilip edilmediği, davalının makinelerin kira bedelini ödeyip ödemediği, sözleşmelerin feshedilmiş sayılıp sayılmayacağı, makinelerin davacıya iadesi koşullarının oluşup oluşmadığı” konularındadır.
Davada finansal kiralama sözleşmesine konu makinelerin teslimi de istendiğinden, dava konusu makinelerin finansal kiralama sözleşmelerinde belirtilen toplam fatura bedellerinin 1.825.418,16 TL olması karşısında peşin harcın eksik yatırıldığ, gerçek dava değeri dikkate alınarak Harçlar Kanunu ve Yargı Harçları Tarifesi gereğince; dava değeri üzerinden alınması gereken peşin harcın 31.173,50 TL olduğu, dava açılırken 59,30 TL peşin harcın alındığı anlaşıldığından, yatırılan harcın düşülmesi ile kalan 31.114,20 TL peşin harc yatırması için davacı vekiline muhtıra tebliğ edilmiş, davacı tarafça muhtirada belirtilen 31.114,20 TL eksik peşin harç yatırılarak, 31/08/2021 tarihli sayman mutemedi alındı belgesi dosyaya sunulmuştur.
6100 sayılı HMK’nın 176. maddesinde; “(1) Taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir. (2) Aynı davada, taraflar ancak bir kez ıslah yoluna başvurabilir.” düzenlemesine yer verilmiştir. Madde metninden anlaşılacağı üzere ıslah kısmen ya da tamamen yapılabilir. Bilindiği gibi ıslah, taraflardan birinin yapmış olduğu bir usul işlemini (dava dilekçesine yeni vakıaların eklenmesi, davanın sebebi, talep sonucu, iddia, davaya cevap ve savunmanın değiştirilmesi ve yeni delil gösterilmesi gibi işlemlerle) tamamen veya kısmen değiştirmesidir. Davacı taraf ıslaha konu 2 adet makinenin toplam fatura bedeli olan 268.660,00 TL üzerinden ıslah harcını yatırmıştır.
Finansal Kiralama konusu mal, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 23/1. maddesi gereğince kiralayan şirketin mülkiyetindedir. Aynı kanunun 24/1-2 maddeleri gereğince, kiracı, sözleşme süresinde finansal kiralama konusu malın zilyedi olup, malı sözleşmede öngörülen şart ve hükümlere göre özenle kullanmak zorundadır. 6361 sayılı kanunun 30/1 maddesine göre sözleşmede sürenin dolması ve 31/1. maddesi hükmüne göre de sözleşmenin ihlali hallerde aynı kanunun 32. ve 33. maddeleri gereğince kiracı, finansal kiralama konusu mal yahut malları kiralayana derhal geri vermekte yükümlüdür.
Somut olayda; taraflar arasında her bir makine yönünden ayrı ayrı finansal kiralama sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşmelerde davacı şirket kiralayan, davalı şirket ise kiracı olarak tanımlanmıştır. Her bir sözleşmenin 21. maddesinde ihtarsız muacceliyet ve derhal fesih halleri düzenlenmiştir. Sözleşmelerin 23. maddesinde “sözleşmenin feshi” düzenlenmiştir. 23.2 maddesinde “kiracının kira bedelini kısmen veya tamamen vadesinde ödememesi halinde kiralayanın 30 gün, malın mülkiyetinin kiracıya geçeceği hallerde 60 gün mehil vermek suretiyle sözleşmeyi fesh edebilir” düzenlemesine yer verilmiştir.
Davacı, davalı şirkete Karşıyaka 5. Noterliği’nden gönderdiği 05/04/2021 tarihli … yevmiye numaralı ihtarname ile; “davalı şirkete bankaları tarafından tahsil edilen limit doğrultusunda krediler kullandırıldığını, diğer muhatapların kefil/ ipotek veren/rehin veren sıfatı ile borçtan dolayı sorumlu olduklarını, sözleşmelerin ilgili hükümlerine göre davalı şirketin bankaya olan tüm borçlarının muaccel hale geldiğini belirterek toplam 62.000,00 TL gayri nakdi borcun ve toplam 2.573.196,16 TL nakdi borcun tebliğden itibaren iki gün içerisinde ödenmesini; (bulunması halinde) muhatapların finansal kiralamadan kaynaklanan borçları, mahrum kalınan kar payı ve tüm ferileriyle birlikte ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde ödememiş olmaları halinde finansal kiralama kanunu ve sözleşme gereğince bu sürenin sonunda sözleşmenin yeni bir ihtara gerek kalmaksızın feshedilmiş olacağını, finansal kiralama konusu malların iş bu 60 günlük süreyi müteakip 5 gün içerisinde bankaya aynen iade ve teslim edilmesini, aksi halde feshin tespiti ile malın iadesi için yasal yollara başvurulacağını, malın iade edilmemesi halinde emniyeti suistimal suçu nedeniyle cezai kovuşturma başlatılacağını, ayrıca kira bedelleri ile karşılanamayan zararların da talep edileceğini” bildirmiştir. İhtarname davalıya 12/04/2021 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Mahkememizce davalıya, davaya konu 5 adet finansal kiralama sözleşmesi eklenerek davetiye gönderilmiş, davetiyeye; “HMK’nun 171/1. maddesi uyarınca isticvabınıza konu; 5 adet finansal kiralama sözleşme örnekleri davetiyeye eklenmiş olup, ekte gönderilen sözleşmeler hakkında belirlenen gün ve saatte isticvap olunmak üzere şirket temsilcinizin hazır bulunması gerektiği, geçerli bir özrünüz olmaksızın isticvap için tayin olunan gün ve saatte mahkememize bizzat gelmediğiniz veya gelip de sorulara cevap vermediğiniz takdirde, isticvap konusu vakıaları, finansal kiralama sözleşmelerindeki imzaların ve el yazılarının şirket yetkisine ait olduğunu, sözleşme içeriklerini ve imzaları kabul etmiş sayılacağınız hususu ihtaren bildirilir.” şerhi yazılmıştır. Davalı, usulüne uygun olarak davetiye tebliğine rağmen mahkememize finansal kiralama sözleşmeleri ile ilgili olarak yazılı ya da sözlü herhangi bir beyanda ve itirazda bulunmamıştır. Mahkememizce, sözleşmelerin davalı tarafça imzalandığı ve içeriğinin kabul edilmiş sayıldığı kabul edilmiştir.
Davalıya ayrıca ticari defterlerini ve belgelerini sunması konusunda 6100 sayılı HMK’nın 220 ve 222. maddeleri gereğince sonuçları da hatırlatılır şekilde usulüne uygun olarak davetiye tebliğ edilmiş, davalı, kendisine verilen süre içerisinde defter ve belgelerini sunmamış ve yerlerini de bildirmemiştir.
Mahkememizce davaya konu makineler üzerinde “taraflar arasında imzalanan finansal kiralama sözleşmelerine konu makinelerin davalının yedinde olup olmadığı, bunların sağlam ve çalışır durumda olup olmadıkları ve aynen iadelerinin mümkün olup olmadığı” konusunda bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Makine mühendisi bilirkişi … hazırlayıp sunduğu 04/08/2022 tarihli raporunda özetle; davalı şirketin bulunması gereken “… Mahallesi … Sokak No:… … …/İZMİR” adresindeki fabrika binasında olmadığını, bu adresteki fabrika binasının dava dışı … Tic. ve San. A.Ş. tarafından kiralandığını ve fabrika içerisinde tadilat ve yerleşme aşamasında olunduğunu, davacı tarafın dosyaya sunduğu 21/03/2022 tarihli beyanında yer alan makinelerin hiçbirisinin fabrika içerisinde bulunmadığını bildirmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş ancak taraflarca yasal süre içerisinde bilirkişi raporuna karşı yazılı beyanda bulunulmamıştır.
04/11/2022 tarihli duruşmada davacı vekili; bilirkişi raporuyla birlikte finansal kiralama sözleşmelerine konu makinelerin mevcut olmadığı hususunun belirlendiğini, sözleşmelerin iptal edilebilme koşullarının oluştuğunu, davalı tarafça müvekkiline olan borcun da ödenmediğini, makinelerin fatura bedelleri üzerinden harç tutarını yatırdıklarını, fatura bedeli tutarında alacaklarının davalı taraftan tahsiline karar verilmesini istediklerini belirtmiştir. Davalı vekili de; vekaletnameyi yeni sunduklarını, bilirkişi raporunun müvekkiline usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğini, bu nedenle bilirkişi raporunun taraflarına tebliğine ve beyanda bulunmak için süre verilmesine karar verilmesini; mahkeme aksi kanaatte ise davanın reddine karar verilmesini istediklerini belirtmiştir. 04/08/2022 tarihli bilirkişi raporunun davalı şirkete sicilde kayıtlı adresine TK’nın 35. maddesi gereğince ve usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi, tebliğ tarihinden itibaren HMK’nın 281. maddesindeki iki haftalık hak düşürücü sürenin dolması nedeniyle davalı vekilinin bu isteğinin reddine karar verilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya içeriğine göre; davacı banka davalı şirket arasında 05/05/2015 tarihli, 11/12/2015 tarihli, 28/12/2015 tarihli, 07/01/2016 tarihli, 21/03/2016 tarihli finansal kiralama sözleşmelerinin imzalandığı, bu sözleşmeler gereği toplam 8 adet makinenin davalıya teslim edildiği, finansal kiralama bedelleri toplamının 2.094.078,16 TL olduğu, bu sözleşmelerin “ödeme planı” başlıklı bölümünde sözleşmenin eki ve ayrılmaz bir parçası olarak ek-1’de düzenlenen ödeme tablosuna atıfta bulunulduğu, ödeme tablosunda ise de ödenecek finansal kiralama bedellerinin aylık olacak şekilde vadelerinin ve tutarlarının kararlaştırıldığı; davalının, usulüne uygun olarak davetiye tebliğine rağmen defterleri ile dayanağı belgeleri sunmaması ve yerlerini de bildirmemesi nedeniyle davalı defterlerinin incelenemediği, esasen davalı tarafça ödeme savunmasında da bulunulmadığı; ödeme yapılmaması üzerine davacı banka tarafından davalıya Karşıyaka 5. Noterliği’nden gönderilen 05/04/2021 tarihli … yevmiye numaralı ihtarname ile “taraflar arasındaki finansal kiralama sözleşmesi kapsamında muaccel olan kira bedellerinin 60 gün içinde ödenmesi aksi halde sözleşmelerin feshedilmiş sayılacağı” hususunun ihtar edildiği, ihtarnamenin davalıya usulüne uygun şekilde tebliğ edildiği ancak davalının verilen yasal süre içerisinde kira borcunu ödemediği gibi kiralanan makineleri de iade etmediği, bilirkişi tarafından yerinde yapılan incelemede finansal kiralama sözleşmelerine konu makinelerin davalı adresinde bulunmadığının belirlendiği, 6361 sayılı kanunun 31/1 maddesindeki kira bedellerinin ödenmemesine bağlı olarak davacı yönünden sözleşmelerin feshi koşullarının oluştuğu, davacının finansal kiralama sözleşmelerine göre işlem yaptığı, sözleşmelerin davacı tarafça feshinin haklı olduğu, 6361 sayılı kanunun 33/1. maddesi uyarınca davalı kiracının kiralanan makineleri davacıya aynen iadesinin gerekmesine rağmen, makinelerin fiilen bulunmaması nedeniyle iadeleri mümkün olmadığından fatura bedellerinin ödenmesinin gerektiği, davacı tarafın isteğinin de bu yönde olduğu anlaşıldığından, haklı görülen davanın kabulüne, makinelerin fatura bedelleri toplamı olan 2.094.078,16 TL’nin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM ; Yukarıda yazılı bulunan gerekçeye göre;
1-Davanın KABULÜ ile;
2.094.078,16 TL’nin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu’na göre alınması gereken ‭143.046,48 TL nispi ilam harcından, peşin alınan 59,30 TL harcın, 31.114,20 TL peşin harcın ve 4.588,05 TL ıslah harcının düşülmesi ile kalan 107.284,93‬ TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak, Hazineye gelir kaydına,
3-Davacının yatırmış olduğu 59,30 TL başvurma harcı, 59,30 TL peşin harç, 31.114,20 TL peşin harç ve 4.588,05 TL ıslah harcı toplamı olan ‭35.820,85‬ TL’nin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu 483,60 TL’si tebligat-posta gideri ve 2.000,00 TL’si bilirkişi ücreti gideri olmak üzere toplam 2.483,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre takdir ve tayin edilen 203.703,91 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 04/11/2022

Başkan …
¸E-imza
Üye …
¸E-imza
Üye …
¸E-imza
Katip …
¸E-imza